Dagur - 13.04.1995, Side 6

6 - DAGUR - Fimmtudagur 13. apríl 1995
Það vakti athygli um síðustu jól að einn norðlenskur
prestur messaði í átta kirkjum á tveimum dögum. Þar
var Magnús á Hálsi, sóknarprestur Ljósavatnspresta-
kalls, að verki. I hans prestakalli eru sex kirkjur en frá
því í haust og fram undir þetta hefur hann einnig
þjónað Grenjaðarstaðaprestakalli og því hefur hann
haft tíu kirkjusóknir á sinni könnu. Nú er nýr prestur
kominn að Grenjaðarstað og heldur farið að hægjast
um hjá Magnúsi, því sóttum við hann heim til að
kynnast manninum sem þjónaði í tíu þingeyskum
kirkjum í vetur. - Hver er hann, presturinn á Hálsi?
„Ég heiti Magnús Gamalíel Gunn-
arsson og rek föðurætt mína í Fljót-
in í Skagafirði og til Olafsfjarðar en
móðurætt í Skaftafellssýslu. Afi
minn, Magnús Gamalíelsson, var
kunnur útgerðarmaður á Olafsfirði
og þegar ég var strákur þá var ég
yfirleitt í sveit í Fljótunum á sumrin
en foreldrar mínir bjuggu í Reykja-
vík. Ég hef hins vegar aldrei litið á
mig sem borgarbarn, mér hefur allt-
af liðið mjög vel þegar ég er kom-
inn noróur fyrir Holtavörðuheiði.
Einu sinni stefndi ég að því að
verða bóndi og ég var lengi vel að
hugsa um að fara í Bændaskólann á
Hvanneyri. Svo varö prestsstarfið
ofan á og hér á Hálsi er ég bæöi
prestur og bóndi svo þaó má segja
mikils virði.
Heimreiðin hingað í Háls er oft
erfiður hjalli yfir vetrartímann, hún
er bæöi löng og snjóþung. Bæjar-
stæðið er í raun frekar afskekkt, það
er langt á næstu bæi, þeir eru tæp-
lega í göngufæri. Hér eru tvö hús
og nú er nýflutt fjölskylda í hitt
húsið sem hefur staðið autt í nokkur
ár. Því fylgir visst öryggi að eiga
nágranna sem eru svona skammt
undan, sérstaklega þegar tíðin er
eins og hún hefur verið í vetur. Þeg-
ar verður eru válynd eru fáir á ferli
en á sumrin er mjög gestkvæmt. I
sumar datt ekki úr dagur allan júlí-
mánuð, það voru gestir alla daga og
stundum fengu þeir það hlutverk að
hjálpa til við heyskapinn.“
Presturinn í Ljósavatns
prestakalli sóttur heim
að mér hafi tekist að slá tvær flugur
í einu höggi.“
Búfræði eða guðfræði
- Leiðin hefur þá legið í guðfræði-
deildina í Háskólanum en ekki á
Hvanneyri?
„Já, það varð úr. Prestsnámið er
fimm ára nám en ég var nokkuð
lengur að ljúka því þar sem ég vann
með náminu og tók ekki námslán.
Ég vann sem næturvöróur á Dvalar-
heimili aldraðra sjómanna, Hrafn-
istu, við skúringar og í gistiskýlinu.
Ég hafði þá kynnst eiginkonu
minni, Þóru Ólafsdóttur, hún hafði
lokið námi og starfaði við sitt fag á
meðan ég var í guðfræðinni."
Til ísafjarðar
- Hvert vígðist þú að loknu guð-
fræðinámi?
„Ég vígðist sem safnaðarprestur
til Isafjarðar áriö 1989. Það var
metið sem hálft starf og með því
sinnti ég starfi fræðslufulltrúa Vest-
fjarðaprófastsdæmis sem einnig var
hálf staða. Við Þóra fluttum því
vestur með yngri son okkar en
dvölin þar var ekki löng því að
sama ár var sóknarpresturinn á Isa-
firði, séra Jakob Hjálmarsson, kost-
in dómkirkjuprestur. Þegar hann lét
af embætti á ísafirði urðu nokkrar
breytingar þar og það varð til þess
að ég fór að svipast um eftir lausu
prestakalli.
