Þjóðviljinn - 22.01.1938, Blaðsíða 3

ÞJÖÐVILJINN
Laugardagurinn 22. jan. 1938.
30. janúar mnn hin
liigggTÓna hönd al-
pýðunnar afmá
veld íhaldsins yfir
Reykj avikurbæ.
Ef A-Iistinn fær 8000
atkv., en íhaldið 9000, — sem sé missir rúm 1000 til A-listans
þá er íhaldið komið í minnihluta.
Ef A-listinn fær 8500
atkvæði og íhaldið minna, eða missir yfir 1500 1,il A-listians
— og Framsókn kem,ur ekki Jónasi að -—
þá er alþýðan komin í nieirihluta.
ÞAÐ ER AUÐVELT AÐ SIGRA ÍHALDIÐ, ÞEGAR ALÞÝÐ-
AN ER SAMTAKA!
pJÓOVILJINN
Málgagn Kommúnistaflokks
Islands.
Rltstjóri; Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaðastræti 30.
Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Slmi 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftagjald & mánuði:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
1 lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, slmi 4200.
Sameinaðri er al-
pýðunni enginn sig-
ur um megn.
Það þarf ekki lengi að fletta.
íhaldsblöðunum, Morgunblaðinu
og' Vísi til þe,ss að ,sjá að nokk-
ur uggur er í Sjálfstæðisílokkn-
um. um úrslit kosninganna.
Fálmið í allri málsókn íhaldsins
sýnir, að þao óttast alvarlégan
kosningaósigur og hræðist að
missa meirihluta sinn í bæjar-
stjórninni.
Ihaldið veit, að með slíkum ó-
sigri hefir það tapað sterkasta
vígi sínu, og því valdasviði, sem
það hefir íyrst og fremst bygt á.
Öll önnur völd sín í landinu un.d-
anfarinn áratug, Af ótta við
kosningaósigur hefir íhaldið
horfið frá því að ræða bæjar-
málin á grundvelli staðreynda,
en æpir í þess stað eins og fáráo-
lingur. Flóttinn er þegar brost-
inn í lið þess.
Ef miðað er við kosningarnar
í sumar, þá er það að vísu mik-
ið átak, sem þarf til þess að
hrinda völdum íhaldsins. En hér
kemur margt til greina, sem
breytir þeim niðurstöðum íhald-
inu í óhag við þessar kosningar.
Samfylking verklýðsflokkanna
hefir vakið nýjar vonir í hugum
almennings um að' hægt sé að
sigrast á íhaidinu. Fjöldi manna
sem varð lýðskrumi íhaldsins að
bráo í, vor hefir nú áttað sig á
því, sem er að gerast, og horfið
frá villu siíns vegar. Þá má
heldur ekki gleyma því, að svo
illa, sem íhaldið er kynt í lands-
málumi er það enn ver kynt í.
bæjarmálum, og bæjarmálin
blasa við hverjum einasta kjós-
anda og snerta hann nánar en
landsmálitn. Stjórnarandstaða í-
haldsins á landsmálasviðinu gaf
því tækifæri til ótakmarkaðs.
skrums og lýðblekkinga. Stjórn-
araðstaða íhaldsins í bæjarmái-
um gefur því ekki færi á öðru
en að lúpast niður undan þunga
gagnrýninnar. Við vetrarkosn-
ingar á. íhaldið erfiðara með að
smala hverskonar fáráðlingum
og bjálfum á kjörstað, en slíkt
fólk er ekki lítili hluti af mála-
liði íhaldsins.
En höfuðatriðió er hin nýja
og eílda. sókn verklýðsflokk-
anna,, sem nú gengur eins og
stormsveipur um bæinn. Verk-
lýðsflokkarnir þurfa að vinna
rúm þúsund atkvæði írá íhald-
inu til þess að það komist í
hreinan minni liluta í bænum,
og það jafnvel þó að Guðm.
