Þjóðviljinn - 05.02.1938, Blaðsíða 2

Laugardagurinn 5. febrúar 1938
ÞJOÐVILJINN
„Bláa kápan“.
Óperetta eftir Willi Kollo.
Hljómsveit Reykjavíkur sýnir,
Það var óvenju ánægjulegt að
fara í leikhúsið s. 1. miðvikudags
kvöld. Hljómsveit: Reykjavíkur
þyrftj að fá meiri málmhljóm.
Óiskar Guðnason leikur gjálífan
heimsmann og tekst það engan
Magnúsdóttir og Lárus Ingólfs-
son eru bæði góðir leikarar og
njóta sín ágætlega í hlutverk-
um sínum. Annars eru leikend-
ur svo margir í þessari óperettu,
að of langt yrði að segja kost
og löst á þeim öllum. Yfirleitt
má segja a,ð þeir svari þeim kröf
um, sem með sanngirni verða
gerðar til þeirra, enda hefi ég
hefir nú í þriðja sinn sýningu á
söngleik og eru framfarirnar frá
í fyrra stórstígari, en ég hafði
þorað að gera mér vonir um.
Heildartökin eru miklu fastarí,
jafnbetri söngkraftar, leikurinn
eðlilegri og minna íalmandi,
enda virðast hverg'i mifetök á vali
leikenda í hin ýmsu hlutverk,
þannig að hver fær tækifæri til
að sýna það sem hann getur
best. Val óperettunnar hefir og
tekist bet.ur en í fyrra, hún er
miklu auðskildari fvrir Llenska
leikendur og áhorfendur og þó
að sumu leyti vandasamari.
Ég mun ekki rekja efni leiks-
ins en sný mér að einstökum at;
riðum sýningarinnar. Bjarni
Bjarnason leikur eitt aðalhlut-
verkið cg gerir því yfirleitt góð
skil. Hann hefir þróttmikinn og
hljómfagran tenór, sem fylti
vel salinn þrátt, fyrir hin afleitu
hljómskilýrði, sem þar eru. Helst
er það að leiknum að finna, að
nokkuð skorti á tilfinningu í
hreyfingum, hinu þögula lát-
bragði. Svanhvít Egilsdóttir leik
ur á móti Bjarna unga aðalsmey.
Hún hefir háa sópranrödd, blæ-
fallega en ekki fullþroskaða enn-
iþál Hún mun ekki hafa leikið
áður, og leysir hún hlutverk sitt
furðuvel af hendii tekst prýði-
lega að ná tíguleika hefðarmeýj-
arinnar. Arnór Halldórsson nær
oft góðum sprettum í leik sín-
um — fer hressilega með hlut-
verk skóarans — hin breiða
bassarödd hans er sérkennileg
og þess verð að £á meiri skólun,
SKOARINN (Arnór Halldórsson)
veginn illa, þó m etti skapfestu-
leysið koma enn skýrar fram.
Pétur Jónsson hefir, ein,s og
vænta máttit fullkomið vald á
sínu hlutverki, og sýnir hér, að
hann er ekki aðeins mikill söngv-
a.ri, heldur cg þaulæfður og ná-
kvæmur leikari, sem er jainvíg- ,
ur á gaman og alvöru. Sigrún I
ekki séð leiksýningu hér í
Reykjavík með jafn samfeldum
heildarsvip. Mun leikstjórinn,
Haraldur Björnsson eiga sinn
mikla þátfc í, að svo vel hefir
tekist. Sýnir Haraldur hér, að
furðulangt má komast, með lítt
æfðum kröftum ef vel og skipu-
lega er unnið, og á hann þakfcir
Hjörtur B. Helgason enclurkosinn formaður
félagsins, — Mótmæli gegn njósnurum
olíuhringanna.
Aðalf un d ur B i f r ei'ðast j órafé-
lagsins Hreyfill var haldinn 3. þ.
m:.
Hjörtur B. Helga.son var end-
urkosinn formaður félagsins. I
stjórn vinnuþega voru endur-
kosnir: Kristján Jóhannesso,n
varaform. Eggert, Baldurs,son
vararitari, Þorleifur Gíslason
varagjaldkei'i. Allir þessir voru
kosnir í einu hljóði.
