Dagur - 17.12.1987, Qupperneq 12
12 - DAGUR - 17. desember 1987
Magnús Þór Jónsson, öðru nafni Megas í öðruvísi viðtali við
Eins og bæjarbúar urðu varir við, kom Megas í bæinn snemma í síðustu viku.
Þar sem ég veit að margir unglingar hafa mikið dálæti á manninum, hafði ég
samband við Hjört Jónsson, umboðsmann kappans, og hann útvegaði okkur
viðtal við kappann. Um kvöldmatarleytið sama dag hittumst við síðan á einu
veitingahúsi bæjarins, og hér á eftir gefur að líta það sem okkur fór á milli.
- Af hverju kallar þú þig Megas?
„Veistu, að Magnús er latína
(þýðir hinn mikli), og fyrst ég var
nú á annað borð sletta, þá fannst
mér eiginlega sama þó að ég væri
einhver önnur sletta, svo að ég
hafði sama orðið, tók mér sama
nafn, bara úr öðru tungumáli,
skilurðu? Ég valdi mér grísku
fram yfir latínuna."
- Hvenær byrjaðir þú að pæla
í músík?
„Ég byrjaði afskaplega
snemma að pæla í músík, skal ég
segja þér. Bara þegar ég var korn
ungur, svona tíu, ellefu ára
gamall.“
- Hvenær byrjaðir þú svo í
„bransanum"?
„Ég byrjaði faktískt ekki í
bransanum fyrr en svona 1969,
eitthvað svoleiðis. f>á var eigin-
lega ekki hægt að segja að ég væri
í bransanum, ég var svo rosalega
neðanjarðar og neðansjávar. Svo
að það er eiginlega ekki hægt að
segja að ég hafi nálgast bransann
sjálfan fyrr en ég kom með mína
fyrstu plötu, árið 1972.“
- Af hverju fórstu út í að gefa
út plötur?
(Innskot frá Hirti) „Tjáningar-
frelsi“.
M: „Sko, ég byrjaði að hugsa
um músík, eða þessa tegund af
músík þegar ég var tíu, ellefu
ára, og byrjaði strax að semja
lög. Svona dægurlög sem maður
býr til, þau eru ekki orðin neitt
fyrr en þau koma á plötu. En frá
því að ég byrjaði og þangað til
1972, sem var talsverður tími, þá
var hvergi pláss fyrir þessa músík
sem ég var að gera. Pað var bara
allt öðruvísi músík sem var sett á
hljómplötur, og ég átti hvérgi
heima, nema „under ground“, í
kjallaranum mínum, sko. Svo
bara gerist það '72 að félagar
mínir, þ.e.a.s. úti í Noregi, fá
þessa hugmynd að það væri próf-
andi að búa til svona plötu, með
efni sem að öðrum kosti kæmist
alls ekki á plötu. Þetta var félags-
legt átak námsmanna í Ósló sem
stóð á bakvið þessa hljómplötu
sem kom út 1972. Þessi hljóm-
plata, þótti svo mikil fjarstæða,
að ég vissi til þess, að einhverjir
ónefndir plötuútgefendur dagsins
í dag, þeir voru þá afgreiðslu-
menn í hljómplötuverslun, voru
svona að ýta þessu yfir borðið, og
segja: „Þið skuluð kaupa þetta
núna, því þetta verður aldrei
framar á markaðinum. Og þegar
þessi plata var komin út þá var ég
mcð langtum meira efni og sá að
það var þó hægt að setja þetta í
raufarnar, þetta hélst á plötunni,
skilurðu? En ég ætlaði mér að
gefa út aðra plötu, og ég fór í
hvern einasta útgefanda á land-
inu, alla saman eins og þeir lögðu
sig! Þeir sögðu nú aldrei nei alveg
strax, þeir sögðu: „Þetta er inter-
essant (áhugavert) . . .“ og
„Þettaer, já . . . það þarf að gefa
þetta út“. En síðan sögðu þeir:
„Nei vinur, no way.“
- Hvernig tók fólk þér þá
fyrst?
„Mér finnst þetta dálítið
merkilegt, því að þessi músík
sem ég var að búa til, og þessir
textar og allt það, mér fannst
þetta vera voða pottþétt, mér
fannst þetta vera sjálfsagt mál.
Svoleiðis að ég skildi aldrei
almennilega hvað fólk var svona
ofboðslega mikið á móti þessu.
Að vfsu var ég alltaf með góðan
kjarna sem var ánægður með
þetta sem ég var að gera, og ég
var sjálfur pottþétt ánægður. En
ég skildi aldrei hvað fólki fannst
fráleitt við að þetta væri gefið út.
Þannig að það liðu þrjú ár frá því
að fyrsta platan kom út, þangað
til sú næsta kom.“
- Seldist þá fyrsta platan þín
ekki neitt, eða hvað?
