Þjóðviljinn - 15.02.1938, Blaðsíða 2

Þriðjudagurinn 15. febrúar 1938
PJODVILJINN
VertalíBnrinn
FRAMH. AF 1. SIÐU.
upp í Alþýðuflpkknumi og skýroi
frá viðskiptum sínum við sam-
bandsstjórn.
Að ræðu Héðins Valdimars-
.sonar lokinni! komu, fram tillög-
ur þær, sem birtast í blaðinu.
Voru þæir bornar fram af
nokkrum félagsmönnumi hver
um sig. Urðu um tillögurnar
nokkrar umræður, sem sýndu
gjörla hve einangraðir klofn-
ingsmennirnir standa, og bve
la.ngt er frá því að þeir eigi
nokkru fylgi að fagna í hópi
verkamanna.
Voru tillögurnar allar sam-
gegn 27 atkvæðum, nema hvað
gegn 27 atikvæðum, nema hvaða
síðas<ta. tillagan fékk enn færri
mótatkvæði.
Félag jániíðna(T
aniiaiiiia:
Aðalfundur Félags
j árniðnaðarmanna
lýsir vantrausti á
meiri hluta sam-
bandsstjórnar.
Síðastliðinn. sunnudag var
haldinn aðalfundur í 'Félagi
j á.rnið'n aða.rman n a,.
Þessir voru kosnir í stjórn fé-.
lagsins:
Þorvaldur Brynjólfsson, for-
maður.
Mar.el Halldórsson varafor-
maður.
Ingólfur Einarsson,, ritari.
Theodór Guðmundsson,, vara-
ritark
Sveinn, Ölafsson, fjármálarit-
a,ri og gjaldkeri, sem er utan
stjórnar var kosinn Jón Síg'.urðs-
son.
öll var stjórnin kosin, með
samhljóða atkvæðum og íófa-
klap]h, þar sem uppástungur
komu ekki fram umi aðra menn
í sæti þeirra, nema varaformað-
ur. Hann var kosin.n með 38 at-
kvæðum gegn 19.
öll er jstjórnin einhuga fylg'j-
andi einingu verklýðsflo'kk.anna.
Á fundinumi var ennfremur
samþykt effcirfarandi tillaga
vegna atburða þeirra, sem gerst
hafa undanfarna daga, 1 verk-
lýðshreyfingunni:
y>Aba)fundur Félags járn-
iðnaðarmanna haldirm 13. febr.
1938, sampykkir að lýsa van-
trausti á meirihluta stjárnar Al-
pý&usambands Islands og ad-
gerðum, hans í sameiningarmál-
um alpýðunnar og vítir harðlega
pá ufstöðu, er peir sömu menn
hafa tekið gagnvart Héðni
Valdimarssyni, enda telur fund-
urinn »brottrekstur« hans úr
sambandsstjórn. í alla staði ólög-
legan.
Jafnframt lýsir funduri’nn
fidlu trausti sínu á minnihluta
■sambandsstjómar og skorar á
alla alpýðu í landimu að efla bar
áttu s'ma fyrir sameiningu Al-
pýðuflokksins og Kommúnista-
flokksins í einn lýðrceðissinnað-
an sösialistiskan flokk«.
Tillagan var samþykt, með öll-
uro. greiddum, atkvæðum.
Húsavík:
Verkamannaf élag
Húsavíkur mótmæl-
ir brottrekstri Héð-
ins Valdimarssonar
og telur hann að
engu hafandi.
Eftjrfarandi tillögur voru
samþyktar á fundi Verka-
mannafélags Húsavikur í fyrra-
dag
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐV.
IiiJSAVfK f GÆRKV.
»V erkam a nnafél ag Húsavik-
ur mótmælir brottrékstri Héðins
Valdimarssonar úr -stjórn Al-
pýðusambands Islands, par eð
félagið iitur svo á að mmbahds-
ping eitt geti skorið úr peim c'c-
greiningi, sem nú ríkir í sam-
b andsstj órninnú.
Samiþykt með 56 : 19 atíkv.
