Þjóðviljinn - 01.04.1938, Side 1
3. ARGANGUR
FÖSTUDAGINN 1. APRÍL. 1938
76. TOLUBLAÐ
Haraldui* & Co. heiiti* stjórninni hluíleysi.
Olafur Tliórs krefst »athafna« gegn sjómönnum af
hálfu ríkisvaldsisis. — Elermann bodar samþykt vinnu-
lóggjafar. — Sknli Guðmundss. kemur inn í stjórnina
Hermann Jón-
lasson myndar
Framsóknar- raóiineytl
SKOLI GUÐMUNDSSON
ráðherra.
Ihaldið ber fram vantraust
El Campesino (til vinstri) einn af hershöfðingjum lyöveldishers-
ins á Aragomuvígstöðviimmi.
Uppreisnarmemi reyna að
unakringja Larida.
Stjórnarherinn rífur gáttir Cinca-
f ljótsins til þess ad tefja sókn Francos
LONDON I GÆRKV. F.O.
J| ÐALFRÉTTIRNAR frá Spáni í dag eru
þær, að uppreistarmenn sækja fram frá Bar-
bastra, sem er miðsvæði vígstöðvanna í Aragóníu.
Ennfremur eru þeir nú að gera tilraun til þess að
umkringja Larida frá norð-vestri.
Yfirlýsing forsætis-
ráðherra.
Á fundi sameinaðs þings, er
hófst kl. 2 í gær gaf Hermann
Jónasson forssætisráðherra eft-
irfarandi yfirlýsingu:
»Hér með vil ég tilkynna hátt-
virtu alþingi, eftirfarandi:
Á ríkisstjórninni munu nó
verða gerðar þær breytingar,
sennilega í dag eða á morgun,
að Skúli Guðmiund-sson kaupfé-
lagsstjóri tekur sæti í ríkis-
stjórninni í stað Haralds Guð-
mundssonar. Um verkaskift-
ingu er enn eigi fullráðið.
Ríkisstjórninni mun Alþýðu-
flokkurinn, fyrst umi sinn veita
hlutleysi og afstýra vantrausti
ef fram kemur.
Ríkisstjófrnin mun fylgja
þeirri meginstefnu, sem fylgt
hefir verið undanfarin ár og
leggja áherslu á að efla atvinnu
vegina og halda uppi verklegum
framkvæmidum.
Auk, ýmsra þeirra rnála, s,em
þegar liggja fyrir alþingi, mun
löggjöf um stéttarfélög og vinnu-
deilur verða afgreidd á þessu
þingi og nokkur þeirra hags-
munamiála fyrir sjómenn og
verkamenn sem nú eru aðkall-
andi og mögulegt ér að afgreiða
án verulegs undirbúnings.
Mörg hinna stærri mála, sem
þarf að taka til framkvæmda,
eru nú til undirbúnings og at-
hugunar hjá ríkisstjórninni,
sum í nefndum, sem, alþingi hef-
ir skipað, og önnur er gert ráð
fyrir að verði tekin til meðferð-
ar samkv. tiilöguim, sem, liggja.
fyrir alþingi. Við undirbúning
þessara mála mun verða leitast
við að finna, grundvöll fyrir nán-
ari stjórnarsamvinnu milli
flokkanna framvegisi«.
Iiaraldur lofár hlut-
leysi.
Harcddur Guðmundsson stað-
festi yfirlýsingu forsætisráð-
herrans, að Alþýðuflqkkurinn
miundi veita, stjórn Hermanns
Jónassonar ótímabundið hlut-
leysi og afstýra vantrausti á
hana.
Ölafur Thors vildi fá að vita
hvort Hermann ,hefði komist ao
samkomulagi við Alþýðuflokks-
þingmennina í gerðardómsmiál-
inu. Svaraði Hermann því til, að
um slíkt dytti sér ekki í hug að
semja, hann teldi sjálfsagt að
landslög.um yrði hlýtt. Haraldur
lýsti því yfir, að hann teldi að
gerðaridómslögin, væru ekki kom-
in til framkvæmda og skírskot-
aði til samþyktar sjómannafé-
laganna, er væru bindandi fyrir
Alþýðuflokkinn í þessu máli. Öl-
afur Thors taldi svar forsætis-
ráðherra út í hött, og kvaðst
hræddur um að sjómenn mundu
ekki hlíta gerðardóminum er til
FRAMHALD á 4. SIDTJ
Hinsvegar eiga uppreisnar-
menn í miklum erfiðleikum með
að koma að sér flutningum1 yfir
Cinca-fljót, því að stjórnarher-
inn rauf flóðgáttir í ánni svo að
vatnsflóð færði í kaf bráða-
birgðabrú þá, er uppreisnár-
menn höfðu bygt í stað þeirrar
er stjórnarherinn hafði eyðilagt,.
