Þjóðviljinn - 23.02.1938, Blaðsíða 2

Miðvikutdagimi 23. febrúar 1938.
PJODVILJINN
„Fyrirvinnan“
sýncL í 7. sinn á morgun.

Mynd þessi er úr leikritinu Fyrirvinnan, sem Leikfélag Reykja-
víkur sýnir um þessar mnndir, og er af Chairles Battle (Ragn-
ar E. Kvaran) og Dorothy (Arndís Bjömsdótiir).
F. U. K. F. U. K.
Félagsfundup
*
verður haldinn í K. R-húsinu uppi kl. 81/* í kvöld (mið-
vikudaginn 23. febrúar).
Dagsskrá:
1. Pölitíska viðhorfið. Framsögu hefir E. Þorbjarnarson
2. Ýms félagsmál.
3. Frá starfi ungra kommúnista í Svíþjóð:
Eðvarð Sigurðsson.
4. Upplestur.
5. Marx, blað félagsins lesið.
Mætið stundvíslega félagar! Stjórnin.
Næturlæknir
í nótf er Alfreð Gíslason, Brá-
vallagötu 27, ,sími 3894.
Næturvörður
er í Reykjavíkur apóteki og
Lyfjabúðinni Iðunn.
Félagsfund
heldur Félag ungra kommún-
ista í K.R.-húsinu uppi í kvöld.
Yms mikilsvarðandi: mál eru á
dagskrá og er skorað á meðlimi
að mæta réttstundis.
Fjárlagafrumvarpið
kemur til 1. umr. í dag. Hefst.
xundur, í Sameinuðiu þingi kl. 1,
og verður útvarpað ræðu fjár-
málaráðherra. og 15 mínútna
ræðum frá fulltrúum hinna
flokkannai.
»Bláa kápan«
verður sýnd. í kvöld. Al'ir miö-
ar að þessari sýningu voru út-
seldir í gær.
Söguleshringnum
,sem átti að verða í kvöld er
frestað til föstudagskvöldsins
vegna f.undar í F. U. K.
Leikfél. Reykjavíkur
sýnir á morgun í 7. sinn sjón-
leikinn »Fyrirvinnan« eftir W.
Somerset Maugham. Leikur
læssi var sýndur ,s. I. sunnudag
fyrir troðfullu húsi og við ágæt-
ar viðtökur.
Sænski sendikennarinn
•
Sven B. Janssnn, lýkur í fyrir-
Iestri sínum í kvöld í háskólan-
um kl. 8 að tala um Valdemar
Ha/mmenhög, og mun öíðan tala
um nýjar sænskar bækur, sem
komnar eru til Landsbóka.safns-
inú. öllum hei.mill aðgangur.
Vísa þessi er ort uni þjóðkunnan
prest:
Af girndunum flæmdur
frá ka.lli og kjól,
— kátur í meyjahóp stundum —,
hiæsna.ri þegar hann stígur í stól
ok strákur á þingmálafundum.
• •
ísleifur Gíslason á Sauðárkróki er
la .dsþektur fyrir sínar smellnu og
vinsælu lausavísur, sem gengið hafa
iandshorna milJi þó fæstar hafi kom-
ist á prent. Það eina sem birst hefir
eftir hann sem teljandi er, kom í
einu . hef Li Stuðla.mála sem Margeir
Jóns on safi að!i til á árunum -— þar
voru m. a. þessar vísur: Um mál-
gefna konu í vöku og svefni.
Vorkehni ég vesalings Ingu
að verða að þagna í dauðanum
Af tómri mælg'istilbneigingu
talar hún upp úr svefninum.
Ttskan, Edda hi.n nýja. Þar er
kenningareglum gamla rimnakveð-
skaparins haldiö og þær yfirfærðar
á nútíma fólk:
Ástar-fífan fauk af stað
fyr’ legghlifa.-Njerói.
Bónoröshrífu ýtti hann að
»undirlífa« Geröi.
• •
Kærleiks aniboð upp hann tók.
Astargambri hreyfði.
En »hárkamba«-e5rjan klók
engin sambönd leyfði.
Um stúlku sem hafði forfrscmast
syðra og verið í kvenna- og da.ns-
skólum:
Mentun þráði og mildi arð,
— mörg eru ráð að henda
Loksins þráða liljan va.rð
lærð i báða enda.