Tillagan. borin frarn af Pétri
Jónssyni.
»Félagið telur sakir pær, sem
meiri hluti sam bandsstjórna r
ber á Héðin ValcliMarsson aó
engu hafandi og lýsfír ánægju
sinni ýfir baráttu Héðins fyrir
sameinmgu verkalýðsms«.
Sampykt með 42 : 23 atlcv.
Tillagan borin fram af Árna
J ónssymi.
FRETTARITARI
]\ o fj örðu i*:
Verklýðsfélag Norð
fjarðar íýsir van-
trausti á meiri hluta
sambandsstjórnar
og krefst pess, að
Alþýðusambands-
þing verði kallað
saman hið bráðasta.
Á sunnudaginn var haldinn
aðalf.undur í Verklýðsfélagi
Norðfjarðar. Stjórn var kosin
einróma og eingöngu skipuð
sameiningarsinnum.
Þessir menn skipa stjórn fé-
lags-in’s:
Jóliannes Stefánsson, formað-
ur.
Lúðvík Jósefsson, varaform.
Kristján Kristjánsson, gjaldk
Páll Sigurðsson ritari.
Jón Sigurðsson, meðstj,
Á fundi.num var samþykt, ef.t-
irfa.randi tillaga, sem mótmæli
gegn framkomu meirjhluta Al-
þýðusamb.stj órn ar innari, s am •
kvæmt skeyti frá frófctaritara,
Þjóðviljans í Norðfitrði.
»Aðalfundur Vetykalýðsfélags
Norðfjarðar, haldinn 13. febrú-
ar 1938, mótmœiir harðlega
brottrekstri Héðins Vcddimars-
sonar og lýsir fidlu vantrausti á
meirih lut a Alpýð usam b an ds-
stjórnar, vegna framkomu hans
í samemingarmá l unum.. Jafn-
fram lýsir fundurinn yfir fullu
trausti sínu á■ minnihhita sam-
ban dss t j ó r na[r.
Fun-durinn krefst pess, að
kallað verði saman Alpýðusarn-
bandsping hið fyrsta, og verði
aðalverkefm pess sameiningar-■
málin.
Þá skorar fmvhvrinn á alla
AIpýðuflokksmemi og kommún-
ista að stancla fast saman um
fullkomna sameiningu flokk-
anna«.
Tillaga, _ þesisi var samþykt,
með öllunii grekldum afckvæðum
gegn þremur. E:n þessir þrír
lýstu því yfir að þeiir væru til-
lögunni ekki1 mótfallnir, en ósk-
uðu hinpvegar eftiir frekari upþ-
lýsingum í málinu.
§*iglufj örður:
»Þrótíur« lýsir trausti
á miimi liluta sam-
handsstjórnar, en vítir
meiri hlutann.
Verkamannafélagið Þróttur
hélt fund í gærkvöldi og var
þa.r tekin til meðferðar afstaðan
til deilum.ála þeirra, er nú hafa
risið upp innan Alþýðusam-
bandsístjórnarinnar.
Á fundinum komiu fram tvær
tillögur. Önnur frá Jóni Jó-
hannssyni og stóðu vinsfcri menn
að henni. Ennfremur k,om fram
eftirfaramdi dagskrárfcillaga frá
Jóhanni F. Guðmun.dssyni og
fleirumi:
»F erkamœnnafélagið Þ róttur
lýsir óánægju sinni 'yfir deihun
peim, er risið hafa innan Al-
pýðuflokksins og orsakað brott-
rekstur Héðins Valdimarssonar.
En þa\r sem báðir deiluaðilar
hafa vísað málinu til Alpýðu-
sambandsþings telur‘ félagið
rcingt að gera pað að deVumáli,
par sem slíkar deilur gætu á
engan liátt brey.tt endanlegri
niðurstöðu pess á næsta Alpýðu-
sambandspingi. Hinsvegar gætu
cleilur um þetta mál orðið hœttu-
legar pvi góða samstarfi og þeim.
gagnkvæma skilningi, sem nú
ríkir milli vinstri mcinna hér um
bœjarmál. 1 trausti þess að
menn skilji hve nauðsynlegt er
að gera ekkert pað er stofnað
gæti pessari savivinnu í hcettu
tekur fundurinn fyrir næsta
mál á dagskrái«.
