Þjóðviljinn - 18.01.1938, Síða 3

ÞJÖÐVILJINN
Þriðjudagurinn 18. janúar 1938.
þJÓÐVILJINN
Málgagn Kommúnistaflokks
Islands.
Rltstjöri'. Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaðastræti 30.
Slmi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mðnudaga.
Askriftagjald á mánuði:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
1 lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, slmi 4200.
Samfylkingin er
staöreynd, samein-
ingin er að verða
staðreynd.
Á því l.eikur enginn, vafi, að
síðari tíma menn munu brjóta á
blað í scgu íslenskrar verklýðs-
hreyfingar við samfylkingu þá,
sem nú hefil komist á milli
verklýðsflokkanna, Kommún-
istflokksins og Alþýðuflokksins.
Við, sem nú lítum yfir þessa
atburði höfum mjög takmark-
aða möguleika t,il þess, að sjá
fyrir, hve stórt; spor alþýðan
hefir stigið með þessari ákvörð-
un sinni. En hitt er oíkkur flest-
um ljóst, að með samfylkingunni
opna,st nýjar leiðir, sem áður
voru harðlæstar, til sóknar á
vígi íhaldsinsi
Flestum er það ljóst, að nú
leggur reykvísk alþýða í fyrsta
skipfi til atlögu við bæjarstjórn-
aríhaldið með góðri von um
.sigur. Reykjavík alþýðunnar er
ekki lengur fjarlægt takmark,
sem blámar fyrir úti við sjónar-
í’önd. Alþýðan er staðráðin í. þvi
að gera hugsjónir sínar að veru-
leika 30. janúar, hrinda, íhaldinu
af stóli og reisa úr 150 ára
rústum íhaldsins: nýja,, fegurri
og fullkomnari borg,
Allar þessar vonir eru bundn-
ar við eina einustu staðreynd:
að verklýðsflokkarnir geti með
sameinuðu átaki lyft; þeim
björgum úr v,egi, s,em ekki bif-
uðust fyrir át,aki þeirra áður
fyr. öllum er ljóst hvílík regin-
orka fór forgörðum í innbyrðis-
deilum Kommúnistia,- og Alþýðu-
flokksilns í undanförnum, kosn-
ingum.
Fjölmargir alþýðumenn létu
hendur fallast, og urðu gripnir
af vonleysi um endanlegan sig-
ur.
Nú hafa þær torfærur, sem
áður skildu flokkana, verið brú-
aðar og kommúnistar og jafn-
aðarmenn sækja gegn íhaldinu
í einni sveih
Nýjar sigurvonir eru vaknað-
ar í huga alþýðunnar. Það er
,ee,m bak hennar réttist, augun
verði hvassari og hnefinn
kreppist a.f. nýjum sigurmóöi.
Fundir þeir, sem kommúnistar
og jafnaðarmenn hafa boðað ti\
nú undanfarna daga hafa verið
frá upphafi tjl enda einróma
heitstrenging um að taka bæj-
arstjórnarvöldin af. íhaldinu í
þessum kosiningum.
En það eru ekki aðeins von-
irnar u;mi sigur í bæjarstjórnar-
Ihaldið hefir drepið
áhugamál iþrótta-
manna stór og* smá.
Það hefir gersamlega einskis-
virt tillögur stjórnar Iprótta-
sambands Islands.
íhaldið reynir nú fyrir kosn-
ingarnar að hæla ,sé.r af frarn-
komu sinni 1 iþróttamálunum.
Við .sikulum því nefna hér tvö
dæmi um hvernig það hefir hag-
að sér í þeim, málum.
Kommúnisfaflokkurinn hefir
hvað eftir annað borið fram til-
lögur í samb. við samningu f jár-
hagsáætlunar um að veita 50000
kr. til undirbúnings fidlkomins
íþróttavallar, svo að hægt væri
að fara að byrjai á undirbúning-
num, að virkil-egu íþróttasvæði
Reykvíkinga.
