Þjóðviljinn - 04.01.1938, Blaðsíða 3

PJÖÐVIL JINN
Þriðjudagurinn 4. jan. 1938.
isjéemf !n if
0 Málgagn Kommúnistallokks «
t Islands. t
j Ritstjöri: Einar Olgeirsson.
} Ritstjórn: Bergstaðastræti ,,30.
j Sími 2270.
} Aígreiðsla og auglýsingaskrif-
S stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
J Kemur út alla daga nema
} múnudaga.
} Askriftagjald á mánuði:
} Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
} Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
5 I lausasölu 10 aura eintakið.
* Prentsmiðja Jóns Helgasonar,
• Bergstaðastræti 27, sími 4200.
9
Dagsbrímarkosniíig
araaro
Samkomulao- það, sem náðst
hefir um saaMeiginlega stjórnar-
kosningu í Dagsbrún milli
Komm.únistaflokksins og Al-
þýðuflokksins er nýtt spor í ein-
ingarbaráttu reykvískrar al-
þýðu. Það sýnir ljóslega, hvern-
ig samstarfi verklýðsflokkanna
þokar áleiðis stig af sti-gi.
Hjá öllum þeim fjölda reyk-
vískra alþýðumanna, sem eru
fylgjandi einingu verkalýðsins
hlýtur þett,a að vekja nýjar von-
ir, um að djarfari og samstillt
ari sókn sé fram. undani en að
baki.
Því verður ekk,i á móti mælt,
að hlutur kommúnista hefir að
nokkru verið borinn fyrir borð
að þessu s.inni. Af fimm mönn-
um í stjórn Dagsbrúnar fá. þeir
aðeins einn og tíu í trúnaðar- !
mannaráð, þar sem um 100
menni eiga sæti. Þá er það tví-
mælalaust nokkur ágalli, að ekki
•skyldi fást Siamkomulag milli
flokkanna um málefnasamning
um, stiarfsemi og stefnuskrá
hinnar nýju stjórnar.
En fyrir Kommúnistaflokkn-
um vaktj efcki fyrst og fremst
höfðatala þeirra, mann, s.em frá
flokksins hálfu fara með mál
Dagsbrúnar á, kornandi ári. Höf-
uðmarkmið Kommúnistaflokks-
in,s var að hrinda, sameiningar og'
samvinnumálum verklýðs-flokk-
anna noikkuð á leið, rjúfa skörð
í þá múra, sem fram: til, þessa
hafa, greint á milli flokkanna og
skipað þeimi í andstæðar sveitir.
En jafnframt því, sem hér
hefir verið stigið stórt raunhæft
spor í einingaráttinia er þess að
vænta, að nú hefjist nýtt tíma-
bil í baráttusögu Dagsbrúnar.
Á undanförnum árum hefir
nokkuð borið á því að reynt hef-
ir verið að draga félagið inn í
skelina og fjarlægja, það verka-
lýðsbaráttunni. Innan félagsins
hefir borið nokkuð á straumum,
sem hnigu í þá átt, að svifta
verkamennina lifandi forustu í
málum félagsmanna.
I öllu sta-rfi félagsins, einikum
undanfarin ár, hefir orðið mjög
vart við áhrifin frá þesisari ein-
angrunarstefnu og hvartvetna
til hins' verra.
Höf.uðviðfangsefni hinnar
koman di D agsbr únars t j ór niar
verður að kippa þessum ann-
mörkum í. lag aftur og styrkja
áhrif og völd félagsins bæði útá-
við og innávið.
En um, leið eru samningar
Verkfall hjá Stræt
isvögnum hófst
Azana og dr. Negrin.

Félagið skuldaði bifreiðastjór-
unum svo púsundum kr. skifti
Nú að undanförnu hefir það
hvað eftir annað legið við borð,
að vinna: yrði stöðvuð hjá Stræt-
isvögnunum vegn,a óreglu á
kaupgreiðslu.
Hafði safnast, fyrir hjá félag-
inu svo þúsundum króna skipti í
vangol d n um vi nn ulaunum.
1 desembermánuði varð það
samkomulag milli bifreiðar-
stjóranna og Strætisvagna h. f.,
að félagið skyldi borga upp
s,kuld þá er safnast hafði með
1000 króna afborgun á viku. Við
þessa, kröfu hefir Strætisvagna-
félagið staðið.
Auk þessara umsömdu 1000
króna á viku áttu Strætisvagnar
h. f. að greiða vikulega kr. 75,00
í vikulaun til hvers bílstjóra.
