Þjóðviljinn - 25.03.1938, Blaðsíða 3

PJOÐVILJINN
Pöstudagurinn 25. mars 1938.
luóoviuimi
M&lgagn Kommúnistallokka
IsUnda.
Rltstjörb Einar Olgeirsson.
RitstjörnSJ Bergstafiaitrseti 30.
Slmi 2270.
▲fgreifisla og aagiýBÍngaakrll-
stofa: Laagaveg 38. Slmi 2184.
Kemor út alla daga nema
mánudaga.
Askriftagjald á míinuBi:
Reykjavlk og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstafiar & landinu kr. 1,25
t lausasölu 10 aura eintakifi.
Prentsmiðja Jöns Helgasonar,
Bergstafiastræti 27, siml 4200.
„Aldrei skyldu gler-
húsbúar grjóti
kastaí4.
Það ber ekki svo sjaldan við,
að Alþýðublaðið ásaki okkur
kommúnista fyrir ábyrgðarlaust;
ga,spur og ábyrgðarleysi í lands-
málum. Má þó hiklaust segja að
þá fari skörin að færast: upp
í bekkinn þegar piltar þeir, sem
stjórna Alþýðublaðinu fara aó
gasipra um ábyrgð í stjórnmál-
um. Eitt af því síðasta í þeim
efnumi er sú röksemd Alþýðu-
blaðspiltanna, að kommúnistar
hafi gert alt. það sem þeir máttu
til þess að eyðileggja vinstri sam
vinnu í ríkisstjórninni. En í tdl-
efni af þessu vill Þjóðviljinn
spyrja: Voru það kom,m,únistai',
sem settu Framsókn þriggja,
mánaða hengingarfrestinn fyrir
rúmu ári síðan. Finnbogii Rútur
kannast áreiðanlega betur váð
uppruna þess plaggs en nokkur
kommúnisti. Þá. fór, ekki mikið
fyrir ábyrgðartilfinning.u hans i
íslenskum stjórnmálum eða sam-
hug hans með vinstri stjórn. Og
ef litið er á inmihald. plaggsins
verður ekki vart við neitt annaó
en gí.furyrt glamiuryrði.
Hvar var ábyrgðartilfinning
Finnboga Rúts í síðustu þing-
kosningum. Hvar lét klíka sú
semi fer með völdin í Alþýðusam-
bandinu fulltrúa sína draga sig
til baka fyrir þeim fulltrúum
Framsóknar, sem voru í hættu,
stiltá ekki Alþýðuflokkurinn upp
á móti, kommúnistum bæði í
Vestmannaeyjum og á Akureyri,
þar sem. mjklar líkur voru til
þess að komimúnistar ynnu þing-
sætdð ef Alþýðuflokkurinn hefði
stutt þá, eins og f jöldi flokksmeð-
limanna vildi.
Var það af ábyrgðartilfinn-
ingu fyrir öruggum, vinstri rneiri
hluta á þingi og í ríkisstjórn, seni
Finribogi Rútur og kumpánlar
hans klufu Alþýðuflokkinn í vet-
ur, til þess að létta Jónasi frá
Hriflu gönguna t,il hins lang-
'þráða stefnumóts við Jensens-
sonu. Var það að taka með gasp-
urslausri stillingu á þeim m'ál-
um þegar klofningsklíkan lét
Jónas frá Hriflu hafa sig til þess
að reka Héðinn Valdimarsson úr
ílokknum með meginþorra
flokksmanna, til þess eins að
Jónas gæti á eftir sagt, við þessa
sömu menn, er hann hafði haít
að ginningafíflum: Þið eruð fylg-
islausir og ykkur þýðir ekkert
að treysta, þar sem þið hafið ekk
ert fólk að baki ykkar.
Til hvers var togara-
ílotinn stoðv adnr ?