• •
Þe si visa er efti.r Jón Bergmannr
Auóur, dramb og falleg iöt
fyrst af öllu þérist,
og menn, sem hafa mör og- kjöt
me'ra’ en alment gerist:
• •
Margskonar ráð voru viö kvillunv
verkjum og sóttum í »gamla daga.«.
isl, þjóðhættir segja svo frá:
»Við gigtinni var katta,- og hunda-
fei.ti ágætur áburður. Við liðaverkj-
um plástur úr gömlum mör og
brjóstamjólk. Gott var einnig að taka
inn á fasta.ndi maga. 5 geitaspörð f
I hvítu víni einu sinni á dag í 8 daga.
samfleytt«. Við bakverk: »Leggja við
volga kúamykju, geita-tað, bera kapla
mjólk á bakið kvölds og morgna á
liverjum föstudegi. Besta ráð var þó
að gera band úr hári af »óspjallaðri
persónu« og bera það um bakið,
• •
— - Geilatað með hunangi eyðir
bólgu, sömuleiðis nautsga.il og Laksf-
ur úr lifandi marflóin. V.ð rna_ði tr
ágætt að éta tóulungu.
Fasismi - fiolsévismi.
Borgarablöðin spyrja oft:
Hvers vegna æsist þið svo
gegn fasismanum, en lokið aug-
unum fyrir hryðjuverkum
bolsévikka. Lítið yfir til Rúss-
lands, segja þau ögrandi.
Við erum reiðubúnir að taka
upp umræður um það mál,
hvorumegin hryðjuverk séu
framin.
Hvernig er stefnuskrá hins
„Þjóðernissinnaða-sósíalistiska-
verkalýðsflokks" ? Er það
flokkur verkamanna, ©ins og
nafnið bendir til?
Nei!
Stefnuskráin miðar að því að
leiða athyglina frá stéttarand-
stæðunum. Það er smjaðrað fyr-
ir verkamanninum, hann er
nefndur sam-félagi (Volksge-
nosse), öll þjóðin tahn samfélag-
ar, og reynt að koma þeirri trú
inn hjá honum, að hann sé af
göfugum kynstofni, það er hin-
um volduga ariska kynstofni,
sem eigi að leggja undir sig
heiminn. Og hvað aumkunar-
verðir séu aftur á móti allir
aðrir kynstofnar. En í sama
andartaki draga fasistarnir úr
launum verkamannsins, hækka
skatta og önnur útgjöld hans
og heimta, að hann geti fleiri
börn í heiminn.
Og með því að lítilsvirða og
ofsækja aðra kynflokka, vonast
l þeir til að geta breitt yfir svik-
f in, er þeir fremja gagnvart
verkamanninum, og dregið at-
hyglina frá lífsafkomunni og
stéttaandstæðunum.
Þeirra pólitík er að gera fólk-
ið heimskt.
Orð þeirra „sósíalismi", þann-
ig komst útbreiðslumálaráð-
herra þeirra að orði, er klístrið,
sem reynt er að veiða flugurn-
ar í.
Með vopnuðum hersveitum og
ofbeldisdómum halda þeir
verkamanninum í skefjum.
Hann má ekki kvarta. Hann má
ekki vera óánægður. Hann má
ekki framar hugsa. Honum ber
aðeins að hlýða. „Foringinn“
hugsar fyrir hann.
En augu verkamannsins hafa
samt löngu opnast. Með óþolin-
mæði, reiði og hatri bíður hann
þess dags, þegar reikningarnir
verða gerðir upp við kúgarana.
Alþýðunni blæðir. En undir
yfirskini náunganskærleika,
„enginn skal svelta, enginn skal
þola kulda“, betla nazistarnir og
fasistarnir á götunum, í hverju
húsi, á hverri vinnustöð. Og all-
ir verða að gefa þeiiri eitthvað.
Hver og einn „verður“ að fórna.
Ef einhver ekki gefur, þá er
hann fjandmaður samfélagsins,
„grunsamlegur“, enda þótt f jöl-
skylda hans svelti.
En þá er næsta spurning.
Hvað verður um miljónirnar,
sem kreistar eru út úr fólki með
þessu betli ?
Með þeim er rekin útbreiðslu-
starfsemi erlendis! Stjórnmála-
mönnum er mútað! Styrjöldum
komið á í friðsömum löndum!
Dollfuss myrtur! Spanska þjóð-
in brytjuð niður! Komið af stað
Gyðingaofsóknum! Og hráefni
keypt til framleiðslu á vopnum
og eiturgasi, svo hægt verði að
eyða „óvinaþjóðunum“. Og þar
sjáum við innihald flokksstefnu-
skrárinnar: að stofna til bölv-
unar í heiminum, á kostnað
hinna fátæku.
