Þjóðviljinn - 12.03.1938, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Laugarclagurinn 12. mars 1938.
1200 manns atvinnulausir.
Bæjarstjórnin verður pegar að bæta úr atvinnuleysinu með
pví að auka atvinnubótavinnuna.
pIÓÐVIUINN
Málgagn Kommönistifloklu
lclanda.
Rltatjöri: Einar Olgeirsson.
Rititjörnl Bergitaðastræti S0.
Slmi 2270.
Afgr.i&ila og anglýgingukrif-
■tofa: Liugaveg 38. Slmi 2184.
Kemor út illa dsga nema
mánndaga.
Askriftagjald ð m&nuöi:
R.ykjavlk og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinn kr. 1,25
1 laosasöla 10 aara elntakiö.
Prentsmiðja Jöns Helgasonar,
Bergstaðastrseti 27, slmi 4200.
Ráðstafanir vegna
yfirvofandi kreppu.
Engir aðrir en fávísustu þjóö-
málaskúmar borgaranna halda
Jiví enn fram í alvöru að við-
skiptakreppur þjóðfélagsins séu
þess eðlis, að »enginn viti hvað-
an þær komi né hvert þær fark.
Fræðimenn borgaranna hafa
orðið að láta svo lítið að læra af
kommúnistum í þessu efni, og
íylgja þeim leiðúmt, sem, marx-
istar hafa til að skilja, og skýra
þessi þjóðfélagslegu fyrirbæri.
Með því að sjá kreppurnar
fyrir, er fengin aðstaða til þess
að clraga eitthvað, úr hinum til-
finnanlegustu afleiðingum
þeirra, -— ef vúlji er fyrir hendi.
Pingmenn Kommúnistaílokks-
ins, Einar Olgeirsson, Brynjólf-
ur Bjarnasoin og Isleifur Högna-
son, flytja, í Sameinuðu þingi til-
lögu um að Alþingi kjógi fimrn
manna nefnd, og eigi sæti í
henni fulltrúi frá hverjum þing-
flokki, til að athuga ráðstafan-
ir út af yfirvofandi kreppu og
stríði.
Er tilætlunin sú, að nefndin
athugi í samráði við ríkisstjórn-
ina, hvaða ráðstafanir sé hægt
að gera nú og á næstunni af
hendi hins opinbera til að mæta
þeirri nýju kreppu, sem nú er
aö heíjast, og til að tryggja, af,-
komu þjóðarinnar, ef nýtt heims
ttríð skyldi brjótast, út., Lagt er
til &ð netfndin leggi álit sitt fyr-
ir yfirstandandi þing, áður en
fjárlög verði afgreidd.
Almenningur ætti að fylgjast
vel með þessu máli. Enn líður
alþýðan undir hinum geigvæn-
iegu afleiðingum síðustu, kreppu,
svo, að það er síst yanþörf á að
það verði gert sem hægt er til
að clraga úr tilfinnanlegustu á-
hrifum þeirrar kreppu, sem nú
er að skella yfir.
Sama gilclir um ráðstafanir
vegna koroandi heimsstyjaldar.
Það fer ekki fram hjá neinum
þeim, sem fylgist með rás heims-
viðburðanna, að hættan á, heims-
stríði fer stöðugt vaxancli. Af-
leiðingar þess fyrir okkur Islend
inga geta orðið mjög tilfinnan-
legar, ef ekki er reynt að gei:a
við þeim í tíma.
Pingsályktunartillaga komm-
únistanna miðar að þessu
tvennu, og er síst of mikil fyrir-
hyggja í. stjórn þjóðarbúskapar-
ins, þó að hún væri tekin til
greina.
Ein afleiðingin af hinu póli-
tíska verkbanni útgerðarmanna
er sú að atvinnuleysi vex til mik
illa muna. Sjómennirnir, sem
voru á togurunum, bætast í at-
vinnuleysingjahópinn, og verka-
menn eru sviftir þeirri vinnu við
uppskipun og annað sem, fyl'gir
togaraútg'erðinni.
Atvinnuleysi er því meira hér
í bænum en verið hefir um und
anfarin ár. Má svo heita að
hvergi sé unnið handartak, þeg-
ar frá er skilin atvinnubóta-
vinna sú sem bærinn Keldur
uppi.
