Dagur - 15.08.1992, Blaðsíða 12

12 - DAGUR - Laugardagur 15. ágúst 1992
Matarkrókurinn
Kolvetna- og treflaát á
kostnað próteins og fitu
- Edda Hermannsdóttir í matarkrók helgarinnar
Edda Hermannsdóttir íþrótta-
kennari er í matarkrók vik-
unnar. Edda starfar hjá
Teiknistofunni Stíl en er
einnig með leikfimiskennslu á
eigin vegum undir nafninu
Fimi og einnig rekur hún
verslunina Ynju.
„Ég er grænmetisæta og
ástæðan er fyrst og fremst for-
vitni en ég er spennt fyrir öllu
sem tengist heilsu og vellíðan
og einnig tengist það mínu starfi
en þetta var niðurstaðan eftir
leitun að réttu mataræðj. Síðan
þá hef ég ekki bragðað kjötbita
og sé ekki eftir því. Pegar mér
er boðið í mat lendi ég ekki í
neinum vandræðum því það er
nógur matur á öllum borðum
fyrir mig en fólkið í kringum
mig verður stundum svolítið
leitt yfir því að ég skuli ekki
bragða á kjötinu eða fiskinum
heldur aðeins smakka á kart-
öflunum og grænmetinu en
nreðlætið í dag er svo mikið að
ég svelt aldrei.“
„Mér finnst líka að við verð-
um að fara að breyta um matar-
æði og minnka prótein og fituát
og fara meira yfir í kolvetna og
trefjaefnaát. Því er stundum
haldið fram að við fáum ekki
járn ef við borðum ekki kjöt en
t.d. í þara er mikið af járni.
Sumir eru hræddir um að verða
aldrei saddir ef þeir borða
aðeins jurtafæði en þeir sömu
þurfa ekki að hafa áhyggjur af
því. Ég elda mat þrátt fyrir það
að vera grænmetisæta eins og
meðfylgjandi mataruppskriftir
bera með sér. Það er einnig
nokkuð almennur misskilningur
að t.d. ýsa og laxfiskar séu
„létt“ fæða en það er hins vegar
„þung“ fæða líkt og ýmislegt
kjötmeti.“
„Fólk sem veit að ég er græn-
metisæta er oft mjög forvitið og
langar að vita svolítið meira og
blanda þetta með kjöt- eða fisk-
máltíðum og það gengur oft
ágætlega og það gæti t.d. reynt
að hafa tvær kjötmáltíðir og
þrjár fiskmáltíðir á viku á móti
grænmetinu. Það kemur svo í
ljós hvort því líkar sú samsetn-
ing eða ekki.
„Hér í matarkróknum hafa
verið vinnufélagar mínir á Stíl,
miklir „gúmmelaðimenn" sem
elska allt sem er feitt og fitandi
og mikið brasað og því fannst
mér mjög viðeigandi aðlkoma
með eitthvað sem væri bæði
hollt og gott. Þeir gera góðlát-
legt grín að mínu makróbíótíska
fæði og kalla það míkrófæði þar
sem þeir álíta að það verði ekki
að neinu.“
Ofnbakadur
grœnmetisréttur
1 eggaldin
1 succini
'A haus blómkál
1 haus broccoli
2 rif hvítlaukur
púrrulaukur eftir smekk
Allt brytjað niður í eldfast
mót (gróft). Bakað í ofni við
200 gráður C meðan sósan er
gerð.
Ostasósa
150-200 ml rjómi eða ein dós
sýrður rjómi
3 msk. rjómaostur
1 msk. gráðostur
ostaafgangar ef til eru
svartur pipar, tandoori masala
(indverskt krydd), chili
Allt sett í pott og brætt og
síðan hellt yfir grænmetð og
bakað í ofni í ca. 15 mín.
Öðruvísi grœnmetissalat
(Passar vel með
ofangreindum rétti)
Lítill kínakálshaus (notist
allur, hollustan er mest
næst rótinni)
Vi rauð og V2 græn paprika
8-10 ólífur skornar í litla bita
'/? gráðostur mulinn út í
ferskir sveppir eftir smekk
250 gr rœkjur
Öllu blandaö saman. Best er
að láta standa í smá tíma áður
en borðað er. Má einnig nota
sem aðalrétt með brauði.
