Þjóðviljinn - 23.03.1938, Blaðsíða 2
Miðvikudagurinn 23. mars 1938.
PJOSVILJINN
Erlend yfirlit 9
Sovétstjórnin boðar til heimsráó-
stefnu til ad hefta ofbeldi fasismans
♦
Áköf sókn innrásarherjanna á Spáni. Pólland neyð-
ir Lithauen til að ganga að afarkostum.
Síðastliðna viku hafa þýsku
nasistarnir, ásamt austurrisku
landráðamönnunumi, trúlega
unnið að því að brjóta Austur-
ríki undir harðstjórn Hitlers.
Daglega berast, fréttir um nýj
ar »ráðstafanir« í þessu skyni,
nafn ríkisins þurkað út, stjórnin
gerð að fylkisstjórn innan þýska
ríkisins, innlimunin fullkomnuð.
Tugir þúsunda verkamanna og
annara andstæðinga stjórnar-
innar eru settir í dýflissur,
fjöldi manna myrtur, aðrir
fremja sjálfsmorð. 1 fám orðum
sagt: Nasistastjórn í algleym-
ingi.
Verður Tékkóslóvakía næsta
fórnin? Þannig hefir verið spurt
um aJla álfuna síðustu vikurnar.
Stjórnir Sovétríkjanna og
Frakklands lýstu því yfir, að
þær mundu standa við allar
LITVINOFF.
skuldbindingar sínar, ef, til inn-
rájsar í Tékkóslóvakíu kæmi.
Breska stjórnin hefir gefið
loðna yfirlýsingu um stuðn-
ing við málstað Tékkóslóvakíu,
en hefir slegið ýmsa var-
nagla.
Margt bendir til að næsta
stórorusta fasismans eigi að
standa á Spáni.. Talið er að
þýska stjórnin hafi samið við
Mussolini um hlutleysi við inn-
limun Austturrí.kis gegn því að
Þjpðverjar og Italir tækju að
því loknu til óspiltra málanna á
Spáni, heltu þar inn hergögnum
og vopnum, og trygðu Franco
sem skjótastan sigur. Þýska nas-
istastjórnin treystir því, að
Frakkland verði hættulaus óvin-
ur, ef það væri skorðað milli
þriggja fasistaríkja, Spánar,
Italíu og Þýskalands. Eins og
segja máttli með téttu, að ár-
gangur Hitlers í Austurríki
væru fyrstu sigrarnir í styrjöld
við Frakkland, má segja, að
endanlegur sigur fasismans á
Spáni gæti orðið úrslitasigurinn
yfir Frakklandi.
Her Francos, ásamt nýjum
og sterkum innrásarher, þýsk-
um og ítölskum, er nú byrjaður
á sókninni rniklu, er boðuð var
i'yrir löngu, — en 'sem tafðist á
þriðja mánuð vegna hins óvænta
sigurs stjórnarhersins1 við Teru-
el.
Múlaflutningsmaöur einn geysilega
feitur var á gangi viti á götu, og
mætti fátækri konu, sem bað hann
um ölmusu. Málafærslumaðurinn
neitaði konunni, um ölmusuna.
»Mætti ég biðja; yður um einn skö
af yður, sem þér eruð hættur að
nota«.
»Til hvers?« spurði málafærslumað-
urinn.
»Jú, náðugi herra«, svarar konan,
»ég ætla. að nota. hann fyrir vöggu
handa yngsta, barninu mínuc.
• •
Jón: »Hvað er að sjá þig, kvæntan
manninn, vera að festa tölu á kápuna
þína«.
Bjarni: »Sei, sei, nei, það er ekki
kápan mín, það er kápan konunnar
minnar«.
• •
Öldruð kona, var að horfa á knatt-
spyrnu sem hún hafði aldrei séð fyr
á æfi sinni. Hvert ætla þeir með
boltann? spurði gamla konan að lok-
svona mikið fyrir þessu. Þeir ættu
miklu auðveldara; með að koma bolt-
anum gegn um sitt eigið hlið en að
vera að basla, við að koma honumv
gegnum hliðin hvor’ hjá öðrum.
