Dagblaðið Vísir - DV - 04.11.1994, Blaðsíða 14

14
FÖSTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
(SAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 150 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Fylgi Jóhönnu
Skoðanakannanir sýna endurtekið að Jóhanna Sigurð-
ardóttir nýtur mikils fylgis. Síðasta könnun Félagsvís-
indastofnunar staðfestir þetta fylgi sem er meira en aðr-
ar kannanir hafa áður sýnt. Jóhanna hefur meira fylgi
heldur en allir aðrir flokkar, að Sjálfstæðisflokknum
undanskildum.
Auðvitað er öllum ljóst að könnun er eitt og kosning
annað. Þessar tölur eiga eftir að breytast og alltof fljótt
að spá um árangur Jóhönnu Sigurðardóttur í sjálfum
þingkosningunum næsta vor. Það er langur vetur fram
undan.
Það þarf hins vegar engum að koma á óvart þótt Jó-
hanna dragi til sín kjósendur frá flokkunum. Ekki ein-
vörðungu frá Alþýðuflokknum, hennar gamla flokki,
heldur öllum flokkum. Þetta er óánægjuliðið, mótmæla-
atkvæðin, uppreisnaröflin, sem hafa fengið nóg af ástand-
inu í þjóðfélaginu, staðnaðri stjómmálaþrætu og sam-
tryggingu siðleysis og sofandaháttar. Þetta er undiraldan
í samfélaginu sem brýst fram og brotnar á úreltu flokka-
kerfi. Það fær útrás þetta afl og þessi straumur þegar
einn þungavigtarmaður í póhtíkinni hristir af sér flokks-
klafann og býður flokkakerfmu birginn.
Þetta hefur gerst áður þegar Vilmundur Gylfason bauð
fram sjálfstætt og þegar Albert Guðmundsson stofnaði
Borgaraflokkinn.
Vísbendingin um fylgi Jóhönnu Sigurðadóttur er enn
ein staðfestingin á því að flokkakerfið höfðar ekki til stórs
hluta kjósenda. Fylgi Jóhönnu er ekki endilega traustsyf-
irlýsing við hana persónulega heldur mótmæh og upp-
reisn gegn öhum hinum. Hún er púkinn á fjósbitanum
sem fitnar þegar aðrir misstíga sig.
Þar með er ekki gert htið úr stefnu og sjónarmiðum
Jóhönnu að svo miklu leyti sem þau liggja fyrir. Jóhanna
hefur alla tíð verið sjálfri sér samkvæm, hún hefur jafn-
an talað afdráttarlaust og verið traustur og heiðarlegur
málsvari lítilmagnans. Hún hefur ekki verið bendluð við
siðleysi eða sphhngu og aldrei látið vegtyhumar bera sig
ofuriiði.
Með því að segja sig úr ríkisstjóminni og segja sig úr
Alþýðuflokknum getur Jóhanna sphað frítt og telur sig
ekld hafa nem lík í lestinni. Menn geta deUt um þá
ákvörðun hennar að yfirgefa málstað og flokk sem henni
er í blóð borinn og það em ekki allir sáttir við þá ein-
stefnu og einstrengingshátt sem stjómar „fýlu“ Jóhönnu.
Með sjálfstæðu framboði lætur hún svo sem hún beri
ekki ábyrgð á neinu sem á undan er gengið, þótt Jó-
hanna Sigurðardóttir hafi setið samfleytt í ríkisstjórnum
hátt í heUan áratug.
En það er ekki spurt um fortíð og feril og það er eng-
in miskunn í stjómmálum. Þeir fiska sem róa og Jó-
hanna fiskar í því gmgguga vatni sem stjómmálaflokk-
amir og stjómmálaástandið býður upp á. Hún virðist
vera samnefnari þeirra sem em búnir að fá nóg, þeirra
sem neita að halda áfram þeirri eyðimerkurgöngu sem
stjómmálaflokkamir stjóma og viðhalda.
Niðurstöður þeirra skoðanakannana, sem sífeht benda
tíl mikUs fylgis við framboð Jóhönnu og frambjóðenda á
hennar vegum, ættu að vera aðvörun til flokkanna. At-
kvæðisréttur er misvirtur, siðferði í stjómmálum er
undir smásjánni, lífskjör em á hungurmörkum. Flokk-
amir svara einfaldlega ekki örvæntingarópum kjósenda.
Þetta em vandamálin en ekki Jóhanna sem slík eða
hennar framboð. Menn þurfa að horfast í augu við undir-
rótina sjálfa en ekki afleiðinguna. EUert B. Schram
„... i rauninni er ailt á uppleið í Bandarikjunum, hagvöxtur mikili, atvinnuleysi minnkandi, rauntekjur
hækka ... og ofbeldisglæpum fer fækkandi."
Reiðir kjósendur
A þriðjudaginn verða kosningar
í Bandaríkjunum sem munu mjög
móta það sem eftir er af kjörtíma-
bili Clintons. Allar horfur eru á að
demókrataflokkur Clintons tapi
verulegu fylgi. Vel er mögulegt að
demókratar missi meirihlutann í
öldungadeildinni og meirihluti
þeirra í fulltrúadeildinni minnki til
muna.
Þetta hvort tveggja gæti gert
Clinton nær ómögulegt að koma
nokkrum lögum í gegnum þingið
næstu tvö ár, og hefur það þó ekki
gengið of vel hingað til.
