Dagur - 03.02.1990, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Laugardagur 3. febrúar 1990
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI,
SlMI: 96-24222 • SlMFAX: 96-27639
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI ■ LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON.
RITSTJ.FULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON. UMSJ.MAÐUR
HELGARBLAÐS: STEFÁN SÆMUNDSSON. BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþr.), KARL JÓNSSON (Sauðárkróki
vs. 95-35960), INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSM.: KRISTJÁN LOGASON. PRÓFARKAL : SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSH.: RlKARÐUR B. JÓNASSON. AUGLÝSINGASTJ.:
FRlMANN FRlMANNSSON. DREIFINGARSTJ.: HAFDlS FREYJA
RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Framkuœmdasjóður
og atvinnulifið
Á síðasta fundi Bæjarstjórnar
Akureyrar voru atvinnumál og
staða Framkvæmdasjóðs bæjar-
ins mjög í brennidepli. í blaðinu á
miðvikudag gafst lesendum
Dags kostur á að kynnast við-
horfum bæjarfulltrúanna til þess-
ara mála og var það í sjálfu sér
fróðleg lesning.
Það kom skýrt fram í máli allra
bæjarfulltrúanna að Fram-
kvæmdasjóður bæjarins er fjár-
vana. Samkvæmt frumvarpi að
fjárhagsáætlun Akureyrar fyrir
þetta ár fær Framkvæmdasjóður
17,5 milljóna króna framlag úr
bæjarsjóði. Þessum peningum
hefur stjórn sjóðsins þegar ráð-
stafað til að greiða skuld sína við
bæjarsjóð frá fyrra ári. Fram-
kvæmdasjóður Akureyrar hefur
því að óbreyttu afar lítið svigrúm
til að sinna aðkallandi verkefn-
um; veita starfandi fyrirtækjum á
Akureyri aðstoð í tímabundnum
erfiðleikum og styðja við bakið á
nýjum. Bæjarstjórn hefur enga
ákvörðun tekið um það með
hvaða hætti megi afla sjóðnum
nýrra tekna, þótt sala hlutabréfa
í eigu bæjarins hafi verið nefnd í
því sambandi. Slík ráðstöfun yrði
auðvitað aldrei annað en skamm-
tímalausn. Með sölu hlutabréfa
væri verið að ganga á eigur
bæjarfélagsins og slíkt er útilok-
að að gera mörg ár í röð.
Fáum blandast hugur um að
meiri erfiðleikar steðja nú að
atvinnulífi á Akureyri en um
langt árabil. í slíku árferði er
þörfin á styrkum framkvæmda-
sjóði brýnni en ella. Mikil ásókn
hefur verið í lánveitingar úr
sjóðnum en vegna daprar fjár-
hagsstöðu hans hefur ekki
reynst unnt að koma til móts við
þessar óskir nema í litlum mæli.
Stórfelldra breytinga þar á er
sýnilega ekki að vænta og er það
mikið áhyggjuefni.
Það verður að segjast eins og
er að frammistaða núverandi
meirihluta bæjarstjórnar Akur-
eyrar við uppbyggingu atvinnu-
mála hefur valdið miklum von-
brigðum. í síðustu sveitar-
stjórnakosningum höfðu alþýðu-
flokksmenn og sjálfstæðismenn
uppi stór orð um sinnuleysi
þáverandi bæjarstjórnar-
meirihluta hvað atvinnulíf í bæn-
um snerti. Atvinnumálin reynd-
ust síðan verða eitt helsta kosn-
ingamálið. Fulltrúum þessara
flokka hefur ekki auðnast að
standa við stóru orðin, þótt þeir
hafi fengið til þess ráðrúm í
bæjarstjórn. Það er ansi „billegt"
af talsmönnum þessara flokka að
kenna nú ríkisstjórninni um flest
það sem miður hefur farið í at-
vinnumálunum á kjörtímabilinu.
Auðvitað hefur almennt efna-
hagsástand í landinu veruleg
áhrif á allan atvinnurekstur. En
með því að halda þessu fram nú
eru bæjarfulltrúar Sjálfstæðis- og
Alþýðuflokks á Akureyri bein-
línis að viðurkenna að þeir hafi
blekkt bæjarbúa í síðustu
sveitarstjórnarkosningum. Eða
getur það verið að erfiðleikar
akureyrsks atvinnulífs á síðasta
kjörtímabili hafi verið meirihluta
þáverandi bæjarstjórnar - og sér
í lagi framsóknarmönnum - að
kenna en erfiðleikana nú megi
alfarið skrifa á reikning ríkis-
stjórnarinnar? Átti þjóðin ekki í
miklum efnahagsörðugleikum þá
eins og nú?
Röksemdarfærsla af þessu tagi
lýsir miklu vanmati á almennri
dómgreind bæjarbúa. Sann-
leikurinn er sá að bæjaryfirvöld á
hverjum tíma geta ávallt haft
mikil og góð áhrif á stöðu
atvinnulífs á Akureyri, jafnt í
góðæri sem harðæri. En til þess
að svo megi verða þurfa þau
stöðugt að beita markvissum
aðgerðum í þágu atvinnulífsins,
ekki síst þegar hart er í ári. í
þeim efnum hefur núverandi
bæjarstjórnarmeirihluta gersam-
lega brugðist bogalistin. BB.