Á gamJ.ánsdag gátu Strætis-
vagnar h. f. hinsvegar eikki
greitt þremur af bílstjórum sín-
um umsamið vikukauip. Stjórn
»HreyfiIs;« reyndi þegar að ná
tali af forstjóra Strætisvagna h.
f., Ölafi Þorgrímssyni, en tókst
það ekki fyr en kl. um 11 að
kveldi. Va,r því ekki hægt, að fá
neina leiðréttiingu á málinu að
sinni og skuldin við bílstjórana
var þar með öll fallin í gjald-
daga.
Þegar strætisvagnarnir komu
inn á gamlárskvöld að loknum
akstri tilkynti stjórn »H.reyfils«,
að vinna yrði ekki hafin, á nýj-
ársidag, enda voru samningar
við félagið þá útrunnir og höfðu
ekki fengist nýir.
Á nýjársmorgun hófst svo
verkfallið. Buðu Strætisvagnar
h. f. þegar fram greiðslu á hin-
um ógreiddu vinnulaunum, sem
námu kr. 225,00. En þar sem
fjárhag félagsins hefir farið
mjög hnignandi að undanförnu
taldi stjórn »Hrey,fils« heppi-
legast, að s'kuldin yrði öll feld í
gjaldd.aga.
Á nýjársdag voru engar stræt-
isvagnaferðir, en á sunnudag
átti Skipulagsnefnd fólksflutn-
inga með .bifreiðumi frnmkvæði
að því að ferðir hófust að nýju
til úthverfa bæjarins, með bílum,
frá bifreiðas,töð Steindórs, en
bifreiðanstjórum frá Strætis
vögnum h. f.
I gær hófust samningaumleit-
anir milli Strætisvagna. h. f. og
Iireyfils. Fóir stjórn Strætis,-
vagna h. f. frami á það að vagn-
verklýðsflokkanna um samvinnu
í stjórn Dagsbrúnar, einn
stærsti árangur, sem, náðst hefir
hér í Reykjavík á sviði samein-
ingarinnar.
Ilvaðanæfa utan af landi ber-
a,st nýjar fréttir um aukið sam-
starf yerklýðsflokkanna. Sam.n-
ingarnir um Dagsbrúnarstjórn-
ina eru engu þýðingarminni.
ar félagsins fengju að ganga á
meðan ,samningar stæðu yfir
gegn því að eftirlitsmaður frá
»Hreyfli« hefði umsjón með þvi,
að fé það sem inn kemur verði
aðeins varið tfl greiðslu á kaup-
gjaldi og beinsíni.
, Samningar héldu áfram í gær-
kveldi.
Hér á myndinni sjást þeir Azana, forsetii Spánar og dr. Neg-
rin forsætisráðherra. Myndin, er teikin fyrir skömmu síðan á,
fundi í Madrid, þar sem, þeir skipuðu heiðursforsæti. 1 tilefni af
komu þeirra til Madrid var efnt til mikilla hátíðahalda í, borg-
inni.
Pagsbr úiiarkosn ingin.
FRAMH. AF 1. SIÐU.
aðarmannaráðs, er listinn skip-
aður 91 manni, þar af 10 komm-
únistum:.
Þessi samvinna kommúnista
og Alþýðufloildísmanna í Dags-
brún er ekki bygð á neinum á-
kyeðnum málefnasamningi milli
flokkanna, heldur fyrst og
fremst á vaxan,di skilningi
Dagsibrúnarmeðlilmanna á na,uð-
syn einingar og samsitarfs
um. hagsimunamál verkalýðsins,
hún er bygð á gagnkvæmu,
trausti og vilja til að gera ein-
ingu verklýðsflokkanna að veru-
leika.
Með þessu samkomiulagi í
Dagsbrún leggja verkajnenn í.
Reykjavík í fyrsta skifti til sam-
stiltrar baráttu undir merkjum
einingarinnar. Til baráttu fyrir
endurskipulag.ningu og viðreisn
,samtai,ka sin,na.
Sigur einingarinnar í Dags-
brún verður að þýða alger
straumhvörf í hagsmunabaráttu
reykví.skra verkamanna, aukin
og samstilt baráttu fyrir bætt
um kjörum, styttingu vinnu-
dagsins, barátta gegn öllum til
raunum, afturhaldsins til þess
að skerða samtakarétt verka-
lýðsins.
Sigur einingarinnar í Dags
brún mun ein.n;ig marka tíma-
mót í hinni alhliða baráttu ís-
lensks verkalýðs fyrir fullkom-
inni einingu verklýðsflokkanna.