Tillagan var feld með 86 atkv..
gegn 5i
Tillaga Jóns Jóhannssonar
var samþ. með 111 atkvæðunr
gegn 4 og er hún svohljóðandi:
»Verkamamiafélagið Þróttur,
Siglufirði harmar slóVlega cleil-
ur þær, sem risið hafa innan
Alþýðusaimbands Istands og mót-
mcelir eindregið sampykt Al-
þýðusambandsstjórnarinnar um
brottrekstur Héðins Valdimars-
sonar og telur hann vutrkleysu
eina.
Félagið teiur pá sampykt á-
samt riftum á sanmingum við
Kommúnistaflokkimi í Reyjcja-
vík og skrifum, Alþýðublaðsins
eftir kosnhigar einungis til þess
fallnar að eyðileggja .pá einingu
alþýðunnar, er pegar er fyrir
’Jiendi víða um land og koma í
veg fyrir að alþýðan sameinist í
einum sósíalistlskum lýðrœois-
FRAMHALD A 4. SÍÐU
Erlend yfirlit 5.
Vikan 6 —12. fehr. 1938
Olgan í Þýskalandi
Fasistastjórnin í
Alla þe$sa viku heifir athygli
heimsius beiinst að Þýskalandi.
Eins og getið var um í síðasta
yfiHiti var gerð róttæk breytr
ing á nasistastjórninni og
stjórn þýska hersins fyrir viku
síðan. En ráðabreytni þessi hef-
ir ekki fa,rið bljóðalaust, fram.
Þrátt fyrir stiröngustu ritskoðun
þýisku na,sístia;nna og harðorð
mótmæli í þýska ríkisútvarpinu
(og þá einnig íslenska útvarp-
inu!) hafa undanfarna daga
b.of’ist fregnir um uppreisnir og
mótþróa innan hersins og á-
fr amhal d an d i »hrei nger ni ngu «.
Þeim embætfismöunum, sem
játast ekki skilyrðislaust. un,dir
flokksaga nais'ista, hefir verió
vikið frá störfumi, og æstir
flokksmenn settiir í þeirra stað.
Vitað er, að innan þýska hers-
ins hefir verið ólgandi a,ndúð
gegn nasistastjórninni. Fjöldi
hinna eldfri og reyndari heríor-
Rámeníu fellur.
ing'ja hafa, verið andvígir æfin-
týrapólitík Hitlers í utanríkis-
málum, og t,a,liÐ að með henni
væri landinu sitefnt í voða. Þeii
hafa haft lítíð álít á ítalsika
hernumi, se,m band,a,manni í Ev-
rópustýrjöld, og meirai að segja
efast um, einlægni Mussolinis
gagnvairfc Þýskalandi. Þeir her-
foring'jarnir hafa nú orðið að
láta í minni. pokann fyrir nas-
istasfcjórnihni, er virðist, nú
stefna, ákveðna.r að heimesfcyrj-
öld en nokkr.u sinni fyrr.
Einmiit.t í vákunní sem leið
hefur mátt sjá þess merki, að
Mussolini æt:la,r sér ekki að
fylgja, bandamanni sínum, Hifcl,-
er, til hvers sem er. Ástandið
heinrn fyrir ,á Italíu er ákaflega
bágborið, fjárhagáhrun yfirvof
andii, og a,tvinnuvegirnir hrörn-
andi. Undanfarna daga ha,fa It
aliir enn á ný viðrað s,ig upp við
Bretann, sem virðist ennþá trúa
á samningaleiðina við fasista-
rxkin. Talið er að Bretar séu
ekki cfúsir á að veita Itölum
stórlán gegn því a.ð Italir lofisi
til að láta, unda.n í MiÖjarðar-
hafismálunum, og hæfcti þar á-
rásunum á hagsmuni Bretaveld-
is.