Ihaldið liefir altaf drepið þessr
ar tiUögur. Nú birtir Morgun-
blaðið mynd af íþróttasvæðitnu,
eins og það sé fyrirhugað. Það
vantaði bara að undir myndinni
stæði: Við íhaldsmenn, erum á
móti því, að þetta. komist nokk-
urntíma lengra en ,á pappírinn!
Fund eftir fund í bæjarstjórn-
inni hefir bæjarfulltrúi
Kommúnistaflokksins vakið
máls á því hver nauðsyn væri
á að afnema fatageymslugjaldiO
i sundlaugunum. Það hefir sann-
ast að þetta gjald dregur úr að-
aókn í sundlaugarnar. En íhald-
ið hefir vísað hverri slikri tilíögu
iil bœjarráðs og svceft þær þar.
Svo kom eitt sinn áskorun frá
stjóm. Iþróttasambands Islands
um að afnema fatageymslugjald-
ið. Þá skyldu, menn nú ætla að
íhaldið hefði eitthvað farið að
hugsa til hreyfings, svo mikið,
sem það reynir ,að koma sér í
mjúkinn ,hjá íþróttamönnum. nú.
En það var ekki farið að hugsa
kosningunum, sem, hafa glæðst
við samvinnu verkalýðsflokk-
anna. Mönnum. er að verða það
ljóst, að héðan af er það aðeins
lí.tið tímaspursmál, hvenær
flokkarnir verða að fullu sam-
einaðir og hvenær alhliða sam-
eiginleg sókn hefst gegn íhald-
iinu og öðrum nátttröllum þjóð-
félagsins.
Samvinna verklýðsflokkanna
að ko.sningau.ndirbúningnum
hefir rým,t, burtu miklu af tor-
trygni á báða bógá og verið hinn
nauðsynlegasti1 undanfari sam-
einingarinnar.
Miðstjórn. Kömimúnistaflokks-
ins hefir þegar sent stjórn Al-
þýðusambandsins bréf, þar sem
hún óskar eftir því, að samning-
ar um sameininguna hefjist þeg-
ar að kosningunum loknum.
Kommúnistaflokkurinn treystir
því að eftir kosníngarnar ætti
ekkert a.ð ,st,anda í vegi fyrir
íullri sameiningu.
til kosninganna þá, bæjarstjórn-
aríhaldið. Það kom því iil dyra
tin,s og það va,r klætt og gleymdi
að bregða yfir sig gerfi íþrótta-
vinarins, sem það nú reynir a,ð
klæðast í. Ihaldið fyrirleit alger-
lega þessa áskorun stjórnar
I.S.I., sirvti henni i engu og léi
"Sundlaugatollinn« stcmda, þvert
ofan í vilja íþróttamanna.
Iþróttam,en,n!
Dæmið íhaldið eftir verkum
þess, en ekki eftir loforðum og
lýðskrumi þess nú.
XA,
Erlent yfirlit.
FRAMH. 2. SÍÐU.
vakíu, þar með skapast breitt
belti fasistaríkja yfir álfuna
þvera. Smáríkin lenda eitt af
öðru undir áhrifavald fasi.smans
vegna andvaraleysis og eftir-
látssemn lýðræðisríkjanna. Af
Litja-Bandalaginu má nú telja
að Tékkóslóvakía standi ein eft-
ir sem lýðræðisríki — en einmitt
í Dónárlöndunum hefðii sterk og
sjálfstæð utanríkispólitík af
Frakklands hálfu — getað orðið
lóðið á metaskálunum-. Hver veit
hvað enn kann að vinnast, e,f.
nýja stjórniin tekur upp á.kveðn-
ari afstöðu geg,n fasismahætt-
unni.
Sovétjjingið sett. — Lýðræð-
ið í Sovétríkjunum — full-
komnasta lýðræði í heimi.
Setning Sovétþingisins (Æðsta
ráðs Sovétríkjanna) hefir vakið
heimsathygli. Ekki síst vegna
þess hvernig það er skipað.