Vopnasmiðjur fasistanna og
nazistanna eru í fullum gangi.
Þær vinna dag og nótt til hags-
muna fyrir vopnasala, vopna-
miðlara, auðvaldskónga allrar
tegundar.
Og hvernig er framkoma
Japana og ítala, bandamanna
nazistanna ?
Þeir reka allir sömu pólitík.
Þeir eru fullir af græðgi eftir að
ráða einir og sölsa undir sig
önnur lönd. Japanir prédika:
„Japan er of lítið land fyrir
Japani. Rekið af höndum yðar í
Kína hinn göfuga hvíta kyn-
stofn. Og ítalir gera innrás í
Abessíníu og brenna á einum
degi 70,000 abessínska verka-
menn, sem þeir hafa myrt eða
rænt. Alstaðar eru auðkóngarn-
ir með í leiknum. Þeir standa að
baki fasistunum í ránum og
glæpum, til þess að geta aukið
blóðugt f jármagn sitt.
En hvernig er þá í Sovétríkj-
unum?
Staðreynd er, að Sovétríkin
gera ekki hernaðarárás á neina
þjóð. Sovétríkin vinna fyrir þá
hugsjón mannkynsins, að frelsa
verkamanninn, frelsa þá kúg-
uðu og arðrændu frá skorti og
eymd. Miljónirnar þar, verka-
menn og bændur, byggja verk-
smiðjur, samyrkjubú, menta-
stofnanir og holla verkamanna-
bústaði, ekki handa auðmönn-
unum, heldur fólkinu sjálfu,
verkamönnunum, bændunum,
hermönnunum, sem eiga það
hlutverk að verja ríki alþýðunn-
ar fyrir innrás fasistanna. Kjör-
orð Rússlands er ekki eyðing,
heldur uppbygging, ekki kyn-
þáttahatur, heldur samstarf
allra undirokaðra um öll lönd.
„En hvers vegna þá dauða-
dómarnir í Rússlandi?" spyrja
hinir fávísu.
Þeir sömu gera sér ekki mikla
grein fyrir aðstæðunum, hinni
stórkostlegu baráttu, sem á sér
stað um allan heim milli alþýð-
unnar og auðvaldsins. Þeir vilja
ekki skilja, að Sovétríkin eru
umsetin af óvinum, sem beita
hverskonar ráðum til að vinna
þeim tjón. Uppbygging Sovét-
ríkjanna er dýrmætt verk, unnið
með fórnum alþýðunnar. Það er
of dýrmætt verk og hefir of
mikið sögulegt gildi fyrir fram-
tíð alþýðunnar pm öll lönd, fyr-
ir framtíð alls mannkynsins, til
þess, að nokkrum útsendurum
fasista skuli látið haldast það
uppi að vilja spilla því verki eða
eyðileggja það. Hvaða vit væri
í því að Sovétríkin, af einhverri
misskilinni, óheilbrigðri „mann-
úð“ færu að hlífa þessum spell-
virkjum. Alþýða Sovétríkjanna
finnur alt of vel til ábyrgðar
sinnar gagnvart mannkyninu,
velferð þess og framtíð, til að
gera sig seka um slíkt.
Við höfum dæmin annars
staðar frá.
Alþýðustjórnin á Spáni var
komin til valda á löglegan hátt.
Fólkið sjálft hafði kosið hana.
Af misskilinni, óheilbrigðri
„mannúð“ hlífði hún aftur-
haldsseggjunum, gömlu hers-
höfðingjunum. Og afleiðingin
var, að þeir stofnuðu leynisam-
band við bandamenn sína, fas-
ista allra landa, gegn hinurn.
sósíalistiska Spáni. Meir en
hálft annað ár halda þeir uppi ,
æðisgenginni styrjöld gegn frið-
elskandi alþýðu Spánar, með
aðstoð ítalskra hersveita og
þýzkra vopna.
Hið alþjóðlega auðvald berst
á Spáni, í Afríku, í Suður-Ame-
ríku og í Kína. Það berst fyrir
viðhaldi og aukningu sinnar
grimmdarfullu yfirdrotnunuar.
Sovétríkin berjast aftur á
móti fyrir félagslegu réttlæti,
fyrir sannri menningu, fyrir
mannréttindum.
x.