I stjórn fyrir sjálfseignar-
skiliðfyrir þá alúð, er hann auð-
sjáarilega hefir lagt í þetta starf
,sitt. Loks er að minnast hljóm-
sveitarinnar. Henni er að vaxa
leikni og þrófctur og er hún pú
orðin nægilega sitór fyrir það
húsrúmi, sem hér er völ á. Hún
er jafnvel helst til sterk fy,rir
þær sÖngraddirnar, sem veikari
e,ru, en húsið mun að miklu leyti
eiga sök á því. Hljómsveitarstjór
anum dr. Mixa ferst söngstjórn-
in vel að vanda, túlkunin er auð-
ug- að temperamenti og blæ-
brigðum. Hið létta, samstilta
hljómfa.11 eða rýtmi söngsins,
hljómsveitarinnar og dansanna
hrífur miann með sér þrátt fyr-
ir vanefni cg- ófullkomleika byrj-
unarinnar, svo að maður gleym-
ir, að maður er kominn í leik-
húsið til að gagnrýna. En það er
nú kajinske ljósasti votturinn
um, að hér er umi ósvikna list-
ræna, viðleitni að ræða.
Bláa kápan, hef'ir farið sigur-
för urn, Evrópu, og ég efast ekki
um, að hún vinnur líka hylli
Reykvíkinga.
G. Á.
HJÖRTUR B. HELGASON
menn voru kosnir: Sæmundur
Ólafsson ritari, endurkosinn.
Jón Guðmundsscin gjaldkérj og
Kristján Vigfússon,.
Samþ. var á fundinum í einit
hljcði svofeld tillaga frá H. B.
Helgasyni:
»Fu.ndur haldinn í Bifreiða-
stjórafélaginu Hreyfill 3. febr.
mótmælir harðlega þeim njósn-
um, sem olíuhringarnir halda
s'töðugt uppi, við bensínstöð h. f.
Nafta, semv er bein árás og til-
raun til kúgunar við alla bensín-
notendur. Ennfremur skorar
fundurinn á dómsmálaráðherra
að leggja fyrir næsta Alþingi
frumvarp til laga sem banni
slíkt afchæfi.
Leshringur í sögu
hefsfc aftu:r í næ.stu viku.
Verðui' auglýstur síðar.
Santiago Carillo
forseti sameinaöa sosialistiska æsku-
lýössambandsins á Spáni segir frá.
Niðurlag.
Veigamesta niðurstaðan, sem
ég komsfc að eftir hálfs annars
árs nám í umhugsun og umræð-
um við félagana í fangelainu var
þetta: Eináng verkalýðúns, ein-
ing alþýðunnar er skilyrðislaust,
nauðsynleg, Það var lykillinn að
sigrinum.
Eg gekk ekki einn þessa
braut: ég einn hefði heldur ekki
getað fundið hana, þetta var leið
allrar spánsku æskunnar. Ég
átti vin og félaga. Hann varð
besti vinur mirin og besti félagi
minn. Ég tala um Trifon Medr-
ano, fyrverandi leiðtoga sam-
bands ungra kommúnista. Hann
dó. Þetta var hinn ágæfcasti,
glæsilegasti maður allra þeirra,
sem létu líf sitt fyrir hugsjón
okkar, sem skrifuðu með blóði
sínu: »Spánski æskulýðurinn á
að vera og verður frjáls«. Það
er ennþá ekki komið að því aö
heiðra hinar föllnu hetj.ur, við
höfum enn ekki sigrað og hinir
dánu eru ennþá meðal okkar.
Sá. tí.fni kemur, þegar mikið
verður talað um Medrano.
Æskulýður alls, landsins mun
heiðra dag minningar hans og
Linu Odena, Fernando de Rossi,
Andres Martin, Cuesta, Capi-
rain, Kable, Jiraro Lopes.
Medrano — það er erfitt að
tala um hann án þess að verða
djúpt hrærður, — var ákafur
æskjandi einiíng;arinnar. Meðal
okkar var hann fúltrúi þeirrar
skoðunar, sem kom svo iskýrt í
ljós á 6. þingi Alþjóðasambands
ungra kommúnista. Saman með
Medrano fórum við á. þetta þing,
þar sem við ræddum saman
málefni þau, sem varða spánska
æskulýðinn. Við komumst að ai-
veg söm,u niðurstöðu, þar eó
markmiðið, sem KIM setti sér,
féll alveg saman við það, sem
við stefndumi að. Þetta er ekkert
undarlegt. Við sannfærðumst,
sjálfi’r um það, hve eyöileggj-
an,di sundrungin er í baráttunni
á móti fasismanum.
Eftir heimkomu okkar frá
þinginu vorið 1936 unnum við að
stofnun Bandalags hinnar sam-
einuðu spönsku æsku. Við skipu-
lögðum allsherjar miðsfcjórn.