Þingið er í tveimur deildum:
Sambandsráðinu og Þjóðerna-
ráðinu. Eftirfarandi tölur t,ala
skýru m,á,li um sovétlýðræðið,
fullkonmasta lýðræði í heimi.
I Sambandmáðinu eru 569
þingmenn, um 29 þeirra vantaði
íullkominar upplýsingar síðast
þegar fréttist. Af hinum 540 eru
247 verkamenn, 130 bændur,
163 sýslunarmenn og menta-
menn. Meðal þingmanna eru 9
meðlimiir vísinda akademisins, 6
prófessorar og fjöldií af öðrurn
þektumi mönnum á sviði vísinda,
rækni og lista. 461 þingmaður
(81%) eru meðlimir Kommún-
isitaflokksins, en 108 utanflokks
(19%). 492 þingmanna eru karl-
ar en 77 konur. Aldur þing*-
manna er semi hér segir: Yngri
en 20 ára,: 5, 21—25 ára: 34,
26—30 ára: 73, 31—35 ára: 134,
36—40 ára: 140, 41 ára og eldri:
183.
1 þjóðernaráðinu eiga, sæti 574
Stúlkan afhenti öll-
um, sem eitthvað
gáfu, kvittun, sem
sýndi greinilega, að
hún var að safna
fyrir A-listann.
Frásögn Sveins Sæmunds-
sonar, lögregluþjóns.
S. 1. sunnudag birtir »MogR’i«
klausu þess efnis, að »söfnun-
arkvendi frá A-li,st,anum hafi
reynt að svíkja út, fé í kosninga-
sjóð A-li,stans«. Vegna greinar
þessarar sneri kcsningaskrif-
stofa A-listans Lgv. 7 sér til hr.
Sveins Sæmundssonar, yfir-
m anns r annsókn arlögreglunn ar,
og bað um upplýsingar þessu við
víkjandi.
Sveinn Sæmund'sson skýrði
sk.rifstofu.nni svo f.rá:
Samkvæmt, beiðni SjáJfstæð'.s-
flokksins hefði komið til yfii’-
heyrslu hjá lögreglunni unglings
stúika, sem hefði verið að safna
fé í kosningasjóð A-listans, en
átti að hafa getiB þess við suma,
menn að það væri fyrir C-list-
ann. Söfnunargögn hafði stúlka
þ'essi, frá, A-listanum.
Við yfirheyrsluna, kom. í ljós
að stúlikan var búin að safna
17 kr. og hafði gefið öllum þeim
semi eitthvað höfðu látið af hendi
rakna kvittun úr blokk þeirri,
sem hún hafði frá A-listanum,
þar sem bók,sta,furinn A var
prentaður með stóru letril
Sveinn Sæm.undsson, lét þess
einnig getið að hann væri ,sann-
færður um, að alt það sem stúlk-
an sagði fyrir réttjnum hefði
verið ,satt, og rétt:. Sömuleiðis
kvaðst ha,nn eikki gefa upp nafn
hennar, þar sem um svo lítió
brot væri að ræða, sem þetta.
Það er dálítið broslegt þegar
flokkur eins og íhaldið, sem. á
svo mikið af mönnum, með fín-
um tjtlum að það sér sér ekki
l'ært að hafa einn einasta verka-
man,n á lista sínuim við í hönd
farandi kosningu, opinberar á
,svo áberandi hátt fáíræði kjós-
enda sinna. Það getur engum
inanni með heilbrigða skynsemi
dulist að bókstafurinn A er ekki
eins og bóikstafurinn C, en þetta
er nú einmitt það sem hefir skol-
ast í íhaldspakkinu hérna þegar
það kaupir m,iða úr söfnunax-
heftum A-ligtans, með þeirri
bjargföstu frú að það standi C.
