Dagblaðið Vísir - DV - 15.07.1994, Page 4
4
FÖSTUDAGUR 15. JÚLl 1994
Fréttir
Ummæli Guðrúnar Ágústsdóttur, forseta borgarstjómar, um húsafriðunamefnd:
Gætir misskilnings og
sumt er rangt hjá henni
segir Guðný Gerður Gunnarsdóttir, formaður húsafnðunamefndar
„Eg vil koma því á framfæri aö þaö
gætir nokkurs misskilnings hjá Guð-
rúnu Ágústsdóttur. Sumt sem hún
segir er rangt. Guðrún gagnrýnir
húsafriðunarnefnd fyrir að vera of
sveigjanleg en reyndar fær nefndin
oftar gagnrýni fyrir að vera of stíf.
Það liggur í hlutarins eðli að nefnd
eins og húsafriðunamefnd getur ekki
gert svo að öllum líki,“ segir Guöný
Gerður Gunnarsdóttir, formaður
húsafriöunarnefndar, í samtali við
DV.
DV greindi frá gagnrýni Guðrúnar
Ágústsdóttur, forseta borgarstjórnar
Reykjavíkur, á húsafriöunarnefnd á
mánudaginn. Hlutverk húsafriöun-
arnefndar er aö stuðla aö varðveislu
byggingararfs þjóðarinnar, að meta
hvaða hús sé ráðlegt að friða hverju
sinni og gera um það tillögur til
menntamálaráðherra. Einnigúthlut-
ar nefndin styrkjum úr húsafriðun-
arsjóði.
„Það þarf að meta málsatvik í
hverju tilviki og oftar en ekki þarf
aö taka tillit til raunverulegra að-
stæðna eins og vilja og getu þeirra
sem eiga húsið og þá kemur eðlilega
til málamiðlana. Það var slík staða
sem húsafriðunamefnd var í várð-
andi Iðnó og það ætti Guðrúnu Ág-
ústsdóttur að vera ljóstþar sem hún
sat í borgarstjórn Reykjavíkur á
þeim tíma þegar fjallað var um Iðnó.
Hvað varðar ummæh Guðrúnar
um húsafriðunarsjóð og úthlutanir
úr honum finnst mér þau vera svolít-
ið sérkennileg og þar eru atriði sem
eru beinlínis röng. Styrkir úr sjóði
era fyrst og fremst veittir einstakl-
ingum sem eiga friðuð hús og varð-
veisluverð hús og sóknarnefndum
sem fara meö umsjón friðaðra
kirkna. Húsafriöunamefnd hefur
það fyrir reglu að úthluta ekki
styrkjum til bygginga í eigu ríkis-
ins,“ segir Guðný.
Að sögn Guðnýjar hefur ríkið ekki
staðið viö að veita þau framlög sem
það á að veita samkvæmt lögum í
húsafriðunarsjóö. Jöfnunarsjóður
sveitarfélaga hefur greitt sitt framlag
að fuhu en ríkið ekki nema um einn
þriðja af þvi sem það á að leggja fram
í sjóðinn.
„Ég fagna því að ný borgarstjórn
æth að stofna sérstaka nefnd th þess
að móta stefnu í húsaverndunarmál-
um. Ég lít ekki svo á að nefndin sé
sett til höfuös okkur. Mér finnst að
sveitarstjómir ættu að marka stefnu
í jafn mikilvægum málaflokki og
jafnframt að tryggja að unnið sé eftir
henni.
Gerð var sérstök úttekt á steinbæj-
unum í Reykjavík fyrir nokkrum
ámm á vegum Árbæjarsafns. Síðan
hefur borgin í rauninni ekki verið
reiðubúin að leggja neitt af mörkum
th þess að tryggja varðveislu þessara
húsa. Borgin vildi ekki taka þátt í
því með húsafriðunarsjóði að varð-
veita Brennu við Bergstaðastræti,"
segir Guðný.
Guðný tekur fram að þrátt fyrir
allt hafi Reykjavíkurborg gert margt
gott og staðið myndarlega aö viðgerð
gamalla húsa í eigu borgarinnar og
að húsafriðunarnefnd hafi átt mjög
gott samstarf við borgarminjavörð
og Árbæjarsafn.
