Þjóðviljinn - 07.01.1938, Blaðsíða 2

Föstudagurinn 7. janúar 1938.
ÞJOÐVILJINN
H?ers eiia itterii ai ijia?
Hátt á þriðja hundrað íbúar á Grímsstaðabolti og í
Skerjafirði senda bæjarstjórninni áskorun um að
befja nú þegar brýnustu framkvæmdir í hverfunum.
Fulltrúi Kommúnistaflokksins í bæjarstjórn leggur
til að 50 þúsund krónum sé varið til endurbóta og
gatnagerða í þessum hverfum.
íhaldið danglar enn kollinum í klöppina.
Það hefir verið nokkuð um
það rætt hér í blajðinu hversu
gjörsamlega bæjarstjórn Rvík-
ur hefir vanrækt slkyldur sínar
við íbúa úthverfanna. Þeir hafa
jafnvel svo áraitugum skiftir
mátt líta þá ,sjón að fé það, semi
pínt er út úr alþýðunni og- áætl-
að er til viðhalds bænum er nær
eingöngu notað til þess að prýða
auðhverfin', leggja, göt,ur og ræsi
væntanlegra villuhverfa, meðan
fólkið í útihverfunumi verður að
troða vegleysur, skortia afrensli
frá húsum sínum og* önnur þau
sjálfsögðu skilyrði, sem telja
Þetta er skilríki, er sýnir ó-
tvíræðan vilja, þessi fólks, sem
beðið hefir svo árum skiftir eft-
ír einhverri úrlausn þessara vel-
ferðarmála sínna, en, hefir orð-
ið að gera sér þögn bæjarvald-
anna og afskiftaleysi, að góðu.
Bæjarfulltrúi Kommúnista-
flokiksins tók kröfur þessar þeg-
Undanfarið hafa öðru hverju
komið fregnir um ofsóknir á
hendur Kommúnistaflokksins í
Sviss, og hefir það gengið svo
langt, að flokkurinm hefir verið
bannaður í nokkrum fylkjum
landsáns.
Snemma í nóvember sl 1. lét
lögreglan greipar ,sópa um heirn-
ili þektustu kommúnistanna í
Ziirich og Basel, og tók marga
þeirra fasta, þar á meðal þing-
mennina Bodemnarm og
Schwarz. Einnig átti að fang-
elsa tvo aðra þekta kommúnista-
leiðtoga, Hofmeyer og Ander-
fuhren,, en þeir voru ekki heima
þegar lögreglan kom: að, og hef-
ir hún enn ekki haft upp á þeim.
Gerði lögreglan sér þá lí.tið fyr-
ir og tók konu Hofmeyer fasta
serrn gísl, og hefir slíkt, enga stoð
í svissneskum lögufn, en minnir
hinsvegar á aðferðir þýsku lög-
reglunnar. Nokkru síðar voru
þrír af þektustu leiðtogum
flokksins, Krehs, Jides Hum-
verður lágmark þess, sem mönn-
um er boðlegt.
Bæjarstjórnin hefir þó óvíða,
endurspeglað ljó,sar þann hug,
sem hún ber til velferðarmála
almennings1, en í úthverfunum
Grímstaðaholti og Skerjafirði,
en'da er nú svo komið að íbúar
þesisara hverfa ha,fa ekki fund-
ið ástæðu til að þegja lengur.
Áður en fjárhagsáætlun bæj-
arins var lögð fram tiL samþykt-
ar bárust bæjarsfjórtninni svo-
hljóðandi áskoranir frá. nálega
þrjú hundruð íbúum hverfanna:
ar til flutnings og lagði fram
tillögu um að af ca. 80 þúsund
króna viðbótarfé, sem K. F. I.
lagði til að veitt yrði til viðhalds
og gatnagerða, y.rði 50 púsund
krónmn varið til endurbóta í
Grímstaðaholts- og Skerjafjarð-
arhverfi.
