Þjóðviljinn - 10.04.1938, Síða 2
Stintiudaglnn 10. apríl 1038
ÞJÓÐVILJINN
HerVerð auðvaldsblaðanoji
gegn Sovétrík|ununi.
Ai taverju slæst AlpýOublaOiO i taóplnn?
Það er áretðankgr,, að al ir
þe'r 1-sendur, se;m e,iga, til snefil
af sjálfst -' ðri hugsun, lesa n eð
sívaxandi tortiiygni þcesi ta.um,-
lausu a s ngaski if, sem öll bur-
geiisa.blöð höfuðs!.!aðarins kepp-
ast, um. að flytija u;m, þessar
rnundir í tilefni af hinum nýaf-
stöðnu rétiarhöldum í Scvétríkj
unum. Lesandinn hlýtiur að
spyi’ja,: Hvaðan stafar a’lur
þes,si tiaugaveiklaði áhugi á að
fræða mJenn um hið »iógurlega<i
rétiarfar í verklýðsi ík'nu rúss-
neska?
Er það réttlætísikenidin, s:m
knýr þessi auðvaldsmálgögn til
að benda lesendunumi á, að aust,-
ur í. Sonétríkjunum, ríki eins
spilt réttarfar og þau vilja vera
láta?
Réttíætisíkend?! Heyrir ekki
lesandinn og le,s daglega um ógn
ir cg m'ljóna, manndráp — frá
Spáni, frá Kína —- sem varpa
í algerðan skugga þeim ógnum',
sem ríkjandi væru í Sovétríkj-
unurn, jafnvel þótt hver staf-
krókur væri sannur, sem, bur-
geisarnir skrifa um á.standið
þar?
Jú, ef einhver vildi skrifa um
ógnir þær, sem nú ganga yíir
heiminn, af tómri, róttlætiskend
og marínúð og jafnvel þótt, hann
tryði hverjum staf af þvrj sem
rógberar Sovétííkjanna segja og
skrifa, þá myndi hann gleyma
því öllu. Svo vcðaleg eru þau tíð-
indi, scm nú eru að gerast úti
um heim, að hver sá, sem fynclí
hjá sér mannúðarhvöt, fcl að
skrifa u,mi hlut.'na, hlyti að eyða
hundrað sinnum meira rúmi til
að skrifa, um, þá hluti heldur en
réttarfarið í Soivétríkjunum —
ja.fnvel þó að hann tryði í raun
og veru öllum þeim, uppspuna
sem þaðan er sagður.
En trúa þá þegsir burge'sa-
blaðaimtenn sjálfir því, sem þeir
segja um rétta,rfa,rið í Sovétríkj-
unum? Nei og aftur nei! Enginn
þeirra leggur auðvitað mi. st,a
trúnað á, það, sem þeir eru keypt.
ir til að skrifa um þessi mál.
Slíku geta a.uðvitað engir trúað
nema einfeldn.'ngar eða þá nv nn
sem fylgjasb yfirleitt. ekki með
neinu, sem erlendis gerist.og lesa
ekki annað en, það, sem þessir
leiguritarar skrifa. Me,nn verða
að gæta þess, að málaferlin í
Moskva voru algerlega opinber,
að með þeim fylgdust óhindrað
hundruð biaðamanna frá auð-
valdsiblöðumi Evrcipu og Ame-
rí.ku, borgaralegir lögfræðingar,
sem fyrirfram voru svarnir a,nd-
stæðingar Sqf/étskipulagsins,
fulltrúar erlendra ríkja og f jöldi
annara útlendinga. Menn verða
að gæta þess, að cll rnálsskjöl
eru gefin út á ýrnsum erlenduni
tungumáluani, með nákvæmum
hraðrituðum uppskriftum á
hverju orð:, er frarn fór í réft
arsalnum og að þessum gögnum
hef ir hver m,aður tök á að kynna
sér í öíluani atriðum, hvar í heim-
inum sem hann er staddur. —
Menn verða, að gæt,a þess, að
þessi réttarhöld voru á allan
hátt rekin þannig, að hinum á-
kærðu var trygt hið fyista ör ■
yggi, s,em l.u.sankgt er. Það er
vafamál, hvor't nokkru sinni
hafi farið frami í heiminum mála
ferli, sem rekin hafi verið á f.ull-
komnari, hátt: að öilu leyti en
málaferlin í Moskva. Fyrir þcssu
eru til ummiæli fjölmargra
mætra manna, eins og enska
jafnaðarmannsins Pritt, sem er
kunnur lögfræðingur og þing-
maður, ensku lcgfræðinganna
Lazar og Collard, sem báðir eru
í enska jafnaða' imannaflokknum
og annara,.
