Þjóðviljinn - 28.01.1938, Blaðsíða 3

ÞJÖÐVILJINN
Fösittidag'inn 28. janúar 1938.
Kaupiélagid er i hrödum
og öruggum vexti.
Sameinuð alpýða veldur grettistökum.
Félagið telur nú 3400 meðlimi. Vöruveltan 1937 á 3. milj. kr.
Einar EiuarssoM a »Ægi«.
Fórn Jónasar á
altari laudlielgis
þjófaima ?
Fréttamaður Þjóðviljans átti
stutt viðtal við Svmibjörn Gnð-
laugsson, foonann Kaupfélags
Reykjavíkur og nágrennis, og
•bað hann, að segja nokkur orð
um hag félagsins nú við áramót-
— Um það get ég lítið sagt,
Frá 9. ágúst og til áramóta
hefir félagið fengið .374 nýja,
meðlimi, og eru félagsmenn nú
samtals 3400. Eo á næstunni má
búast við mjög mákilli, meðlima-
aukningu, vegna, þess að margír
utanfélagsmenn, sem versla að
staðaldri við félagið, hafa hug á
að láta arðinn af viðskiptakvitt-
unum, sínum ganga upp í inn-
tökugjald, nú þegar arðs.útborg-
unin fer fram.
Skipulagid.
KRON er skipt niður í deild-
ir, og hafa verið fimmi deildir
í Reykjavík, en, nú er verið að
endurskipuleggja þær, og verð-
ur deildunum fjölgað. Utanbæj-
ar hefir hver staður sína deilcl.
Deildunum; e(r stjórnað af
þriggja manna stjórn, en deild-
irnar kjósa fulltrúa á aðalíund
félagsins, einin fyrir hverja tutt-
ugu félagsmenn. Deildarfundir
fá til meðferðar reikninga félag's
ins eftir ársuppgjör og ennfrem-
ur er,u skýrslur stjórnarinnar
sendar út í deildirnar, og rædd-
ar þar, áður en endanleg ákvöx-ð-
un er tekin. Æðsta vald í mál-
efnum félagsins hefir fulltrúa-
fundurinni, hann kýs stjórn og
endurskoðendur. Stjórnin skipt-
ir með sér verkum og kýs fram-
kvæmdarstjóra og' framkvæmd-
arstjórn.
Fræðslustarfsemi.
KRON heldur uppi, marghátfc-
aðri fræðslustarfsemi, kvik-
því að fullnaðaruppgjöri er ekki
lokið. En eftirfarandi saman-
burður á vörusölu félaganna fyr-
ir sameininguna og KRON síðan
gefa þó hugmynd um hvert
stefnii'. Sameiningin. varð 9. ág-
úst.
myndasýningum, o. fl, fyrir með-
limi sína. Ennfremur styrkir fé-
lagið stai'fsfólk sitt, fulltrúa og
meðlimi til að halda uppi les-
hringastarfsem,i, og starfa nú
leshringir í samvinnusögu, þjóð-
félagsfræði, hagfræði, tungu-
málum o. fl, Félagið styrkir
stai'sfólk ,sit.t á verslunarnám-
skeið erlendis.
Almenn ánægja með sam-
eininguna.
1 félaginu er almenn ánæg'ja
með sameinihg'una, og hefir sam-
starfið gengið ágætlega. Yfir-
leitt má segja, að útlitið nú um
áramótin ,sé gott, — og má telja
víst, að félagið haldi áfrani að
vaxa og eflast á þessu komandi
ári.
Alþýðan í Reykjavík og' ná-
gi'enni kann að m.eta það starf,
sem lagt hefir verið í að í'eisa
þessi voldugu neytendasamtök.
Á örfáum árum hefir það t,ek-
ist, sem ekki hafði tekist á ára-
tugum áður, að skapa, neytenda-
hreyfingu, sem, væri þess megn-
ug að taka upp baráttuna við
kaupmannavajdið í Reykjavík,
og' færa, alþýðu manna stói'feld-
ar hag'sbætur í lækkuðu vöru-
verði. Þetta hefir náðst með
samstarfi manna úr öllum
vinstri flokkunum, þetta þrek-
virki sem unnist hetfir er glæsi-
legur vottur þess, hvei's samein-
uð, samtaka alþýða, er megnug'.
Sveinbjörn Guð’angsson.