En úrslit þessara mála urðu
bert-Droz og Ernst Walter,
teknifr fastir.
Sem átylla fyrir fangelsunum
þessum; var það fært fram, að
Kommúnistaflo’kkurinn legði nú
alt kapp á að afla stjórninni á
Spáni svissneskra sjálfboðaliða,
og hefði ríkisilögreglan ekki séð
sér alnnað fært en að taka leið-
toga ílokksins fasta.
Eitt atriði sýnir glögglega
hvert ber að leita hinna sönnu
ástæða. Þýskar útvarpsstöðvar
voru fyrstu stöðvarnar í Ev-
rópu (að þeim svissneshu ekki
undanskildum) ,sem fluttu frétt-
irnar um húsrannsóknirnar og
fangelsanirnar. IJm samia leyti
birfist grein í blaði jafnaðar-
manna í Ziirich »VolksrechU<, er
benti á, að bak við þessar að-
geröiír ríkislögreglunnar stæði
afturhaldsseggurinn Molta, og
að tilgangurinn mundi standa í
sambandi við fyrirætlanir er-
lendra sendiherra í Svisa, — og
getur það ekkíi vísað til annars
Fyrírspurii
til Jónasar frá Hriflu.
I.
Er það lýðræði fólksins eða
einræði bankavaldisins, sem ger-
ir það :að verkum, að þegar ís-
lenska þjóðin hefir kosið sína
þingmenn, 1934 og þeir samþykt-
lög um, fiskimálini, -— að þá er
þessum lögum breytt af einum
manni á eftir eins og Lands-
bankastjórnin heimtaði að þau
yrðu og öfugt við það, sem, þing-
ið hafði samþykt. að þau yrðu?
II.
Er það lýðræðii folksins eða
einræði bankav;a,ldsins, sem
ræður, þegar Landsbankinn set-
ur Alþingi stólinn fyrir dyrnar
í síldarverksimiðjumálinu og
knýr frami með hótunum þá út-
borgunaraðferð, sem Alþingi
hafði fordæmt?
III.
Hv:að hygst, Framsóknarílokk-
urinn, sem, telur sig lýðræðis
flokk, að gera tiil að afnema
þessa »harðstjórn bankanna,« —
eins og J. J. sjálfur orðaði það,
þetta vald, sem1 hann telur jafn-
sterkt löggjafarvaldinu. Fram
sókn er vonandi ljóst, að þetta
einræði bankanna er ósamrým-
a'nlegt. sönnu lýðræði — eins og'
alt v:a,ld peninganna yfir mönn
um og málefnum. er cisiamrýman-
legt frelsá mannanna.
þau, að tillaga Kommúnista.-
flokksins var feld ásamt, öllum
öðrum tnllögumi, sem fulltrúi
flokksins .flutti til breytinga og
bóta fyrir alþýðunai.
En alþýða úthverfanna mun
spyrja hvers hún eigi að gjalda.
Hvort það sé óhjákvæmilegt
skilyrði fyri>: heiðrinumi af að
hafa bygt þesisa bong, húsi henn-
ar og stræti, að verkalýðurinn
en þvingunar frá, hinum. íasist
isku n ágran nalöndumi
Sörnu dagana fluttu ítölsku
blöðin þá fregn eftiir »ábyrgum
s vissneskumi st jór n m ál amönn-
um« að Sviss mundi verða næsta
landáð, ,sem, gerðist þátttakandi
í samningunum, gegn kommún-
ismia, ,sem faisiistalöndin hafa
gert með sér. Fregn þessi vakti
ákiöf mótmæli allra frjálslyndra
og lýðræöissiininaðra blaða í
Svisis,, og þóttust menn sijá
fingraför Motta á fregninni, og
var hann neyddur til að afneita
hinum fasistisku bandiamönnum
sínum og, öllu sambandi við þá.