„Jú, jú, hún seldist nú alveg
upp, fljótt og vel. En kannski
fólk hafi keypt þetta bara sem
eitthvað kúriósum, (furðulegt).“
- Hefur tónlistin þín breyst
mikið frá því þú varst að byrja?
„Já, þetta hefur breyst dálítið
mikið. Ég veit ekki . . . kannski
ekki svo mikið í aðal atriðum í
raun og veru, vegna þess að þeg-
ar ég kom með þessa fyrstu
plötu, þá er ég búinn að vera að
semja mjög lengi og mikið skil-
urðu . . . ? Og ég er búinn að
finna mér ákveðinn farveg,
þ.e.a.s. hvernig ég bý þessi lög og
sérstaklega þessa texta til. Ég er
með ákveðna aðferð, eða aðferð-
ir. Að vísu hef ég bætt aðferðirn-
ar og fjölgað trixunum, eins og
gengur. Þetta er bara eins og
hver annar iðnaðarmaður, hann
lærir sitthvað á langri ævi.“
- Hvað með textana, hafa þeir
breyst mikið?
„Ég veit ekki . . . margt er
svipað. En það bætist ýmislegt
við. Það er kannski alltaf ákveðin
heildarlína sem er skyld fyrstu
textunum sem komu út.“
- Hvað hefurðu svo gefið út
margar plötur síðan '72?
„Loftmynd er ellefta platan.“
- Ertu þá ánægður með allar
plöturnar?
„Þær eru allt í lagi miðað við
tímann sem þær voru gerðar á,
og svona tíma og ástand! En mér
finnst það nú yfirleitt þannig að
það sé bara nýjasta platan sem er
boðleg, það virkar þannig hjá
mér a.m.k.“
- Sérðu eftir einhverri plötu
sem þú hefur gefið út?
„Ég held að ég mundi nú ekki
segja frá því þó að svo væri! Jú í
raun og veru, þá er ein plata sem
ég hefði gert öðruvtsi ef ég gæti
breytt fortíðinni, skilurðu? Það
er plata sem var tekin upp „live“
á hljómleikum. Það var margt
gott efni á því prógranti, en ég
mundi taka hana upp í stúdíói ef
ég væri aftur kominn í sömu
spor.“
- Finnst þér engin platan þín
langbest?
„Nei, nei, ef ég er sanngjarn
við sjálfan mig, þá er ég frekar
ánægður með þær allar, svona
miðað við stað og stund. Þó að ég
sé að tala um ákveðna heildar-
línu, þá eru þær mjög ólíkar inn-
byrðis.“
- Segðu mér Megas, hvers
vegna plötunöfn eins og „A
bleikum náttkjólum“?
„Hún var svona létt pervert
(öfug) þessi plata, á sínum tíma.
Þetta kemur nú fyrir í einum
textanum, sko. Þetta var bara
ákveðin tilfinning. Geturðu séð
mig fyrir þér, þar sem ég geng um
einhverja kjallaraíbúð, svona 45
kíló á þyngd og í laxableikum
náttkjól?!!“
- Én af hverju „Drög að sjálfs-
morði“?
„Þetta prógram er ákveðin teg-
und af „þunglyndisflippi“, sem
maður reif síðan upp í einhverja
kýniska (kaldhæðna) glaðværð.
Og miðbikið á því prógrami er
voðalega djúpt niðri. Þetta byrjar
í hálfgerðum hálfkæringi, síðan
sekkur þetta alltaf neðar og
neðar. En svo rífur þetta sig upp
í slúttið, upp í svona glaðværð,
svona. (Þessum útskýringum
fylgdu miklar handahreyfingar.)
Eg veit ekki . . . þetta prógram
fékk nafnið Drög að sjálfsmorði,
bara af einhverri tilfinningu, það
var engin lógik (rökfræði) á
bakvið þetta. Svo líka skamm-
stöfunin d.a.s., Dvalarheimili
aldraðra sjómanna. Það kom ein-
hvern veginn, ég man að ég var
jú „sjó“maður, því ég var í show
bransanum, sko.“ (Ath. sami
framburður.)
- En nú spruttu upp ýmsar
sögur eftir að þessi plata kom út,
um að þú hefðir framið
sjálfsmorð, hvernig varð þér við?
„Ja það var ekki af mínum
völdum. Það var einhver sem bjó
það til. Og veistu það að ég var
bara ekkert að pæla í því á þeim
tíma, hvað fólk var að segja, mér
fannst þetta bara fyndið. Mér
fannst þetta náttúrlega slæmt að
því leyti til að þetta kom illa við
þá sem ég þekkti, og sjokkeraði
náttúrlega mína nánustu. En ég
var frekar skeytingarlaus sjálfur.
