Dagblaðið Vísir - DV - 24.04.1995, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 24. APRÍL 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÖNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700
FAX: Auglýsingar: (91 )563 2727 - aðrar deildir: (91)563 2999
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð I lausasölu virka daga 150 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Ný ríkisstjórn
Ný ríkisstjóm tók viö völdum í gær.
Davíö Oddsson hefur myndað sína aöra ríkisstjórn og
getur því setiö sem forsætisráðherra samfellt í átta ár.
Þaö hefur ekki gerst fyrr í sögu lýðveldisins aö sami
maöur gegni því embætti svo lengi í einu. Ástæða er til
aö óska Davíð Oddssyni til hamingju með þennan árang-
ur, miðað við að stjómin sitji út kjörtímabilið. Pólitísk
staða hans er óhemju sterk og á það jafnt við innan Sjálf-
stæðisflokksins sem meðal þjóðarinnar.
Það sömuleiðis ástæða til að óska öðrum ráðherrum
til hamingju og þá sérstaklega þeim sem nú setjast í ríkis-
sijóm í fyrsta skipti. Af hálfu Sjálfstæðisflokksins kemur
Björn Bjamason nýr inn og verður menntamálaráð-
herra. Ekki fer á milli mála að Björn er áhrifamikiU
stjómmálamaður, sem með dugnaði og greind hefur
skapað sér þá stöðu innan síns flokks að formaðurinn
telur óhjákvæmilegt að fá hann inn í ríkisstjórnina. Jafn-
vel þótt það hafi brotið gamla hefö og gangi þvert á
óskrifaðan rétt Reyknesinga til ráðherrastóls.
Af hálfu Framsóknarflokksins taka nú sæti í ríkis-
sfjóm þrír nýir ráðherrar, Ingibjörg Pálmadóttir, Finnur
Ingólfsson og Páll Pétursson. Þau Ingibjörg og Finnur
em ungt fólk og ný kynslóð, sem hefur átt stóran þátt í
því að breyta ímynd Framsóknarflokksins. Eðlilegt er
að þau fái sitt tækifæri.
Páll er gamalreyndur stjómmálamaður og auk þess
að vera frægur fyrir andúð sína á Sjálfstæðisflokknum,
er hann fulltrúi þeirra viðhorfa sem kannski síst eiga
erindi inn í þetta stjórnarmunstur. En Páll er eldri en
tvævetur í pólitík og það má segja það sama um hann
eins og ríkisstjórnina alla að ótímabært og ósanngjamt
er að hafa uppi hrakspár í upphafi.
Stjórnarsáttmáh ríkisstjómarinnar er um margt at-
hyglisverður og ef hann er túlkaður á réttan hátt og fram-
kvæmdur í anda þeirra viðhorfa sem fela í sér frjálsræði
og minni ríkisafskipti, er ekkert nema gott um hann að
segja. Svo langt sem það nær enda er minnsti vandinn
að semja fallegan stjómarsáttmála. Verkefnið er hins
vegar í því fólgið útfæra hann og þar tala verkin.
Auðvitað skiptast menn í tvö horn um ágæti þessarar
ríkisstjómar. Kjósendur og flokksmenn annarra flokka
era bæði sárir og súrir. Þeir eru súrir yfir því að hafa
ekki komist sjálfir í stjórn. Berin em súr, segja þeir sem
misstu af lestinni.
Eftir stendur að ný ríkisstjóm hefur tekið við völdum
og það er nú eins og jafnan áður, nokkur eftirvænting,
óvissa og bjartsýni ríkjandi á slíkum tímamótum. Stjóm-
arbreytingar stokka upp og með nýju fólki má géra ráð
fyrir nýjum vinnubrögðum og öðrum áherslum. Eftir-
væntingin er sú hvemig nýjum vöndum tekst að sópa,
óvissan er sú að menn vita hvað þeir höfðu en ekki hvað
þeir fá. Og bjartsýnin byggist á þeirri von að stjómar-
flokkarir hafi lært það í kosningabaráttunni að taka til-
ht til þeirra vandamála sem fólkið í landinu er að glíma
við og koma til móts við þau.
