Þjóðviljinn - 20.01.1938, Blaðsíða 2

Fimtudaguirínn 20. janúar 1938
ÞJÖÐVILJINN
Hvers miimist alpýðan í
Reykjavik 30. janúar næstk.?
Verkamaður skýrir frá viðhorfi sínutil bæjarstjórnarmeirihlutans
Föstud. 14. jan. birtist, grein
í Morgunbl. er þeir nefna: »Skiln
ingsleysi valdhafanna gagnvart
útgerðinni og fjandskapur
þeirra gegn hita,veitunni«.Grein-
in endar með feitletruðum áskor
unum t'l okkar verkamannanna
um að standa nú fast .saman og
tryggja »stéttarbræðír.um« okk-
ar Guðmundi Ásbjömssyni,
Kobba Möller, Bjarna Ben. og
fleiri slíkum áframhaldandi
meirihluta í bæjarstjórn.
Ég ætla nú sem, einn af hinum
mörgu og fátæku verkamönnum
í þessumi bæ, áður en ég svara
áskoruninni, að athuga hvers
sé að miinnast og nvað sé það
þá, sem helst skal í minningu
geym,a. Og einn.ig a leyfa mér
að spyrja: Til hvers eigum, við,
greyin mín, að kjósa, ykkur í
bæjarstjórn? Eigum við kanske
að gera það í þakkarskyni fyrir
kylfuhöggin cg blóð okkar sem
tann á götunum í kringum Góð-
templarahúsið 9. nóv. 1932? Eða
kanske f þakkarskyni fyrir ykk-
ar 8 íhaldskrumlur, sem. feldu í
hitteðfyrra 1 dags swrmrfrí sent
verkamennirnir er hjá, bænum
vinna fóru frarn á að þeir
fengju? Eða máske íyrir »,stækk
un« skýlsins við • höfnina?
Kannske við eigum líka að kjósa
ykkur fyrir sparsem.'na á fénu
sem áætlað er á fjárhagsáætlur.
bæjarilns til atvinnubóta en þið
aldrei notið til fulls þó við göng-
um atvinnulausir í hundraða
tali?
Finst ykkur ekki sanngjart að
alþýðan á Grím,sstaðaholti og i
Skerjafilrði kjósi ykkur í bæjar-
stjórn af því þið eruð búnir að
hafa í 2 ár á fjárhagsáætlun
bæjariíns skólabyggingu fyrir
þessa staði? En ég skal bara
segja ykkur að alþýðan á þe,ss •
um stöðum eins og annarsstaðar
er bæði heiðarleg og hreinskilin,
og mér er nær að halda að hún
kjósi. ykkur fremur ef þið lofuð-
uð henni að taka skólabygging-
una út af fjárhagsáætjuninni.
Og hvað segið þið svo við æsk
una? Þið segið bara, öll æskan
kýs C-listann og me'ra ekki. Þao
er líka alveg rétt. Þið skuluð
eins og hingað til steinþegja, í
Mogganum um, gagnfræðaskóla-
bygginguna og láta æskuna ekki
vita neitt, um það að sú bygging
er búin að vera á fjárhagsáætl-
un bæjarins í 3 á.r og þið hafið
altaf svikist um. að láta fram,-
kvæma bygginguna, og þið skul-
uð ekkert minnast á þá mein-
ingu ykka.r að æskunni sé ætl
uð þegnskylduvinna, ef þið kom-
ist, í meirihluta í bæjarstjórn.