á þeim,. Svo alvarlega, hefir and -
leg ró þeirra raskast af hræðslu
við kosningaósigurinn sem þeir
sjá fram, undan að þeir sýna, á
hinn, fáránlegasta, há.tt, hvað bíð-
ur hi,nna yinnandi stétta, er þeir
einhverntíma kynnu að ná völd-
um, — fangelsanir fyrir engar
sakir'. —
þingmenn, þar eru saman komn-
ir fulltrúar 54 þjóða. Þar af eru
146 Rússar, 34 tJkrainar, 15
Hvít-Rússar, 34 Aserbajdsjanar,
33 Georgiúmenn, 30 Armenar,
17 Túrkmenar, 26 Úsbekar, 16
Tadsjikar, 15 Tatarar, 15 Gyð-
ingar, 9 Þjóðverjar, 8 Komar, 6
Marar, 6 Baskírar, 6 Jakútar, 4
Kabardínar, 4 Tsjúvasjar, 4
Karakalpakar. Mannval Þjóð-
ymdtibtmsf'
(m
i/yí'XM'Dbbl
Aurmngja Nýja dagblaðið! Nú
hefir það gefist upp við að skilja
hvað Jónas frá Hriflu meinti,
þegar hann var að r.ta ^um
'diarðstjórn bankanna« 1932!
Þetta ski’ningsleysi er vafa-
iaust ein sönnunin fyrir því hver
breyting hefir orðið á. Jónasi og
blaði hans síðan 1932. Þegar
menn og blöð, sem áður ré&ust
á harðstjórn ag harðstjóra, eru
skriðnir inn. undir veldissprota
þeirra og orðin þ.irra auðsveip
verkfœri — er þá ekki eðli egt
að þeir spyrji hvað harðstjórn
sé?!
★
Máske það sé best ad reyna
að hjálpa minnisleysi N. Dbl. og
gleymsku J. J. með smádæmi.
Af hverju fékk Samband ísl.
samvinnufélaga ekki að senda
Vilhjádm Þór til Italíu 1935 með
R. Tliors, — lieldur varð að
skifta mn og senda Jón Árna-
son? Hver svifti S. I. S. sjálfs-
ákvörðunarréttinum? Og af
hverju þorði Jónas frá Hriflu
ekki að segja frá þessu þá?
★
Af hverju er áhugasaná
»verkamaðurinn« hættur að
skrifa í N. Dbl? Fékk hann ekki
inn grein um vinnulöggjöfina?
★
Nýjasta uppfindingm hjá
Morgunblaðinu er að listi íhalds-
ins sé listi konunnar!
Hvaða konu?
★
Ekki fátæku húsmœðranna,
því á móti þeim liefir íhaldið
barist af öllum nuetti, neitað
þeim um að fá summxivöl í sveit
stuttan tíma, neitað þeim um
leikveíli fyrir bömin þeirra,
synjað þeim um mœyileg barna-
heimfi, neitað að byggja yfir
þær sómasamleg hýbýli og þann-
ig mætti lengi telja,
★
Máske Mogginn haldi að hús-
mæðurnar kjósi íhaldið til að
þakka þvi fyrrir álagmnguna á
gas-ið, — sem íhaldið hefir selt
á 35 aura teningsmeterinn, þeg-
ar hægt var að selja það á 25
aura.
ernaráðsins er áþreifanleg sönn-
un þess að stefna kommúnism-
ans um. jafnrétti þjóöanna hefir
algerlega sigrað í Sovétrí.kjun-
um.
I Þjóðernaráðinu eru 409
kommúnistar og 165 utantlokks-
menn. Af þingmönnum eru 218
verkamenn, 200 bændur og 156
sýslunarmenn og mentamenn.
464 þingmanna eru karlar, 110
konur. Aldur þingmanna í Þjóð-
ernaráðinu er sem hér segir:
Yngri en 20 ára: 8, 21—30 ára:
164, 31—40 ára,: 273, 41—50 ára:
102, 51—60 ára: 20, og þar yfir:
7 þingmenn.
Frá störfum þingsins verður
nánar ,skýrt síðar.
16. jan. 1938.
5. G.