Alþýðublaðið - 24.08.1921, Page 1

1921
€rlenð símskeyii.
Khöfn, 20. ágúst.
Hjálpin til Bússa.
Sfmað er frá Riga að samning-
ur um framhald á hjálp frá Ame-
ríku til Rússa sé undirskrifaður.
Meiri her til Tpp-Schlesíu.
Sfmað er frá París, að 2 her-
sveitir Frakka, Breta og ítala séu
farnar af stað til Schlesíu.
öunnar Knndsen.
Frá Kristjanfu ér sfmað, að
Gunnar Knudsen hafi dregið sig
út úr pólitfk.
€jri-Schlesia.
Sfðustu mánuðina hefir fátt
vakið aðra eins eftirtekt í hdm-
inum eins og deilan um Efri-
Schlesfu.
Það var ákveðið í Versailles-
friðarsamningunum, að í þessu
héraði skyidi fara fram atkvæða-
greiðsla meðal íbúanna um það,
hvort þeir vildu heldur tilheyra
Þýzkalandi eða Póiiandi. Var mik-
ill undirbúningur og spennandi
undir þessa atkvæðagreiðslu, þvf
enda þótt héraðið sé ekki stórt,
er það auðugt mjög að kolum og
málmum — eitt af mestu iðnaðar-
héruðunum í öllu Þýzkalandi, og
þótti Pólverjum þvf mikið undir
þvf komið að ná svo feitum bita
f sinn hlut. En Þjóðverjar, sem
skyldaðir höfðu verið til þess, að
greiða bandamönnum óheyrilega
háar hernaðarskaðabætur, vildu
eðiilega umfram alt halda f þetta
hérað, sem vitanlega er þeim lffs-
nauðsyn eins og á stendur, til þess
að geta risið undir kröfum banda
manna En pólitík sigurvegaranna
hefir verið merkileg að því leyti,
að þeir hafa gert nýjar og nýjar
fjarstæðar kröfur til Þjóðverja, ea
Miðvikudaginn 24. ágúst.
jafnframt af alefli reynt að svifta
þá getunni til þess að fullnægja
þeim. Fyrst núna á þessum allra
seinustu mánuðum virðist nokkurt
hik vera að koma á suma f banda-
mannaliðinu, með tilliti tii þess-
arar framkomu gagnvart Þýzka-
iandi. Aðrir eru stálharðir f ráns-
póktíkinni og ekki gott að vita
hve lengi vináttan helst með
bandamönnum úr þessu.
20. marz f vetur fór atkvæða
greiðslan fram. Samtais greiddu
716,400 atkvæði með þvf að til-
heyra Þýzkalandi, 471,000 með
Póllandi. En meirihlutinn var ekki
alstaðar í landinu jafn ákveðinn.
AUra siðst og austast f Pless og
Rybnik höfðu Pólverjar meirihiuta,
um 70°/o atkvæða, f nokkrum
öðrum stöðum vár mjög líkt um
atkvæðamagnið. Höfðu Pólverjar
þar stuðning sinn í sveitahéruðum,
en Þjóðverjar f borgunum. Annars
var í langmestum hluta Iandsins
eindreginn þýzkur meirihluti.
í Þýzkalandi var óhemju fögn-
uður yfir úrslitunum, enda bjugg-
ust nú allir við því, að heildar-
úrslit atkvæðagreiðsluntfar fengju
að ráða. En fijótt mátti sjá að
Pólverjar yrðu tregir til að sætta
sig við slfkt. Þeir vildu óvægir fá
austurhéruðin, Piess og Rybnik,
og jatnvel fleiri. En á þeim héruð
um valfc mjög mikið fyrir þá sök,
að þau eru einna auðugust að
kolum og málmum. En fleiri raddir
en pótskar komu fram með þessar,
kröfur, einkum þó og sérstaklega
í Frakkiandi.
Pólverjar biðu þá ekki boðanna,
en héldu með her manns inn í
Efri Schlesiu. Var fyrir honum
maður að nafni Korfanty. Þvf var
neitað að pólska stjórnin ætti
nokkurn þátt í þessu tiltæki, en
tæpast mun þvf alment hafa verið
trúað. Það hefir jafnvel verið
almanna mál að Frakkar hafi
staðið á bak við þetta gerræðis-
fulla framferði Korfantys. Að
minsta kosti gerðu þeir ekkert að
marki til þess að koma £ veg
193 tölubl.
Brunatryggingar
á innbúi og vörum
hvergl ódýrari en hjá
A. V, Tulinius
vátrygglngaskrifstofu
Elms klpaf é lags h ús 1 nu,
2. hæð.
"GKSOOfHHl-Í
fyrlr að innrásarherinn pólski
legði undir sig suðausturhéruðin.
Þessir viðburðir gerðust fyrrihluta
mafmánaðar.
Þegar Þjóðverjar sáu að hverju
fór, og hvernig Bandamenn sner-
ust við þessu, höfðu þeir ekki önnur
úrræði en að safna liði sjálfir til
þess að verja Þjóðverja f Efri-
Schlesíu fyrir yfirgangi Pólverja.
Strax eftir 20. maí lenti í vopna-
viðskiftum milli þýzka og pólska
hersins og var ekki annað sýni-
legt, en að upp myndi gjósa hin
geigvænlegasta borgarastyrjöld i
þrætulandinu.
En þá settu Frakkar Þjóðverj-
um stólinn fyrir dyrnar og hótuðu
að fara með her manns inn f
Þýzkaiand ef þýzku hersveitunum
f Efri Schlesíu yrði ekki tvfstrað,
Var Þjóðverjum nauðugur eina
kostur að hlýða, en það varð þó
að samkomulagi að báðir máls-
partar, Pólverjar og Þjóðverjar,
skyldu verða á brott úr landinu
með her sinn, og Baudamenn
skyldu auka þar herlið sitt f því
skyni að halda uppi friðnum, en
síðar ákveða um framtfð landsins.
Nú hefir yfirráð Bandamanna
komið saman í Parfs nýlega, til
þess að taka ákvörðún um Efri-
Schlesíu. Þar fór eins og margir
bjuggust við, að Bandamenn
klofnuðu út af málinu. Englend-
ingar og ítalir vildu láta héraðið
alt tilheyra Þýzkalandi og iáta
heildarúrslit atkvæðagreiðslunnar
þaaaig ráða. Frakkar tóku því