• •
A (við beiningamann): »Hvað hafið
þér verið lengi atvinnulaus«.
Belningðiiiaðiii'inn: »Síðan móðir
mín dó«.
A: »Hvenær dó móðir yðar«.
Beiningainaðuiinn: »Þegar ég fædd-
ist«.
• •
Anna litla: »Hann Jón er úti í garði
og stígur ofan á alla litlu ormana«.
Móðirin: »Það er ljótt af honumc.
Anna: »Já, og hann vildi ekki lofa
mér að stíga niður á einn einasta
af þeim«.
• •
Maður kemur inn 1 búð og segir
reygingslega.: »Láti.ð þér mig fá dá-
lítið af hundabrauði, en fljótt, það er,
handa hvolpi«.
Biiðarinaðurinn: »Sjálfsagt, en á ég
að búa um það eða ætlið þér að éta
TiUtynning
frá Gjaldeyris-
og innflutningsnefnd
Hér með er skorað á alla þá, eða aðstandendur
þeirra, sem óska að fá yfirfærslur vegna náms er-
lendis á yfirstandandi ári, að senda oss hio fyrsta, og
í síðasta lagi fyrir 15. apríl n. k. skýrslu um eftir-
greind atriði:
1. Námsgrein, og einnig við hvaða skóla eða stofnun
nimið er stundað.
2. Hve langan,, tíma er gert ráð fyrir að námið takí
og hve langt því, er komið.
3. Hve mikið fé í ísl. krónum viðkomandi gerir ráð
fyrir að þurfa mánaðarlega þann tíma, sem um er
er að ræða.
Það skal tekið fram, að umsóknir um gjaldeyris-
leyfi fyrir námskostnaði þarf að senda á venjulegan
há;t,t, þótt skýrsla hafi verið gefin samkv. ofanrituðu
og jafnframt að þeir, sem ekki senda skýrslu, tmega
búast við að umsóknir þeirra verði ekki teknar til
greina, aðeins af þeirri ástæðu.
Jafnframt eru þeir menn, sem kunna að hafa í
hyggju að byrja nám erlendis á þessu ári, varaðir
við að gera nokkrar ráðstafanir þar að lútandi, nema
hafa áður tryggt sér leyfi tál yfirfærslu á námskostn-
aðinum.
Gildir þetta einnig um aðra, er óska yfirfærslu
vegna dvalar erlendis, þótt eigi séu þeir við nám.
Reykjavík, 18. mars 1938.
Gjaldeyris-
og innflutningsnefnd
Undanfarna, daga hafa svo að
ségja látlausar loftárásir verið
gerðar á Barcelona, höfuðborg
Kataloníu. Þýskar og ítalskar
flugvélar hafa þar látáð eldi og
dauða rigna yfir friðsama bæj-
arbúa, um 3000 manns hafa lát-
ið lífið, yfir 10.000 manns eru
heimili.sla.usir.
Gegn þessu ofurefli verður
lýðveldisherinn að berjast, án
þess að lýðræðisríki Vestur-Ev-
rqpu virðist vita af því hvað hér
er í veði fyrir lýðræðið í heim-
inum og fyrir örlög Frakklands
sérstaklega. Frönsku kommún-
istarnir, kommúnistafl. allra
landa og stjórn Sovétríkjanna
hafa, gert alt sem í þeirra valdi
stendur til að fá þessari afstöðu
breytt, enn sem komið er hefir
það ekki tekist. Hin nýja stjóm
Leon Blums, með nýja utanrík-
ismálaráðherranum Poul Bon-
ccur, hefir enn sem komið er
ekki sýnt aðra afstöðu til þess-
ara mála en fyrirrennarar
þeirra.