ÖIl þessi ofsóknarherferð á
hendur Kommúnistaflokknum
ber þess' greinileg merki, að
sambandsstjórnin, sem meir og
meir hneigibt í fasiistaátt. í utan-
ríkispólitík sinni, reynir að s.ám-
ræma stefnu sína í innanríkis-
málum. steínu fasistanna.
Það er rétt, að fram hefir
farið talsvert starf í þá átt, að
fá svissneska sjálfboðaliða til
Spánar, en það er tilbúniímgur
lögreglunnar og faisistamna, að
stjórn svissneska Kommúnista-
flokksinsi hafá haft það starf
með höndum.
Um sama, leyti og ofisóknirnar
ge:o;n Kommúnistaflokknum
hófust, höfðu, menin úr frjáls-
(John Swinton ei' einhver vinsæl-
asti blaðamaður Amerlku. Eitt sinn
héldu stéttairbræður hans honum
veislu og hélt hann þar eftirfarandi
ræðu, þegar drekka átti skál hinna
frjálsu, óháðu blaða, Kvað veitenduin
hafa brugðið mjög 1 brún).
í Ameríku eru engin óháð blöð,
nema, ef til vill, 1 ei,nstaka, sveita-
þorpum. — Þið vi.tið það, og ég veit
það. Pa.ð þorir ekki einn einasti ykk-
ar að láta uppi og ri.ta hinar réttu
skoðanir sínar, og gerðuð þið það, þá
vitið þið fyrirfram, að þær myndu
aldrei koma, fram á prenti.
Mér eru greiddir 150 dollarar á
viku fyrir að þegja um skoðanir mín-
ar í blaði því, sem ég er við, — ýms-
um ykkar eru greidd lik l.aun fyrir
eitthvað svipað — og hver ykkar,
sem yrði svo heimskur a,ð prenta
skoðanir þær, er sannfæring hans
býður honum, myndi fljótt verða
fleygt út á götuna, til að leita. aö
ainnari vinnu.
Starf blaðamannsins í New York
er að eyða sannleikanum, blátt á-
fram ljúga, umsnúa, sverta, flaðra,
fái engra þæginda nottð og rödcl
hans sé svaraið mieð nýjum álög-
um. ,
Eru úthverfi Reykjavíkur þá
bygð aðeins til þæginda fyrir í
haldið við skipulagniligu neyð-
arinnar og réttinidaleysisins.
Slíkt, ástand þolir enginn al-
þýðumaður lengur, en til 30.
janúar.
lyndu flokkunum komlist á
snoðir um víðtækar hernjósnir
í Sviss fyrir þýska herforingja-
ráðið. öræHcar sa,nnanir voru
lagðar á borðið hjá ríkisi'.ögregl-
urini. En ekkert var gert í mál-
inu. Það komi í Ijós, að einn af
leiðtogum, Þjóðernissin.naflokk,s-
ins hafði haft. með höndum
njósnir. Ilann vair tekinn fastur
til málamynda, en slept strax
aftur, og lofað að komast yfir
til Þý,skala,nds.
Of/sóknirnar gegn Kommún-
istaflokknum hafa verið for-
dícmdar af blöðum jafmaðar-
mianna og frjálslyndru flokk-
anna, og hafa þau ráðist á að-
ferðir lögreglunnar og fasisita
brölt stjórnarinnar.
Ein þrátt fyrir ofsóknir og
bönn, heldur sviisneski Komm- (
únistaflokkurinn áfram baráttu
sinni fyrir einingu verkalýðs
iris, fyrir einingu allra, frjáls-
lyndra afla gegn fasismanum.
En voldug fasistaríki liggja að
landinu að norðan og gunnan,
og fasiisminn á öfluga, banda-
mienm, í aftur hal dsflok k u m
landsins sjálfs.
Þá færi lýðræðinu í Vestur-
Evrópu að verða þröngt um vik,
ef Svjss1 bættiist í tölu fasista-
ríkjanna, sem mynduðu þá
breitt belti' yfir álfuna þvera.
við fætur Mammons, og selja, þjóð
sína og ættland fyrir daglegt bra.uð
sitt.
