Þjóðviljinn - 18.02.1938, Blaðsíða 2

Föstudagurinn 18. febrúar 1938
PJOÐVILJINN

UNGA FOLKIÐ
ROSSNESKIR UNGHERJAR
Unglingadeild i Dagsbrún.
Nýja stjórnm parf ad hlutast til um stofnun hennar sem fyrst.
Yngsta þing-
kona heimsins
Nú hefir ný stjórn veriö
kosin í verkamannafélaginu
Dagsbrún, og er það í fyrsta
skifti nú í fjölda mörg ár-, sem
nokkur stjórn hefir verið kosin
einhuga. Menn munu á eitt sátt-
ir um að aldrei hefir verið meiri
þörf á einhuga og athafnamikilli
félagsstjórh og einmitt nú. Dags-
brún hefir aldrei verið jafn
starfslítil og síðastJiðið ár, þrátt
fyrir sífelda aukningu meðlima
og ágæt. starfsskilyrði. Þessu
verður að kippa í lag, það þarf
að skapa fjölbreytt félagsstarf
í Dagsbir.ún, félagsstarf sem til
þess er fallið að tengja meðlim-
ina traustumi böndum við félags-
heildina og félagið.
Það er ekki ástæða til þess
að fara hér að ræða. um; verkefni
hinnar nýju sfjórnar í Dagsbrún
almeint, Heldur skal hér ræða
um verkefni Dagsbrúnar meðal
ungu verkamannanna.
Svo sem. kunnugt er voru fyr-
i.r nokkrum árum síðan sett á ■
kvæði í lög Dagsbrúnar um sér-
staka unglingadeild. Þetta var
þá og er enn hið mesta nauð-
synjamál, og illt til þess að vita,
að ekkert, hefiír orðið úr frani-
kvæmdum. Engum getur dulist
hvílík nauðsyn það er fyrir jafn
fjölment félag og Dagsbrún er
að beina athygli sinni meira aö
æskulýðnumi, og reyna til að fá
þá unglinga, sem farnir elru að
stunda verkamannavinnu að
sta.ðaldri, eða eiga ekki aðra
vinnu fyrir höndum', inn í félag-
ið. Erindi þessara unglinga inn
í Dagsbrún er fyrst cg fremst að
sækja þangað félagslegan þíroska
og íræðslu um starfshætti og til-
gang verkalýðshreyíingari'nnar,
auk þess þarf Dagsbrún að láta
þeim í té heilbrigt og félagslegt
skemtanalíf. Það eir í raun og
veru óskiljanlegt: hversvegna
fyrri stjórnir Dagsbrúnar skuli
ekki hafa gefið þessu máli gaum
þ)rát.t fyrir lag’aákvæðin, en ekki
Margt er skrafaö og skrifað
um vandræði þau og þan,n glund
roða, sem nú ríki í íslensku þjóð-
félagi og það ekki að ástæðu-
lausu.
Þegar litið ei til framtíðar-
innar mun þó fátt uggvænlegra
1 augum hugsandi manna, en
hið almenna atvinnuleysi æsk-
unnar í bæjum ag kauptúnum
landsins (einkum þó í Reykja-
vík, þa.r sem er samankominn
hér um bil þriðjungur lands-
manna). Atvinnuieysið vex að
sarna skapi sem óhófseyðsla og
spilling yfirstét.ta,rinnar magn--
ast. Þetta er staðreynd sem ekki
verður hrakin.
Á blómaskeiði kapitalisma-ns
tókst ekki aH-fáum verkamönn-
um að »vinna sig upp« sem kall-
að er — verða atvinnurekendur
— þessir menn sem þannig
»unnu sig upp« slitnuðu, auðvit-
að úr tengslum við hið vinnandi
fólk, en samt. sem áður voru
þetta menn, sem höfðu unniB
hörðum1 .höndum við framleiðsl-
þýðir að sakast umi orðinn hlut,
nú liggur fyrir að bæta úr þessu
og vinda bráðan bug að því að
koma unglingadeildinni á stofn.