Ber.ediktsson sn;ali Klepp til
Það kemur mönnum fyrir
sjónir sem einkennileg tilviljun,
en um leið hörmuleg staðreynd
að afturhaldsdraugurinn, sem
drotnað hefir í. ]>essu bæjarfé-
lagi, skuli hafa náð hundrað og
fim.tíu ára aldri, þegar alþýðan,
sem barist hefir við hann allan
því að láta járnhæla sína dynja
á þekjunni, þegar hún ætlaði að
hrista af. sér slen.ið og njsa til
dáða. Hann hefir leyft, henni að
afla bjargar í bú sitt. með því
skilyrði að hún afhenti honum
ljónspartinn við bæjardyrnar.
Reykvísk alþýða hefit séð börn
sín veslast upp, fara. alls á mis,
sem vænlegt, var til þroska, ein-
ungis vegna þess að vofa aftur-
haldsins leyfði þeim aðeins að
horfa á sólina og vorið gegnum
þröngan, aurdrifinn skjá kots
eða kjallara. Þessi aíturgengni
óvættur íslenskra hungurtíma
hafði hrifsað til s.ín ráðitn yfir
vinnunni, brauðinu, húsnæðinu,
menningartækjunum, í einu orði
sagt yfir líf&möguleikum alþýð-
unnar.
Sú saga, er skráð yrði um
Reykjavík alþýðunnar í hundrað
og fimtíu ár, yrði áreiðanlega
með öðrum blæ, heldur en
myndabók biskupsiins, er kom
•út hér á dögunumt.
Sjáið muninn, hvílíkar fram-
farir, »hvert fátækt hreysi höll
til síðasta atkvæðis.
Ef hiægt væri að reikna með
fulltrúa B-lista.ns, Jónasi Jóns-
syni, sern, vinstri inanni, væri
þessi sigur nógu mikill til þes,s
að mynda vinstri baijarstjórn í
Reykiavík. En daður Jónasar
við íhaidið sýnir að alþýðan og
frjálslyndir millistéttamenn
verða a,ð setja markið nokkru
hærra, svo að listi alþýðunnar
komist í lireinan meirihluta. All -
iir, semi vilja vinstri bæjar-
stjórn í Reykjavík verða að
kjósa Á-listarm. Bæti A-listinn
við sig rúmum 1500 atkvæðum
þannig að íhaldið tapi 1500
atkvæðum. yfir til A-listans og
Framsókn komi c-ngum manni
að, þá er meiri hluti alþýðunn-
ar að fullu trygður.
Þetta er í raun og veru ekki
gífurlega hátt mark, en alþýðan
verður að lyfta þessu átaki og
enginn.efast um. að henni hepn-
ist; það sameinaðri.
nú er«, hrópar íhaldsdraugurinn
úr dálkum Morgunblaðsins. Og
þeir sem trúgjarnir eru geta,
haldið að íbúárnir i auðhverf-
um Reykjavíkur hafi bygt þau
sjálfir, þar eru engin, spor, eng-
hvert gómfar, sópað hvert, s.por
og að lokum horfið sjálf á braut.
eins og úrkastið, ruslið, sem ekki
var hægt að nota.
Og daginn eftir segja blöð
villuhverfanna: Þetta eru okkar
verk »íhaldsins«.
Munurinn á Reykjavík í dag
og fyrir 150 árum er sá að reyk-
víska, alþýðan hefir síðan bygt
landi sínu höfuðborg, fögur hús
og fagrar götur — sex kyn-
slóðir hafa lifað og dáið við
þessa nýsköpun, en á.rangur al-
þýðunnar er fólginn í þeiryi
breytingu að í stað t,uga, búa"
þúsundir aHsleysingja í þe-ssum
bæ. Rakar, niðurgrafnar kjall-
araíbúðir urðu arftakar moldar-
kofanna. Skorturinn er óbreytt-
ur, sulturinn ber samia svip
hvort sem hann, þjáir fólk 18.,
19., eoa 20. aldar.
En viðhorf alþýðunnar til
íhaldsdraugsins eru breytt, hún
hræðist, hann ekki framar, því
síður ber hún lotningu fyrir hon-
um. Alþýðan hefii’ í baráttu og I
reynslu áranna eignast samtök,
■sem hafa stælt vilja hennar og
þor. Þessi samtök hafa beint
henni brautina í sókn og vörn.