Hugleiðingar togarasjómanns um
deiluna orsök hennar og afleiðing
Fyrir nokkrum dögum, birtist
ckkur sjómönnum lögþvingað-
ur gerðardómur \ togstreitu
þeirri sem staðið hefir un,dan-
farna mánuði m,illi útgerðar-
manna og sjónmnna. Slíkur varð
árangur þeirrar æfintýra-
stjórnmiálamensku, sem kyr-
stöðu og kúgunaröfl íhaldsins
hafa framkvæmt á kostnað
allra hánna vinnandi stétta í
landinu. Tog.urunum, sem eru
mikilvirkustu framleiðslutæki
þjóðarinnar hafa þeir haldið í
kyrstöðu til ómetanlegs 'tjóns
•fyrir þjóðarheildina, en notað
réttmætar kaupkröfur togara-
háseta sem skotvopn á ríkis-
stjórnina til aukinna hlunninda
og gjaldeyrisfríðinda fyrir heild-
salaklíku Reykjavíkur. Þannig
hafa þeir reynt að skapa þeim
enn betri aðstöðu til einokunar
á nauðsynjum almennings, sem,
um leið gæti orðið einn áfanginn
í viðleitni þeirra til að kyrkja
neytendasamtökin.
Undanfarnar vjkur hafa auk
sjómanna mörg hundruð verka-
manna og kvenna, tapað góðri
atvinnu tfyrir stöðvun upsaveið-
anna, eni þær* veita, sem kunn-
ugt er, mjög mikla atvinnu í
landi, vegna, herslunnar.
Með blygðunarlausri rósemi
og ábyrgðarleysi gag-nvart svelt-
andi alþýðu hafa útgerðarmenn
horft á togaraflotann ligg-jandi
inn í Sundum eða fjötraðann við
hafnargarðinn. Aðeins örfá skip,
sem sloppið hafa, gegnum járn-
greipar þessara verklýðsböðla,
koma í höfn eftir 4—5 daga úti-
vist sökkhlaðin af upsa, ]x>rski,
og ýsu. Lýsið úr fisklifrinni
nægir til þess að borga, allan út-
Alt eru þetta staðreyndir sem
tala sínu máli um »ábyrgðartil-
fínningu« Finnboga Rúts og
kumpána han,s og »áhuga« þeirra
fyrir samstarfi Alþýðuflokksins
og Framsóknar.
Kommúnistaflokkurinn hefir
hinsvegar æfinlega verið á móti,
æfintýraþólitík Finnboga Rúts.
Hann bauð ekki fram: í neinu því
kjprdæmi, þar semi þingmanna-
efni Alþýðuflokksina og Fram-
sóknar virtust vera i hæfctu.
Kommúnistafloikkurinn reynir
að sameina allan verkalýð í eina
f.ylkingu, ,sem stæði örugg og
hiklaust vörð um vinstri stjórn
og vinstri politík. Alt var þetta
eitur í beinumi Finnboga Rúts
og hans manna.
Og kommúnistarnir munu
halda áfram að beita, sér fyrir
þessum málum með sömu ábyrgð
artilfinningu og fyr. Hinsvegar
bendir alt, til þess að Finnbogi
Rútur haldi áfram á sömu braut
og áður og að hann telji það ekki
aðeins hlutverk sitt að kljúfa
raðir verkalýðsins, heldur einn-
ig raðir allra vinstri manna í
landinu.
gerðarkostnaðinn. Ýsan, sem er
mjög óverulegur hlutii aflans er
seld fyrir 600—1000 kr. eftir
hvern túr, til neyslu í hænumi
Ýmsir menn, sera áhuga hafa
á upsaveiðum. og sjá gróðann
sem sagt liggjandi á borðinu,
fór.u fram á það við »eigend-
ur« togaranna, að fá þá leigúa
um tíma, en var harðneitað.
Nú skildi einhver halda að út-
gerðarmenn óttuðust offram-
ieiðslu á hertumi upsa og þar af
leiðandi markaðstregðu, en sú
hlið málsins. þurkast burt fyrir
þeirri staðreynd að markaður á
þessari vöru virðist mikill og
engar lík,ur fyrir að hann verði
tæmdur í bráð.