Kosningalvgar
íhaldsins III.:
Um leigu lóða.
Eitt af því, sem íhaldiö
reyndi að hæla sér af í út-
varpsum.i'æðunum var að
bærinn, leigði. nú út lóðir
með sanngjörnu vea-ði.
En af hverju gerir bær-
inn það?
Af því vinstri fiokkarn
ir liafa barið það fram,
Þegar íhaldið gekk til
bœjarstjórnarkominga ár-
ið 1926, þá vwr það eitt af
aðal kosningamálum þess
að bcerinn cetti EKKl að
leigja út lóðir!!
Og nú er það a,ð reyna
að fleyta ,sór á því, að það
hafi orðið að láta undan
og beðið ósigur í málinu!
S/yiíd^bimsr
i m
Undanfarnar vikur hefir N.
dagbl. staðið í harðvítugum deil-
um við Finn Jónsson vegna s'tld-
arverksmiðjumálsins frcega. —
Hafa skriffinnar N. dbl. hvao
eftir annað lýst málflutningi
Finns sem óvönduðum blekking-
wn og lygum. Hefir manni einna
helst slnlist á blaðinu að ekki
vœri eárvu orði hans trúandi. 1
gcermorgun puntar N. dbl. svo
upp á dálka sína með gamalli
grein eftir Finn Jónsson um
kommúnista. Hvernig eiga nú
aumingja lesendur N. dbl. að
fara að? Hvenær segir Finnur
sait og hvencer skrökvdr hann.
Er Jxið kannske trygging fyrir
sann1 eiksgildi orða hans að þuu
séu endurprentuð i Nýja dagbl.?
Þeir ættu ekki að leika sér við
eldinn framsóknarbroddarnir
við Nýja dagbl. Þeir ætluðu aö
kasta þessum glóðarmola yfir í
raðir aljnjðunnar, en hann lenti
óvart í þeirra eigin herbúðum.
Það heíir vakið mikla athygli
hve þögult. hefir orðið unx brot.t-
vikningu Einars skipherra á,
Ægi, — og .sérstaklega hafa
menn undi-ast að Jcuas frá
Hriflu, sem áður hefir skrifað
urn. hann hverja lofgreinina á
fætur annari, iskuli hafa stein-
þagað.
Hver er ástceðan til þess aö
duglegasti vörður íslenskrar
landhelgi og einhver besti björg-
unarmaður á íslenska floíamun
verður að víkja?
Er J>að einn þátturinn í sam-
komulagi Jónasar frá Hriflu og
Ólafs Thors í anda breska í-
haldsins að opna nú í raumnni
landhelgina fyrir bresku og ís-
Sjálfstæðiisflokkui'inn heldur
því mjög að fólki, að hann sé
flokkur allra stétta. Síðast; pré-
dikaði Bjarni Ben. þessa speki
nú í útvarpsumræðunum. Pró-
fessorinn fór íevndar ekkert út
í það, hvörnig einn og sanxi
flokkur getur verið fulltrúi' fyr-
ir stéttir, sem eiga í harðvítugri
baráttu hver við aðra, stéttir,
sem enga stjórnmálalega ,sam-
leið eiga, enda mun hann hafa
fundið, að það var heppilegast
fyrir hann bæði sem stjórnmála-
mann og lögspeking, að fara
ekki lengra út í þá sálma.
• -----------------
Á hinn bóginn er það axxgljóst
mál, að ef einn stjótrnmálaflokk-
ur er raunverulega fulltrúi alh-
ar þjóðarinnai', þá ax-u allir aðr-
ir flokkar, ekki aðeins öþarfir,
heldur beinlinis skaðlegir. Það
er líka augljóst, a,ð þar sem slik-
ur flokkur fer með vold, hlýtur
að skapast hin fullkomnasta ein-
ing og þar af leiðandi hið full-
komnasta lýðræði. En þegar
lensku togurunum ?
Jónas .hefir nú .strikað yfir öit
stóru orðin um landhelgisgæsl-
una. Framsóknarblöðin foi'ðast
að minnast á landhelgi, eins og
kunnugir men.n forðast að nefna
snöru í hengds rnanns hús:. Og
Morgunblaðið ei' ánægt og hi'ócí-
ugt. Pað hefir alta.f verið með
landhelgisþjófunum — og nú
vij'ðist það örugt. um. að þeir fái
að leika lausum hala.