Ég vissi ekki neitt af þessu, ég
meina það var ábyggilega
þriggjavikna Gróu-sagnagangur
áður en ég hafði minnstu rænu
um hvaða sögur voru í gangi. En
ég brá náttúrlega skjótt við og
leiðrétti eins og ég gat.“
Ne...a.. Stormsker gerir í því að vera stuðandi. Það er ekki mín aðferð, ég er alltaf að reyna að þóknast.
17. desember 1987 - DAGUR - 13
er tónlistin svipuð og þegar ég byrjaði, að vísu hafa textarnir breyst dálítið...“
„Nei...ég veit það ekki. í aðalatriðum
- Hvenær byrjaðir þú að vinna
með Bubba?
„Við höfum nú þekkst lengi,
en við byrjuðum ekkert að vinna
saman fyrr en fyrir svona 5 árum.
Við vorum að skemmta okkur
við að syngja dúetta inn á segul-
band, svona prívat fyrir okkur.
En svo kom afraksturinn af því
inn á plötu . . . tveir dúettar á
Fingraförunum hans Bubba, og
það var ’83. Síðan kom langt
bil . . . en snemma árs ’85, sung-
um við saman á Hótel Borg og
síðan eftir áramótin, í febrúar
eða mars fórum við m.a. hingað
norður. Þá byrjaði þetta að við
vorum með tónleika svona tveir
saman, og svo hefur þetta verið
svona af og til síðan.“
- Hvernig datt þér í hug að
semja lagið og textann um
„Fatlafólið"?
„Á þessum tíma var fatlað fólk
einhverjar heilagar kýr, og mað-
ur þurfti að vera voðalega góður í
öllu umtali um fatlað fólk. Og
fatlað fólk var einhvers
konar . . . þeir ósnertanlegu
þ.e.a.s. það mátti ekki koma við
þá og þeir voru ekkert í þjóðfé-
laginu.
Einhvern tímann pirraðist ég
eitthvað út í fatlaðan mann sem
var voðalega fatlaður, og skakk-
lappaðist eitthvað, og þá
skemmti ég mér við að búa þetta
orð til, fatlafól, þetta hefur
ákveðinn rithma og stuðlar. Svo
bjó ég til svolítið nasty (and-
styggilegan) texta um svona fatl-
að fólk sem keyrir um á spítt-
hjólastólnum sínum, og lendir að
lokum fyrir valtara, vegna þess
að hann er að blússa fyrir horn og
er ekkert að pæla í neinu svona,
nema bara hjólastólnum. Ég
gerði þetta bara af því að mér
fannst svona innst inni, að það
tilheyri enginn þjóðfélaginu fyrr
en maður má níðast á honum,
svona í orðum. Svo gerði ég
þennan texta og lag við. Svo þeg-
ar við Bubbi vorum að syngja
þetta fyrir okkur, bara svona
prívat, þá hrærði þetta einhvern
streng. Fólki fannst notalegt að
heyra þetta. En svo þegar við
syngjum þetta inn á plötu, þá eru
það bara þeir sem eru í hjólastól
sem urðu hvað hrifnastir. Þeim
fannst þeir vera farnir að tilheyra
þjóðfélaginu, fyrst tarið var að
níðast á þeim.“
Hjörtur: „Við vorum á Skag-
anum um daginn, og hann er nú
ekkert voðalega hrifinn af að
taka þetta á hljómleikum, þar
voru tveir í hjólastólum, og þegar
þetta var tekið sem hóp-söngur,
voru það þeir sem sungu hæst,
þessir í hjólastólunum.“
- Hefur textinn þá misskilist
svona rosalega, eða hvað?
H: „Það er ekkert ljótt við
þennan texta, það er bara verið
að viðurkenna fólkið eins og á að
gera.“
M: „Þeir sem ekki má nefna,
þeir eru ekki til, og ég held að
fólki sé illa við að vera ekki til.
Þegar má nefna það, og má nefna
það líka í hálfkæringi, skemmta
sér yfir óförum þess . . . ja, þá er
það orðið til. Hefurðu séð tímarit
sem heitir MAD, og grínteiknara
sem heitir Don Martin? Þetta er
bara sami húmorinn, skilurðu.
Þú sérð fyrir þér að það kemur
rnaður sem er ægilega fatllaður í
hjólastólnum sínum, góður með
sig, en samt svona berjandi
lóminn, því hann er alltaf að
reyna að sníkja sér út svolitla
samúð, og það vantar á hann
lappirnar eða eitthvað. Jæja hann
kemur þarna á hjólastólnum
sínum, sjálfskiptum með tíu gíra
áfram og tvo aftur á bak. Og svo
kemur hann og brennir fyrir
horn, en í sömu svifum kemur
valtari og valtar yfir hann. Svo
sérðu hann fyrir þér þar sem
hann liggur í malbikinu, í hjóla-
stólnum, og það er ennþá þetta
bros á honum. Svo koma menn-
irnir frá Sjónminjasafninu, og
plokka hann upp með kíttispöð-
um. Svo er hann hengdur upp á
Sjónminjasafninu með nagla, á
stóran vegg! Ég meina . . . þetta
er svolítið fyndið.“
- Segðu mér, hvað ertu
menntaður?
