Dagblaðið Vísir - DV - 24.05.1995, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELiAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGMÚSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RViK, SlMI: (91) 563 2700
FAX: Auglýsingar: (91) 563 2727 - Aðrar deildir: (91) 563 2999
GRÆN númer: Auglýsingar: 99-6272. Áskrift: 99-6270
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritstj@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: (96)25013, blaðam.: (96)26613, fax: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk„ helgarblað 200 kr. m. vsk.
Stórhugur frumherjanna
Öflugar samgöngur hafa alltaf ráðið miklu um velfam-
að sem og óhamingu íslands á hðnum öldum. íslenska
þjóðveldið óx og dafnaði á meðan landsmenn réðu sjálfir
yfir samgöngutækjunum sem fluttu fólk og vaming til
og frá landinu. Það var einmitt þegar landsmenn höfðu
ekki lengur sjálfir tök á að annast shka flutninga að þjóð-
veldið leið undir lok og við tók margra alda tímabil undir-
gefni við erlenda stjómarherra.
Það var því eðlilega eitt af fyrstu verkum nýrrar kyn-
slóðar á þessari öld sjálfstæðis og framfara að ná tökum
á samgöngum okkar við önnur lönd - fyrst á sjó og svo
í lofti. Og það tókst.
Rétt er að hafa þetta sögulega samhengi í huga þegar
þess er minnst að fjörutíu ár em hðin frá því að íslenska
flugfélagið Loftleiðir hóf áætlunarflug til Lúxemborgar,
en samstarf íslendinga og Lúxemborgara skipti sköpum
fyrir vöxt og viðgang félagsins um áratuga skeið.
Það var mikill frumherjabragur jafnt á flugrekstri
Loftleiða, sem þá var aðeins 11 ára, og á Findelflugvelhn-
um í Lúxemborg þegar Skymaster-flugvél Loftleiða lenti
þar 22. maí árið 1955. Flugvöhurinn var nýr og ófullkom-
inn, eins og fram kemur í eftirfarandi lýsingu Sigurðar
Helgasonar, sem þá var varaformaður Loftleiða en síðar
stjómarformaður Flugleiða um árabil:
„Þetta var nánast eins og að lenda uppi í sveit. í kring-
um flugvölhnn vom kýr á beit og nánast ekkert þar um
að vera. Flugrekstur var lítill sem enginn í Lúxemborg
á þessum tíma og þarna var aðeins htil bygging sem þjón-
aði sem flugstöð.“
En flugtengingin við Lúxemborg sannaði að mjór er
mikils vísir. Loftleiðir höfðu numið land á meginlandi
Evrópu og gátu þar með hafið reglubundið áætlunarflug
frá Bandaríkjunum þvert yfir Atlantshafið með viðkomu
á íslandi. Með því að standa utan hagsmunasamtaka flug-
félaga tókst Loftleiðum að bjóða lægri fargjöld en önnur
félög á þessari mikilvægu flugleið og ná á þeim grund-
velh verulegri markaðshlutdeild. Áratugum saman var
þetta meginstoð þessa félags sem sameinaðist svo Flugfé-
lagi íslands á miðjum áttunda áratugnum.
Við þessi tímamót er rétt að staldra við og horfa til
baka. Ævintýraleg saga Loftleiða fyrstu árin er nefnilega
gott dæmi um stórhug og hugrekki frumherja sem kunna
ekki að hræðast og vinna þannig meiri afrek en jafnvel
þeir sjálfir gátu gert sér vonir um í upphafi. Það er mikh-
vægt að átta sig á því að mörg þau öflugu fyrirtæki og
stofnanir sem íslendingar samtímans hta gjarnan á sem
sjálfsagðan hlut, eiga upphaf sitt og thveru að þakka slík-
um dugmiklum frumherjum sem unnu oft þrekvirki við
afar erfrðar aðstæður og tryggðu þá gjaman í leiðinni
aukna samkeppni neytendum th hagsbóta.
Á síðustu árum hefur smám saman losnað um þau
bönd sem hafa áratugum saman njörfað niður aht áætl-
unarflug milh landa og innan þeirra, takmarkað raun-
verulega samkeppni og haldið fargjöldunum uppi.
Flugfélögin hafa bmgðist við þessari þróun með auknu
samstarfi, samanber samvinnu Flugleiða og SAS undan-
farin ár, en einnig með samruna stórra flugfélaga.