Það er því að öllu athuguðu
óhugsanlegt, að þessir burgeisa-
blaðamenn, nema þá hinir ailra-
lítjsigldustu: m,eðal þeirra, trúi
þeirn reyfarasögum^ sem þeim er
skipað að skrifa í blöö sín u:n
þassi réttarhöld.
■ Áliir skilja, hversvegna I'éorg-
unbiaðic; og Visir, blcð stórauð'
valdsins íslenska, skrifa, v.'svit-
andi ósannindi um, Sovétríkin.
Það þarf ekki að skýra. Ef al-
menningur fengi. a.ð vita sann-
leikann. um Sovétríkin, þá væri
úti um möguleika burg. isanna.
t,;l að blekkja hann tál fylgis við
,sig. Þá, myndi aimenning.ur skjót
lega hætta að kjésa fulltrúa auð
valdsins á þ ng cg í aor'ar trún-
ac arsitöðu r þj cðfcla: sir s.
örðugra v'rðst að skilja,
hversvegna blöð eins og Nýja
d.a > biaðið cg Alþýðablaðið taka
af fullum há’si undir í. Rúss-
landslygákór málgagna stórauð-
valdsins. Þetta eru blöð, sem
sa.Tikvæmt eðli sínu, sem mál-
gögn bænda og verkama.nna,
æt.tu að vera virsamleg So ét-
ríkjunum.
En samit fjandskapast þau vió
þetta fyrsta ríki verkaimianna cg
bænda í htíiminum, og taka i
því efni jiafnvei fram sjálfum
blcðum, stiórauðvalidsins,. Hvað
gengur þessum blöðum tíl?
Ekkert a,nnað cn starblint,
básþröngt flokl shar.sim.unasjón•
armið (að því fráfcöldu, að ráða-
menn þessara blaða eru nátengd
ir burgeisastéttinni og verða að
reka crindi hennar, í stað þess
að gæta hagsmuna umbjcðenda
sinni, verkamanna og bænda).
Forráðamenn þessara blaða
sjá, að þau stórkostlegu mcnn-
in arafrok, efnaleg og a.nd'eg,
sem sjsíali.sminn hefir 'fram
kvæmt í SovéLirí'kjunum undan-
farin, 20 ár, eru til þ.ss fallin
að afla kommúnistum á Islandi
fylgis. En það má ekki, verða.
Betur en svo treysta, þe sir menn
ekki s'num eigin málstað, að
þeir óttast, að kommúnisíiar
mjurui græða á því, ef sannleik-
urinn um, Sovétrí’kin verour ai-
menningi kunnur, og það á
þeirra kostnað. Þess vegna —
fyrst og fremst þess vegna láta
þau ekkert tækifæri ónotað til
áð dreifa út þeiim svívirðilegusfcu
ósannindum, sem hugsast geta
um hið iScsíalisfcíska rí.ki. En
aumur má málstaður þeirra
verkamanna- og bændaforingja
vera, sem þurfa að grípa til
slíkra ráða til þess að viðhalda
fylgi sínu imleðal fólksins.
Matthías Ásgeírsson
hefir fyrst um sinn verið ráð-
inn garðyrkjuráðunautur bæj-
arins.
Skrifstofa flokksins
er á Laugaveg 10. — Opin
alla virka daga frá kl. 4—7 e.
h, Sími 4757.
Reykiavíkurdeild K. F. I.
Framhalds-
aðalfundur
deildarinnar verður í dag, sunnudaginn 10.
apríl kl. 1..30 í Alþjtðuhúsinu við Hverfisgöti^
(inngangur frá Hverfisgötu).
DAGSKRÁ:
Framhald aðalfundarstarfa.
Aðeins skuldlausir félagar, þ. e.. þeir, sem greitt
liafa að fullu árstillag sitt til áramóta, hafa atkvæð-
isrétt.. — Félagar sýni skírteini.
DEILDARSTJÓRNIN
Bóndmn: „Hvað fékstu mikið
fyrir ullina þína?“
Nágranninn: „O, ég fékk ckki
eins mikið og ég bjóst við, — og
ég bjóst nú eiginlega heldur ekki
við því.
**
Á gripasýningu, sem haldin var
í Svíþjóð, var Svíakonungur stadd-
ur og veitti hann einu nautinu verð-
laun, en naut þetta var metfé hið
mesta.. Þegar kom að því að veita
verðlaunin krauþ boli á kné og
stóð ekki uþþ aftur -fyr en konung-
ur gaf honum bendingu..
Eigandi tuddans hafði með mik-
illi fyrirhöfn kennt honum þessa
list og haft mjaltakonuna í 'konungs-
stað.. ■■
*»
Runólfur lá fyrir dauðanum þegar
Katrín kona hans fór til líkkistu-
smiðsins og bað hann að taka mál
af Rúnka sínum. „Er hann dáinn?“
spurði smiðurinn. „Ekki ennþá",
segir hún, „en 1131111 deyr í nött,
ekki tjáir að draga það að taká
mál af , honum, fram á síðustu
stund“.