Hin nýja stjórn Dagsbrúnar
þarf að láta þetta verðai eitt af
fyrstu verkum sínum, enda bíð-
ur fjöldi unglinga þes,s: að Dags-
brún hefjist handa í þessu máli.
una og viðurkendu á vissan hátt
lífskröfur sinna fyrri samverka-
manna.*
En fjöldinn, sem hélt áf'ram
að vinna við framleiðsluna, lærð-
ist smám saman. að skilja, að
eins og það var hann, sem lagði
I til vinnuaflið við sköpun verö-
mætanna, eins var rétturinn
hans til þess a:ð njóta þeirra. Sá
fjöldi sem þannig lærði að skilja
gildi vinnunnar, hefir til þessa
dags verið uppistaðan í íslensku
verklýðshreyfingunni.
Af því sem nú hefir verið sagt
eigum við ef tiil vill hægra með
að skilja þá hreinskilnisJegu játn
ingu »æskumannsins« Bjarna
Benediktssonai’ og annara íhalds
manna í bæjarstjóyn Reykjavík-
ur, um að það sé ekki í þeirra
verkahring að bæta úr atvinnu-
leysinu — í þeirra verkahring er
að auka atvinnuleysið. — »Mogg-
ann« vantar samt sjaldan »heil -
in,di« til þfess að harma bölvun
atvinnuleysisins.
Það er krafa alþýðunnar og þá.
Ajse Gurgenidse er yngsta
þingkona í heiimi. Hún á heima í
Kákasus og var kosin á þing
Sovétríkjanna, 12. desember s. 1.
Hún varð 18 ára rétt: fyrir kosn-
ingarnar.
Alþýðan, sem stilti þessari
frægu Adsjarkonu upp, man
mjög vel bernsku hennar. Hún
man hana sem barn, nemanda
og ungherja. Aj,se fór snemma
að.vinna á ökrum samyrkjubús-
ins. Það var djörf ögrun til
Adatsins (þ. e. laga múhameðs-
trúarmanna um umgengni í líf-
inu), sem traðkaði heiður og-
virðingu Adsjarkonunnar undir
fótum sér og leyfði henni ekki
að inna »karlmanns«störf af
hendi. 1 þctrpinu vakti þetta ilt
umtal, en Ajse var ekki; hrædd
við skrafið og fór í stað þess að
sannfæra aðrar konur, sem af
íastheldni hrædduet að stíga
fæti sínum út. yfir þröskuld húss
ins. Hún vann margar konur til
fylgis við samyrkjuna.
Ajse varð sú besta í teblaða-
söfnun. En með gamla laginu
gat jafnvel hún ekki safnað
meiru en 5—6 kg. af tei á dag.
Lengi hugleiddi hún það, hvern-
ig hún gæti aukið vinnuafköst
sín. Og loks lagði hún tillögur
sínar um eigin söfnunaraðferð
íyrir stjórn samyrkjubúsins.
Stj ór n armeðl i m i.rn ir yptu öxlum
af undrun og svöruðu henni út
í hött. En Ajse var fastráöin í
því að safna ekki aðeins sjálf te-
blöðum með báðum höndum sam
tímis, heldur kynna öllu sam-
yrkjubúinu nýjung sí.na, Þetta
va,r óvenjulegur viðburður og
ma,rgir drógu dár ac stúlkunni.
En Ajse lét það ekki á sig fá.
Hin nýja aðferð hennar sannaoi
alveg gildi sitt. Ajse fólr að safna,
18—20—25 kg. af teblöðuni á,
dag. Og loks sa.fnaði hún 40—45
kg. á dag. Það var fyrirtaks ár-
angui’, það var met!