Verkamenn og iðnaðarmenn,
dettur ykkur í hug, að þessi
hildarleikur íhaldsins snerti
ekki ykkar hag og atvinnuskil-
yrði? Viljið þið ekki gera. ykkur
ljósa grein fyrir hvað sú ráö-
stöfun þýðir í ra,un og, veru að
stöðva aðalframleiðslutæki þjóð-
arinnar, togarana, sem eru
sterkasti þátturinn í. sköpun
þeirra hráefna, sem er undir-
staðan að gjaldeyri Islendinga,
og skapar kaupgetu þjóðarinnar
til iðnaðar, húsabygginga og lífs-
nauðsynja yfirleitt. Nei, þessi
framkoma íhaldsins mun í ná-
inni framtíð hafa. víðtækar og
afdrifaríka.r afleiðingar, sem ná
fil margra ykkar. Flestum mun
kunnugt, að nú sem stendur á
stjórmin í svo miklum erfiðleik-
um með að útvega gjaldeyri til
kaupa á hráefnum fyrir iðnaö-
inn, að dæmi slíks hafa ekki
verið áður. Á næstu mánuðum
dregur chjákvæmilega að því,
að fólki í hinum ýms,u iðngrein-
umi verður sagt upp atvinnu
sinni í tuga ef ekk,i hundraða-
tali. Hvað bíður þessa fólks ann-
að en þau hörðu örlög að bætasr,
í hóp atvinnuleysingjanna og
deila hungurtilverunni með
þeim, Það er erfitt, í stuttri
blaðagrein að gera svona víð-
tæku máli nein skil til hlítar;
En það er óhjákvæmilegt að
líta á ;aðra aðalhlið þessa máls þ.
e. sú hliðin, semi snýr að togara-
hásetum, sem nú ha;fa verið
hraktir úr sínu eina og sterk-
asta vígi, félagssamtökunum.
I ársbyrjun 1937 hófu hin
ýmsu stéttarfélög baráttu sína
fyrir bættum kjörum. Undan-
tekningarlaust geta, þessi félög
nú litið yfir liðið starfsár með
ánægju yfir nokkrum árangri.
Prentarar, múrarar, trésmiðir,
málarar, bifvélavirkjar að ó-
gleymidum eyrarverkamönnun-
um o. fl. hafa hækkað kaup sitt,
flest; m,eð föstum taxtaákvæðum
Klæðskerar tilkyntu hækkun á
saunmskap t. d. á karlmannaföt,-
um úr 85 kr. uppí alt að 105 kr.
öllum meðal sanngjörnum
rnönnum ber samani um að allar
séu kaupkröfur þessar bygðar á
fylstu sanngirni. Verð ýraissa
nauðsynja hafi hækkað allveru-
lega og réttlætt kröfur fólksins;
umi hærra ka,up.
Togarahásetar hafa búið við
sína samninga frá því 1935, en
með samningunum þá fengu þeir.
cnga kauphækkun, heldur ao-
eins staðfest kjör þeirra 2 eða
3ja háseta semi lögskráðir eru á
þá togara sem kaupa bátafisk á-
höfnum víðsvegar um land og
sigla með hann í. ís til Englands.
Ennfremur viðurkenda lág'-
markstölu háseta á ísfiskveiðuin
en þar mun álifc togaraskipstjóra
hafa ráðið mjklu um.
Það er langt síðan, þetta var.
Dýrtíðin hefir aukist, flestar eða
allar aðrar stéttir þjóðfélagsins
hafa, fengið bætt kjör — nema
togar as j ómenn.
Utgerðarmenn djrfast heldur
ekki beinlínis að neita réttmæti
kaupkröfu sjómannanna. Þeir
fáu útgerðarmenn sem ennþá
eiga. togarana, myndu eflaust ef •
þeir hefðu mátt ráða, orðið við
henni — en þeir eru ofurliði
bornir í útg'erðarmannafélaginu.
Kveldúlfsklíkan hefir þarna tek-
ið forustuna sem oftar áður og
hefir nú með aðstoð Framsókn-
arflokksins ráðist gegn hags-
munurn sjómanna.
Fordæmið er skapað með lög-
festingu gerðardómsins. Hinn
kaldi hrammur löggjafarvalds
þessa auðvaldsskipulags, sem alt
,a.f er nú að koma betiur í ljós,
hefir gripið klóm sínum fyrir
kverkar sjómannafélaganna og
ógnar með að kyrkja þau. Að
hvaða stéttafélagi kemur næst?
