Þjóðviljinn - 02.04.1938, Blaðsíða 2

Laugardaginn 2. apríl 1Q38.
ÞJÓÐVILJINN
Það var ekki gainan að togurun-
um i gamla daga meðan Islendingar
áttu enga sjálfir — eins og eftirfar-
andi glefsur úr Reykjavíkurblaði frá
1901 gefa hugboð um:
• •
Um fiskirí alment á þilskipunum
hafa litlor fregnir borist; trawlarar
segjast litið hafa. fiskað og er þar
bættur skaðinn.
• •
Botnvörpunga-gamanið er nú tek-
ið að grána. 1 fyrra dag sendi Vída-
lín konsúll uppskipunarbát út I
»trawlarana«, sem láu á höfninni,
til að sækja. í soðið. Þar með verð-
ur liklega. að álíta, sníkjuferðir manna
um borð í »trawla,rana« sama sern
löghelgaðar, og »ísafold« má hætta
að geispa, út af »tra,wlara«-farganinu. j
• •
Týnst úr gæslu hefir Ásgeir Eg-
ilsson sá er póstþjófnaðurinn sannað-
ist uppá; lögreglan brá við skjótt
að vanda, þegar almælt var orðið að
hann væri búinn að koma, sér í
»trawlara«, sem hér lá á höfninni —
þann sama, er mótþróann ætlaði að
sýna Steingrími sýslum. Þingeyinga |
hér um árið; — réri lögreglan út og
i'yrirfann hvergi sökudólginn. Lög-
regian hér i bænum þyrfti að fá sér
betri gleraugu, en hún hingað til
hefur haft, því þetta er svo sem
ekki í fyrsta. skiftið sem rnenn
»skjóta henni ref fyrir rass«.
• •
Kennarinn í stjörnfræði: »Fjar-
lægðin til reikistjörnunnar Pyramus,
sem þið hafið séð í sjónaukanum, er
800751623 km«.
»Einn lærisveinanna: »Má ég spyrja.
prófessorinn, er það reiknað frá yfir-
borði jarðarinnar eða héðan af loft-
inu, þar sem við stöndum«.
Maðurinn: »Veistu, að kona, stór-
kaupmannsins gengur í svefni?«
Konan: »Nei, hvað er að heyra, og
þó eiga þa,u tvær bifreiðir«.
c c
Máiarinn: »Það tók mig næstum 10
ár að finna það út að ég hafði engar
máiaragáfur«.
Gesturinn: »Hættir þú þá?«
Málarinn: »Nei, það gat ég ekki,
I)ví að þá var ég orðinn frægur«.
O 0
Stjórnmálamaðurinn: »Það er ekki
sérlega fallegur vitnisburður, sem þú
kemur með úr skólanum í dag«.
Dóttirin: »Hann er þó ekki verri
en sá, sem þú fékst 1 blöðunum í
gær«.
Kaupmaðurinn (við búðarþjón, sem
kemur of seint einn morgun):
»Klukkan er 20 mínútur yfir«.
Búðarþjónninn: »Ég bið kaupmann-
inn auðmjúklega að afsaka það; kon-
an mín færði mér son í nótt«.
Kaupmaðurinn: »Hún hefði heldúr
átt að færa, yöur vekjara,klukku«.
Svínakjöi
Nauiakjöi
Dilkakjöi
Hangikjöi
Svið
Vefsiuriin
I]oí & Fiskor
Símar 3828 og 4764.
Heimavlst Laugarnesskóla
í Reykjavik
Þar hafa undanfaiia ár dvallð
96 böru við gððan aðbdnað.
Þjóðv ljanum hefir borist
skýrsla um Heimavist, Laugar-
nesskóla, í Reykjavík, á tím'abil-
inu 1. des 1935 til 31. des. 1937.
1 heimavijstinni bafa þenna
tíma dvalið 96 börn, 48 piltar og
48 stúlkur á aldrinum 8—14 ára.
Af þessum, 96 börnum voru
61 berklasmituð og 33 höföu
dvalið í sjúkrahúsum, mest-
megnis vegna kirtlabóJgu eða
innvortiskirtla.
Sextán barnanna höfðu mist
1—1-1 vetur úr skóla, áður en
þau kom,u í heimavistina, en
fjórtán höfðu mist 2 vetur úr
skóla, sex börn 3 vetur og átta
þeirra höfðu ekki getað sótt
neitt skólanám.
Kenslu nutiu börnin þann
tí.ma sem þau dvöldu í heima -
vistinni. Kent var 3—5 kl.tíma
íslensku, vönduðu og sterku
er best að kaupa í
GúmmískógerðiQDÍ
Laugaveg 68
Þar eru líka mjög vandaðar
við£erðir á allskonar gúmmí'
skófatnaði. Ennfr. höfuinviðoft
til gúmmívettlinga.