Deilt hefur verið um glerskálann við Iðnó. Hann var meðal
annars byggður vegna þess að talið var nauðsynlegt að fá
aukarými í staðinn fyrir gömlu viðbygginguna og einnig til
þess að vernda salinn fyrir hávaða að utan.
Steinbærinn Stórasel, sem stendur bak við Holtsgötu, var byggður fyrir
aldamót og hefur tekið miklum stakkaskiptum síðan. Búiö er að byggja
margoft við bæinn. Borgin keypti hluta bæjarins til niðurrifs en Árbæjar-
safn lagðist gegn þvi.
Afstaða Reykjavíkurborgar er að steinhúsið Brenna
við Bergstaðastræti verði ekki rifið en borgin vill
ekki taka þátt i að kosta endurbygginguna.
DV-myndir ÞÖK
Debetkort bankanna 1 svlðsljosmu:
Fólk rekst á alls kyns hindranir
- útbreiðsla Maestro takmörkuð 1E vrópu - Electron hægt að nota þar sem rafrænn búnaður er
Fjögur ár eru liðin síðan umræða
fór af stað hjá bönkum og kaup-
mönnum um aö taka upp debetkort
í greiðslumiölun. Kortin áttu að
vera arftakar ávísananna og sann-
köhuð galdratæki. Markmiðið var,
og er væntanlega enn, að auðvelda
bankaþjónustu og gera hana ódýr-
ari og koma í veg fyrir gúmmítékk-
ana. En langan tíma tók að koma
debetkortunum á markað, m.a.
vegna andstöðu kaupmanna.
Fyrstu kortin voru gefin út í árs-
lok 1993 en em orðin 70 þúsund
talsins í dag. Samningar tókust
ekki við samtök kaupmanna fyrr
en í vor en undanfarið hefur þeim
þjónustuaðilum fjölgað sem taka
við kortum. Núna eru 1200 þjón-
ustuaðhar komnir með debetkorta-
samninga, þ.e. um helmingur
þeirra aðila sem hafa rafrænan
búnað til að taka viö kortum, svo-
kahaða posa. Því em fjölmargir
aðilar sem enn taka ekki við kort-
unum og vandræði hafa komið upp
í notkun hraðbanka með debet-
kortin. Þá hefur komið í ljós að ís-
lendingar virðast vera nokkuð
langt á undan sumum Evrópuþjóð-
um í notkun debetkorta og þeir lent
1 vandræðum ytra, sér í lagi not-
endur Maestro-debetkorta.
Fjöldi kvartana
Fleira hefur staðið gegn þessum
kortum. Samkeppnisstofnun hefur
úrskurðað samkomulag bankanna
frá því í vor við samtök kaup-
manna ólöglegt og Neytendasam-
tökin hafa haft sínar efasemdir um
samkomulagið.
Nýlega sendu Neytendasamtökin
Landsbankanum bréf þar sem ósk-
að er eftir svörum við nokkmm
spurningum um debetkort og gjald-
skrá bankans. Samtökin efast um
að liðir í gjaldskránni eigi við rök
að styöjast. Bréfið er tilkomið
vegna fjölda kvartana undan gjald-
töku bankanna sem samtökunum
hafa borist að undanförnu. Sólrún
Halldórsdóttir, hagfræðingur
Neytendasamtakanna, sendi bréfið
og í samtali við DV kvaðst hún
vonast eftir svari fljótlega.
Aðspurð sagði Sólrún að fólk sem
hringdi í samtökin væri fyrst og
fremst óánægt með aukna gjald-
töku bankanna.
„Það er gífurleg óánægja með að
þaö sé verið að þvinga fólk til aö
taka debetkort. Fólki finnst þetta
vera yfirgangur. Þá er óánægja
með að ekki hefur verið hægt að
nota debetkortin sem skyldi. Fáar
verslanir virðast taka við kortum
ennþá. Kortin hafa verið markaðs-
sett með miklum glæsibrag en síð-
an er fólk að reka sig á ahs kyns
hindranir," sagði Sólrún. Hún hef-
ur reiknað út að gjaldtaka banka
og sparisjóða af notendum tékka
og debetkorta skih þeim um 700
mhljónum króna ofan á aðrar tekj-
ur.