Pjóðviljinn áti í gær tal við
Vinnumiðlunai’skrifstofuna og
fékk hjá henni þær upplýsingar,
að alls væru nú rúmlega 1200
manns skráðir atvinnulausdr hér
í bænum og er það um það bil
tvö hundruð mönnum fleira en
verið hefir að undanförnu.
Af þessumi liðlega tólf hundr-
uð mönnumi, sem nú eru atvinnu
iausir eru 375 í, atvinnubóta-
vinnu, en rúmlega 800 ganga at-
vinnulausir. Við þetta, bætist þó
að togarasjómenn eru aðeins að
byrja að láta skrá sig sem at-
vinnuleysingja og má því vænta
þess, að hin raunverulega, tala
sé nokkru hærri.
Til samanburðar má geta þess
að á sama tíroa 1936 voru 776
menn atvinnulausir og 280 í at-
vinnubótavinnu og í fyrra, árið
1937 vc,ru á s,ama táma 648 mem'.
atvinnulausir og 350 í atvinnu-
bótavinnu. Bæði þessi ár er tala
atvinnuleysingja því um 1000
eða cá 200 lægri en nú.
En til þes,s að krýna skömm-
ina hefir þó íhaldsmeirihlutinn
hugsað sér að fækka í atvinnu-
bótavinnunni, þó að hann hafi
horfið frá því að framkvæma
þau áform sín, og eins m-enn
muna réðist ihaldið í að fækka
nokkuð um áramót, en hefir hins
vegar haft 375 menn í atvinnu-
bótavinnu síðan.
Eftir því ,sem Vinnumiðlunar-
skrifstofan skýrði blaðinu frá í
gær, er fjöldi heimila og manna
farinn að líða skort. Einkum á
þetta þó við um ómegðar) ítil
heimili og þar sem margt er af
uppkomnum atvinnulausum
börnum. Pá eru og mikil vand-
ræði hjá fjölda einhleypra
manna,
Hér er sýnilegt að verður að
taka í taumiana, Bæjarstjóoiin
verður að auka atvinnubótavinn-
una, svo að fleiri kornist að en
nú er. Það liggur í augum ,uppi,
þegar að eins rúmle'ga fjórði
hver atvinnuleysingi kemst að í
hverri, »törn«, þá muni það ekki
vera mikið sero Iendir í hluta
hvers. /
Otgerðarmenn hafa ráðist í
það, að stöðva togarana, til þess
að fá frami pólitískar kröfúr sín
ar. Bak við þessa menn stendur
íhaldið, sem, stjórnar bænum.
Væri því ekki nema sanngjarnt,
að íhaldið greiddi nokkru meira
til atvinnubótavinnunnar, á með-
an það réttir úfcgerðarmönnum
stoð sína til þess að a,uka og
margfalda, atvinnuleysið í bæn-
um. Krafa verkamanna er hik-
laust sú að þegar verði fjölgað
svo í atvinnubótavi n n u n ni að
trygt sé að verkamenn þurfi ekki
að þola sult, og seyru.
Verkamenn verða að bera þá,
kröf.u einarðlega, frami fyrir yf-
ii’völdum bæjarins að þegar
verði fjölgað í atvinnubótavinn-
unni.
Eftirfarandi frásaga er lýsing
sjónarvottar á einni af fjölda-
aftökunum í Parí,s eftir ósigúr
»Kommúnunnar«. Þessi atburð-
ur, semi gerðist 20 dögurn -eft,ir
ósigurinn gæti eins verið lýsing
á því sem farið hefir fram á
Spáni undanfarið í hvert sinn,
s,emi fasistarnir hafa unnið þórp
eða, borg’., Parísar fréttaritari
Daily News segir frá:
8. júní 1871.
— — — Fangalestin staö-
næmdist í Avenue Ulrich og var
raðað á gangstétitinni í 4—5 sam
hliða raðír með andlitin út að
veginum. Hershöfðinginn Galli-
fet markgreifi og herforingjaráð
hans fór a,f baki og byrjaði at-
hugam á röðunum, frá vinstri til
hægri. Um leið og' hershöfðing-
inn gekk hægt áfraro með augun
á röðunum staðnæmdist, hann af
og' til og- gaf einhverjumi fang-
anum létfc högg á, öxlina eða
benti honum að koma'fram úr
aftari röðunum. 1 flestum tilfell-
um var hlutaðeigandi fangi mað-
Fundur í Félagi járniðnaðar-
manna haldinn fimtudaginn 10.
mars 1938, samþykkir að vera
meðmæltur tillögum vinnulög-
gjafarnefndar, ef eftirtaldar
breytingar fást, við þær.