Þá kemur nú spursmálið um
sjómennina. Hvað ætlið þið að
segja við þá? Nú eru þeir með
kauphækkunarsuðu enn þá einu
sinni, og þó þiö segið þeim að
útgerðin, borgi sig ekki, þá bara
ansa þeir ekki. Ég skal nefilega
segja ykkur eitþ það er komin
einhver bölvuð þrjósika í sjó-
mennina. Þeir eru farniir að sjá
hvað mikið semi þeir sfrita og þó
þeir fái nú alt sitt kaup útborg-
að þá verða þeir að búa í rökum
og idimmum, kjallaraholum, og
neita sér um, alt sem heitir að
Iáta sér líða vel, sem þeim í
barnaskap sínum finst, en ykk-
ur ekki, að þeir ættiu skilið. Svo
er líka annað sem. þeir eru mik-
ið farnir að fetta fingur út í og
vekur afskaplega, óánægju. Það
eru þessar lúxusvillur sem þið
búið í, þessir lúxusbílar sem þið
akið í, og þessi lúxusferðalög,
sem þið svo ofti eruð í. Eg skal
segja ykkur eins og er a.ð ég
hefi heyrt margan sjómann
segja þes,sar setningar berum'
orðum. Þessi helvíti (þá, meina
þeir ykkur) sem altaf eru í eilíf-
um siglingum. og hafa til um-
ráða 20 herbergja villur upþ-
mubleraðar, þykjast altaf vera
að tapa, og bölsótast yfir hverrí
réttlætiskröfu okkar sem sköp-
um. þennan auð, þei‘r skulu ein
hverntíma fá ærlega, á kjaftinn
(þá meina þeir líka ykkur).
Ég er ekki að segja að þetta
sé neitt skemtilegt, en. svona. er
það. Núna ti. d. þegar þið látiö
togarana sigla rétt, áður en þeir
áttu að f,á kauphækkun, það
bætir ekki úr skák. Þeir viður-
kenna máske sumir að það hafi
verið sniðuigt, en þeir vita hvað
þið meinið. Og þó að hásetarnir
á Arinbirni hafi þagað yfir
stroki, skipsins úr höfn, þá kem-
ur það ekki t,il af góðu. Enginn
þeirra, hefir þorað að segja frá
því af ótta við atvinnumissir.
Þar duttu sjómenn eins og öll
alþýða þessa lands ofan á. sjálfa
meininguna í þeirri setningu
sem þið notið svo mikið. Frjálsir
menn í frjálsu landi. Þá langar
mig að spyrja, Af hyerju eiga
allar konur að kjósa C-listann,
þessi viska datt ofan í kollinn
á ykkur um daginn. Eiga, alþýðu
konur í þessum, bæ að þakka ykk
ur barnaheimilin, barnaleikvell
ina, og steinlögðu strætin í kring
um villurnar sínar? Eiga garnal-
mennin í þessurn bæ ekki að
kjósa C-listann fyrir þá, 0,80 au.
sem þið skamtið þeimi á d,ag,
sem til ykkar leita? Alt. annað
væri náttúrlega hrópandi synd
fyrir annan eins lúxus, 0,80 á
hverjum degi.
Á eftir þessum ispurningum
»Á þessu stigi hins alþjóðlega sam-
lífs, er til staðar ein óhrekjandi stað-
reynd viðvlkjandi Rússlandi, sem all-
ir mentaðir, heiðarlegix menn verða
að viðurkenna,
Pessi staðreynd er, a.ð Rússland —
sem kannske eftir eitt eða tvö ár,
kemur til með að verða voldugasta
ríki veraldarinnar — er sterkasta
A-li§tmn
er Hsti alþýðimnar
Þeir, sem hann styðja,
ganga til baráttu fyrir a,t-
vinnu og brauði. handa
verkalýðnum,, fyrir rétt-
indumi og frelsi fólksins.
C- og B-Iistinn
eru listar Kveldídfs og
Landsbankans,
listar fjármálaóreiðunnar
og fjárglæfranna, listar
mannanna, sem vilja fé-
fletta þjóðina, t,il ágóða
fyrir litla ldíku braskara.
mu,n ég sem, einn af hinum
mörgu verkamönnum hér svara
áskofun ykkar á, þessa leið og
býst við að öll alþýða þessa bæj-
ar taka undir.
Burt með íhaldið úr bæjar-
stjórn Rvíkur. Vinnum djörf og
einhuga að sigri A-listans. Har-
aldut Guðmundsson ráðherra
skal í bæjarstjórn. Kjósum. öll
A-LIST A N N.
E, A.
friðarríki heimsins.
