Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1994, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 1994
15
Nýjar áherslur
í ferðamálum
í fylgiriti með vísindatímaritinu
Science var í vor fjallað um fræð-
andi ferðalög. Ferðum sagnfræð-
inga til Grikklands og listfræðingR
til Ítalíu var lýst en lengsta greinin
var þó um náttúrufræðilegar ferðir
til íslands. Þar væri auðvelt að finna
dæmi um fyrirbæri sem lýst er í
fræðibókum um jarðfræði og land-
mótun, uppblástur og landgræðslu.
Lýsingamar höfðuðu meira til
þeirra sem mest leggja upp úr hótel-
gistingu með baði. í greininni var
ekki minnst á íslendinga.
Græni andinn
Frá því að ísland komst inn á
kort alheimsferðalagsins hefur hér
sést mikið af svokölluðum „bak-
pokalýð" sem við segjum að ekkert
kaupi og ekkert gefi af sér. Hann
hefur neikvæða ímynd í hugum
KjaUaiirai
María Hildur Maack
kennari
„Hvert getur ferðamaður sem er kom-
inn á eigin vegum snúið sér til að fá
leiðbeiningar við að nema náttúru-
fræði af hinni risavöxnu sýnisbók sem
Island er?“
landans og fær fremur kuldalegar
mótttökur. Samt streymir hann
áfram til landsins og upplifir tví-
mælalaust það sem sóst er eftir án
þess að geta veitt sér þá dýru þæg-
indaþjónustu sem við viljum að
selja.
Oft er þetta ungt erlent námsfólk,
mótað af umhverfisvakningunni
sem áberandi er á Vesturlöndum,
í leit að óspilltri náttúru. Efling
umhverfismenntunar hér gæti
opnað augu þjóðarinnar fyrir því
hve miklu máli það skiptir að
ferðaþjónustan sé rekin í „græn-
um“ anda ef samræmis á að gæta
í landkynningu okkar sem hampar
óspilltri náttúru og þeirri þjónustu
sem við síðan veitum. Græni and-
inn hentar pyngju aUra.
Á ferðaráðstefnu nýlega heyrðist
ítrekuð sú stefna að leggja bæri
mest upp úr markaðssetningu
landsins fyrir þá sem mest geta
borgaö. Þeir hinir sömu gera mikl-
ar kröfur til aðstööu. Þeim nægja
ekki heimavistir og ómalbikaðir
vegir.
„Fræðsluþorstinn er þó liklega ein
róið á“, segir m.a. i greininni.
gjöfulustu mið sem við nú getum
Fræðsluþorstinn
íslendingar þurfa að gera upp við
sig hvort þeir ætla enn að ofuríjár-
festa í nýrri atvinnugrein og
treysta á að eingöngu stórir fiskar
bíti á eða hvort við getum gert okk-
ur mat úr litlu fiskunum líka með
þvi að halda verðinu í skefium og
sinna t.d. bakpokalýðnum. Ef tekin
eru lán til að byggja dýr hótel munu
þau standa auð mestan hluta árs.
Allar þjóðir taka löng frí í júní-
ágúst, alveg sama hvaða markaðs-
setningu við beitum, en bygging-
amar þarf samt að borga!
Hvert getur ferðamaður sem er
kominn á eigin vegum snúið sér til
að fá leiðbeiningar við að nema
náttúrufræði af hinni risavöxnu
sýnisbók sem ísland er? Oftast hef-
ur hann eingöngu ferðahandbók á
eigin tungumáh ritaöa af samlanda
sínum. íslendingar hafa sjálfir ver-
ið fremur lélegir við að koma eigin
náttúrufræðiathugunum á önnur
tungumál.
Prentaður er árlega aragrúi af.
bæklingum sem síðan eru gefnir
ferðalöngum. Fræðsluþorstinn er
þó líklega ein gjöfulustu mið sem
við nú getum róið á. En til þess aö
geta selt fræðslu sem hluta af ferða-
þjónustu þurfa starfsmenn að taka
mið af þeim viðhorfum sem lokka
ferðamenn hingað, einnig sveitar-
sfiómir sem skipuleggja ferðaþjón-
ustu í sinni byggð.
Þá væri auðvelt að sinna fólki
sem kemur til íslands í leit að and-
legum áhrifum í heimkynnum
þursanna. Það er visthæf söluvara
á óspilltu landi.