Það er mikhvægt að hagsmunum neytenda sé ekki
fómað í þessum sviptingum. Krafa þeirra er afar einföld
og eðlileg. Neytendur vhja aukna samkeppni á þessu
sviði sem öðrum - samkeppni sem leiði th lægri far-
gjalda. En það er einmitt sem tákn um samkeppni og lág
fargjöld sem Loftleiðir lifa í flugsögunni.
Ehas Snæland Jónsson
í DV fimmtudaginn 18. maí sl. birt-
ist frétt undir fyrirsögninni að
„starfsmenn Almannavarna telji
þjóðaröryggi ógnað“ með flutningi
á skrifstofu Almannavarna ríkis-
ins að Seljavegi 32. Það er ofsagt
og kannast starfsmenn Almanna-
varna ríkisins ekki við að hafa lát-
ið sér þau orð um munn fara og er
miður að þau skuli hafa verið sögð
í þeirra nafni.
Aðstaða og staðarval
Um tvö ár eru hðin frá því að
fyrst var rætt um að hugsanlega
mætti hýsa Almannavarnir ríkis-
ins og Landshelgisgæsluna undir
sama þaki með aukið hagræði í
huga og samnýtingu. Ég get fullyrt
fyrir hönd starfsmanna Almanna-
varna ríkisins að þeir hafa ekki
sett það fyrir sig hvort heimilisfang
Almannavarna ríkisins er Lauga-
vegur 118D eða Seljavegur 32. Þeir
hafa heldur ekki sett fyrir sig að
Seljavegur 32. - Við úttekt á hugsanlegu hagræði við flutninginn var
bent á atriði sem uppfylla þyrfti til að tryggja óbreytt öryggiskerfi. Þeim
öryggiskröfum var ýtt til hliðar.
Almannavarnir
og þjóðaröryggi
fara í „sambýli" við Landhelgis-
gæsluna, enda eru þar úrvals
starfsmenn sem akkur er í að vera
í nánu samstarfi við. Ekki er held-
ur efast um að náin samvinna þess-
ara tveggja stofnana væri báðum
stoð og að ná mætti fram aukningu
á nýtni og skilvirkni á sumum svið-
um öryggismála með þeirri sam-
vinnu.
Varðandi flutning á skrifstofum
Almannavarna ríkisins hafa
starfsmennirnir einkum gagnrýnt
það skipulagsleysi sem hefur ein-
kennt framkvæmd málsins frá því
að það kom á dagskrá fyrir tæpu
ári síðan. Frá þvi að ákvörðun var
tekin um að flytja stofnunina að
Seljavegi 32 hefur ekkert verið fast
í hendi með væntanlega staðsetn-
ingu hennar og aðstöðu í húsinu
fyrr en nú í apríl sl.
Fyrstu hugmyndir að aðstööu
fyrir stofnunina, sem lagt var upp
með í hagræðingartillögum, gerðu
ekki ráö fyrir þeim vinnugögnum
og tækjum sem starfsmennirnir
þurfa að hafa á staðnum. Hafa átti
gögnin í 3-4 km akstursfjarlægð frá
skrifstofunni, í stjómstöðinni við
Hlemmtorg. Hefur nú verið gengið
frá betra staðarvali innan hússins,
en þó með rýrari aðstööu en nú er
búið við. Hægt væri að búa stofn-
uninni mun betri aðstöðu í húsinu
en ráðgert er við flutninginn, en
ekki hefur verið vilji til þess.
Ýtttil hliðar
Þegar gerð var úttekt á hagræði
því sem hugsanlega mætti ná meö
flutningi stofnunarinnar að Selja-
vegi 32, í ágúst á síðasta ári, benti
framkvæmdastjóri á þau atriði sem
uppfylla þyrfti til að tryggja óbreytt
öryggiskerfi Almannavama ríkis-
ins. Þessum öryggiskröfum hefur
verið ýtt til hliðar í umræðunni um
flutninginn. Hefur gengið svo langt
Kjallaiinn
Guðjón Petersen
forstjóri Almannavarna ríkisins
að verkfræðifyrirtæki, sem dóms-
málaráðuneytið fól að gera úttekt
á símatæknilegum vandamálum
vegna flutningsins, var ekki fahð
að taka öryggisþáttinn inn í úttekt-
ina. Við þessi vinnubrögð hafa
starfsmenn Almannavarna ríkis-
ins ekki verið sáttir og vilja ekki
vera samábyrgir fyrir því að ör-
yggiskerfið verði rýrt viö flutning-
inn.
