Þjóðviljinn - 04.02.1938, Blaðsíða 2

Föstudagurinn 4. febrúar 1938.
ÞJÖÐVILJINN
UNCA FÓLKIÐ
Samstarf P. U. K. og
F. XJ. J. liefir gefist vel
Næsti áfanginn er sameining íelaganna
í eitt sosialistiskt æskulýdsfélag.
Frædslumál sveiíanna
Ung telpa í sveit raeðir skólaþörf ina.
1 kosning'abaráttunni), und-
anfarinn þriggja vikna tíma
hafa félög ungra kommúnista og
jafnaðarmanna haft mjög náið
samstarf og' starfað næstum því
sem eitt félag. Á þessum stutta
tírna héldu félögin einn sameig-
inlegan fund, einn sameiginleg-
an skemtifund, einn sameigin-
legan útbreiðslufund í Gamla
Bíó og sameiginlega, skemtun á
Hótel Borg og sameiginlega
fánagöngu um bæinn til þess að
agitera fyrir lis.ta alþýðunnar.
Það sem hefir einkent þessa sam
eigilnleg'u starfsemi, þótt ennþá
sé hún stutt, er mikill áhugi og
einlægni frá beg'gja hálfu, góð
þátttaka, gott, samstarf og alger
eindrægni allra meðlima beggja
félaganná. Samstarfið hefir á
allan hátt verið hið ánægjuleg-
asta og það hefir greinilega
komið í Ijós, að meðal æskunnar
í þessum félögum væru engin
þau öfl til er mæltu sundrundar-
starfinu bót eða, vildu draga úr
þeiim aukna mætti, sem sam-
starfið skapaði. Meðlimir beggja
félaganna hafa líka á jiessum
gtutta tíma fundið það, að leið
þeirga hlýtur aö vera sú sama,
að þeir geta treyst hvorir öðr-
um og' skilið hvorir aðra.
Það er enginn efi á því, að það
góða og einlæg'a samstrf, s.em
sjálfum mér. Það væri skammt
máh ef aðeins væri um; mig ein-
ann að ræða.
Bg er ættaður frá Astúríu, og
er 22 ára. Það er ekki hár ald-
ur, en þessi ár ná yfir einræði
Primo de Rivera, fall konungs-
valdsins, afturhaJd, októberbar-
dagana 1934, sköpun þjóðfylking
arinnar, sigur okkar, uppreisn-
ina 18. júlí og það sem henni
fylgdi. Fyrir okkur, æskulýðinn,
er nauðsynlegt að líta á síðasta
áratuginn sem tvöfalt tímabil.
Á þessum á,rumi, í þessum
stormum urðum við ekki gömul.
Þvert: á móti heimt,um við rétt-
inn til að vera ung. En við lærð-
um margt, og ég held fljótt, þaö
er líka þýðingarmikið, að æsku-
lýður annara landa læri af
reynslu okkar.
Skólinn fyrir verkamanna-
verið hefir á milli æskulýðsfélag-
anna í koisningabaráftunni, og sá
áhugi og sú einlægni, sem með-
limir [)eirra beggja hafa sýnt,
hefir átt sinn þátt, í því að við-
halda fylgi samfylkingarflokk-
anna hér í Reykjavík og stöðva
fylgisaukningu íhaldsins þrátt
fyrir skemdarstarf einstakra
manna, í herbúðum alþýðunnar
og geysilegan, áróður íhaldsins.
En félög alþýðuæskunnar
hafa samt miklu víðtækara hlut-
verk að leysa af hendi en þaðf
sem samstraf þeirra hefi;r ver-
ið um, hingað til. Hlutverk þeirra
er að vinna til fylgis við sig og
skipa í raðir sínar allri fjráls-
liuga cesku í hænmn og rífa
hana þar m«) undan áhrifum
íhaldsins og fasismans.
Það hefir sýnt sig á undan-
förnum árum, að hvort, í sínu lagi
erufélögin ekki fær um að leysa
þetta hlutverk af hendi. En með
því að samstilla krafta beggja
félaganna, með því að sameina
þau í eitt félag er þaö ví.st að
þau yröu þessu hlutverki sínu
vaxin. Slíkt s.ameinað félag al-
þýðuæs’kunnar mundi á skömm-
um tíma hafa möguleika -til aö
mai'gfalda meðlimatclu sína,
vekja til dáða.alla þá krafta,
,sem ónotaðir búa í æskunni, sem
stendur utan félaganna og með
börn, sem ég gekk í þegar við
áttum heima í Astúríu, gat ekki
gefffi mikla þekkingu. Aðalfag
kennarans, var göt.uhreinsun. 1
samræmi við þet.ta, var einnig
kenslan. Faðir minn, málmverka
maður, fór úr verksmiðjunni
vegna þess, að hann var kosinn
formaður verkalýðsfélagTS. Fyrir
þennan starfa fékk hann ennþá
minna en hann hafði unnið fyrir
í verksmiðjunni. En við, sem
þurftum að ldfa, af brauði ha,ns,
vorum mörg. Þess vegna nægði
maturihn oft og tíðum ekki.