Stefna ofbeldisins í milliríkja-
májum hefir fengið nýja stað-
festingu þessa vikuna. Ut af
smávægilegum landamæraskær-
um setur fasistastjórn Póllands
nágrannaríkinu Lithauen úr-
slitakosti, og hótar að beita
hernaðarlegumi yfirb.urðum ef
ekki verði að þeimi gengið skil-
yrðislaust. Pólski herinn marsér-
ar að landamærunum og kostii
Pólverja, sem þýða auðmýkingu
Lithauens fyrir erlendu valdi,
og raunverulega uppgjöf á fullu
sjálfstæði þess, eru samþyktir,
vegna þess; eins, að her, sem er
Lithauen ofurefli, bíður tilbúinn
við landamærin.
Ef þessi, stefna fær að halda
áfram að grasséra í. álfunni, er
allur þjóðarréttur gerður einsk-
isvirði, og smáþjóðirnar verða
varnarlaus Ieiksoppur milli fas-
um. Þeir ætla vlst að koma honum
í gegnum þessi hlið, sagði sonur henn-
ar, sem va.r með í förinni. Litlu síð-
ra segir gamla konan aftur: »Ekk-
istastórveldanna. Bretland og
Frakkland vígbúasti eins ótt og
þau mieð nokkru móti geta, en
þeim kemur það að litlu haldi þó
að fasistaríkin ætli að »éta þau
seinast«, seðja sig fyrst og
styrkja á löndum smáþjóðanna.
Mitt í þessari vígöld og varg-
öld standa Sovétríkin sem hið
eina örugga vígi, er hugsjón
friðar og réttlætis á í heimiinum.
Ríki verkalýðsins og bændanna,
ríki sósíalismans, hlýtur að sjálf
sögðu að taka forystuna í bar-
átitunni gegn villimensku og rétt-
leysi fasismans, einnig á al-
þjóðamælikvarða. Yfirlýsing
Litvinoffs, um allsherjarráð-
stefnu vegna framkomu fasista-
ríkjanna, hefir vakið heimsat-
hygli. »Það verður að veita yfir-
gapgsstefnunni viðnám, lýðræð-
isríkjunumi ber skylda til að
hefjast þegar handa um ráð-
stafanir til að koma í. veg fyrir
heimsófrið, og vernda þá, sem
það hér inni?«
• •
HagiiæiTinKiuiiin: »Miki,ð óhemju
fé tapa ég árlega í vöxtum af því
að eiga engar innstæður«.
er.u í hættu staddir. En — ef
lýðræðisþjóðirnar fásti ekki til
að taka slíkar ákvarðanir«, sagði
Litvinoff, *þ& mivnum vér ekkí
hika við að taka þær einir<.
Að baki þessa manns stendur
hið volduga stórveldi verkalýðs-
ins og bændanna, ríki sósíalism-
ans. Til áréttingar þessium orð-
um fylkir liði sterkasti og þjálf-
aðasti her heimsins, Rauði her-
inn. 1 samræmi. við þessi alvöru-
orð hugsar alþýða auðvaldsland-
anna, undir þau taka sósíalistar
umi allan. heim. Og enn er ástæða
til að vona að lýðræðisstjórnir
Vesturevrópu sjái að sér áður en
blóðalda fasismans nær að flæða
yfir lönd þeirra, tortímia menn-
ingu þeirra, og týna frelsi þjóð-
anna, og *rísi upp til varnar í
bandalagi við þau öfl, er berjast
fyrir frelsi, réttlæti og friði á
jörðu.
20.—3.—’38.
'£, G.
ert skil ég í mönnunum, að hafa
Tilkynning
til einstakra áskrifenda úti á landi
Peir áskrifendur, eiga eftir að greiða blað
ið frá fyrra ári, verða að hafa greitt skuld
sína fyrir 1. apríl, annars verða stöðvað-
ar sendingar til peirra.
Afgreiðsla Þjóðviljans.