Stærsta og styrkasta verk-
lýðsfélag' landsins hefir tekið
upp merki einingarinnar, reyk-
vískir ver:kam.enn vænta þess að
það skreí, sem þeir nú hafa
tekið í baráttunni fyrir samein-
ingu verkalýðsins, megi finna
ldjómgrunn í íslenskum verk-
lýðssamtökum, og að Dagsbrún
muni enn einu sinni sýna það,
að hún ,s;é þess megnug að brjóta
ísisnn og marka nýjar brautjr í
hagsmuna- og menningarbar-
áttu verkalýðsins.
lt.
FRAMH. AF 1. SIÐU.
nægilegt hervald til þess að til-
lit, væri tekið1 til réttar þeirra á
alþjóðlegum vettvangi.
Á yfirborðinu væri stefnan í
dag í burtu frá lýðræði til ein-
veldis, sagði forsetinn, en
Bandaríkin ætluðu sér hér eftir
sem. hingað til að fylgja lýðræð-
lisiSitefnunni. Hann taldi það hafa
sýnt sig að friðipum væri mest
hætta, búin af þeim þjóðum, sem
annaðhvort hefðu kastað frá sér
lýðræðiniu eða aldrei eflt það hjá
sér. Hann kvaðst hafa notað
orðin »á yfirborðinu« vegna þess
að hapn tryði því, ekki að þær
þjóðir, sem byggju við einræði
lytu því nema að nokkru leyti 1
hjarta siínu, en, myndu fyr eða
síðar slí.ta af sér höftin. »Vér
trúum, því«, saigði forsetinn, »að
á vegi lýðræðisins mundi heim-
urinn í fram.tíðinni ganga inp í
hið fyrirheitna ríki friðarins«.
Gulltoppur tek
inn i landhelgi
Á gamlársikvöld tók varðsikip-
áð »Þór« togarann »Gulltopp« að
veiðum í landhelgi í Isafjarðar-
djúpi. Var farið með togarann
inn til Isafjarðar og skipstjórinn
dæmdur í 22,200 kr. sekt, og
afli og veiðarfæri gerð upptæk.
»Gulltoppur« er eign h. f.
Kveldúlfs.
Breytingar á Itín-
versku stjórninni.
FRAMH. AF 1. SIÐU.
un er þess getið að erfitt sé að
láta fara fram kosningar meðan
núverandi hernaðarástand ríldr
í landinu, og hafi stjórnin þvi
farið þessa leið til að fá þátt-
töku frá öllu landinu í varnar-
nefndinnil
F VRTTARITARI
]\ú ern |sísö ekki að-
eins knmmnnistar . .
Framhald af 1. síðu.
sérstakri stjórn fyrir Norður-
Kína, þannig að sameinaðar
verði stjórnirnar fyrir Nanking
og Peiping, ,sem báðar eru að-
eins, til brác'abirgða. Þ,essi nýja
stjórn á að verða, ólík stjórninni
í Manchufkuo' að því leyti að tek-
ið mun verða fullt t.ilíit til kín-
versikrar sérstcðu og kínverskra
hagsmuna við skipan hennar, en
að1 sjálfsögðu verður hún, að vera
svarinn óvinur kommúnismans
og ekki þola neina þá. starfsemi í
landinu er skoðast getur sem
fjands|kapur við Japan.
Þá var ráðherrann spurður
umi það, livað hæft væri í því að
Japanir stefndu að því að út-
rým.a, hvítum mönnum algerlega
úr Kína. Þessu svarar ráðherr-
a,nn á þá leið, að nú fari frant
svo stórfeldar breytingar á ýms-
u.m siviðum a.ð þeiir sem vilji að
drottinvald hvítra manna líði
undár lok í Asíu s,jái sér nú
fremur tækifæri til þess aó
koma þvi í framkvæmd en nokk-
urntíma, áður og vitanlega verði,
það að taka enda. Hinsvegar sé
sú hætta á ferðum, ef leitast sé
við að komia á snöggum breyt-
mgum í þá átt, a;j allur heimur-
inn fari í bál og brand, en, það
sé um að gera, að missa ekki
sjónar á. því, sem. er aöaia,triðið í
þessu máli og láta ekki óviðkom-
andi sjónarmið hafa áhrif á sig.
Þá, er ráóherrann spurður um
áframhald styrjaldarinnar og
h'Ort hernaðurinn miuni verða
íærður út til suðurs. Þessu
svaiar ráðherrann þannig a.ð að-
alatriðið sé að Bretland hætt.i að
veita Kínverjum hjálp og að því
munu ráðstafanir Japana miða
fyrst um sánn, jafnvel þótt þa,ö
kcsfi ófrið viB Bretland. Hins-
vegar segist. ráöherrann ekki
trúa því ad Bandaríkin Játi Bret-
land draga siig út í slíka styrj-
öld, sem þeir mundu einungis
tapa á.
Hringið i Hringiim
Sími 1195.