Ég minnist þess, að eitt, sinn
í miklum vetrarkulda í Madrid
hófu verkamenn undirskriftar-
söfnun til, þess að kaupa frakka
handa föður mínum, þar sem
það var óhugsandi að hann gæti
keypt sér hann sjálfur. Þrátt
fyrir almenna fátækt var sam-
úðin svo roikil, að fyrir pening-
fjöldaátökum sínum verða fært,
um að hinda áleiðis þeim hags
munamáJum æskun nar, seni
bæði félögin berjast fyrir hvort,
í: sínu lagi.
Það er hægt að sameina bar-
áttufélög æskunnar án tillits til
þess, hvort þess verður langt eða
skamt að bíða að Alþýðufl. og
Kommúnistafl. verði sameinaðir.
Og það er sá næsti áfangi í bar-
áttu hinnar frjálshuga æsku,
sem bæði félögin verða nú þeg-
ar að fara að búa sig' af alvöru
undir að sem fyrst verði náo.
Jóhannes Jósefsson.
Hvenær kemur
§kídastödin?
Nú er gkíðafærjð komið og
þeir, sem skíði eiga, reyna að
notia frístundir sí.nar tjl skíða-
ferða.
En hvernig er það með all-
an þann fjölda æskumanna og
kvenna, sem langar til að fara
á skíði, en eig;a erfitt, með að
eignast þau eða geta það alls
ekki?
Sú skoðun er aö ryðja sér meir
og- meir til ,rúms meðal æsku-
lýðsins í Reykjavík, að bænum
beri að hlaupa hér undir bagga,
ana, sem fengust; með söfnun-
innni, voru einnig keyptir skór
handa mér.
Ég á föður mínum það að
þakka, að óg vissi altaf vel
hvoru megin ég- æt.ti að standa.
Fyrir mtig var hinn raunveru-
leg'i skóli þó »fyrirmyndar-fang-
elsið« í Madrid, þar sem ég sat. í
hálf't: ár, ásamt þúsundum ann-
ara félaga fyrir það, að ég tók
þátt í okótber-uppreisninni. Þar
byrjaði ég; með hjálp eldri fé-
laga og undi'r áhrifum þeirra al ■
varlega að kynna mér hinar
marxisfe's k u-len i n istigk u bók-
mentir. Alt það, sem ég þangað
til hafði aðeins haft hugmynd
um og fundið, varð nú s.kýrt og
ákveðið fyrir mér. Síðan, þegar
þa,r£ að taka einhverja ákvörð-
un, reyni ég altaf að nota það,
sem ég lærði af hinum miklu
1 ær i feðrum, verklýðshreyfi n gar-
innar.
Ég var 9 ára, þegar ég kom
til Madrid. Til 13| árs aldurs
gekk ég í skóla. Eftir það fór ég
að vinna sem iðnnemi í prent-
smiðju blaðs þess, sero faðir
Hér á landi hefir viðgengist
og viðgengst enn það fyrirkomu-
lag á kenslu í. sveiróm, sem far-
kensla nefnist. Þa,nr#g að kenn-
arinn fer, bæ frá bæ og kennir
nokkurn tima á hverjum stað í
einu. Börnunumi er svo komið
fyrir á bæjunum til skiftis, og
verða foreldrar þeirra þá annað
hvort' að borga, fyrir þau, eða
taka Jbarn í staðinn, en það er oft
ókleyft. vegna ýmsra örðugleika.
Með þessu móti kemur kensl-
a,n ákaflega, mis.jafnt niður. Eng-
iín börp fá að vera í. skóla allan
veturinn. Mö,rg- fá ekki nema
tveggja, til. þriggja mánaða
kenslu, önnur eins eða tveggja,
og einstaka börn lítið sem, ekki
neit, einkum þau yngstu, og er
það oft, fyrir það að ekkert pláss
er fyrir þa.u, þar, s,em skólinn er.
með því að bygg'ja og starfrækja
skíðastöð í. nágrenni bæjarins,
þar sem hægt sé að fá skíði lán-
uð fyrir lágt afnotagjald. Og að
um leið sé séð fyrir sem ódýr-
ustum samgöngum til og frá
skíðastöðinni.