A þessum tíma var Möðruvalla-
prestakall í Eyjafirði auglýst og ég
sótti um ásamt þremur öðrum prest-
um en fékk ekki. Þá fór ég að skoða
Háls, sem einnig var laust til um-
sóknar, í kjölfarið hafði ég sam-
band vió sóknamefndina hér og
sótti um. Ég var eini umsækjandinn
um Hálsprestakall og hóf hér stöf
haustið 1989“
ÍHáls
- Hvemig er að búa hér á Hálsi?
„Þegar við Þóra komum hingað í
sveitina þekktum við ekki nokkum
lifandi mann en móttökurnar voru
hlýlegar. Þegar gámurinn með bú-
slóðinni okkar kom mættu átta til
níu manns hingað á Hálshlaðið til
að aðstoða okkur við að bera bú-
slóðina inn, slíkar móttökur eru
Fjölskyldan á Hálsi, Gunnar Orn, Magnús, Svavar Þór, Þóra og hundurinn Bclla.
Hugleiðir hvítasunnuræð-
urnar yfir lambánum
- Þú ert bóndi jafnfhliða prests-
starfinu. Hver er bústofninn?
„Ég er með einar 70 kindur.
Þessi stærð af búi þýðir auðvitað aö
ég get ekki átt mikið af vélum. Ég
þarf því oft á aðstoð nágranna
minna að halda til dæmis í hey-
skapnum og það hefur allt gengió
upp. Það hefur komiö fyrir að æmar
hafa orðið að bíða eftir gjöfinni
þegar ég hef þurft að messa í fleiri
kirkjum sama daginn, en ekki oft.
Stundum hef ég samið hvítasunnu-
ræðumar í fjárhúsunum þegar sauð-
burður stendur sem hæst og það
hefur gengið ljómandi vel. Ég
myndi ekki vilja búa hér á Hálsi ef
ég væri ekki með kindur. Þær gefa
mér vissa tengingu."
Að tala sama tungumál
- Þú segir að það gefi þér ákveðna
tengingu að búa með kindur. Hvað
áttu við með því?
„Það gefur mér vissa tengingu
við jörðina, bænduma og samfélag-
ið í prestakallinu í heild. Presturinn
verður að vera hluti af íbúunum og
setja sig inn í aðstæður þeirra sér-
staklega í prestköllum eins og þessu
þar sem meirihluti sóknarbarna
byggir afkomu sína á einum at-
vinnuvegi. Búskapurinn hefur verið
mér stoð í því að setja mig inn í
tungumál sóknarbama minna og
átta mig á aðstæðum þeirra.
Þó skilji ég vel það sjónarmið að
það sé ekki rétt að þeir sem hafi
aðra vinnu, eins og ég til dæmis,
fari inn á verksvið bænda“
Mikilvægt að sækja
sóknarbörnin heim
„Það er ekki nóg að presturinn bíði
við altarið, hann þarf að fara út á
meðal fólksins og hitta það fyrir á
heimavelli. Ég hef til dæmis lagt
mikið upp úr því að húsvitja og
sækja hverskyns mannamót meðal
sóknarbama minna eftir því sem
því verður við komið. Ég hefði vilj-
að gera meira af því að húsvitja en
þó hef ég komið á alla bæi í Háls-
prestakalli hinu gamla. Gamall
bóndi í prestakallinu sagði eitt sinn
við mig að hann ætlaði að koma í
messu til mín þegar ég væri búinn
að koma til hans og nú hef ég sótt
Séra Magnús skírir barn i Drafla-
staðakirkju. Litli drengurinn fékk
nafnið Hjörvar Þór en systir hans,
Elín María, hélt á honum undir
skírn.
hann heim og hann komið í kirkj-
una til mín.
Það er nú einu sinni þannig að
þó við séum hátt uppi hér á Hálsi,
upp undir Hálshnjúk, þá er prestur-
inn þjónn, ég er fyrst og fremst
Magnús Gamalícl
Gunnarsson.
þjónn sóknarbama minna og hirð-
ir.“
Börnin kunna bænir
- Segðu mér Magnús, heldur þú að
bændumir sem byggja sveitir lands-
ins séu trúaðri en almennt gerist?