**
„Ég losaði leinu sinni farm úr
skipi mínu upp á bryggjunaf í tyrk-
nesku þorpi skammt frá Konstant-
ínöpel“, sagði gamall skipstjóri.
,,Það var komið undir kvöld og
ég bað hafnarvörðinn, sem var mú-
hameðstrúar, að láta mann vaka
yfir vörunum um nóttina."
„Verið óhræddur", sagði liinn og
strauk skeggið, „hér er englnn krist-
inn maður innan 40 mílna fjar-
lægðar."
• •
Hér á árunum voru böðlinum
enska boðnar 154 þús. dollarar til
þess að takast á hendur för til
Bandaríkjanna og halda þar fyrir-
lestra um handverk sitt.
• •
Meira en 500 ár eru liðin síðan
spil voru fyrst fundin upp. Er tal-
ið, að ítalskur málari, Mantegna,
hafi búið lil fyrstu spilin 1392. —
Fyrsta spilið, sem menn spiluðu,
var kallað „tarok“. Frá Italiu
breiddist spilamennskan til annara
landa, og eftir því, sem Sspilafýsn-
in óx, fóru menn að finna upp fleiri
og fleiri spil, einkum eftir að byrjað
var að hafa fjóra liti í spilunum.
Legg þn f ram þinn sberi.
Umdæznisstúkan nr. 1 selur merki til
fjarsöfnunar fyrir bindindismálið i dag
og á morgun.
I dag og á, mcrgun, gefst ykk-
ur, bæjarbúar g’óðir, dálltið tæki
færi til þe s að sýna í verkinu
skilning ykkar á starfsemi bind- ]
indismanna.
Umdæ.m,sistúkan nr. 1 hefir
í þessa tv?i daca fengið leyfi til
þeps að selja merki til fjársöfn ‘
unar bindindismálinu, sem síða.n j
verðlur varið til aukinnar bincl- j
indisboðunar, cg þá u,m: leið til
bættrar afkomu þjóðarinnar í
heild. Því fleiri bindindismenn,
því betri þjóöarhagur, er staS-
reynd og þýðir þar eigi gegn að
rnæla,, þó því miður að staðreynd
I þe,ssi gleymiist oft.
\ Það þarf ekki að eyða mörg-
j um orðum að því, að ea,nna öll-
! u;m hina brýn.u nauðsyn aukinn-
ar og öflugrar bind.indisst,a,rf-
semi, núverandi ástand áfengis-
; málanna með þjóð vorri sannar
það sjálft, dæmin um viður-
styggilegan aumtngjaskap og
ræfildóm á þessu svíði þjóðlífs-
ins eru deginum ljósari, ölluim!
sem opin ,hafa augun og sjálfir
•eru ekki, orðnir samidauna áfeng-
issvaðinu, þeim ofbýður.
Sjaldan, kanske aldrei, .hefir
þjóð vorri verið meiri nauðsyn
á eflugum, djörfum og þrótt-
mikluml átökum á sviði áfeng-
ismálanna, en einmitt nú, sjald-
an — kansike aldrei, riðið meir
á, að allir góðir menn og konur,
sem ekki er 'sama um framtíð
þjóðarinnar, mianndóm hennar
og menningu, taki hcndum sam-
an gegn því h.eljarflóði seim nú
hótar að fær:a alt það besta sem
með þjóðinni býr í koJsvartakaf
eymdar og auðnuleysis.
Regla Gcodtemplara er ein
hin elsfca, og merkustu félags-
,sa;mttök þjóðarinnar um, þessi
mál.
Allir þið, sem, opin hafið aug-
un fyrir hinu hryggilega ástandi
áfengismálanna í dag með þjóð
vorri, sem skiljið þörf aukinn-
ar og öflugrar bindindiss'tarf-
semi, þi'ð kaupið merki Good-
templarareglunnar, og leggið
þannig fram, ykkar slkerf til þess
að gera henni kleyft að inna
bet.ur af hendi störf sín en ella.
Góðir men.n og konur, veitið
yðar lið til þess, að sem fyrst
verði áfengið, mieð öllu sínu
menningarleysi, ómennskubrag
og skrílshætti, útlægt gerfc úr
íslensku þjóðlífi.
Minnist, þess, að margt smátt
gerir eitt; stórt, merkin kosta 25
aura, 50 aura og 1 krónu.
Með fyrir fram þakklæti. til
allra þeirra, sem, veita vilja
þörfu þjóðniytjaimálefni lið.
E. B.