Þetta vitið þið og þetta veit égr
og livílík heimska er ekki, að drekka
skál óháðra blaða:.
Við erum verkfæri og undirtyllur
auðma.nna, er ba.k við tjöldin standa.
Við erum sprellikarlarnir; þeir kippa
í strengina og við dönsum. Gáfur
okkair, framtlð okkar og líf okkar er
eign þessara rnanna. Vi,ð seljum and-
legt atgerfi okkar á sama hát.t og
vændiskona.n selur líkama sinn . . .
• •
Lögin, sem eru jöfn fyrir alla,
bánna I hátign sinni jafnt fátækum
sem ríkum að sofa. undir brúm, betla
á götunum og stela brauði,
Anatole France.
F. U. K. heldur
fyrsía fund
sinn á árinu.
Fyr.sti félagsfundur F. U. K.
á hinu nýja ári vai haldinn í
fyrrakvöld í K. R. húsinu og
sóttu hann, um 100 ungra
manna og kvenna,
Dagskráin var fjölbreytt og
fundurinn fór hið besta fram.
Fyrst var sýndi stutt kvikmynd
frá, Sovétrítkjunum, en ,síð-
an gengið til aðalfundar.starfa,
skýrsla gefiin. um. liðna, starfs-
árið og ný stjórn ása'mt endur-
skoðendum kosiln.
Þá var rætt um komandi kosirt
ingar til bæjarstjórnar, og fagn-
aði fundurinn hinum nýju samn
ingaumieitunum, verklýðsflokk-
anna með því að kjósa nefnd til
þess að ræða við F. U. J. um
sams,tarf við kosningarnar.
Fundurinn g.erði tvær aðrar
samþyktir um starfið framund-
an. önnur var sú, að koma upp
bókasafni F. U. K. og* var kos-
in sitjórn fyrir það. Er tækifær-
ið notað hér til þess að hvetja
alla þá se,m, að þessu vilja stuðla
til þesis að gefa bækur í safnið.
Ilin samþyiktin var sú, að byrja
á fráeðsluhóp um sögu Islajids.
Gerðust 19 félagar þátt.takend-
ur og hefst starf hópsins n. k.
þriðjudag kl. 8 á Vatnsstíg 3.
Fjórir nýjir fólagar gengu í
F. U. K. á funidinum.
Áigætis skemtiatriöl voru á
fundinum. Va,r það söng-ur 6 fé-
laga úr söngkór Verkakvenna-
fél. »Framsóikn,« og upplestur
félagsblaðsins »Marx«, sem
hvorttvegigja var móttekið nieð
lófatiaki.
Þetta er sennilega, besti fund-
ur P. U. K., það sem. af er vetr-
arins. Félagið er að vaxa og
starf þesis að verða fjölbreytt-
ar;a.
Við undirritaðir íbúar á Grímsstaoaholti og Skerjafirði,
skorum hér mieð á bæjarstjórn, Reykjavíkur, að hlutast til um,
að þegar í stað verði hafist handa, um eftirfarandi framkvæmd
ir í þessum hverfum:
1. Þegar í stað verði by.rjað á byggingu barnaskóla fyrir
Skerjafjarðar- og Grímsstaðaholtshverfi, sem ácetlað hefir
verið fé til á fjárliagsáætlunum síöustu iveggja ára.
2. Þegar verði hafist handa um að leggja þcer götur hverf-
anna, sem gert er ráð fyrir á skipulagsuppdrætti bcejarins
og að jafnframt verði sett skolprœsi í götur þessar, þannig
að öll hús þessara hverfa geti fengið afrensli fyrir skolp.
(Nöfn)
Ofsóknir gegn svissneska
kommúnistaflokknum - eftir
boði Hitlers og Mussolinis.