Spínatpasta
með grœnmeti
8 bögglar spínatpasta
(Tagliatelle)
1 succini skorið í mjóa
aflanga teninga
2 laukar
Vi bakki sveppir
2 rif hvítlaukur
1 dl rjómi
Timjan, svartur pipar, jurtasalt
Sjóðið pastað eftir leiðbein-
ingum á umbúðum. Grænmetið
er léttsteikt í örlítilli olíu á
pönnu og kryddað. Hellið rjóm-
anum yfir og látið malla í
nokkrar mínútur. Setjið pastað
í stóra skál og hellið síðan úr
pönnuni yfir. Borið fram með
salati og grófu brauði
Bragðmeira og
hollara grœnmeti
2-4 blöð þari (Kombu, fœst
í HeUsuhorninu)
4 rófur brytjaðar í teninga
Vi grasker brytjað í teninga
8 gulrœtur skáskornar í bita
2 dl vatn
Vatnið er sett í stóran pott og
þarinn bleyttur upp. Allt græn-
metið sett í pottinn og soðið í
20-25 mín.
Þari hefur mikið af járni og
vítamínum og gerir grænmetið
hollara auk þess sem hann dreg-
ur fram sætubragðið í grænmet-
inu. Notið einungis jurtasalt ef
salt er notað.
„Ég skora á sem flesta að
reyna eitthvað af þessum
uppskriftum og veit að þeir
verða ekki fyrir vonbrigðum.
Ég ætla hins vegar að fara langt
út fyrir Stíl þegar ég skora á
næsta aðila í matarkrók en það
er Harriet Otterstedt, sem er
sænsk og hefur alla tíð frá því
ég man eftir mér verið með
öðru vísi mat en við eigum
almennt að venjast." GG
VÍSNAÞÁTTUR
Jón Bjarnason frá Garösvík
Birna Friðriksdóttir frá Mel-
um í Svarfaðardal kvað um
æskustöðvarnar:
Geymir minning fagra flest
fótmál þinna sona.
Heima finnur barnið best
birtu sinna vona.
Sigurbjörg Björnsdóttir frá
Barká kvað:
Kringum mig erklaki og hjarn
hvergi yl að finna.
Ég var ekkert óskabarn
átthaganna minna.
Vaknaði við innanþraut eftir
örlitla vínneyslu:
Á ráði mfnu er Ijótur Ijóður,
mig langar stundum að súpa
á pyttlu.
Ertu að refsa mér - Guð
minn góður,
geturðu reiðst af svona litlu.
Þá koma heimagerðar vísur:
Flestir hugsa um sjálfan sig,
sjá ei veröldina.
Samkvæmt því um sjálfan mig
sem ég meira en hina.
Hið besta:
Mér er ekki í nöp við neinn,
nálgast því sem flesta.
Get þó verið alveg einn,
oft er það hið besta.
Pegar freðna fjalla kinn
fingrum strýkur vorið,
létt að ægi lækurinn
litli greikkar sporið.
Flögrar lóa frjáls um mó,
fjötrar snjóa rakna.
Út að sjó frá efstu tó
allt er að gróa og vakna.
• _r-; '. , -j&'
Sólsetur:
Degi hallar, dali alla
dimmblá fyllir hitamóða,
austur fjalla efstu hjalla
ennþá gyllir sólin rjóða.
Fyrir handan...
Fyrir handan feigð og gröf
fyllri þroska nýtur hver.
Langt er yfir lífsins höf,
leiðin þó til Drottins er.
Kjartan Sveinsson kvað er
maður féll af hestbaki, lík-
lega í vatnsfalli:
Húnvetninga henti slys,
hér fór verr en skyldi.
Hatturinn fór til helvítis
en hausinn ekki fylgdi.
Laufey Jakobsdóttir, Reykja-
vík orti.
Til bankastjóra:
Lífið mitt og lífið þitt
lýtur sama endi.
Valdið þitt og valdið mitt
verður í sömu hendi.
