Dagur - 25.05.1991, Síða 4

4 - DAGUR - Laugardagur 25. maí 1991
Ljóðasamkeppni Dags og Menor:
Ort um Steingríin og ástina,
sauðfé og umhverflsvemd
- ijölbreytt efni frá fólki úr öllum landshlutum
Hverjir tóku þátt í ljóðasamkeppni Dags og Menningarsamtaka
Norðlendinga og um hvað fjölluðu ljóðin? Þessum spurningum
má í stuttu máli svara á þann hátt að fólkið í landinu tók þátt í
samkeppninni og ljóðin fjölluðu flest um líf þessa sama fólks í
landinu. í samantekt sem hér fer á eftir verður spurningum af
þessu tagi svarað nánar og jafnframt fjallað nokkuð um störf
dómnefndar.
Dagblaðið Dagur og Menning-
arsamtök Norðlendinga ákváðu
að efna til ljóðasamkeppni í ár í
ljósi góðrar reynslu af smásagna-
samkeppni sömu aðila síðla árs
1989. Þá bárust dómnefnd um
100 sögur og það sama varð uppi
á teningnum nú því dómnefndin í
Ijóðasamkeppninni fékk alls 104
ljóð inn á borð til sín. Stefnt er
að því að samkeppni á bók-
menntasviði verði árviss viðburð-
ur hjá Degi og Menor.
Ákveðið var að hafa ljóðasam-
keppnina tvíþætta. Annars vegar
var keppt í flokki hefðbundinna
ljóða og hins vegar óbundinna.
Þau 104 ljóð sem bárust skiptust
nokkuð jafnt milli flokka. Skila-
frestur rann út 26. apríl og tók
dómnefndin þá til starfa af fullum
þunga en hana skipuðu þau
Kristín S. Árnadóttir, deildar-
stjóri í íslensku við VMA, en hún
var formaður nefndarinnar,
Stefán Þór Sæmundsson, blaða-
maður, sem fulltrúi Dags, og Sig-
urjón Jóhannesson, skólastjóri á
Húsavík, sem fulltrúi Menor.
Skáldin og yrkisefnin
Á fundum dómnefndarinnar
voru ljóðin smátt og smátt skorin
niður uns 15-20 Ijóð voru eftir í
nokkurs konar úrslitakeppni. Að
lokum höfðu dómnefndarfull-
trúar komið sér saman um fjögur
ljóð í hvorum flokki sem þeir
töldu best að efni og formi og um
þau stóð valið, erfitt val.
Það eru ekki bara viðurkennd
skáld sem taka þátt í Ijóðasam-
keppni, raunar eru þau í miklum
minnihluta eins og sást glöggt í
þessari keppni, og ljóðin komu
víðs vegar af landinu. Þátttak-
endur voru frá Hafnarfirði,
Kópavogi, Reykjavík, Rangár-
vallasýslu, Patreksfirði, Hólma-
vík, Hvammstanga, Siglufirði,
Akureyri, Eyjafjarðarsveit, Þing-
eyjarsýslu, Breiðdalsvík og
nokkrum fleiri stöðum. Þetta er
fólk úr öllum stéttum, konur og
karlar, á aldrinum 18-80 ára, ef
marka má ágiskun formanns
dómnefndar.
Efni ljóðanna var gjarnan sótt
í íslenska náttúru og líf og tilfinn-
ingar fólksins í landinu. Þá hefur
umhverfisverndarbylgjan greini-
lega haft áhrif á skáldmælt fólk
því margir fordæmdu mengun og
slæma umgengni og brýndu fyrir
mönnum að vernda náttúruna.
Sumir vildu reyndar líka vernda
hinn íslenska kynstofn fyrir fólki
af öðru þjóðerni. Ort var um ást-
ina, árstíðir, mosa, grágæsir, haf,
stríðshrjáða kúrda, mæður, syni,
frelsi, framtíðina, drauma,
tunglið, heiminn, harðstjóra,
meðalmennsku, Steingrím Her-
mannsson, sauðfé og mjólk, sel,
kynsvall hjá álfum og þannig
mætti lengi telja.
Ljóðlistin á síður en svo
undir högg að sækja
Víkjum þá að hófinu í Gamla
Lundi 20. maí sl. er úrslitin voru
kunngerð og verðlaunin afhent.
Bókaútgáfan Örn og Örlygur gaf
vandaðar bækur til keppninnar.
Sigurvegarar í hvorum flokki
fengu Islensku alfræðiorðabók-
ina og þeir sem urðu í öðru sæti í
hvorum flokki fengu í sinn hlut
íslandshandbókina.
Sigmundur Ernir Rúnarsson
fékk 1. verðlaun í flokki óbund-
Kristín S. Árnadóttir, formaður dómnefndar, gerði grein fyrir störfum
nefndarinnar.