Með vörn Ma-drid-bc,rgar sýndi
þessi stjórn öllum æskulýð, öllu
landinu, hvílíkt afl sameinuð
æska er. A þessu fcímabiíi hjálp-
aði okkur maður einn, og vin-
samleg ráð hans voru okkur alt-
af dýrmæt. Ég á við Raymond
Guyot, aðalritara Alþjóða,sam-
bands. ungra kommúnista, sem
var alfcaf með okkur á erfiðustu
augnablikunum.
Fyrir ári síðan vorum við 50
þús., en nú meir en 300 þús.í:)
Fyrir ári síðan voru tvenn æsku-
lýðssamtök: Samband ungra
kommúnista cg Samband ungra
jafnaðarmanna, — en hvorugt
þeirra gat eitt saínað öllum
spánska æskulýðnum um sig.
Frá 18. júlí höfum við verið alls-
staðar og altaf í fremstu fylk-
ingum. Meðlimir bandalags okk-
ar eru á erfuðustu stöðunum
þegar nauðsynlegt er að brjóta
skörð í raðir óvinanna, þegar
na.uðsynlegt er að koma því í lag,
sem óvinirnir hafa eyðilagt, þá
erum við tjl .staðar. 55 æskulýðs-
s,!) Ni'i lelui' Bandalagið meira er.
500 þús. meðlimi. (Pýð.)
herdeildir, sem skipulagðar eru
og stjórnað er a£. fulltrúum hin,s
sameinaða sósíalistíska æ.sku-
lýðs, — það er svar okkar til
uppreisnarmannanna, Pi'fcar,
sem ekki eru færír um herþjón
ustu og eins stúlkurnar vinna í
hergagnaverksmiðjum og skipu-
leggja áhugaliðshópa. Fyrstu
kapparnir — handsprengjukastf
arar og sömuleiðis þeir, er fyrst-
]> lögðu á móti bryndrekunum,
voru meðlimir sambands okkar
—- Carrasko, Grau, Cornejo.
Þeir féllu. En bryndrekarnir',
sem óvinirnir sendu á móti Mad-
yid, voru stöðvaðir með þeirra
höndum og samtímis styrktist
herlína, okkar.
Á þingi því, sem háð var í des.
1936 í Valencia, var gerð ákvörð
un um ennþá víðtækari einingu
alls framsæknis æskulýðs á
Spáni, Fulltrúarnir höfðu fyrir-
mæli um það að krefjast ein-
dregið einingar. Þessi fyrirmæli
komu frá vígstpðvunum, frá
verksmiðjunum og vinnustöðv-
um, frá skotgröfunum, frá áhöfn
um skipa, og ílugvéla.
Á þinginu er vanalegt að tala.
En orðin, sem sögð voru á þessu
þingi, studdusfc við gerðir. Þetta
gaf þeim sérstakt gildii, Þefcta
var þing æskulýðs, sem vill ekki,
að hil sé á milli hugsjóna og
verka. Við voini.m svo hamingju-
samir að geta fagnað mörgum út
lendum fulltrúum. Einkurn vil
ég nefna. Beck, fulltrúa Alþjóða-
sambands ungra jafnaðarmanna.
og- Mickael Wblf, fulltrúa Al-
þjóðasamibands kommúnista.
Við erum í Alþjóðasambandi
ungra jafnaðarmanna, 1 Amst-
erdam skýrði ég alþjóðasam-
bandinu frá ástæðunum fyrir
því, að við verðum áfram í þessu
alþjócTasambandú *Við höfum
skapað einingu æskunnar í landi
okkar. Við viljum einnig gera
þetta á alþjóðlegan mælikvarða.
Við álítum, að til þess að ná
þessu takmarki ,sé ráðið ekki að
ganga úr Alþjóðasamb. ungra
jafnaðarmanna. Við erum sann-
færð um það, að Alþjóðasam-
band ungra jafnaðarmanna
muni fyr eða síðar fcaka sæti
si’tt í baráttunni fyrir eining-
unni.
Markmið bandalags cfckar er
skýrfc. Við gerum alt, til þess ao
sigra sem, fyrist fasismann og
erindreka hans í berbúðum okk-
ar, hvernig svo sem þeir dylja
sig. Við berjumsit' fyrir rétti
æslíulýðsins til menningarlegra
og' efnalegra gæða, við berjumst
FRAMHALD Á 3. SIÐU