Til vinnuveitanda:
Aumt er að vera aðeins þræll
allra verstu hvata.
Sá gamli verðurglaður og sæll.
Gangi þér vel að rata.
Sveinn frá Elivogum kvað:
Á réttri hillu:
Skrykkjótt æviiðjan gekk
eins til munns og handa.
Loks við hæfi hlutverk fékk
. hundaskammt að blanda.
Bræður.
Þekktar verða að loknum leik
Lukkuskerðar hræður.
Aftur sérðu komna á kreik
Kálfagerðisbræður.
Á fellivori.
Höggvið var í hópinn skarð,
háðung varir lengi.
Hafði bara í búsins arð
bryddingar og þvengi.
Steinn Steinar kvað næstu
vísur. Þær eru úr mansöng
Hlíðar-Jónsrímu.
Lífs um angurs víðan vang
víst ég ganginn herði,
eikin spanga í þitt fang
oft mig langa gerði.
Bragarföngin burtu sett,
botn í söng minn sleginn.
Situr löngum sorgum mett
sál mín öngu fegin.
Brautargengi brestur mig,
bót ég enga þekki,
ó, hve lengi þreyði ég þig
þó ég fengi ekki.
Bylgjan rýkur, bylur hvín,
byrgist vík og ögur,
hár þitt strýk ég, heillin mín,
hrundin ýkjafögur.
Fellur ofan fjúk og snær,
flest vill dofa Ijá mér,
myrk er stofa, mannlaus bær,
má ég sofa hjá þér.
Ágæt frú færði mér þessar
vísur er hún náði í sumarfríi
sínu, vestur við Breiðafjörð.
Vera má að sumar séu gamlir
húsgangar. Höfundur ókunn-
ur:
Pegar lundin þín er hrelld
þessum hlýddu orðum.
Gakktu með sjó og sittu við eld,
svo kvað völvan forðum.
Nikulás Össurarson kvað:
Pað er neyð og skarpur skóli
að skjálfa og titra sjónum á
og vita snót í vænu bóli
og varmann nógan henni hjá.
Höfundur ókunnur:
Fjallavindur fleyið knýr
fjör og yndi glæðist,
ein í skyndi útsýn flýr
önnur myndin fæðist.
Höfundur ókunnur:
Brosir fjóla í brattri hlíð,
blundar róleg alda.
Blessuð sólin sumarblíð
signir pólinn kalaa.
Össur Össurarson frá Hval-
látrum kvað:
Hjalla fyllir fenna ný,
falla vill ei Kári.
Valla grillir Ennið í
alla hryllir menn við því.
Sigurbjörg Jónsdóttir kvað:
Um það kveða mér er mál
mjög þó lítið kunni,
kaffið hressir sinni og sál
sætt er það í munni.
Ekki veit ég höfund næstu
vísu, en eyfirsk mun hún
vera:
Kæra blíða Kristbjörg mín
kveiktu upp í mér þorið,
upptendraða ást til þín
ég heflengi borið.
Næst koma vísur eftir Egil
Jónasson.
Hvaða eiginleikar eru stjórn-
málamanni hauB§ynlegastir?,
Upp sþal telja þetta þycnnt, \
það eru aðalstigin.Ú&L.
Parf að hafa jneðalmemjL
mælsku og veia lyginn. I * *<■,
Konur. -■
Konur eru erfið gáta
okkur mönnum hér og þar
og ekki batnar ef þær láta
eins og þær væru fullkomnar.
Til hundavinafélagsmanna:
Minnkar óðum mannsins réttur,
mörgum lögum hlýða ber.
Hundurinn er hærra settur,
hann má skíta hvar sem er.
Ekkert erindi:
Erindi ég ekki neitt
á við samtíð mína
af því ég fæ engu breytt.
Allt íþessu fína...
Árin:
Áfram þokast árin brott.
Öllu lokið bráðum.
Auðmýkt, hroka, illt og gott
á í poka snjáðum.
Pá birtast nokkrar Vorstökur
eftir Pál J. Árdal skáld:
Vorið gefur fjallafaðm
fegurð sólarlita,
kyssir foldar kalinn baðm
kossum Ijóss og hita.