„Ég held að við getum ekki mælt
trú manna, hún verður aldrei metin
á neinni mælistiku. Mér virðist að
flest bændafólk byggi á sinni bama-
trú og þegar allt kemur til alls er
það gamla bamatrúin sem heldur
velli hvað sem öllum nýjum
straumum og stefnum í trúarlífi líð-
ur. Þá á ég við þessar gömlu bænir
og vers sem foreldrar hafa kennt
bömum sínum við rúmstokkinn í
gegnum aldimar og þann sið að
kenna bömunum að leita til guðs í
gegnum bænina. Þessi siður hefur
átt undir högg að sækja með til-
komu sjónvarps, myndbandstækja
og tölvuleikja en hér í sveitunum er
hann sem betur fer enn í fullu gildi.
Kristnifræðsla í skólum kemur
líka inn í þetta dæmi. Hér í mínu
prestakalli er Bamaskóli Bárðdæla
með nokkra sérstöðu hvað kristni-
fræðslu varðar. Það er áberandi
hvað bömin sem koma þaðan hafa
fengið góða kristnifræðslu og
kunna mikið af bænum og versum,
sú þekking skilar sér í daglegu lífi.“
Bændurnir vinna með
sköpunarverk Guðs
„Bændumir em líka í beinu samfé-
lagi við sköpunarverkið. Þeirra starf
er að vinna með sköpunarverki
Guðs og þeir bera virðingu fyrir
því. Þess vegna finnst mér mjög
ómaklega vegið að bændum þegar
verið er að skella skuldinni á þá í
umræðunni um gróðureyóingu. Þeir
sem búa í nágrenni hálendisins vita
að það eru náttúruöflin, veðrið, sem
er stærsti skaðvaldurinn. Bændur
eru í nánum tengslum við landið og
þeir vinna að því að skila sínum
jörðum í betra ásigkomulagi en þeir
komu að þeim. Bændur hafa líka í
gegnum tíðina unnið verulegar jarð-
arbætur á stórum svæðum en nú
virðist manni stundum eins og það
teljist ekki með því að aðeins skóg-
rækt sé marktæk Iandgræðsla.“
Skógur vex á ný
í Hálslandi
„Það verður líka að líta á aðstæður
fólksins sem hefur byggt þetta land
í samhengi og af raunsæi. Háls-
prestum fyrri tíðar hefur til dæmis
verið legið á hálsi fyrir aö hafa eytt
skóginum af jörðinni en það verður
að hafa það í huga prestarnir voru
að bjarga fólkinu í sveitinni um
eldivið, það varð að bjarga því sem
bjarga varð. Nú er hins vegar önnur
tíð og tími og nú er unnið að skóg-
rækt á hluta jarðarinnar í samvinnu
við Skógrækt ríkisins á Vöglum og
öll samvinna skógræktarinnar og
kirkjunnar er eins og best verður á
kosið.“
Kirkjurnar urðu sex
- Segðu okkur aðeins frá presta-
kallinu þínu, Ljósavatnsprestakalli.
„Ég réði mig hingað sem prestur
í Hálsprestakalli árið 1989 en hér í
prestakallinu eru þrjár kirkjur,
Hálskirkja, Illugastaðakirkja og
Draflastaðakirkja.
Árið 1990 var svo gerð sú laga-
breyting að Hálsprestakall og
Staðafellsprestakall voru sameinuð.
Þessi breyting tók gildi um áramót-
in 1991 og þá var nafni prestakalls-
ins breytt, nú heitir það Ljósavatns-
prestakall. Ákveðið var að prests-
setrið yrði á Hálsi.
Við þessa breytingu bættust
þrjár sóknir í prestakallið, en kirkj-
unar eru Lundabrekkukirkja, Ljósa-
vatnskirkja og Þóroddsstaðarkirkja.
Það er erfitt að gera nokkrar breyt-
ingar á fjölda sóknanna því allir
eiga sínar gömlu kirkjur og það
tengist tilfinningum en ekki rökum.
Ég tel hinsvegar að það væri fengur
í því að sameina sóknir þó svo auð-
vitað yrði áfram messað í öllum