I’að hefir engar ástæður til styrj-
aldar, og mun a.ldrei fara, I styrjöld.
ef aðrar þjóðir ekki ráðast á það, og
lofa eðlilegum og menningarlegum
samböndum að þróast milli, sín og
þeirra. — Ef stórVeldi Vestur-Evrópu
samþykkja æsingapólitik fasistaríkj-
anna, og gera hana a,ð sameiginlegum
málstað, með slagorð eins og: »Bolsé-
vikkahættan«, þá er framundan hat-
ur og’ blóðbað.
Ef við erum ekki menn ti.l að
hailda við stjórnmála- og menningar-
legum samböndum við Sovétrikin,
flækjumst vér inn í þá spillingar-
pólitík, sem fyrir skömmu síöan, svo
vendilega, var útbásúnuð í Niirn-
berg«.
Sir Xormaim Angeli-
• •
Klæðskerinn: Hvenær ætlið þér að
greiða mér skuldina?
Rithöfundurinn: Pé skuluð fá pen-
ingana undireins, þegar ég fæ rit-
launin, hjá útgefandanum, ef hann
kaupir söguna, sem ég ætla að skrifa.
Ég byrja, á henni jafnskjótt og ég
dett ofaná eitthvert hæíilegt efni.
• •
»Hann mun verai vel innrættur og
trúaður þessi piltur, sem þú ætlar
að eiga, Katrin mín«.
»Og ekki veit ég annað, prestur
minn. Hartn segist reyndar ekki trúa
á fjandann, en ég er óhrædd, það lag-
ast með tímamum; því að svona var
hann Þórður minn sálugi, fyrri mað-
urinn minn, og það segi ég yður satt,
a.ð við vorum ekki búin að vera sam-
an meira en hálft missiri þegar hann
var farinn a,ð trúa á fjandann eins
vel og þér, prestur minn góður, og
vænti ég yður þyki nú mikið sagt,
blessaður«.
Svarta liöndin.
Þjóðviljinn hef'ir nokkrum
sinnum flett rækilega ofan af
starfsemi nasistanna þýsku hér
á landi, yfirgangi þeirra og hót-
unum við þá, er ekki hafa vilj-
að lúta morðtólamenningu Hitl-
ers og Göriings. Afhjúpanir þess-
a,r hafa vakið mikla eftirtekt al-
mennings, enda þótt stjórnar-
völdin hafi emiþá ekki tialið á-
stæðu fyrir hendi til að taka í,
taumana, sem þó myndi þegar
hafa verið gert í hverju öðru
landi. Þau hafa ennþá ekki tal-
ið hættu búna sjálfstæði lands-
ins, þótt vitað ,sé,
að þýskir teiðangrar liafa
verið hér undanfarin sum-
ur til að mæla upp lending-
arstaði á sjó og landi fyrir
fhcgvélair og herskip, t. d.
Kleifarvatn, sandflákana á
Reykjarnesi, Sandskeiðið og
tiafnarstæöi 'úti um land og
til þess að Ijósmynda alla
strandiengjuna.
og borið því við, að hér væri
um »vísindalega sta,rfsemi« að
ræða. — Aimenningi er ku,nn-
ugt, að nasi,stastjórjún lítur
girndaraugum, til Islands vegna
feitmetis- og annara matvæla-
auðæfa landsins, sem yrðu
herveldi Hitlers til ómet-
anlegs gagns á ófriðartímum.
Stjórnarvöld landsins hafa ekki
fáírast um hinar tíðu »kurteisis-
heimsókn,ir« þýskra herskipa
síðustiu. árin, né þau stórkostlegu
laigabrot, sem framin hafa verio
í sambandi við þær, a,uk þess,
sem grunur liggur á því, að
vopnum hafi uerið sniyglaö
hér á land úr þýskum skip-
um síðastliðið sumar, svo
þýskir nasistar búsettir hér
á landi og skutulsveinar
Hitlers innbornir, gætu ver-
ið reiðubúnir að grípa til
vopna þegar Hitler hug-
kvæmist aö senda ivingaö
lier manns til að frelsa hino
y>arisku« Islendinga úr
»klóm marxismans«, ein-s og
á Spáni.