1. Að 9. gr. eigi aðeins við breyti
ingu á hlutfallinu milli vinnu-
launa og framfærslueyris,
vegna gengisbreytinga eða
ótfriðar.
2. Við 12. gr. Að trúnaðarmaour
sé óuppsegjanleg'ur, nema með
samþykkt viðkomandi félags-
stjprnar.
3. Að skyndiyerkföll (samkv. 17.
og 18. gr.) séu heimil til vernd
ar hefðbundnum rétti félags-
manna..
ic Fyrir nokkru lét kínverska
stjórnin taka, af lífi 70 kínverska
Trotskysinna fyrir njósnir og undir-
róðursstarfseniS i þágu Japana.
•jc Kínvierska stjórnin er nú að
skipuleggja 10 heri, samtals 500.000
manns og á þetta herliö að verba á-
gætlega, vopnað og skólað í smá-
skæruhernaði. Auk þess voru nýlega
300.000 hermenn sendir til vigstööv-
anna i Kuangsihéraði, en 700.000 her-
menn er verið að æfa.
ic KínversKa lilaðið sHunanmingo-
schitao« birtir dæmi um hryðjuvevk
Japana,. Eitt dæmið er á þá leið, að
japanskir hermenn í Tatung, I noiö-
urhluta Shansihéraðs, handtóku yfir
1000 ungar konur og sendu þær til
borganna Suijuan og Taijnan, sem
eru í höndum Japana, hinum jap-
önsku hermönnum til afnota. Svipuð
dæmi eru sögð úr héruðunum Shan-
tung' og Honan.
ur eða kona, sem þa,nnig- var val ■
inn látinn ganga fram. á miðjan
veginn án frekari málalenginga,
og þar myndaðist bráttt auka
fylking á þennan hátt. Pað var
augljóst að þarna, var mjög hætt
við skjátlun. Ríðandi herforingi
benti Gallifet á karlmann eða
konu vegna einhvers afbrots.
Konan þaut frami úr röðinni,
kastaði sér á kné, fórnaði hönd-
umi og fullyrti sakleysi sitt með
ákafafulluimi orðum. Hershöfð-
inginn beið stundarkorn og sagði
síðan með hinum tilfinningalaus-
asta svip og ósnortinn að sjá:
»Frú ég hefi komið í hvert ein-
asta leikhús í París, leikur yð-
ar hefir engin áhrif á mig ...«
Eftir að 100 fangar höfðu
þannig verið valdir úr, hélt fylk-
ingin áfram og skildi hina eftir.
Eftir ,st.utta stund fóru að heyr-
ast skofc, sem héldu áfram yfir
stundarfjórðunig. Það var líflát
þessara manna og kvenna, sem
höfðu verið sakfeld og dæmd á
þennan fljótlega hátt«.
4. Að sjö daga íresfcurinn (sam-
kvæmt. 19. gr.) gildi aðein,s um
breytingu á samningi um
kaup og kjör.
5. Að verkfallsbrjótar (samkv.
19. gr.) séu skilyrðislaust
bannaðir.
6. (33. gr.) Aðilar skuli hafa
leyfi, til þess að vera við
talningu atkvæða hjá sátfcar
semjara.
7. Að til viðbótar þeim 5 mönn-
umj sem. (samkv. 40. gr.) eigi
sæfci í dómnum komi sinn mað-
ur frá, hvorumi aðila, sem í
deilu eigi, í hvert sinn og hafi
þá atkvæðisrétt í dóínnum.
8. Að ganga megi svo frá að ekki
FRAMHALD á 4. SIÐU
1

1\V>,

SJALF
VIPKT
wttadiJi
i
TIP TOP
fær einróma lof allra, sem
pað nota. Þær húsmæður
sem einu sinni hafa reynt
pað kaupa pað aftur.
Aðeins 45 aura pakkinn.
»Einu réttlætanlegu styrjaldirnar
eru styrjaldir kngaðra manna gegn
kúgurum §ínuin« — Karl Marx.
Félag járniðnaðarmanna er á möti vinnu-
löggjafarfrumvarpi Sigurjóns og Co.
— ncina gerðar verði á þvístórfeldar breytingar