í bréfi Neytendasamtakanna til
Landsbankans eru tvær spurning-
ar af fimm um debetkortin; annars
vegar um mismun á færslugjöldum
af debetkortum og tékkum og hins
Hraðbankatæki bankanna eru
komin til ára sinna og að auki tal-
in of fá. Dæmi eru um að fólk hafi
lent í vandræðum með að nota
debetkort í hraðbönkunum.
DV-mynd ÞÖK
Fréttaljós
vegar hvort rétt sé að einungis
hluti færslna með debetkortum sé
athugaður með tilhti th innistæðu.
DV hafði samband við Brynjólf
Helgason, aðstoðarbankastjóra í
Landsbankanum, og innti hann eft-
ir svörum við spurningum Neyt-
endasamtakanna. Brynjólfur sagði
að bréfi samtakanna yrði svarað
fljótlega með formlegum hætti. Al-
mennt um erindið sagði Brynjólfur
að mismunur á gjaldtöku skýrðist
fyrst og fremst af því hvað þjónust-
an kostaði bankann. „Mannshönd-
in er dýrari í rekstri en tölvutækn-
in,“ sagði Brynjólfur og átti við
hvað tékkavinnan væri mun dýrari
fyrir bankana en debetkortavinn-
an. Um það hvort aðeins hluti de-
betkortafærslna væri athugaður
með thliti th innistæðu vildi Brynj-
ólfur ekkert segja að svo komnu
máli.
Á undan öðrum þjóðum
Notendur Maestro-debetkorta
hafa lent í vandræðum með þau í
Hohandi. Gunnar Bæringsson hjá
Kreditkortum sagði að ísland væri
á undan mörgum þjóðum með de-
betkortin og markaðssetning
þeirra væri rétt að heíjast í löndum
eins og Hohandi. Þar væri aðeins
hægt aö nota debetkortin í hrað-
bönkum en ekki í verslunum.
Fréttaritari DV í Hollandi fór á
stúfana og skyndikönnun hans
staðfesti orð Gunnars svo um mun-
aði. Engar verslanir könnuðust við
Maestro-debetkort og í bönkum var
htið vitað um þau.
Gunnar Bæringsson sagði mikil-
vægt að fólk kynnti sér vel hvar
unnt væri að nota kortin áður en
það legði af stað í frí. Skynsamlegt
væri að taka greiðslukort með de-
betkortinu. Þessar upplýsingar
væri hægt að fá í bönkunum.
Gunnar vísaði þvi á bug aö fólk
hefði fengið rangar upplýsingar um
útbreiðslu debetkorta erlendis.
Forráðamenn Visa íslands segja
að notendur Visa Electron debet-
korta þurfi ekki aö hafa neinar
áhyggjur, sama hvar þeir séu
staddir í heiminum, svo framarlega
sem rafrænn búnaður sé th staðar.
Óánægja með hraðbankana
Með aukinni notkun debetkorta
hefur álagið á hraðbankana hér
innanlands aukist verulega. Hrað-
bankatækin eru komin th ára sinna
og th að anna aukinni eftirspurn
þyrfti að fjölga þeim verulega.
Dæmi eru um erfiðleika við að nota
debetkortin í þessum tækjum.
Neytendasamtökin hafa orðið vör
við mikla óánægju með hraðbank-
ana. Sólrún sagði aö hraðbankam-
ir væra alltof fáir, sér í lagi á lands-
byggðinni. Sem dæmi nefndi hún
Norðurland þar sem eingöngu tvo
hraðbanka væri að finna. Sólrún
sagði mikhvægt að aögangur að
hraðbönkum væri óhindraður,
ekki síst í ljósi þess að debetkortin
áttu einkum að koma í staðinn fyr-
ir „litla" tékka. „Fólk þarf ahtaf að
hafa eitthvert skotsilfur,“ sagði
Sólrún.
íslandsbanki er kominn lengst í
að endurnýja hraðbankana og tek-
ur nýja og fullkomnari tegupd í
notkun innan skamms í útibúum
bankans. Aðrir bankar era
skemmra á veg komnir meö end-
urnýjun hraðbankanna.