Vera mætti að einhverjum
kynni þá að þykja þrengra fyrir
dyrum sínum, en Einari Þver-
æingi óiraði fyrjr, er hann vildi
ekki láta af hendi Grímsey forð-
um.
Stjórnarvöld landsins ,ha,fa lát
ið sér isærna, að leyfa hér land-
vist umboðsmanni Hitlers, slátr-
aranurn Hendng, »Stut,zpunkt-
leit,er« ,á Islandi, þótt vitað sé
að
hann hefir með hótwium
sínum hrotið freklega ís-
le'nsk hegningarlög og sýnt
þarmeð lítilsvirðingu lúnni
fullvalda íslensku þjóð, sem
ekki óskar eftir neinum ag-
entum blóðstjórnarmnar í
Berlín.
Einnig m.á það merkilegt heita
að íslenskur kaupmaður eins og
Tómas Jónsson verður enn að
teljast, skuli láta sér sæma, að
hafa, slíkan mann í þjónustu
sinni og sýna alþýðu m,a,n,na með
því hina megnustu ltíilsvií'ðingu,
Ihaldið hefir undanfarið reynt
að stiniga almenningi svefnþorn
útaf sambandi sínu við hina ís-
lensku flugumenn nastistanna,
þá kumpána Öskar Halldórsson,
Knút Arngrímsson og Pál frá
Þverá og gengur nú til kosn-
inga' í t.veim. deildum, C-deild og
D-cleild, þótt vitað sé, að þetta
eru alt viidarvinir íhaldsins,
enda hefir Morgunblaðsliðið og
enda öll Breiðfylkingin tekiö á-
kveðna afstöðu með hermdar-
verkum fasistanna á, Spáni, í
Abessiníu og heima fyirir, en dót
ið bregður nú yfir sig saklevsis-
hjúp iýðræðis og ætlar sér með
því að blekkja kjósendur sína
fyrir kosningarnar — ekki svo
aðskilja, að Valtý og Pétri borg-
arstjóra, hafi fundist svindlara-
ferill Öskars Halldóirsisonar of
kámugur — þeir hræðasti e,in-
göngu andstygð fólksins á fas-
isimanum, og þora því ekki að
látia barsmíðaliiðið »troða upp«
á sína ábyrgð. Hugsjónir íhalds-
ins eru þó hinar sömu og verið
hafa, hinar sömu, sem fram
koma í biblíu Ihaldsins, ritverki
Knúts um, Þýskaland, sem bæði
Mbl. og Vísiir keptust um aö
vegsama, enda er þessi afdank-
aði klerlmr og átrúnaðargoð í-
haldsim fy.rsti meðmœlandi D-
d,eildar íhaldsins, og kona hans
í þriðja sæti iistans. Starfsað-
feroirpar eru vitanlega hinar
sömu og þegar Mbl.. þótti hraust
lega af sér vikið, er launsáturs-
menn réðust úr skúmaskotum
um, hánótt að varnairlausum
manni. Ein af hetjum þessum
er líka á lista D-deildarinnar.
Þet.ta herbragð íhaldsins virðist
í fljótu bragði vitiurlegt og væn-
legt til atkvæða,, en íslenskir
mmn, dru ekki svo heillum, horfn
ir, að þeir láti blekkjast af fag-
urgala íhaldsins nú við þessar
kosningar. Framundan er bar-
átfa same,inaótar alþýðu á Is-
landi gegn erlendu kúgunarvaldi
og umboðsmönnum þess. Fram-
undan er barátta gegn þeim
mönnum, sem hneppa vilja öll
samtök íslenskrar alþýðu í
fjötra, eftiír þýskri fyrirmynd,
barátta gegn bóikabrennum,
iaunmiorðum, eitiurgasi og böð-
ulsexi Hitlers. Sameinuð alþýðan
ein getur sigrað í þeinri baráttu,
sem nú er hafin gegn svörtu
höndinm, þeirri sem nú teygir
klær sínar til Islands bygðar.
H,