,Ánægjulegir endurfundir við náttúruna
- segir verðlaunahafinn Sigmundur Ernir Rúnarsson
Sigmundur Ernir Rúnarsson
sendi inn Ijóð undir dulnefninu
Þungur á Brún, en þessi góð-
kunni Akureyringur og frétta-
maður á Stöð 2 hefur einmitt
gjarnan þótt býsna þungur á
brún. Dómnefndin setti Ijóð
hans Fast að fjalli í bunka með
þeim ljóðum sem skyldu fá
nánari skoðun og þcgar upp
var staðið tróndi það á toppn-
um í flokki óbundinna Ijóða.
Sigmundur Ernir er búsettur í
Reykjavík en með hjálp
símans, þökk sé Bell og þeim
sem á eftir komu, gátum við
heyrt í honum hljóðið.
„Hljóðið er gott, þakka þér
fyrir,“ sagði Simmi í upphafi
símaviðtalsins.
- Nú spyr ég um verðlauna-
ljóðið, var það samið sérstaklega
fyrir samkeppnina?
„Reyndar ekki. Svo ég segi þér
alla söguna þá er ég í miklum
ham þessa dagana vegna þess að í
ágúst næstkomandi kemur út bók
eftir okkur Ara Trausta Guð-
mundsson, jarðeðlisfræðing.
Þetta er náttúrufræðibók sem
leitast við að svara þrjátíu áhuga-
verðum spurningum um náttúru
og jarðfræði íslands í jafnmörg-
um köflum. Allir kaflarnir byrja
á ljóði sem er náttúrustemmning,
inngangur að kaflanum. Eftir því
sem við höldum er þetta í fyrsta
sinn sem bók um náttúrufræði er
ljóðskreytt, sem er kannski
undarlegt í ljósi þess að íslensk
skáld yrkja mikið um náttúruna.
Ég hef verið á útopnu í þessu
verkefni í dágóðan tíma og Ijóðið
sem ég sendi í keppnina er Iiður í
því.“
Sigmundur Ernir kvaðst þó
ekki vita hvort Fast að fjalli yrði
notað í náttúrufræðibókinni en
Ijóðið var a.m.k. ort í því al-
gleymi sem fylgdi ljóðagerðinni í
tengslum við bókina.
. Ljóðasamkeppni skáldum
holl og upplýsandi
fyrir lesendur
„Ég var mikið til hættur að yrkja
um náttúruna og kominn meira
út f persónulegri skáldskap og
farinn að kafa inn í sálarlíf fólks,
þannig að þetta eru ánægjulegir
endurfundir. Annars hef ég alltaf
verið óskaplega hrifinn af náttúr-
unni og þá sérstaklega íslenskri
náttúru. Hún hefur leitað mjög
grimmt á mig í mínum kveðskap
og hugsunum.“
Fyrir utan ljóðin í ljóðskreyttu
náttúrufræðibókinni er Sigmund-
ur Ernir að safna efni í nýja
ljóðabók sem kemur út á þessu
ári eða því næsta. Hann hefur
þegar sent frá sér þrjár ljóðabæk-
ur og ætlar að halda ótrauður
áfram.
- En hvað finnst þér um sam-
keppni afþessu tagi? Hvaða gildi
telur þú Ijóðasamkeppni hafa, í
Ijósi eigin reynslu?
„Ég hef mjög gaman af þessu
og finnst slík samkeppni bráð-
nauðsynleg. Auðvitað er erfitt að
leggja Ijóð á einhverjar vogar-
skálar vegna þess að þetta er svo
mikið tilfinningaatriði hjá lesend-
um. En kostirnir eru fleiri og sá
helstur að ljóðinu er haldið til
framdráttar, það fær góða kynn-
ingu. Síðan er ljóðagerð ákaflega
einmanalegt starf, og ritstörf
almennt, en með þessu móti get-
ur maður kannað stöðu sína á rit-
vellinum. Ég held að reynsla
flestra sem fást við ritstörf sé sú
að það er óskaplega auðvelt að
rata inn í öngstræti og festa sig í
röngu fari og þess vegna er mikil-
vægt að fá viðbrögð. Maður getur
varla óskað sér betri viðbragða
en að bera sigur úr býtum í ljóða-
samkeppni. Ég held að þetta sé
skáldum mjög hollt og einnig
upplýsandi fyrir lesendur ljóð-
anna.“
Um gagnrýni á ljóðasam-
keppni sagði Sigmundur Ernir að
auðvitað væri ljóðið í samkeppni
við allt og alla og það yrði að lúta
lögmálum tíðarandans og berjast
um hylli almennings. Hann sagði
nauðsynlegt að halda nafni ljóðs-
ins á lofti og til þess væru fáar
leiðir tiltækar í þjóðfélagi voru
en ljóðasamkeppni væri ein leið-
in og hún væri árangursrík, ekki
síður fyrir ljóðið sjálft en skáldið.
SS
Sigmundur Ernir komst ekki norður til að taka við verðlaunum sínum en
þótt þetta sé ekki alveg ný mynd af honum lýsir hún ágætlega útliti hans í
dag.