„Ég er svo til ómenntaður, ég
er bara svona venjulegt háskóla-
„drop out“ (að detta út, hætta
við). Ég var aðallega næturvörð-
ur úti í Noregi. Ég dvaldi við nám
og næturvörslu erlendis.“
- Lifirðu þá af tónlistinni ein-
göngu?
„Ég ýmist lifi eða dey af henni.
Þetta hefur verið nógu mikið, að
spila og semja og svona. Ég er að
reyna að draga fram lífið með
þessu og framfleyta mér og mín-
um nánustu. Það gengur nú
svona upp og niður, en með dá-
lítilli sparsemi og hagsýni, þá
tekst mér að draga fram lífið."
- Ertu orðinn gamalgróinn í
bransanum, eins og Bubbi?
„Nei veistu . . . Bubbi er
búinn að vera svo mikið að.
Hann er búinn að vera langtum
duglegri en ég. Hann er búinn að
spila gegndarlaust út og suður
síðan hann kom fram um 1980,
og hefur fylgt sínum plötum mjög
vel eftir. Ég var aftur á móti mjög
latur. Þegar ég fór að koma fram,
þ.e.a.s. opinberlega, og gefa út
plötur, þá fylgdi ég því ekkert
eftir með neinni spilamennsku.
Ég var bara svona kjallaraspítt-
frík, ég var bara ekkert að bera
mig eftir neinni spilamennsku.“
- Hefur þér aldrei fundist
Stormsker vera að stæla þig og
þína tónlist?
„Ne . . a . . . hann gerir í því
að vera óvenjulegur. Ég meina,
hann lendir þarna á þessu klám-
flippi sínu, dálítið, og gerir í því
að vera stuðandi. Ég hef aldrei
gert í því að vera stuðandi, ég hef
„sensorerað“ (ritskoðað) sjálfan
mig alveg kyrfilega, ekki leyft
mér . . . eitthvert bull, skilurðu?
Og hef alltaf tekið tillit til þess
hvað hlustendur eru viðkvæmir.
En þrátt fyrir þetta þá hafa alltaf
verið einhverjir sem hafa pirrast,
skilurðu? En þá er ég a.m.k.
búinn að gera mitt besta, svo-
leiðis að ég get ekkert verið að
láta það draga mig niður.
Stormsker, aftur á móti, gerir í
því að vera stuðandi, það er bara
hans aðferð. Það er aftur á móti
ekki mín aðferð, ég er alltaf að
reyna að þóknast.“
- Áttu einhverja góða lýsingu
á nýju plötunni þinni?
Hjörtur: „Frábært.“
M: „Sko þetta er bara ákveðið
„nostarkíu" flipp. Þetta er bara
létt og heimilisleg plata, ég get
ekkert lýst henni. Ég er mjög
ánægður með hana.“
- Hvað stendur svo til á næst-
unni?
„Það stendur til að taka upp
slatta af efni, við ætlum að gefa
okkur góðan tíma, og sjá svo til
hvernig útkoman verður."
- Hvernig efni er þetta?
„Ja . . . Þetta er nú meira og
minna svipað efni . . . ntaður
tekur kannski einhverjar nýjar
stefnur í sambandi við útsetning-
ar á þeim.“
- Að lokum Megas, hvað
heldurðu að þú eigir eftir að end-
ast lengi í „bransanum"?
„Veistu það að ég hef óskap-
lega mikla endingu, það er voða-
lega mikil þrautseigja í mér. Ég
er nú ekki neitt voðalega mikill
bógur að sjá, en seiglan er alveg
endalaus. Þú sérð það, ég gef út
plötu fyrst '12 og var þá á bilinu
45-50 kg, og lifði það allt saman
af (Megas er ca. 185-190 cm á
hæð!). Svo hætti ég nú eiginlega í
þessum bransa, á árunum ’79-’83
er ég ekki til, sko. Þegar ég byrja
svo aftur að vinna, þá kemur
bara í ljós að það er ennþá meiri
áhugi fyrir því sem ég er að gera
en nokkurn tímann áður. Svo-
leiðis að ég geri mér vonir um að
mínar aðferðir til að semja slag-
ara, þær séu ekkert mjög úrelt-
ar, jafnvel endurnýist.“
- Hvað hefur svo selst mikið
af nýju plötuni?
„Það siglir í fimmta þúsundið,
aldrei vinsælli en einmitt núna.“