Starfsmenn hafa bent á það óhag-
ræði sem felst í fjarlægðaraukn-
ingu milh skrifstofunnar og stjóm-
stöðvarinnar. Fjarlægðaraukning-
in skapar einnig ákveðin tækni-
vandamál út frá öryggishagsmun-
um stofnunarinnar, eins og að
framan greinir, en þau má leysa
ef vilji er th að leggja út í þann
kostnað. Ekki er leyfilegt að lýsa
þeim öryggisþáttum sem hér um
ræðir, en þeir byggja á þeim grunni
að eyðilegging einstakra bygginga
eða staða utan stjórnstöðvarinnar,
hverjir svo sem þeir eru, hafi sem
minnst áhrif á virkni hennar á
neyðartímum.
Fyrir hönd starfsmanna Al-
mannavama ríkisins vil ég að lok-
um taka það fram að þeir hafa talið
það skyldu sína að byggja upp og
starfrækja eins öflugar og öruggar
almannavamir og yfirvöld veita
svigrúm og umboö til. Þetta er fá-
menn stofnun með mjög víðtækt
og flókið starfssvið, sem kemur inn
á flest öryggissvið landsmanna.
Þeir benda á að miðað við hvern-
ig búið hefur verið að Almanna-
vömum ríkisins í áratugi, fjárhags-
lega og mannaflalega, megi þær
vart við rýrari kosti eigi að halda
í horfinu hvað varðar almanna-
vamir í landinu. Því beinist gagn-
rýni þeirra sérstaklega aö því
hversu óskipulega og léttvægt hef-
ur verið tekið á málum allt frá því
að undirbúningur flutningsins
hófst.
Guðjón Petersen
„Varðandi flutning á skrifstofum Al-
mannavarna ríkisins hafa starfsmenn-
irnir einkum gagnrýnt það skipulags-
leysi sem hefur einkennt framkvæmd
málsins frá því það kom á dagskrá fyr-
ir tæpu ári síðan.“
Skoðanir annarra
Stefnuleysi að lífsstíl
„Davíð Oddsson hefur, eins og alþjóð veit, einbeitt
sér að því síðustu misserin að skafa af sér allar skoð-
anir, þvegið hendur sínar af hverskyns stefnufestu,
losað sig við ahar póhtískar hugmyndir, að ekk sé
nú minnst á hugsjónir af einhverju tagi. Þess vegna
var til alltof mikils mælst að póhtískur oddviti þjóð-
arinnar gerði grein fyrir helstu hugðarefnum sínum
í eldhúsdagsumræðum í síðustu viku. Davíð Oddsson
hefur nefnilega gert stefnuleysið að hstformi og póli-
tískum lífsstíl.“ Hrafn Jökulsson í Alþbl. 23. maí.
Skoðanlr Morgunblaðsins
„Þeir, sem gert hafa athugasemdir viö þær breyt-
ingar, sem orðið hafa á Morgunblaðinu á undanfom-
um árum og áratugum hopa nú úr einu víginu í
annað. Nú er ekki lengur talað um sviksemi við Sjálf-
stæðisflokkinn en nú er sagt, að skoðanir blaös-
ins „liti“ fréttaflutning þess. ... Þeirri ásökun að
skoðamr blaðsins móti fréttaflutning þess er hins
vegar vísað til foöurhúsa. í þeim efnum tala verk
ritstjórnar Morgunblaðsins sínu máh.“
Úr Reykjavíkurbréfi Mbl. 21. maí.
Að lokinni HM-keppni
„Nú er keppninni lokið og hægt að hta yfir farinn
veg og meta árangurinn. ... Frammistaöa íslenska
liðsins olh vonbrigðum, en auövitaö má ekki gleyma
þeirri staðreynd að við öfluga andstæðinga var að
etja. Hitt er þó staðreynd að heimavöhurinn var
okkar og það hefði átt aö létta íslenska hðinu róður-
inn. ... Hins vegar ættu handboltaáhugamenn og
forystumenn Handknattleikssambandsins að vera
ánægðir eftir mótið. Þeir fengu skemmtflega leiki og
skipulagið á mótinu gekk upp.“
Ur forystugrein Tímans 23. maí.