Og nú, á hálfrar annarar aldar
afmæli reykvíska afturhaldsins
gengur alþýðan fram til stærsta
átaks, sem hún hefir ráðist í:
að steypa íhaldinn af stóli, að
kveða niður drauginn, sem
hreiðrað hefir um sig á bæjar-
burst hennar.
Og út, í þessa, úrslitahríð geng-
ur alþýðan sigurviss, í trausti
þess að hin nýja aðferð, hið nýja
vopn — samfylkingin, -— verði
íslensku íhaldi jafn skeinuhætt
og það hefir reynst. erlendu aft-
urhalcli -— sem flutt hefir morð-
sveitir sínar milli landa til varn-
ar. — 1 trausti þess að samein-
uð cdþýtía vinni úrlifcas.igurinn
yfir íhaldinu, er baráttan háð.
En því aðeins ber alþýðan sig-
ur úr býtum í þessu áhlaupi sínu
að hver kommúnisti, hver Al-
þýðuflokksmaður geri skyldu
sína. Það eru Iiessar greinar á
stofni alþýöusamtaka.nna, s,em
vaxið hafa sundur og nú eru að
fléttast. sarnan á ný til sameig-
inlegs þroska, — það eru I>essar
forvarþasveitir, sem eiga að
skipa alþýðunni að baki sér í
þessum kosningum og stjórna
sóikn hennar á vígi afturhalds
in,s.
30. janúar skulu yiðhorfin
breytastj
Mennirnir, sem .hafa bygt,
höggið og fágað götur, hús og
garða burgeteastéttarinnar eiga
ekki framar að loknu verki, að
hverfa heim í loftillar og heilsu
spillandi íbúðir verkamanna-
hverfanna. Þeir skulu stjórna
bænum fyrir sig og sifct fólk.'
30. janúar verður hin sigg-
gróna hönd reykvísku alþýðunn-
ar lögð á. herðar íhaldinu. Þessi
hönd, s.em titrað hefir' af kulda
: hreysi sínu, eigrað hefir verk-
laus á mölinni, fálmað hefir eft-
ir brauði, sem, ekki var til —
þessi hönd, ,sem bygt, hefir
Reykjavík og á Reykjavík —
hún mun yeröa svo þung, er hún
beitir allri þeirri orku, sem. nú
hefir sam,einast í aflfcaug henn-
ar — að íhaldið sk-al kikna.
St.
A - listiim
Kosningaskpif
stofa A-listans
Laugaveg 7. Sími 4824.
er opin frá 10 árd. til 10 síðd.
Andstæðingar íhaldsins eru beðnir uð gefa sig
fram til vinnu og taka söfnunarlista.
Kjörskrá liggur frammi.
Laugaveg 7. Sími 4824.
Kvenfélag A1 þýðtif 1 okksins lieldin*
almennan
kvennaíund
fyrir allar stuðningskonur A-lista,ns í alþýðuhúsinu
Iðnó, sunnudaginn 23. þ. m. kl. 2 e. h.
Margar ræðukonur, þar á meðal efsti fulltrúi kvenna á
A-listanum. Ennfremur taka t,il máls á fundinum Har-
aldur Guðmundsson ráðherra og Einar Olgeirsson, rit-
stjórj. Ým,s s.kemtiatriði verða á milli i-æðanna, söngur
og fleira.
Inngangur kostar 25 aura.
Aðgöngumiðar seldir við innganinn.
Konur fjölmennið stundvíslega.
STJÖRNIN
Kjjósid A-IistannI
þennan tíma, súndruð, marg-
skift, tvískift — verður á eití
sáfct um aðferðina við að kveða
hann niður.
Þaðer löng raunasaga hvernig
þessum höfuðóvini alþýðunnar
hefir tekist að hafa öll ráð henn-
ar í hendi sér. Hann hefir hald-
ið henni hræddri og kúgaðri með
in fingraför alþýðunnar. En
þeir, sem eignast, hafa, efann á
»sa,nnindum« íhaldsins vita að
auðstéttín, kom. í þessi hverfi
þegar alþýðan fór, að síðasta
hönidiln, sem lögð var á fullsköp-
un þessara mannvirkja var hönd
verkamannsins, meistarans, er
máir út sitt eigið nafn. Þannig
hefir alþýðan í Reykjavík sjálf
þurkað burt öll sín tákn, fægt