Frumvarp hans um nýja altæka
heilbrigðislöggjöf, sem var horn-
steinninn að innanríkismálastefnu
hans, dagaði uppi í þinginu í sum-
ar, flokksagi minnkar stöðugt og
skilin milli demókrata og repúblik-
ana eru oft svo óglögg að Clinton
veröur að treysta meira á frjáls-
lynda repúblikana en sína eigin
flokksmenn til að koma málum
fram.
Tímatakmarkanir
Sterkasta einkenni kosninganna
í ár virðist vera andstyggð almenn-
ings á pólitíkusum ynrleitt og al-
menn reiði og óánægja með ástand
mála heima fyrir og utanlands.
Þetta virðist ekki sanngjarnt því
að í rauninni er allt á uppleið í
Bandaríkjunum, hagvöxtur mikill,
atvinnuleysi minnkandi, rauntekj-
ur hækka, og þrátt fyrir stöðugt tal
um glæpaöldu fer ofbeldisglæpum
í raun og veru hlutfallslega fækk-
andi.
Utanlands getur CUnton líka
stært sig af því að „frelsa" Haiti án
manntjóns, semja við Norður-
Kóreu um kjarnorkueftirUt, sýna
Saddam Hussein mátt Bandaríkj-
anna og koma á friðarsamningum
í Miðausturlöndum. Samt einkenn-
KjaUarinn
Gunnar Eyþórsson
blaðamaður
ist kosningabaráttan af óánægju.
Þetta hefur birst meðal annars í
samþykktum í allmörgum ríkjum
um að takmarka kjörtímabil allra
þingmanna á ríkisþingum og alrík-
isþingi svo og ríkisstjóra við eitt
eða tvö kjörtímabU.
í ríkjum sem Uggja að Mexíkó er
fjandskapur við útlendinga að
grafa um sig og í Kalifomíu er á
kjörseðU ályktun, sem taUð er að
verði samþykkt, um að framvegis
fái ólögiegir innflytjendur ekki
nein réttindi til skólagöngu, lækn-
ishjálpar né neinnar opinberrar
þjónustu. Andúð á útlendingum er
heitasta máUð í því ríki og nýtt fyr-
irbrigði í bandarískri pólitík.
Óánægja
Þetta virðist vera uppsöfnuð,
órökstudd gremja. Almenningi
virðist sem at\dnnupólitíkusar séu
innantómir froðusnakkar og hand-
bendi sérhagsmunahópa, sem séu
úr snertingu við venjulegt fólk,
hugsi mest um eigin hag og komi
engu í verk. Af þessu stafar meðal
annars viðleitni til að takmarka
kjörtímabiUn viö eitt eða tvö, sem
að reyndra manna yfirsýn mun
aðeins verða til þess að gera alríkis-
þingið nær óstarfhæft og létta
þeirri kvöð af þingmönnum að
standa ábyrgir gerða sinna gagn-
vart kjósendum til endurkjörs.
Bill CUnton fær slæmar einkunn-
ir, þykir óákveðinn og ósjálfstæð-
ur, auk þess sem stöðugt tal um
kvennamál og ýmiss konar vesen
grefur undan honum. Ross Perot
sótti fylgi sitt árið 1992 til þeirra
sem fyrirUtu póUtíkusa. Fleiri slík-
ir munu eflaust koma fram á sjón-
arsviðið því að ljóst má vera að
eðUsbreytingar séu að verða í
bandarískri pólitík.
Gunnar Eyþórsson
„Sterkasta einkenni kosninganna í ár
virðist vera andstyggð almennings á
pólitíkusum yfirleitt og almenn reiði
og óánægja með ástand mála heima
fyrir og utanlands.“
Skodanir annarra
Að sækja Island heim
„Markmiö átaksins „ísland, sækjum það heim“
sem efnt var til sl. sumar voru mjög háleit. Stefnt
var m.a. að því að stuðla að auknum ferðalögum
íslendinga um eigið land.... Þótt árangurinn af átak-
inu... virðist góður þarf að horfast í augu við það
að hér er um skammtímalausn að ræða. Ekkert átak
mun megna aö breyta miklu um viðhorf almennings
til ferðalaga innanlands til lengri tíma litið nema
komið verði til móts við kröfur um sanngjarnt verð-
lag og góða þjónustu."
KB í Viðskipti/Atvinnulíf Mbl. 3. nóv.
Sameiginlegt framboð?
„Vandinn er auvitað sá að menn bjóða ekki fram
slíkt framboð í Reykjavík einni heldur yrði það helst
að vera á landinu öllu. ... Við höfum viljað ræða
við Jóhönnu Sigurðardóttur, og höfum gert það, ég
hef t.d. rætt ítarlega við hana.... Það er eining inn-
an okkar flokks um að kanna alla möguleika í þessu
sambandi, og auðvitað hafa menn lengi verið að velta
þessu fyrir sér. Við erum samfylkingarsinnaðir í
eðh okkar, Alþýðubandalagsmenn, og höfum alltaf
verið það.“
Svavar Gestsson alþm. í Tímanum 3. nóv.
Guðmundur Árni segi af sér
„Ég vona að Guðmundur Ami sjái að sér og fómi
fimm mánuðum af ráðherratíð sinni (til kosninga)
fyrir hagsmuni flokksins. Ef ekki, ber formanni og
þingflokki að taka af skarið. Sé ekki fyrir hendi
kjarkur og siðferðisþsrek til þess, er Alþýðuflokkur-
inn ekki sá flokkur sem ég hef haldið í átta ár að
hann væri. Ég get ekki varið það fyrir sjálfum mér
að vinna með flokki sem lokar augimum fyrir spill-
ingu, bmðh og valdhroka."
Vihjálmur Þorsteinsson kerfisfr. í Alþbl. 3. nóv.