í leiðurum hér í blaðinu hefur í síðustu viku gætt
nokkurrar tortryggni í garð samstarfs Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks. Sú tortryggni stafar ekki af Qand-
skap út í þá flokka, nema síður sé, né heldur gagnvart
því fólki sem tekur sæti í ríkisstjóm. Efasemdimar em
sprottnar af þeirri gömlu og slæmu reynslu að samstarf
þessara tveggja flokka laði fram það versta í þeim báð-
um. Nú er það Davíðs og hans fólks að afsanna þá kenn-
ingu. Þannig getur þessi ríkisstjóm komið skemmtilega
á óvart. Það er á hennar valdi. EUert B. Schram
Ef þau vinnubrögð sem Friðrik Sophusson, og margir aðrir, hafa barist fyrir, breiðast út um allan opinbera
geirann verður unnt að styrkja og bæta velferðarkerfið verulega án þess að auka kostnað.
Afram, ráðherra
Nú að loknum kosningum ætti
að vera óhætt að benda á merkt
framlag ráöherra án þess að það
sé afgreitt sem kosningaáróður.
Fjármálaráðherra hefur leitt at-
hyglisverðar breytingar undir yfir-
skriftinni nýskipan í ríkisrekstri
sem eiga að leiða til varanlegra
endurbóta í rekstri ríkisins. Mikil-
vægt er að sú vinna haldi áfram á
nýju kjörtímabili, hver svo sem
sest í ráðherrastólinn, því þetta er
eitt af mörgu sem getur stuðlað að
betri nýtingu opinbers fjár.
Víða má lækka kostnað og bæta
árangur með ýmsum aöferðum.
Völd og ábyrgð þurfa að fara betur
saman en nú er, leggja þarf aukna
áherslu á skipulagningu og í sum-
um tilvikum má hætta að vinna
verk sem eru í raun óþörf. Nýskip-
an í ríkisrekstri á að auðvelda
þetta.
Samningsstjórnun
Einn liður í nýskipaninni er svo-
nefnd samningsstjórnun sem felst
í því að ríkisstofnun gerir samning
við viðkomandi fagráðuneyti um
starfsemina. Nú hafa Kvennaskól-
inn, Rannsóknastofnun bygginga-
iðnaðarins, Vita- og hafnamála-
skrifstofan og Geislavarnir ríkisins
gert slíka samninga. Við samnings-
stjórnun vinnst margt ef vel er
staöið að málum, þó vitanlega sé
mismunandi eftir stofnun hvaða
þýðingu slíkur samningur hefur.
í stuttu máh verður skýrara
hvaða árangri viðkomandi stofnun
þarf að ná en hún fær frjálsari
hendur um það hvernig hún fer að
því að ná þeim árangri. Samning-
urinn gildir til nokkurra ára þann-
ig að óvissa í rekstri minnkar og
minni orka fer í „reddingar". Al-
mennt getur samningsstjórnun
leitt til þess að tími starfsmanna,
íjármunir og önnur aðföng nýtast
betur. En það gildir um samnings-
Kjallarinn
Snjólfur Ólafsson
dósent í Háskóla íslands
stjórnun eins og önnur tæki að
mestu skiptir hvernig þau eru not-
uð.
Verkefnafjárlög
Önnur nýjung, sem á einnig að
stuðla að því að gera starfsemi op-
inberra stofnana markvissari og
skilvirkari, er svokölluð verkefna-
fjárlög. Nú eiga þessar stofnanir,
sem eru aö ganga frá tillögum sín-
um vegna fjárlagafrumvarpsins
fyrir 1996, aö skilgreina helstu
verkefni sín. Þetta er hugsað sem
hður í því að bæta vinnubrögð og
er árangurs ekki að vænta fyrr en
síðar. Annar liðurinn felst í því að
skilgreina svokallaða þjónustu-
vísa, bæði magn- og gæðavísa. Bú-
ast má við að sú vinna muni hafa
áhrif á starfsemi margra stofnana
á næstu árum, bæði þannig að
áhersla á verkefni breytist og fram-
kvæmd þeirra.