Eins og eldur í sinu breiddist,
fréttin til allra samyrkjubúanna
fyrst og ifremst alþýðuæskunnar
að þeir fulltrúar sem hún hefir
kosið á löggjafarþing sitt, beiti
því valdi, sem hún hefir veitt
þeimi, aíI þess að hindra, áform
yfirstéttarinnar að eyðileggja
alþýðtuæskuna. Þao er krafa
alþýðunnar til þeirrar ríkis-
stjórnar sem nú situr að hún
hætti að þóknast íjármálaauð-
valdinu — Landsbankanum og
Kveldúlfi —- en s,núi sét tafar-
laust að því, að leysa brýnustu
vandamál fólksins. Atvinna
handa öllum, sem vilja vinna!
En fyxst og fremst atvinna
handa æskunni!
Atvinnulaus æskumaður.
um hilna 16 áragömlu samyrkju-
stúlku Ajse Gurgenidse, sem ein
hafði safnað méíiru af teblöðum
á einum degi en 8 fullorðnir til
samans. Eftir söfnun teblað-
anna, var farið að »hreinsa«. Það
er karlmiannavinna. En Ajse tók
hka þátt í henni til þess að sýna,
áð einnig konur geta hreinsað á.
ökír.unum. Samyrk j ubændur nir
unn.u tvisvar, þrisvar o,g fjórum
sinnum betur en ella t.il þess að
verða ekki eftirbátar þessarar ó-
þreytandi stúlku. En Ajse aí-
kast:aði 15 sinnum meiru en
venjulegu dagsverki samyrkju-
bændanna.
Arið 1935 varð Ajse fyrsti
ungkommúnistinn í þorpinu.
Hún var ástfólgnasta vinkona
allra ungfa samyi’kjukvenna,
hrókur alls fagnaðad’ í söng og
da,nsi, besti starfskrafturinn í
klúbbnum og á ökrunum. Hú*
vann 10 duglegustu stúlkurnar
til fylgis við Samb. ungra komm
únista. Daglega. las hún úr blöð-
unum fyrir samyrkjubændurn-
ar og stjólrnaði viðræðum um
helstu viðburði í lan,din,u.
Ásamt sendinefnd hinna
bestu mianna í Sovét-Grúsíu var
Ajse á móttökufundi í Kreml í
Moskva. — Stalin tók þétt
í hönd hennar og sagði við hana
á Adsjarmáli: »Þakka þér!«
Hrærð í huga svaraði, hún:
»Kæri félagi Stalin! Ég gef yð-
ur heit! mitt um að safna 60 kg.
af teblöðumi á dag«.
Ajse var fulltrúi á 8. Sovét-
þingihu. Hún er meðlimur í mið-
stjórn SUK í Grúsíu. Semi stencl-
ur er hún við nám í gagnfræða-
skóla. En hún er ákveðin í því
að faira í la.ndbúnaða,rháskólann
og koma aftur til þorps sins sem
búfræðingur.
Ajse Gurgenidse var einróma
stilt. upp tdl þings af samyrkju-
bændunum.
Þannig ef»- saga yngstu þing-
kouu heimsinsi, fulltrúar æsku-
lýðsins í landi sósíalismans, þar
sem æskunni er skipað sæti í
öndvegi, þar sem framtíðin blas-
ir við björt og hrein — laus við
áhyggj.uir alþýðuæskunnar í auð-
valdslöndunum.
Leshringinn
sót.tiu 19 félagar í gærkvöldi
og er það góð aðsókn. Áki Jak-
obsson hélt fróðlegan fyrirlest-
ur um einokunat’tímabilið.
Næsta miiðvikudagsikvöld verð-
ur þjóöfrelsisbarát,ta 19. aldar-
innar rædcl og ættu sem aJlra
flestir félagar að mætai.
Æskan og at \ innulersið.
Meö atvinnnleyslim er yfirstéttin að ræna
æskuna öllum framtíöarþroska og menningu.