úr hugskotinu
Byggðastefna úr borgúini
Mikið óskaplega væri það nú gaman að sjá saman-
komið á einum stað allt það sem rætt hefur verið, rit-
að og þó mestmegnis blaðrað um byggðastefnu, allt
frá því það orð komst fyrst inn í málið, líklega um
svipað leyti og þeir alþýðuvinirnir voru að reisa múr-
inn góða og nú dýra austur í Berlín. Ætli þetta myndi
ekki taka drjúgt pláss í sjálfri Þjóðarbókhlöðunni,
sem líklega verður hægt að láta fólkið ljúka við að
byggja, áður en hún eyðileggst sökum skorts á við-
haldi.
Reykvíska skýrslan
Hingað til höfum við vanist því að orðið byggða-
stefna merki eitthvað voðalega ljótt, eitthvað sem sé
alveg hræðilega framsóknarlegt og sveitó, skammar-
yrði sem merkti alveg gríðarlega sóun á fjármunum í
vonlaust fiskeldi, enn vonlausari loðdýrarækt, að
ógleymdu öllu skuttogaradritinu heim á hvern einasta
fjörð og hverja einustu vík, ásamt meðfylgjandi
frystihúsi, sem svo þarf að bjarga frá gjaldþroti með
einu stykki gengisfellingu. Reyndar eru byggðastefna
og „rétt skráð gengi" svo nátengd hugtök í margra
augum að þar verður aldrei í sundur skilið.
Fram til þessa hafa það einkum verið svokallaðir
„landsbyggðarbúar", að sönnu æði margir með meira
og minna fasta búsetu á Reykjavíkursvæðinu, sem
látið hafa sig hina svonefndu byggðastefnu varða. En
fyrir skömmu brá svo við, að út kom skýrsla um
byggðamál sem mun hafa verið unnin af Reykvíkingi,
og það gott ef ekki Reykvíkingi í að minnsta kosti
annan eða þriðja lið, og þannig með Kringlu í hjarta-
stað, en ekki saltfisk, samanber kvæðið góða eftir
Stein Steinar.
Frumleg viðhorf
Umrædd skýrsla vakti sem von var talsverða athygli,
enda viðhorf þau sem þar koma fram einkar frumleg
sem von er, þar sem ekki er gengið út frá venjulegum
forsendum hefðbundinna atvinnumanna í byggða-
stefnumálum sem alltaf gera ráð fyrir því að það sé
ávallt bannsettur sveitavargurinn sem hagnist á
byggðajafnvægi, á kostnað hinna upplýstu og mennt-
uðu heimsborgara höfuðborgarsvæðisins.
í téðri skýrslu kemur nefnilega fram, að það er síð-
ur en svo þessu fólki í hag, að höfuðborgarsvæðið
svokallaða þenjist meira út en orðið er: Þá er ekki
verið að tala endilega um þá byrði sem á þetta svæði
er lögð, að framfæra helst öllu gömlu og lasburða
fólki í landinu, eða að sjá öllum landsins ungdómi
fyrir framhaldsmenntun, heldur þeim gríðarlega
kostnaði sem því er samfara að byggja yfir allt unga
vinnufúsa fólkið, leggja handa því vegi svo það geti
komist á blikkbeljum sínum í vinnuna að ónefndum
Reynir
Antonsson
skrifar
öllum krógabólunum og kránum sem byggja þarf
upp. Fyrir utan allan kostnaðinn sem því er santfara
að uppbyggð þjónusta annars staðar á landinu ónýt-
ist.
Og einhvern veginn finnst manni það ekkert
undarlegt þó þeim þyki staðurinn orðinn nokkuð stór
þarna fyrir sunnan, til dæmis á föstudagseftirmiðdög-
um þegar næstum jafnerfitt er að ná ( „ríkið“ fyrir
lokun, og að komast í sumarfrí á tunglinu, sakir
umferðarteppa sem jafnvel ýmsar alvörustórborgir í
Evrópu geta verið fullsæmdar af. Og hann Júlíus
ráðuneytislausi þarf ekki að fara í neina fjallaferð á
nýja þriggja milljóna tryllitækinu sínu til að finna
mengun. Honum nægir víst að aka frá Seltjarnarnes-
inu sínu litla og lága yfir í næsta kjördæmi til að finna
hana.
Þessi fyrrum Akureyringur, sem um eitt skeið mun
hafa búið í umdeildri íbúð í fyrrum höfuðborg vorri,
í því landi þar sem ásýndin er neflaus, og þar sem nú
Friðrik Páll flytur af því fréttir á kostnað greiðenda
afnotagjaldanna, þegar Madsen bakar myglað brauð,
eða hún Magga slær jafnvel Bryndísi út með því að
halda þriggja vikna afmælisveislu; hann Júlli hefur
þar án efa fengið nokkurn forsmekk af því hvað
mengun er í stórborgum. Vart myndi sú mengun þó
minnka ef í Danaveldi yrði ámóta byggðaröskun og
hér, því þá myndi íbúafjöldi Kaupmannahafnar tvö-
faldast. Og ef við tækjum önnur dæmi þá myndu um
tuttugu og fimm milljónir búa í París í stað fimmtán
nú, og álíka í London í stað átta, um tuttugu í
Madrid og Róm, uppundir þrjátíu í sameinaðri
Berlín og takið eftir, um hundrað milljónir í Moskvu
(hér er átt við allt byggðasvæði þessara borga). Mik-
ið óskaplega væri þá gaman að lifa. Ekkert landbún-
aðarvandamál innan Evrópubandalagsins, heldur
engin lagervandræði þar sem allar hillur matvörubúð-
anna yrðu tómar. Engar kostnaðarsamar mengunar-
varnir, þar sem enginn réði við mengunina hvort eð
væri og meira að segja engin umhverfisverndar-
samtök, einfaldlega vegna þess að ekkert umhverfi
væri lengur til að vernda.