Alþýðublaðið - 23.08.1921, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Gefið út af Alþýðufiokknum.
1921
Þiriðjudagian 23. ágúst.
192. tölubl.
Sítðveiðarnar.
III.
Á síðasta alþingi var borið fram
frumvarp til iaga um Síldveiðifé*
lag íslands. Frumvarpið var samið
af síldarútvegsmönnum og borið
fram að þeirra tilhlutun. Ymis á-
kvæði þóttu svo ill f þessu frv.,
að þvf var gerbreytt á þinginu,
en þó haldið aðalatriðinu: því, að
öll sfld, sem verkuð væri í land-
helgi íslands, skyldi seld og flutt
út undir eftirliti rfkisstjórnarinnar.
Þannig lagað komst frv. f gegn-
um neðri deild, en efri deild drap
það, eða sama sem, þvfhúnveitti
stjórninni að eins heimild til að
taka sfldarsöluna að sér. Og stjórn-
in notar heimildina ekki í sumar,
sem kunnugt er.
Þegar útgerðarmenn f Noregi
fréttu um „sildarfrumvarpið", urðu
þeir hamstola og gengu berserks-
gang um Noreg endilangan. Hét
uðu þeir að senda herskip hingað
til landsins, að leggja miklu hærri
toll á íslenzkt saltkjöt f Noregi,
og ýmsar fleiri hótanir höfðu þessir
góðu menn á takteinum. Uggir
mig, að þessi úlfaþytur Norð*
manna hafi skotið fslenzku þing-
mönnunum — að minsta kosti
sumum — svo skelk f briugu, að
þeir þess vegna hafí verið svo
linir í sfldarmálinu á þingi.
Allir Norðmenn voru þó ekki
á sama máli um þetta efni, sem
sjá má af grein, sem birtist f
blaðinu „Fremtiden" f Drammen
og Morgunblaðið flutti útdrátt úr
17. þ. m. Þar er tekið málstað
íslendinga og komist svo að Orði
á einum stað, að Norðmenn reki
ránveiðar hér við land.
Þegar maður les þessi ummæli
dettur manni strax í hug: Þetta
getur varla verið runnið frá norsk-
um auðvaldssinnaí Óg gái maður
betur að, kemur það f ljós, að
blaðið, sem greinina birtir, er
blað jafnaðarmanna (kommunista)
f Draramen, Þá skilur maður hugs-
anaganginn f greininni. Enginn
eiginhagsmunamaður gat skrifað
svona og málgagn norska auðvalds-
ins hefði ekki flutt svona grein.
Þetta atriði er eftirtektavert.
Það sýnir ljóslega, hver munur
er á skoðunum jafnaðarmanna og
auðvaldssinna, þegar um þetta
mál er að ræðá. Þeir sfðar töldu
Ifta að eins á hag sinn, Jafnaðar-
mennirnir ekki síður á hag annara.
Af þessu má margt læra.
IV.
Það er staðreynd, að sildar-
útgerðin er og verður afar reikull
atvinnuvegur, meðan það fyrir-
komulag er á honum, sem nú er,
ekki að eins hér á landi, heldur
um öll Norðurlönd. Samkepni
landanna á síldarmarkaðnum, er
hér sem alstaðar annarstaðar til
niðurdreps, en ekki þrifa. Hún er
einstöku mönnum f rfkustu og
íjölmennustu löndunum stundum
til hagnaðar, en almenningi oftast
til skaða, þegar til alls kemur.
En gæti auðvitað, með samvinnu
og samhjálp orðið öllum löndun-
um tii góðs. Gæti beinlínis orðið
þeim til stórhagnaðar.
Utgerðarmenn f hverju einstöku
landi eru sammála um það, að
samkepai eða sala síldarinnar á
>mörgum höndumc, er óhæf. —
Síðustu árin hafa kent þeim það.
En þá stendur eigingirni þeirra á
hálsi þeim, svo þeir mega sig
hvergi hræra. Tilraunir þeirra til
samvinnu hafa enn strandað.
Ef það er nú rétt, sem eg ekki
efast um, að skoðun útgerðar-
manna sé rétt, skyldi þá sam-
kepnin milli landanna ekki Ifka
vera ótæk?
Vitanlega.
Engan speking þarf til að sjá
það.
En hver verður þá niðurstaða
þessa málsí' Sú, að síldarsamlög
þarf að stofna í öllum löndunum
og samlögin þurfa svo að vera f
sambandi, sem hefír stjórn kjörna
af samlögum allra landanna og
Brunatryg£
á innbúi og
hvergl ódýrarl en
A. V. Tulínius
vátryggingaskrif3tofu
Ei
staðfesta af rfkisstjórnunum. Á
þann hátt verður sfldarútgerðin
gerð að tryggum atvinnuvegi,
meðan rfkin ekki sjálf annast um
hana, en það er vitanlega tak-
markið og þangað stefnir þróunin.
Þó þessu sé hér slegið fram, er
þess auðvitað ekki að vænta, að
núverandi útgerðarmenn fallist á
þetta fyrirkomulag, en það mun
sannast, framvegis eins oghingað
til, að núverandi skipulag getur
aldrei blessast, og að lokum rek-
.ur að þvf, að rfkin verða sjálf
að annast útgerðina, og þá má
vænta þess, að samvinna takist.
Að þessu sinni verður ekki farið
Iengra út f þetta mál, en skeð
getur, að það verði síðar rætt
betur.
Stýrimannajélag.
Stýrimenn á botnvörpuskipum
hafa myndað með sér sérstakan
félagsskap. Voru þeir allir áður
félagar f skipsstjórafélaginu Öld-
unni, en vegna þess, hve Iftið
það félag gerði fyrir þá, tóku
þeir sig nú út úr. Félagsmenn
geta allir stýrimenn með stýri-
mannsprófí orðið.
í stjórn voru kosnir: Gestur
Kr. Guðmundsson form., Ólafur
tsleifsson ritari og Guðmundur
Bjarnason gjk. Varaíorm. Valde-
mar Guðmundsson, vararitari Al-
exander Jóhannesson og varagjk,
Einar Magnússon.