Á morgun, er gert. ráð fyrir að
vatnsborð árinnar verði komið í
venjulegt horf.
1 Þá er sagt að 1000 menn frá
Kataloníu hafi verið í stjórnar-
liði því er gafst upp við Bar-
bastro og hafi þeir flúið inn fyr-
ir frönsku landmærin snemma í
dag.
þingsins og í þingsalnum, cg var
orðum þessum tekið mjög illa.
Forseti þaggaði niður hávaðann
og kvaddi sér sjálfur hljóðS.
Kvaðst hann verða að víta mjög
þau ummæli, sem Purschel hefði
látið falla og sagðist, harma þaö
mjög að nokkur þingmaðiur
skyldi láta sér þau orð um munn
fara á þessum stað, að hann
óskaði þess, að uppreisnarmenn
á nokkrum stað ynnu með þlóð-
ugri styrjöld sigur á löglegri
stjórn lands síns. Var mjög tek-
ið undir þessi orð forseta, af á-
heyrendum oig varð nú aftur um
sinn allmikill gauragangur í
þinginu.
Allir verða að berjast
til hins ítrasta — seg-
ir forseti Kataloniu.
Forseti Kataloníu flutti ræðu
í dag og sagði m. a. »Nú er aö-
eins eitt orð á allra, vörum í
Kataloníu og það er: Stríð. Allir
verða, að berjast til hins ítrasta
fyrir sigri, heiðri og réttindum
Kataloníu.
Uppreisnarmenn gerðu loftá-
rás á borgina Mataro í dag, en
hún er á ströndinni skamt, fyrir
Jiorðan Barcelona.
Fréttin um ad
prófessor Scmidt
sé ftailinu i ónáð
er tilhæfulaus.
KHÖFN 1 GÆRKV. (FO.)
Fregnir hafa gengið um það
undanfarið að hinn frægi rúss-
neski vísindamaður og heim-
skautafari prófessor Schmidt,
væri fallinn í ónáð og hefði ver-
ið tekinn höndum;. Havas-frétta-
stofan í Moskva, birtir í dag þá
frétt, að þessi orðrómur sé til-
hæfulaus með öllu.
Hvessir í danska þinginu.
»Það er ósk mín og von að Franco
sigri« — segir íhaldsmadnrinn Piirsehel
Axel Larsen ávítar íhaldsmenn fyrir
fasistadekur.
KHÖFN 1 GÆRKV. F.O.
IDANSKA ÞINGINU urðu í dag umræður um spönsku
börnin, sem dönsk hjálpárnefnd hefir tekið til Danmerkur
og séð fyrir lífsuppeldi þar, og urðu þær umræður svo heitar,
að þar féllu orð, sem ekki hafa heyrst í manna minnum innan
þingsins Umræðurnar hófust með því, að einm af þingmönnum
íhaldsflokksins, Purschel, spurðí utanríkismálaráðherrann hvort
að þessi börn hefðu ekki samhand við foreldra sína, og hvort
ekki væri meiningin að gera ráðstafanir til að koma þeim, heim
aftur.
Um barnatöku þessa hafa cirö-
ið áður allmiklar blaðadeilur.
Utanríkismálaráðherrann svar-
aði því, að ráðuneytið hefði ritað
ræðismanni . Dana, í Bilbao og
falið honum að afla upplýsinga
um; foreldra barnanna og ástæð
ur þeirra, en, vegna ófriðará-
standsins hefði honum litlar
upplýsingar tekist að fá. Ann-
ars kæmi ræðismaður þessi
bráðum heim til Danmerkur og
myndi þá mál þetta verða tekiö
t,il rækilegrar athugunar.
Hneigðust nú umræðurnar að
styrjöldinni sjálfri og tók komtn-
únistaþingmiaðurinn Axel Lar-
sen til máls, og þótti honum
danskir íhaldsmenn hafa, sýnt
lítinn sikilning og velvild í garo
hinna spönsku barna og yfir
höfuð til allrar starfsemi er mið-
aði að því að hjálpa Spánverj-
AXEL LARSEN
um. Slóg í mjög hart með þeim,
Púrschel og honum', þangað til
Púrschel sa,gði að það væri ósk
sín og von, að Franco' sigraði í
styrjöldinni. Gusu þá upp óp
mikil og köli á áheyrendapöllum