Dagur - 10.12.1994, Page 6

3 - DAGUR - Laugardagur 10. desember 1994
Stína með einn af braeðrunum þrettán, Kjötkrók.
í skjóli tignarlegra fjalla Ljósavatnsskarðsins situr hún Stína á Tjamar-
borg og bjástrar vió jólasveinana sína. Þeir eru heldur minni en karlamir
sem búa í fjöllunum sem Stína sér út um gluggann en þaó er mikill
svipur meó þeim og þeir eru nafnar. Jólasveinamir hennar Stínu eru
hver með sínum stíl, kjötkrókur meó kjötlærið, bjúgnakræktir meó bjúg-
un og kertasníkir sem sérunnið íslenskt kerti. I jólasveinahópnum sitja
þau við hlóóimar Grýla og Leppalúói og í einu hominu eru skötuhjúin
Fjalla Eyvindur og Halla.
„Þetta jólasveinaævintýri hófst
á þann hátt að Ragnheiður Krist-
jánsdóttir kennari, sem býr á Akur-
eyri en var áður kennari hér, bjó til
jólasveina til skreytingar í Stóru-
tjarnaskóla. Ég aðstoðaði hana og
þannig lærði ég listina," sagði
Stína, Kristín Siguróardóttir, sem
býr á Tjarnarborg í Ljósavatns-
skarði í Suður-Þingeyjarsýslu en
auk þess að búa til jólasveina
starfar hún í Stórutjarnaskóla.
Jólasveinarnir
eftir Jóhannes úr Kötlum
„I upphafi gerði ég nokkra jóla-
sveina til gjafa en svo smá vatt
þetta utan á sig og ég fór að fá
pantanir. Ætli það sé ekki rúmlega
ár síóan ég fór fyrst að sclja jóla-
sveina. Ég hef jólasveinavísur Jó-
hannesar úr Kötlum mér til leið-
beiningar en í þeim er öllum jóla-
sveinunum þrettán lýst.“
Gæra, tré og hraun
- Úr hverju eru jólasveinarnir?
„Uppistaðan er vír og einstaka
munir eru úr leir, en annars eru
jólasveinarnir mínir eingöngu unn-
ir úr íslensku náttúrulegu efni. Föt-
in eru unnin úr ull og ég bý til
tvennskonar jólasveinalínur. Ann-
ars vegar eru fötin þeirra í sauðalit-
unum og hinsvegar er litskrúðuga
línan. Þá klæði ég þá í græn og
rauð föt, sem samt eru í gamaldags
jurtalituðum tónum. Hár og skegg
er úr lambsgæru og þeir eru í sauð-
skinnsskóm. Allt tré er úr Vagla-
skógi og ég nota hraunmola úr
Kröflu. Vissulega eru handtökin
mörg vió hvern jólasvein en full-
skapaðir eru þeir um 30 cm á hæö
ef þeir eru uppréttir.“
- Hvar hefur þú selt jólasvein-
ana?
„Hingað til hef ég aóallega haft
þá til sölu á markaði Handverks-
kvenna milli heiða á Fosshóli og á
Hótel Eddu hér á Stórutjörnum.
Auk þess hefur alltaf verið töluvert
um það að fólk hafi pantað jóla-
sveina beint af mér og öllum er
velkomið aö hafa samband vió mig
í því sambandi.
Þennan mánuðinn eru jólasvein-
ar frá mér til sýnis og sölu á veit-
ingahúsinu Bing Dao á Akureyri
og fleiri veitingahús eru að skreyta
sali sína með þeim þessa dagana.
Meðal annars eru jólasveinar frá
mér sem eru yfir meter á hæð í
verslun á höfðuborgarsvæðinu og
veitingastað á Akureyri.“
Danir hrifust af sveinunum
Jólasveinarnir hennar Stínu hafa
farió víða á þessu eina ári. Hún
hefur l’rétt af þeim í Astralíu og
þeir eru sérstaklega vinsælir meöal
Vestur-Islendinga í Kanada. En
s
Arið 1932 kom út bókin, Jólin koma, kvæði handa börnum eftir Jó-
hannes úr Kötlum með teikningum eftir Tryggva Magnússon. I bók-
s
inni er meðal annars kvæðið, Jólasveinarnir. Arni Björnssonar segir
í bók sinni Saga daganna að þetta kver þeirra félaga hafi orðið eins-
s
konar námsefni um jólasveinana og atferli þeirra. I kvæðinu eru
fjallað um jólasveinana þrettán og foreldra þeirra Grýlu og Leppa-
lúða. Þeir eru á leið til byggða, sá fyrsti kemur 13 nóttum fyrir jól,
eöa 12. desember. KLJ
Segja vil ég sögu
af sveinumim þeim,
sem brugðu sér hér forðum
á bæina heim.
Þeir upp á fjöllum sáust
■ eins og margur veit, -
í langri halarófu
á leið niður í sveit.
Grýla var þeirra móðir
og gaf þeim tröllamjólk,
en pabbinn Leppalúði,
■ það var leiðindafólk.
Þeir jólasveinar nefndust,
• um jólin birtust þeir.
Og einn og einn þeir kornu,
en aldrei tveir og tveir.
Og eins, þó einhver sœi,
var ekki hikað við
að hrekkja fólk - og trufla
þess heimilisfrið.
Hannfaldi sig í básnum
ogfroðunni stal,
meðan fjósakonan átti
við fjósamanninn tal.
Þeir voru þrettán
þessir heiðursmenn,
sem ekki vildu ónáða
allir í senn.
Aðdyrunum þeir lœddust
og drógu lokuna úr.
Og einna helst þeir leituðu
í eldhús og búr.
Stekkjastaur kom fyrstur,
stinnur eins og tré.
Hann laumaðist ífjárhúsin
og lék á bóndans fé.
Hann vildi sjúga œrnar,
- þá va-ð þeim ekki um sel,
því greyið hafði staurfœtur,
- það gekk nú ekki vel.
Stúfur hét sá þriðji,
stubburinn sá.
Hann krœkti sér ípönnu,
þegar kostur var á.
Hann hljóp með hana í burtu
og hirti agnirnar,
sem brunnu stundum fastar
við barminn hér og þar.
svem-
arnir
Þau ruku’ upp, til að gá að
hvortgestur vœri á ferð.
Þá flýtti ’ann sér að pottinum
ogfékk sérgóðan verð.
Sá sjötti Askasleikir,
var alveg dœmalaus. -
Hannfram undan rúmunum
rak sinn Ijóta haus.
Þegarfólkið setti askana
fyrir kött og hund,
hann slunginn var að ná þeim
og sleikja á ýmsa lund.
Þá þaut hann eins og elding
og þvöruna greip,
og hélt með báðum höndum,
því hún var stundum sleip.
Lœvísir á svipinn
þeir leyndust hér og þar,
til óknyttanna vísir,
ef enginn nœrri var.
Giljagaur var annar,
með gráa hausinn sinn.
- Hann skreið ofan úr gili
og skaust ífjósið inn.
Sá fjórði Þvörusleikir,
var fjarskalega mjór.
Og ósköp varð hann glaður,
þegar eldabuskan fór.
Sá fimmti Pottaskefill,
var skrítið kuldastrá.
■ Þegar börnin fengu skófir
hann barði dyrnar á.
Sjöundi var Hurðaskellir,
- sá var nokkuð klúr,
ef fólkið vildi í rökkrinu
fá sér vœnan dúr.