Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.1995, Page 15

MÁNUDAGUR 15. MAÍ 1995
15
Niðurskurður á Vinnu-
skóla Reykjavíkur
R-listinn er furöulegt fyrirbæri.
í kosningunum á síðasta ári lofuðu
talsmenn R-listaflokkanna aö
skattar yrðu ekki hækkaðir. Það
loforð var svikið við fyrsta tæki-
færi. Því var einnig haldið fram að
taka þyrfti til hendinni í málefnum
aldraðra og að R-hstinn væri rétta
aflið til þess. í stað þess að standa
við þær yfirlýsingar hefur R-listinn
á skammri valdatíð sinni hækkað
álögur á ellilífeyrisþega, sem búa í
eigin húsnæði í borginni, um allt
að 50% og skorið niður fram-
kvæmdir sem stuðla áttu að aukn-
ingu hjúkrunarrýma fyrir aldraða.
Fyrir kosningar var einnig talað
hiýlega til ungs fólks. Loforð voru
gefin um aö auka atvinnu í borg-
inni og sérstaklega var fjallað um
nauðsyn þess að koma í veg fyrir
atvinnuleysi ungs fólks. í stað þess
aö standa við eitthvað af þessu hef-
ur R-hstinn nú ákveðiö að skera
niður fjárframlög til Vinnuskóla
Reykjavíkur svo um munar.
Þar sem garðurinn er lægst-
ur
Sveitarfélögin í landinu þurfa að
skera niður rekstrarkostnað og
auka sparnað. Spurningin er hins
vegar sú hvort R-hstinn sé ekki á
villigötum og sé að skera þar sem
síst skyldi. Ráðast á garðinn þar
sem hann er lægstur. Kannski er
ástæðan sú að unglingarnir í borg-
inni og aldraðir eru ekki eins öflug-
ir þrýstihópar og ýmsir aðrir? Eöa
kannski er ástæðan einfaldlega sú
að meirihlutinn er ósamstiga og
úrræöalaus þegar standa á við
stóru orðin sem féllu í hita kosn-
KjaUaiinn
Gunnar Jóhann Birgisson
borgarfulltrui
ingabaráttunnar?
Samkvæmt þeirri tihögu, sem
samþykkt hefur verið í stjórn
Vinnuskóla Reykjavíkur, á bæði
að stytta vinnutíma unghnganna
hvern dag og fækka vinnuvikum.
Laun lækka um 35%
Árið 1994 var vinnuskólinn starf-
ræktur í átta vikur. Yngri hópur-
inn (14 ára) vann fjórar klukku-
stundir á dag fimm daga vikunnar.
Eldri hópurinn (15 ára) vann helm-
ingi lengur á dag eða í átta klukku-
stundir. Laun yngri hópsins voru
26.864,- en eldri hópsins 60.893,-.
Samkvæmt tillögu R-hstans
verða laun yngri hópsins skert um
35% eða í um kr. 17.500,-. Laun eldri
hópsins veröa kr. 38.000,- í staö
60.893,-. Starfstími skóláns verður
sex vikur í stað átta og vinnutíminn
hjá yngri hópnum styttist um hálfa
klukkustund á dag og hjá eldri
hópnum um klukkustund á dag.
Reykjavíkurborg hefur í gegnum
árin rekið einn öflugasta vinnu-
skóla landsins. Fyrir unghngana
hefur starfsemi skólans ekki aðeins
fjárhagsleg áhrif heldur einnig fé-
lagsleg. Auk þess er skólinn ekki
síður talinn hafa gildi sem hluti
þess forvarnarstarfs sem rekið er
í borginni. Nú er nánast verið að
gera skólann að engu.
Leiðbeinendum fækkað
Það eru ekki aðeins unglingamir
sem missa spón úr aski sínum því
niðurskurðurinn kemur einnig
niður á leiðbeinendum sem hjá
skólanum starfa. En þeir hafa hing-
að til flestir verið úr hópi lang-
skólanema. Samkvæmt þessum
nýju tillögum verður leiðbeinend-
um fækkað úr u.þ.b. 140 í 100. Þaö
er stutt síðan sérstakt átak var
kynnt í atvinnumálum þessa hóps.
í ljósi þessa niðurskurðar er þaö
átak orðið hálfhallærislegt. Þaö
sem er skammtað með annarri
hendinni er tekið með hinni.
Kosningabæklingar R-hstans
voru uppfullir af loforöum um þús-
undir starfa til handa ungu fólki.
Hvar eru stóru orðin nú?
Tillögu Sjálfstæðisflokksins
hafnað
Sjálfstæðismenn lögðu það til að
starfsemi vinnuskólans yrði
óbreytt frá því sem hún var á síð-
asta ári. Þeirri tihögu hafnaði R-
listinn. Foreldrar þeirra unglinga
sem treystu á vinnu hjá vinnuskól-
anum eru nú fyrst að fá fréttir af
þessum nýju starfsreglum skólans.