Þessi krafa er að öllu leyti í
samræsmi við íþróttaáhuga æsk-
unnar í Reykjavík og var í
stefnuskrá A-listans við bæjar-
stjórnarkosningarnar.
Nú þarf æskulýðurinn og sam
tök ,h.ans í bænum að beita sér
fyrir framkvæmd þessa máls
og láta ekki staðar numið fyr en
skíðastöðin er komán upp.
/
minn stjórnaði. Ég var meðhm-
ur í. Sambandi ungra jafnaðar-
manna, og meðlimur í héraðs-
stjórn þessa sambands 21 árs
gamall var ég kosinn í miðstjórn
sambandsins.
Framhald.
Brunabótafélag
Islands
AÐALSKRIFSTOFA:
Hverfisgata 10, Reykjavík.
UMBOÐSMENN
í öllum hreppum, kauptún-
um og kaupstöðum.
LAUSAFJÁRTRYGGINGAR
(nema verslunarvörur)
hvergi liagkvcemari.
Best að vátryggja laust
og fast á sama stað.
UPPLÝSINGAR OG EYÐU-
BLÖÐ á aðalskrifs.tpfu og hjá
umboðsmönnum.
Ofan á alt þetta bætist, að hús-
rúm á sveitabæjum, er oft bæöi
lítið og lélegt, og get,ur það kom-
ið fyrir að skólastofan sé lítið
herbergi, þar sem að ekki kom-
ast fyrir hin nauðsynlegustu
áhöld a,uk kennarans og
barnanna, og sem líka verður að
vera svefnherbergi fyrir ein-
hvern hluta. nemendanna. Þessu
fylgir líka oft lítil birta og ónóg-
ur hiti, enda þótt verið sé að
hita upp með olíuvélum sem
gera loftið stundum óþolandi.
Stundum verður kennarinn að
sitja yfir 3—4 börnum; í. einu og
eru þá öll hin án kenslu á með-
an.
Að vísu eru til undantekning-
ar, eins og t. d. sveitjn mín þar,
sem einskonar heimavist er í
samkomuhúisinu nokkurn hluta
vetrar, en þær sveitir' eru þó
fleiri þar sem ástandið er g'er-
,samlega óþolandi.
Mörg börn koma, ólæs í skól-
ann og hinn stutti námistími
þeirra gerir það að verkum að
fyrstu veturnir fara meira og
minna í það að lærai að lesa. Það
er því ekki að furða þó að ment-
un barna og unglinga í. sveitum
sé víða mjög ábótavant, og úr
því- verður ekkf, bætf, að fullu
nema með afnámi farkenslunn-
ar. I sveitunum verðui- að
byggja vönduð og fullkomin
skólahús, sem fullnægi að öllu
leyti kröfum nútímans. Heiman-
gönguskóla þar sem þéttbygt er
en heimavistarskóla í hinum
strjálbygðu isveitum. Það má
ekki lengur viðgangast að í þétt-
bggðum isveitúm þar sem er
fjöldi barna, skuli ekki vera til
nothæft skólahús.
Samihliða barnaskólunum
þurfa að rísa upp unglingaskól-
ar, og ættu fátækustu nemend-
urnir að njóta styrks frá. ríkinu
eða, öðrum opihberum stofn.un-
um, Það er alment, vitað að
barnafræðslan ein, eins og hún.
hefir verið úr garói gerð er ekki
nægilegur undirbúningur undir
nám á alþýðuskólum. Þar eiga
unglingasikólarnir verkefni í
framtíðinni. Þegar búið verður
að afnema, farkensluna í hverrí
einustu sveit á Islanidi og full-
komnir barna- og unglingaskóí-
ar komnir í staðinn, þá er stigið
stórt spor í. á.ttina að því að g'era
alþýðunai betur mentaða en ver-
i hefir, og þes,s er sannarlega
ekki vanþörf. Því að velferð
hvers einasta lands er ekki síst
undir, því komin að fólkið læri
að sjá og hugsa.
Aðalheiður Geirsdóttir (14 ára).
Reyöará A.-Skaft,.
Santiago Carillo
forseti sameinaða sosialistiska æsku-
lýðssambandsins á Spáni segir frá.
Þér vrljið, að ég segi yður frá