Hugsunin að baki samnings-
stjórnun og verkefnafjárlögum
byggist á víðtækum rannsóknum á
því hvers konar stjórnunaraðferðir
bera góðan árangur. Margt af því
minnir á aðferðir gæðastjómunar
sem hafa t.d. skilað japönskum fyr-
irtækjum miklum ágóða í áratugi
og eru nú ótvírætt farin að skila
góðum árangri víða í íslensku at-
vinnulífi. Margar af þessum að-
ferðum henta ekki síður í opinber-
um stofnunum en hjá einkafyrir-
tækjum.
Ef þau vinnubrögð sem Friðrik
Sophusson, og margir aðrir, hafa
barist fyrir, breiðast út um allan
opinbera geirann verður unnt að
styrkja og bæta velferðarkerfið
verulega án þess að auka kostnað.
Sú leið er margfalt skynsamlegri
en sá „flati niðurskurður" sem hef-
ur verið beitt í of ríkum mæh.
Snjólfur Ólafsson
Víða má lækka kostnað og bæta árang-
ur með ýmsum aðferðum. Völd og
ábyrgð þurfa að fara betur saman en
nú er, leggja þarf aukna áherslu á
skipulagningu og í sumum tilvikum
má hætta að vinna verk sem eru 1 raun
óþörf.
Skoðanir annarra
Grímulaus hagsmunaþrýstingur
„Úg hef séð því haldið fram að kosningabaráttan
hafi öðru fremur einkennst af auglýsingaflóði og
skoðanakönnunum. Það kann að virðast á yfirborð-
inu, en er alls ekki nýtt, því hvort tveggja setti mik-
inn svip á sl. sveitarstjórnarkosningar. Það sem mér
fannst hins vegar meira nýmæh í kosningabarátt-
unni, og er tilefni þessarar greinar, var grímulaus
hagsmunaþrýstingur ótrúlegustu sérhagsmuna-
hópa.“
Margrét S. Björnsd. alþýðuflokksraaður í Mbl. 20. apríl.
Kall þjóðarinnar
„Stærsta verkefni nýrrar ríkisstjórnar er að sjálf-
sögðu gjörbreyting á fiskveiðistefnunni. Ekki fer á
milli mála, að fylgi við þau sjónarmið, sem Morgun-
blaöið hefur haldiö fram í þeim efnum, hefur stór-
aukist meðal þjóðarinnar. Það fundu frambjóðendur
og forystumenn flokkanna mæta vel á framboðs-
fundum um aht land í kosingabaráttunni. Þess vegna
verður að gera ráð fyrir, að ný ríkisstjóm svari því
kalli þjóðarinnar. Eha verður það enn háværara,
þegar kemur að kosningum eftir fiögur ár.“
Leiðari Mbl. 20. apríi.
Lærdómur kjörtímabilsins
„Alþýöuflokkurinn verður að draga þann lærdóm
af þessu kjörtímabili að vanda betur til verka þegar
hann velur í trúnaðarstörf eða veitir embætti. Þetta
er ekkert fremur mál forystunnar en hins almenna
flokksfélaga. Flokksmenn, óbreyttir jafnt sem þing-
menn og aðrir trúnaðarmenn, eiga að gera kröfu um
fagleg og hlutlæg vinnubrögð og útrýma í samein-
ingu því viðhorfi að bithngar séu réttindi. Þetta eitt,
sem er ekkert erfitt, myndi færa okkur verulega fylg-
isaukningu og fleiri þingmenn til að vinna að fram-
gangi jafnaðarstefnunnar."
Vilhjálmur Þorsteinssoi>, kerfísfr. í Alþbl. 20. apríl.