Sennilega eru margir í þeim hópi
sem þurfa á því að halda að bömum
þeirra sé veitt tækifæri til þess að
afla tekna sem einhverju skipta
fyrir heimihshaldiö.
Talsmenn R-hstans virðast vera
ótrúlega fljótir að gleyma. Það sem
er sagt í dag er gleymt á morgun.
Hugmyndir þessa ágæta fólks geta
litið vel út á blaði eða úr ræðustól
en virðast léttvægar vera þegar til
kastanna kemur.
Gunnar Jóhann Birgisson
„Fyrir unglingana hefur starfsemi skólans ekki aðeins fjárhagsleg áhrif
heldur einnig félagsleg," segir m.a. í greininni.
„Samkvæmt þessum nýju tillögum
verður leiðbeinendum fækkað úr u.þ.b.
1401100. Það er stutt síðan sérstakt
átak var kynnt 1 atvinnumálum þessa
hóps.“
Gamla góða SÍS
Aht fram á síðustu ár hefur ein-
okun á hinum ýmsu sviðum verið
ótrúlega áberandi í reynsluheimi
íslenskra neytenda. Þeir hafa mátt
sætta sig við einokunarkerfi í sölu
sjálfsögðustu neysluvöru. Frjáls
samkeppni hefur til dæmis ekki
mátt ríkja í sölu kjöts og mjólkur
þar sem lögvernduð einokun ríkir.
Þá er ríkið með umsvifamikinn at-
vinnurekstur á ýmsum öðrum
sviðum og kemur þannig í veg fyr-
ir harða og eðlilega samkeppni á
þeim vettvangi. Má þar nefna
bankarekstur og áfengissölu. í
frjálsri samkeppni er aðeins einn
sigurvegari: Hinn almenni neyt-
andi.
Ódrepandi einokunarkerfi?
Með setningu mjólkurlaganna
árið 1934 kom ríkisstjórn Alþýðu-
flokksins og Framsóknarflokksins
á einokun í mjókursölu í harðri
andstöðu við sjálfstæðismenn.
Ekki er að efa að þessi einokun
hefur kostað íslenska neytendur
milljarða króna í gegnum tíðina.
Ákveðin „mjólkursamiög“ hafa átt
sína neytendur og ekki eru nema
tíu ár síðan Hagkaup þurfti að fara
út í stríð til að fá aö selja jógúrt frá
Húsavík í verslunum sínum! Hag-
kaup og neytendur unnu þar
áfangasigur á endanum en einok-
unarkerfið sjálft stóð óhaggað eftir.
Kjallaririn
Ari Gísli Bragason
rithöfundur og verslunarmaður
í vetur komust ráðamenn einok-
unarkerfis landbúnaðarins að
þeirri niðurstöðu að best væri að
úrelda Mjólkursamlag Borgfirð-
inga og flytja mjólkurvinnslu þess
til Reykjavíkur (undir eina yfir-
byggingu). í nafni hagræðingar var
þannig ákveðið að hætta starfsemi
í þriðja stærsta mjólkurbúi lands-
ins. í þessu máli koma mjólkur-
samlögin tvö fram sem einn aðili
gagnvart neytendum og í því ljósi
er ákvörðun þeirra skiljanleg. Hag-
ræðing eykst hjá Mjólkursamsöl-
unni í Reykjavík og í Borgarnesi
var gefið í skyn að Kaupfélagiö
færi á hausinn ef það fengi ekki
úreldingarpeningana.
Ráðherra hverra?
Máhnu var að mestu leyti lokið í
apríl og einungis beðið eftir undir-
skrift nýs landbúnaðarráðherra,
framsóknarmannsins Guðmundar
Bjarnasonar. Þá kom óvænt upp
ný staða í málinu þegar forsvars-
menn Sólar óskuðu eftir viðræöum
við sfjórn kaupfélagsins um athug-
un á stofnun nýs hlutafélags um
vinnslu mjólkur og safa í Borgar-
nesi. í ljósi þessa báðu forsvars-
menn Sólar landbúnaðarráöherra
um að bíða með að staðfesta úreld-
inguna. Ráðherrann tók því ekki
fjarri í fyrstu. Þannig kviknaði
vonarglæta um að nú myndi að
lokum verða innleidd langþráð
samkeppni á mjólkurmarkaði sem
hefði verið íslenskum bændum og
neytendum í hag.