Jafnframt hefir slesfc upp á
vinskapinn, milli ítalska fasisrc-
ans. og þýsku nasktanua, þó að
það fari ekki hátt. Milli fasista-
stórveldanna er Austurríki stöð-
ugt ágreiningsefni. Ifcalir óttast
að sameiining Þýskalands og
Austurríkis gæti haft slæmar
afleiðlingar og stofnað í hættu yf
irráðum þeirra yfir Þjóðtverjum
í Suður-Tyhol, enda hefir Musso-
lini barist; ákaft gegn slíkri sam-
einingu.
Undanfarið hefir verið á
sveimi orðrómur um. breytdngar
á Austurrísku stjórninní, í þá
átt, að nasistar yrðu tekni.r í
stjóirnina, og hefur jafnvel flcg-
ið fyri.r;, að hugs'anleg væri sam-
eining' Austurríkis' og Þýska,-
].and;s í ekki mjög fjaxiægri
framtíð. Vitað eír, að slík sam-
eining er ein af æðst.u »hug-
sjónum,« Hitlers. og nasista-
flokksins og austurrískir nasist-
ar vinna að henni leynt og
Ijósfc.
I .samhandi við þennan orð-
róm hefir það vakið heimsiat-
hygli, að austuirfíski kanslarinn,
Schussnigg: fcir í heimsókn til
Hitler.s nú um helgina, og var
höfð h,in mesta leynd um för
hans. Viðsta,ddi,r umræðurnar
voru þeiír von Ribbentrop utan
ríkisráðherra og von Papen
fyrrum sendih.er.ra í Vín. Teíja.
má víst. að þaírna hafi verið
teknar þýðingarmiklar ákvarð-
anir, er snerta sambandið milli
Þýskalands og Austuprkis. Má.
vera að Hitler ætli að reyna
enn gömlu aðferðina að déyfa
óánægjuraddirnar innanlands
með nýjum »sig,rumi« í.utamrík-
ismálum.
Fasistastjóirn Goga, í Rúmen
íu e,r fallin, eftir sex \ ,rna völd,
og í ,sta.ð hennar hefir verið
mynduð stijórn, sem, er talin
samsiteypustjórn allra lýðræðis-
flokkanna,, og hefir hún lýst
yfir andstöðu sinni við fasísm-
ann ög vilja til sanist:a,rfs við
Frakkland, Bretland og Þjóða-
bandalagið.
Stjórn Goga, hafði aldrei neitt
fjöklafylgi, að baki sé!r, og naut:
ekki einu sinni', víðtæks stuðn-
ing,s meðail borgarástéttarinnar
í Rúmeníu. Tilveru sína átti
hún að þakka, Karol konungi, ’
hirðklíkum hans og aftunhalds-
sömustiu hluta yfirstéttanna,
fasistunufh og st'.rícsæsinga-
mönnunum. Með gyðingaofsókn-
um og stórbændadekri reyndi
Goga að koma, sér í mjúkinn hjá
millistéttunum, og skapa sér
þannig það fjöldafylgi, sem
hann vanfcaði, en það tókisfc ekki..
Atvinnuvegum. landsi'ns hrörn-
aði. Erlendir lánardrottnar litu
stjórnina illu augai, og Frakk-
land,, England og Bandaríkin
mótmæltu aðgerðum hennar.
Við alla erfiðleika, Goga-stjórn-
aginnar bættist svo hið dular-
fulla hvarf sovétsendiherrans
í Búkarest, en slí.kir atburðir
geta orðið afdrifaríkir í milli-
ríkjaviðiskiptum. Þar að kom, að
Goga neyiddist til ,að segja af
sér. Telja ,má yíjst, að sá for-
smekkur, sem Rúmenía, hefir
fengið af hálffasistiskri stjórn
verði tiil þessi að þjappa saman
lýðræðisöflum, landisins við kosn-
ingarnar ,sem fara fram í byrj-
un næ*sta mánaðau, og má’ nú
þegaír, sjá þess rnerki.
13.—2.— 1938.
5. G.