María Hildur Maack
mGO OCj
Húsbréfakerfið
Enginn vill
biðraðakerfi
„Égtekeftir
því að gömlu
flokkamir
ætla sér að
koma höggi á
mig með því
að kenna hús-
bréfakerfinu
um skulda-
stöðu heimil-
anna þó aö «i|>in9i*ma«ur.
húsnæðis-
skuldir sem hlutfall af heildar-
skuldum heimilanna hafi minnk-
' að úr 90% í 70% á sl. árum. Hús-
bréfakerfið hefur mistekist -
segja þeir og benda á að vanskil
hafi aukisL Þetta er svona álika
og segja aö af því að vanskil og
skuldir fólks við Hitaveitu
Reykjavíkur hafa aukist stórlega
þásé hitaveitukerfið ónýtt.
Ástæður vanskila eru fyrst og
fremst það umhverfi sem fólki er
búið: lág laun, atvinnuleysi og
verulegur samdráttur í tekjum.
Fólk dregur frekar greiðslur til
Húsnæðisstofnunar en til ann-
arra lánastofhana sem beita
hörðum innheimtuaðgerðum eft-
ir 1 mánuð. Húsnæðisstofnun
bíður hins vegar í 2 til 3 mánuði
sem er aö hluta til skýring á van-
skilum við stofnunina.
Varla vill nokkur taka upp bið-
raðakerfi Framsóknarflokksins
sem kostaði skattgreiðendur 3
milljarða á ári. Fólk beið eftir lán-
um í 3 ár og meðalvextimir voru
þá 6 til 7%, enda dæmdi Ríkisend-
urskoðun kerfið gjaldþrota.
Veruleg afFóll í húsbréfakerfinu i
upphafi skýrast ekki síst af því
að grípa þurfö til greiðsluerfiö-
leikalána vegna skuldastööu
fólks eftir ’86-kerfið.“
Keyrt fram af
of miklu of-
Hafnf irskt eða reykvískt?
Að undanfómu hafa birst í hafn-
firskum fréttablöðum fréttir þess
efnis að möguleiki sé á yfirtöku
slökkviliðs Reykjavíkur á slökkvi-
hði Hafnarfjarðar, einnig hafa
menn er í þessu fagi starfa heyrt
orðróm þess efnis.
Kjörnum fulltrúum bæjarfélags-
ins ber að sjálfsögðu að huga aö í
hvað aurunum er varið og hvar
megi spara en töluverður misbrest-
ur hefur verið á því á síðasta kjör-
tímabili eins og núverandi meiri-
hluti hefur bent á og má þar m.a.
nefna óreiðu vegna síðustu listahá-
tíðar.
Sambærilegur
rekstrarkostnaður
En hvað er það sem fær bæjar-
fulltrúa Hafnarfjarðar út í viðræð-
ur um yfirtöku slökkviliðs Rvk. á
slökkviliði Hf., ekki er það sparn-
aður því að þeir sem sitja í núver-
andi meirihluta þurfa ekki mikla
yfirsýn til að sjá að rekstrarkostn-
aður slökkviliðanna er mjög
áþekkur, ef eitthvað er þá er kostn-
aður vegna slökkviliðs Hf. minni
en slökkviliðs Rvk. og er þá miðað
við allt þjónustusvæði slökkvilið-
anna.
Væri ekki nær að bæjarstjórn
Hafnarfjarðar beitti sér fyrir frek-
ari uppbyggingu slökkviliðs Hafn-
arfjarðar? Þess má geta að starfsað-
staða og tækjakostur slökkviliðsins
er ekki til fyrirmyndar og hefur
þessi málaflokkur verið vanræktur
um árabil, einnig hefur staða vara-
KjaUaiinn
Ingi Tómasson
slökkviliðsmaður Keflavíkur-
flugvelli
slökkviliðsstjóra verið laus í 6-8
mánuði.
Auðvitað kostar peninga að halda
úti góöu og öflugu slökkviliði, einn-
ig kostar það okkur öll peninga
þegar stórtjón verður vegna elds-
voða í sveitarfélaginu og menn
jafnvel missa atvinnu sína og eign-
ir, en líf manna er ekki metið til
flár en um það snýst líf og.starf
slökkviliðsmanna að bjarga
mannslífum.