Reynslan hefir sannað, að það
borgar sig að skipta við
á dag, eftir aldri þeirra og getu.
Árangur af dvöl barnanna í
heimavistinni varð sem hér seg-
ir;
Sex þeirra, eru farin úr skóila,
en vegnar vel, 55 sækja skólann
að staðaldri og eru hra.ust, 11
sisekja skóla undir lækniseftir-
liti, 4 .sækja s,kóla öðiru hvoru,
en eru heilsutæp, 4 hafa ekki,
getað sótt, skóla sökum van-
heilsu, 3 eru á berklahæli, eitt
er fatlað, cg getur því ekki sótt
skóla (annars hraust), 12 eru
nýkomin úr heimavist (geta
annars sót-t skóla).
Skýrslan hefir einnig inni að
halda sundurliðaða skrá um
þyngdar- og hæðarframför
heimavista,rbarnanna, og miá sjá
af henni, að börnunum hefir
farið prýðilega fram þann tíma,
er þau dvöldu þar.
Skóvlðgerðir
Sækium — sendum.
Fljót afgreiðsla.
Skóvinoustofa
Jens Sveinssonar
Njál^götu 23, sími 3814.
Skrifstofa flokksins
Gúmmískógerðína
Laugaveg 68
er á Laugaveg 10. Opin alla
alla virka daga frá kl. 4—7 e.
h. Sími 4757.
t Hvenær fá kartöflu-
framleiðendur verð-
launin sem lofað var?
Þaö vita víst allir, að seinasta
sumar var óhagstætt með upp-
skeru jarðarinnar. Það var
þulið í ríkisútvarpinu og skrif-
að í blöðum landsins um lélegan
árangur af striti mannanna á
því sviði, og þarf ég ekki að
fjölyrða meira um það. Ég vil
aðeins taka til athugunar jarð-
eplaræktina seinasta sumar, sem
varð með það lélegum árangri,
að það verður erfitt að muna
eftir öðrum verri, að minnsta
kosti hér í nágrenni Reykjavík-
ur. Fulltrúar þjóðarinnar á Al-
þingi sýndu skilning sinn á
þeirri nauðsyn að við ræktuð-
um okkar jarðepli og þeir lög-
leiddu að veita verðlaun öllum
þeim, sem auðnaðist að auka
framleiðslu sína, og mundu
þau verðlaun nema á seinasta
árs framleiðslu aukningu 2 kr.
á tunnu. Nú er það víst að
flestir þeir, sem leggja aura
sína í þessa framleiðsluáhættu
eru fátækir verkamenn og sum-
ir hafa orðið að fá lán til að
koma sér á stað, í þeirri von, að
þeir með uppskerunni gætu
greitt það og hefðu eitthvað
fyrir vinnu sína, en fengu svo
hvorugt. Þar hafa vonbrigðin
orðið sár. Nú er það svo, að
allir þeir, sem byrjuðu á jarð-
eplarækt á þessu óhappa sumri
og annars fengu nokkra upp-
skeru og einnig þeir sem höfðu
framleiðslu aukningu eiga að
fá greiddar 2 kr. á hverja
tunnu, sem verðlaun, en nú er
komið fram í apríl og engin
verðlaun komin enn. Fátækt
verkafólk er í óðaönn að búa
sig undir garðrækt á sumri
komandi, reiðubúið að vanda,
að leggja fram krafta sína til
velferðar þjóðarheildinni. Vill
nú ekki hið opinbera gera það
minnsta, sem þetta fólk getur
farið fram á, og það er að
borga verðlaunin tafarlaust.
Kartöfluframleiðandi.
Kinverjar mano sigra.
Pen Te Huai heitir einn af
herforingjum 8. hersins kín-
verska. Hann hefir gefið eftir-
farandi skýrslu um stríðshorf-
urnar, og hafa þær víðsvegar
um lönd vakið mikla athygli.
Þar sem fréttir þær, sem hing-
að berast frá Kínastríðinu, eru
mjög af skornum skammti, þyk-
ir rétt að skýra lauslega frá
ummælum Pen Te Huai í aðal-
atriðunum.
Þegar herstjórnin japanska
sá, að kínverska herstjórnin var
albuin að verjast, lögðu þeir
aðal kappið á, að ná á sitt vald
norðurfylkjum Kína. Innrás
þessi var framin undir því yfir-
skyni, að veita þessum fylkjum
sjálfstjórn. Meðfram öllum veg-
um og járnbrautum í þessum
hluta landsins, voru hátt á ann-
að hundrað þúsunda friðsamra
borgara teknir af lífi. Ótal kon-
ur voru teknar og sendar til
japönsku hermannaskálanna
hermönnunum til gleði. Þetta
sama gerðist hvarvetna, þar
sem japanski herinn fór um
kínverskt land.