Dagsbrún? Iðnaðarmannafélög-
unum? Ihaldið hefir skapað sér
sterka aðstiöðu inn,an ríkisvalds-
ms og enginn þarf að eíast úm
að það munj ekki notfæra sér
hana til þess ýtrasta,
En þessi grí.mulausa herferð
sem íhaldið hefir nú hafið gegn
alþýðunni ætti að geta orðið til
l>ess að þeir semi fastast, hafa
sofið og lengst hafa, láfcið blekkj-
ast af hin|u sefjandi lýðskrumi
íhaldsflokksins leituðu nú þeg-
ar styrktar í efldu félagslífi og
samhygð meðal stéttabræðra
sinna og komist áþrejfanlega að
raun um hvað máttur samtaka
og þroskaðs félagslí.fs orkar.
Togarasj ómaður.
Þýska villimennskan
heldur innreið sína í
Austurríki.
Lýsing á fyrstu valdadögnm nasista í Vínarborg
Um leið og fyrstu þýsku hern-
aðarflugvélarnar byrjuðu að
sveima yfir Vínarborg, hófst ógn
aröld í Austurríki. Undir stjórn
þýskra lögregluforingja byrjuðu
stormsveitarmennirnir »lögreg'lu
vernd« sína.
Fýrstu nóttina gerðu nasistar
húsrannsóknir og fóru eyðandi
höndum um samkomuhús ýmsra
pólitískra deilda, Þeir umsneru
öllu í varnarliðsskálum Föður-
landsfylkingarinnar og sama
sagan endui'tók sig í byggingum
og samkomuhúsum v.erkalýðsfé-
laganna (en þeim; hafði Schu-
schnigg afhent eigur sínar fyrir
fáeinum dögum).
Mikill fjöldi Gyðinga og hvers-
konar manna, sem voru nasist-
umi þyrnir í auga voru teknir til
fanga og farið með þá burt.
Annan daginn kom svo
Himmler foringi þýsku leynilög-
reglunnar í eigin persónu, ásamt
fjölda þýsikra lögreglumanna og
stormsveitarmanna. Aðseturs-
staður hins bannaða austurrlska
nasistaflokks, sem -stendur í
nánd við Burg-leikhúsið var gért
að einskonar hermannasikála.
Þangað voru settir 3500 storm-
sveitarmenn, og um leið hófst
hreinsunin fyrir alvöru.
Stormsveitarmennjrnir voru
klæddir í nýja þýska einkennis-
búninga og þeim voru fengin ný
þýsk vopn í hendur. I kjallara
hússins voru »innréttaðir« yfir-
heyrsluklefar af sömu tegund og
hinir alræmdu yfirheyrsluklefar
við Prinz Albrechtstrasse í Ber-
lín. Fangarnir dnifu að hvaðan-
æva í lokuðumi einkabifreiðum.
Aðeins: þeir nafnkendustu úr
hópi fanganna voru teknir til
vfirheyrslu af Dalúges lögreglu-
foringja, og mönnum hans. Meg-
in þorri fanganna, þar á meðal
nálega allir verkamennirnir
voru hinsvegar -skildir eftir í
vörslu S.A.-mannanna, í hinum
ýmsu pyntingarklefum hússjns.
Fjöldi austurrískra, verka-
manina, sosíalista, kommúnista,
Gyðinga og- kaþólskra manna
eru horfnir og hin,a,r ægilegustu
frásagnir urn misþyrmingar og
morð ganga um borgina.
Strax á öðrum degi byrjaði
svo ósamkomulagið milli hinna
þýsiku og austurrísiku lögreglu-
manna,. Þann dag gaf Himmler
út yfirlýsingu ]>ess efnis, að
hann ásakar mjög hina aust.ur-
rísku starfsbræður sína, fyrir að
hafa slept ýmsum þeim úr landi,
sem mlestur fengur var að hafa
hendur í hári. Segir Himmler
að sumum hafi gengið til þess
trassaskapur, öðrum hugjeysi og
ýmsurn, linkend. Vegna þessara
atburða, réði Ilimmler Hitler frá
því að takast: á hendur för tili
Vínarborga,r svo snemma sem
raun varð á. En jafnframt; herti
hann um allan helming á ofsókn-
unumj gegn andstæðingum nas-
ismans.
Útbreiðið
Þjóðviljann!