Neytendur töpuðu
Landbúnaðarráðherra greip ekki
þetta tækifæri. Úreldingarskjölin
höfðu legið óhreyfð í ráðuneytinu
í margar vikur en daginn eftir að
viðræður hófust á mihi Sólar og
stjórnar Kaupfélagsins tilkynnti
ráðherrann að hann myndi tafar-
laust skrifa undir þau. Framsókn-
armenn höfðu enn einu sinni unnið
sigur á neytendum. Tilboð kaup-
sýslumannanna voru ekki einu
sinni skoðuð. Þaö er vonandi að
ráðherra endurskoöi afstöðu sína
og noti völd sín til að hvetja th sam-
keppni í mjólkuriðnaði. Það er
kominn tími til að afnema það ein-
okunarkerfi í mjólkurs’ölu sem Al-
þýðuflokkurinn og Framsóknar-
flokkurinn komu á með mjólkur-
lögunum frá 1934.
Ari GísU Bragason
„Það er kominn tími til að afnema það
einokunarkerfi 1 mjólkursölu sem Al-
þýðuflokkurinn og Framsóknarflokk-
urinn komu á með mjólkurlögunum frá
1934.“
Meðog
ámóti
260 milljóna spamaður í
rekstri borgarinnar
Hagsýni og
ráðdeild
„Hagsýni og
ráðdeild hafa
ætíð verið
taldir góðir
kostir. . Þetta
tvennt hefur
þó ekki verið
leiðarljós
fráfarandi
meirihluta í
fjármálum
borgarinnar
þar sem óstjórn og fjármálaó-
reiða hefur ráðið för. Um þetta
eru mörg dæmi, til dæmis þaö að
mönnum skuh ekki hafa dottið í
hug að semja um yfirdráttarkjör
fýrir borgarsjóð. Samkvæmt til-
lögum sparnaðarnefndar sparast
50 mhljónir með samningi um
yftrdráttarkjör sem nú hefur ver-
ið gerður.
í tihögum sparnaðamefndar,
sem lagðar voru fram í borgar-
ráði í gær, er lagður til 30 millj-
óna króna sparnaður í rekstri
ÍTR. Tillögur voru unnar á skrif-
stofu ÍTR af starfsfólki og fram-
kvæmdastjóra í nánu samstarfi
við forstöðumenn þeirra stofnana
sem heyra undir ÍTR. AUt þetta
fólk hefur lagt sitt af mörkum th
að benda á sparnað í styrkveit-
ingum. Það var haft að leiöarljósi
við vinnslu þessara thlagna að
hvorki væri skorið niöur i laun-
um né þjónustu við borgarhúa.
Þær fréttir sem hafa komið fram
í fjölmiölum um niðurskurð á
yfirvinnu starfsmanna ÍTR eru
því rangar.
TiUögumar eru vel unnar og
sýna að meö hagsýni og ráðdeild
er hægt að spara umtalsvert hjá
stofhunum borgarinnar.“
Sleinunn Valdís Óskars-
dóttlr, formaður ÍTR.
Vandræðamál
„Nefnd var
fahð að draga
úr útgjöldum
borgarinnar,
ná fram var-
anlegri hag-
ræðingu og
sparnaði í
rekstri og
lækka rekstr-
arútgjöld
borgarsjóðs
Vithjálmur Þ. Vllhjáims-
son borgarráösmaður.
um 260 mkr. á þessu ári vegna
þess að R-hstixm samþykkti sína
fyrstu fjárhagsáætlun með 260
mkr. gati sem hann treysti sér
ekki til að leysa.
Þessi vinnubrögð gagnrýndu
sjáístæðismenn harðlega enda í
fýrsta sinn sem samþykkt eríjár-
hagsáætlun og á sama fundi sam-
þykkt aö skera áætlunina niður.
Nefhdinni var því falið aö fylla
upp í gat sem skiliö var eftir við
samþykkt fjárhagsáætlunarinn-
ar, Það var full samstaöa um að
reyna að leysa þetta vandræða-
mál og nefndin skhaði ágætu
starfi.
Hins vegar er lækkun rekstar-
argjalda frá samþykktri fjár-
hagsáætlun ekki 260 mkr. heldur
120-130 mkr. Innifalið í þessum
260 mkr. er td. vanáætlaöur
rekstrarkostnaður borgarsjóðs í
Gjaldheimtunni 15 mkr., 50 mkr.
lækkun fjármagnskostnaðar
vegna nýrra skuldbreytingalána,
endurgreiðslur frá ríkinu vegna
fráveituframkvæmda 60 mkr. og
hækkun gjaldskrár á sundstöð-
um og hjá hehbrigðiseftirliti 7-10
mkr.
Það jákvæða við nefndastörfin
er það að nefndinni tókst að hluta
th að vinna það stail' sem meiri-
hlutanum mistókst viö gerð sinn-
ar fyrstu fjárhagsáætlunar."