En neyðin, ránin, manndrápin
og morðin gerðu ekkert aniiað
i en að tengjá kínversku þjóðina
saman traustari böndum. Þó að
stór landflæmi, séu hernumin af
Japönum og mannfall hafi orð-
ið gífurlegt í liði okkar, þá höf-
um við á undanförnum mánuð-
i um eignast ómetanlega reynslu.
Á þessum tíma — segir Pen Te
Huai — höfum við verið að
skipuleggja alþýðuna og hefir
því starfi miðað áfram með degi
hverjum. Munurinn á aðstöð-
unni nú og í Mansjukuostyrj-
öldinni er svo mikill, að hónum
verður ekki með orðum lýst.
Munurinn er fyrst og fremst sá,
að nú vill enginn einasti her-
’íiaður ocf engin lierdeild geí-
ast upp. Hrvðiuverk Japana
hafa ekki náð tilgangi sínum,
að lama kínversku þjóðina.
Þvert á móti hefir hún stælst í
hverri raun. Nú veitir 8. kín-
verski herinn hér öfiuga mpt-
spyrnu.
Agnes Smedley, hinn álkunni
rithöfundur, sem dvalið hefir
árum saman í Kína og þekkir
manna best til allra landshátta
I>ar í landi, segir svo um bar-
,áttu 8. hersins:
Augu heimsins beinast fyrst
og fremst að vígvöllunum í
Jangste dalnum. En það eru
fleiri vígvellir í Kína^, I Norður-
Kína eru vígvellir sem taka yfir
þúsundir fermílna. Hér er það
sem 8. herinn berst. Á þessum
vígstöðvum eru ekki til venju-
legar víglínur né baklendi í
venjulegri merkingu. Hvar sem
bóndi. verkamaður eða stúdent
stendur er barist. Hér er það
sem 8. herinn hefir skipulagt
meira en hundruð þúsund
manna her og kent þessu fólki
að bera vopn. Á sérhverri hæð,
í sérhverjum dal, bak viðhvern
akur og í öllum húsum eiga
Japanir von á árásum. Einn
hinna japönsku liðsforingja, sem
fórst í ófriðinum, hafði ritað
eftirfarandi orð í vasabóksína:
„Rauði herinn ætlar að æra
mig. Við getum vel barist við
hann á daginn, en á hverrinóttu
megum við eiga von á árásum
hans‘2 i Tientsin eru áhrifkom-
múnista mjög sterk. Á þessum
stað hafa Japanir þrátt fyriralt
beðið hið mesta afhroð á mönn-
um og mannvirkjum.
Konurnar í Kína tóku mikinn
þátt í orustunum, þær gengu
fast fram við hlið hermann-
,anna, þær vörpuðu hand-
sprengjum engu síður en þeir.
í stríðsbyrjun — segir Pen
Te Huai — lýstu Japanir því
jyfir, að þeir mundu sópa átt-
unda hernum kínverska af yfir-
borði jarðarinnar. En það hefir
reynst þeim jafn erfitt og að
ausa vatni með botnlausri fötu.
Reynslan sýnir hinsvegar glögt,
að fólkið skipaði sér við hlið
8. hersins.
Pen Te Huai heldur áfram:
..Reynslan hefir sýnt okkur, að
það er ekki hægt að verjaland-
ið áfrám fyrir innrás Japana
með hernum einum. Það þarf
að skipuleggjá alþýðuna með
baráttu, engu eíður en herinn.
Oangur stríðsins sýnir það og
sannar, að alþýðaú f Kína liefir
þegar gert mikið strik í hern-
aðaráætlanirJapana. pó að við
höfum beðið ósigra, verður sig-
urinn okkar að íokum ef við
höldum nógu sleitulaust áfram.
Það hefir komið glögglega í
ljós, að skotgrafarhernaður er
okkur óhentugur. Smáskæru-
stríðið er okkur hentugast, þar
sem útbúnaði okkar og þjálfun
ier í mörgu ábótavant, og stend-
ur langt að baki hertækni Jap-
ana. Við þetta bætist að styrj-
öldin fer fram á kínverskri jörð,
sem við þekkjum miklu nánar
en hinir erlendu innrásarherir.
Og svo má heldur ekki gleyma
því, að við eigum bándamönn-
um að mætja í hverju þorpi, en
þeir fjendum. Samt er öllum
ljóst, að óvirkur mótþrói nægir
ekki til þess að gjörsigra Jap-
ana. Við verðum að skipuleggja
vörn okkar til árása. 'Þetta er
þó fyrst og fremst nauðsynlegt,
þegar Japanir eru teknir að
þreytast, af langvarandi smá-
skærustyrjöldum.
Framh.