En að þeir flokkar ,sem. svona
haga sér skuli voga sér að tala
hjartnæmt, um verndun íslensks
sjálfstæðis, — það er hrcesni,
sem allir sannir Islendingar eiga
að nvuna þeim.
KJÖSIÐ A.
kosningar fóru fram í Sovét-
ríkjunum í vetur, .hi’ópuðu í-
haldsbrocldarnir spertir: »Að-
eins einn flokkur hefir menn i
kjöi’i! Og þetta kalla þeir lýð-
ræði!« Það kemui’ þá á daginn,
að þessir höfðiingjar, sem síknt-
og heilagt. eru að telja fólki trú
u.m, að þeir .séu fulltrúar allrar
þjóðarinnar, telja það, jxegar til
alvörunnar kem.ur, hreina og
beina vitfirringu að hugs,a sér
þjóðfélag án hagsmunamótsetn-
inga.
Annars gef ég vel gengið inn
á. að Sjálfstæðisflokkurinn sé
flokkur allra stétta — í vissunx
skilningi. Hann vill .sem sé öðr-
um flokkum fremur viðhalda
öllum stétt.um og' þar með hags-
munamótsetningum. þeirra.
Hann vill viðhalda vei’klýðs-
stéttinni vaidalausri og fátækri,
þannig' að hún hafi aðeins til
hnífs og skeiðar, hvernig sem
hún þrælar. Hann vill viðhalda
FRAMHALD Á 4. SÍÐU
Kosningalygai* ihaldsins I.;
Viö löðá- og húseigendur.
Ein aðalkosmngalygi íhaldsins nú er að Alistinn vilji
hækka iskattinn á smærri lóða- og húseigendum,. Þetta er alger-
lega tilhæfulaust.
Nú leggur íhaldið jafnháan skatt á lóðirnar, hvort sem fer-
metrinn kosfar 10 kr. eða 160 kr. Eins með húsin: fátækur
verkamaður sietm, reynir að halda í kofann sinn verður að borga
hlutfallslega jafnmikið og »villu«-eigan.ditnn.
En A-listinn vill afnema þetta ranglæti, tryggja það að
alls ekki sé hækkað á smærrilóðaeigendur og stærstu húseig-
eigendum, heldur séu ríkustu lóðaeigendur og saærstu húseig-
endur látnir borga meir, svo hægt ,sé að lækka útsvörin á þeinx
fátækai'j.
Smcerri húseigendur! Munið að Jtað er ihaldið, sem heldur
vernclarhendi yfir okrurunum, sem gorn yikkur erfiðast ad
halcla húsunum ykkar!
Kosningalygar íhaldsins II.:
Um mjólkurverðið.
Eyjólfur í Mjólkurfélaginu og Ólafur Thors
heimta mjólkurhækkun, eu fulltrúar verka-
lýðsins 'vinna á móti.
Ihaldtð er að reyna að korna því inn, að A-listinn, vilji mjólk-
ui’hækkun. Ekki er nú lítil heimskan, sem Morgunblaðið ætlar
lesendum sínum!
Allii' Réykvíkingar vita a.ð mennirnir sem berjast fyi'ir að
hækka mjólkina, eru Eyjólfur í Mjólkurfélaginu, aðalkosninga-
stjóri íhaldsins, og ölafur Thors fyrir Korpúlfsstaði!
En verklýðsflokkarnir berjast á mót.i mjólkurhækkun. Sig-
ur íhaldsins rnyndi því beinlínis þýða hættu á mjólkurhækkun,
því það yrði þá eitfc atriðið í samvinnu ölafs Thoi's, Eyjólfs og
Jónasar.
En sigur A-listans myndi einmitt þýða Jmð að hindra
mjólkurhækkun, hindra Hiœgra banda.lagið«.
Kaupfélag Reykjavíkui', 1 —9/8. ktx'. 158.000.00
Pöntunarfélag Vei'kamanna, Vi—9/s -— 701.000.00
Pönt.unarfélagið í Hafnarfirði, Vi—9/s — 80.000.00
Pöntunarfélögin í Sandgei’ði og Keflavík, Vi—®/8 — 60.000.00
KRON, 9/s—31/]2 ’ v~ 1.168.000.00
Samt. 2.167.000.00
Sjálfstæðisflokkurinn, laga-
prófessorinn og réttlætið.