Nú er ég ekki að segja að með
yfirtöku slökkviliðs Rvk. verði ör-
yggi manna stofnað í hættu enda
er það skipað þjálfuðum og hæfum
mönnum. Hins vegar hefur reynsl-
an sýnt okkur að hafnfirskir
slökkviliðsmenn hafa staðið undir
þeim væntingum sem til þeirra eru
gerðar, bæði er varðar skjót við-
brögð þegar kalhð hefur komið og
það sem meira er þeir þekkja bæ-
inn okkar út í gegn, þeir hafa ahst
hér upp og þekkja innviði allra
stærri bygginga en shk vitneskja
skiptir sköpum er til eldsvoða kem-
ur.
leika að ganga til samninga við
bæjarstjórn Kópavogs um þjónustu
slökkviliðs Hafnarfiarðar við
Kópavogsbúa en það er raunhæfur
möguleiki þar sem samgöngur til
Kópavogs hafa stórbatnað og að
auki er byggð í Kópavogi austan-
verðum farin að tengjast Garðabæ.
Veljum hafnfirskt
Við skulum minnast þess að í
slökkviliði Hafnarfiarðar eru
„Við Hafnfirðingar verðum að gera það
upp við okkur hvort við ætlum að halda
uppi nauðsynlegri þjónustu hér innan-
bæj ar eða hvort við sættum okkur við v
að verða úthverfi 1 Reykjavík.
Brunatjón í lágmarki
Ef htið er á brunatjón í Hafnar-
firði samanber önnur stærri sveit-
arfélög þá kemur í ljós að í Hafnar-
firði er brunatjón í lágmarki, shkt
getur veriö tilviljun en tölurnar
tala sínu máh. Þegar slökkvihð er
kahað á eldstað þá skipta rétt við-
brögð og reynsla og síðast en ekki
síst þekking manna á staðháttum
öhu máh þannig að ef ofangreind
atriði eru ekki til staðar þá er hug-
anlegt að smáeldur verði að óviðr-
áðanlegu stórbáli.
Þá langar mig tU að benda bæjar-
stjórn Hafnarfiarðar á þann mögu-
menn er búa á þjónustusvæði
slökkvUiðs Hafnarfiarðar ásamt
fiölskyldum sínum, þannig aö um
einhverja röskun yrði að ræða á
þeirra högum ef ofangreindar hug-
myndir veröa að veruleika. Við
Hafnfirðingar verðum að gera það
upp við okkur hvort við ætlum að
halda uppi nauðsynlegri þjónustu
hér innanbæjar eða hvort við sætt-
um okkur við aö verða úthverfi í
Rvík.
Ingi Tómasson
„Ég er
þeirrar skoö-
unar að menn
hafi keyrt
fram af of
miklu offorsi
þegar hús-
bréfakerfið
vai- innleitt.
Um tíma var
það starfrækt
samhhða
gamla kerfinu sem aftur orsakaði
óeðlilega fiármagnsþörf í hús-
næðiskerfinu. Með þessu var í
raun og veru unnið skemmdar-
verk á húsbréfakerfinu sem út
af fyrir sig getur verið ágætt.
Til aö afstýra þessu heföi til aö
byrja meö einungis átt að taka
upp húsbréfakerfiö í tengslum
við útlán vegna eldra húsnæðis.
Fyrir þ'á sem voru aö byggja í
fyrsta skipti hefði átt styðjast viö
stofnlán áfram.
Að minu mati verðum við smátt
og smátt að draga úr ríkisábyrgð-
inni í húsbréfakerfinu. Það getur
ekki tahst eðlilegt aö öll hús-
næðisviöskipti í landinu séu á
ábyrgð ríkisins. Skref í þessa átt
verður hins vegarað taka af var-
úö og í því sambandi verður ríkið
að fá til samstarfs aðra aöila á
fiármagnsmarkaðinum.
Vegna þess hvernig staðiö var
að húsbréfakerfmu í upphafi
urðu óeðlileg og óviðunandi afíoll
á lánunum. Fyrir vikið eru þús-
undir fiölskyldna með mikla
skuldabyrði á bakinu. Á þvi verð-
ur að taka alveg á næstunni ef
ekki á iha aö fara fyrir heimilun-
um í landinu.”