Þjóðviljinn - 14.04.1938, Blaðsíða 3

P jó Ð v 1 l j x iS N
Fimmtudaginn 14. apríl 1Q3S
þiðoviyiNN
Málgagn Kommúnistaílokks
íslands.
Ritstjðri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaðastræti 30.
Súr.i 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa.: Laugaveg 38. Sími 2184.
Keniur út alla ciaga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavlk og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
í lausasölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.
Arásin á iðnfélögin
Afturhaldið í Frajnsóknar-
tlokknum hefir undanfarið verið
að ala á úlfúð í garð iðnfélag-
anna og nú hefir einn af þing-
mönnum Framsóknar lagt fram
frumvarp, er felur í sér þær
breýtrajrar, á lögunum um iðnað-
arnám, að, ef það1 yrði að lögum,
þá hefðu sveiriafélögin ekki leng-
ur mög-uleika til að takmarka
nemendatöluna í iðngreinunum.
Það er auðséð að frá hálfu aít
urhaldsins í Framsókn er um
skipulagsbundna herferð að
ræða gegn verklýðssamtökunum,
til að rýra þann rétt og minka
það vald, sem þau hafa öðlast.
Vihnulggöjöfin,gerðardómurinn
og iðnrámslöggjöfin, eru alt
hlekkir í sömu keðjunni, sem á
að fjötra verklýð;samtökin og
gera þeim illmögulega baráttuna
íyrir bættum kjörum og fyrir
f rel si v e r k al ýðs i n s.
Með iðnnámslöggjöfinni eins
og- hún hefir verið; hafa sveina-
félögin getað stuðlað að eftirfar-
andi:
1) Að mátulegur fjöldi sveina
og' nema yrðu í hverri iðngrein.
2) Að nemarnir hefðu þolan-
legt kaup op' ekki væri hægt að
nota þáaðeinssem ódýrtvinnu-
afl, þannig að þeir væru látnir
þræla námstímann og síðan sagt
upp.
3) Að nemarnir fengju virki-
lega að læra handverkið.
4) Að sveinunum væri trygt
sæmilegt kaup, þar sem fram-
boðið yrði takmarkað.
Afturhaldið í Framsókn hefir
hinsvegar fært, það fram, sem
rök að ekki dugi að láta hundruö
ungra efnilegra manna ganga at
vinnulausa. Og vissulega er það
hörmungarástand, að þúsúndir
ungmenna, sem ekkert þrá meir
en að læra og vinna skuli enga
vinnu eða mentun fá. En er þaö
iðnnámslöggjcfinni að kenna?
Hver yrði afleiðingin, ef ótak-
mörkuðum' fjölda nema yrði nú
hleypt í allar iðngreinar? Afleið
ingin yrði síl, að fjóldi sveina,.
sem hafa fyrir fjölskyldum að
sjá, wði atvimmlausir,, — að
nemarnir yrðu nptaðir sem ódýrt
vinnuafl, —■ að nenmnum, sern
Framsókn þættist, vera aú
bjarga frá atvinmdeysi, yrði
lient út á kaldan klaka, þegar
búið vœri að þrælka þeim ut fyr-
ir lítið kaup, án þess að kenna
þeim nokkuð almemnilega.
»Bjargráðið«, sem Framsókn
þykist sj.á er því tál bölvunar
fyrir alla, sem hlut eiga að máli,
Alllr eitt fyrsta mat!
Nn mnn alþýðan i fyrsta sbipii
í einni érofinni fylkingn á
na mörg ár ganga
baráitaáegi sfnnm
Kjorori henaar verðnr frelsi9
friðnr og sésfalismf, baráfta
ðiep kégam og fasisma, vinna og
braœb en ekM atvinnnleysi o§g
skortnr.
Fyrsta maí í fyrra gekk al-
þýða Reykjavíkur enn í tveiin-
ur fylkingum. En á þessu eina
ári hefir baráttan fyrir einingu
verkalýðsins unnið stóra sigra.
Yfirgnæfandi meirihluti verk-
lýðshreyfingarinnar hefir lýst
sig fylgjandi því, að hinir tveir
flokkar verkalýðsins sameinuð^-
ust í einn flokk. í nær öllum
bæjum landsins gekk alþýðan
kameinuð í nýafstöðnum bæjar-
stjórnarkosninguní.
I beinu áframhaldi af þessari
hröðu þróun í samfylkingar- og
sameiningaráttina
mun alþýða Reykjavíkur skipa
sér í eina samstilta fylkingu nú
fyrsta maí!
Hún mun á þessum degi sýna
það, að ekkert fær lengurstöðv-
að vilja hennar til einingar. Ef
einhverjar raddir skyldu enn
vilja reyna að tvístra fylkingun-
um, þá mun slíkt verða árang-
urslaust óheillastarf. Þeir yrðu
annaðhvort að beygja sig fyrir
fjöldanum, eða að einangra sig
frá honum — verða áhorfendur
á gangstéttunuin meðan alþýð-
an gengur í þúsundatali undir
hinum rauðu fánum sínum.
Fyrsta maí verður hersýning
samíylktrar alþýðu.
Og það má heldur ekki seinna
verða að alþýðan sameini raðir
sínar. Hætta fasismans hefir
aldrei verið eins mikil og núna.
Utan úr heimi berast fréttirnar
um hina blóðugu sókn hans
Stórveldaklær hans tortíma sjálf
stæði hvers smáríkis á fætur
öðru. í nær því tvö ár hefir nú
barátta spönsku alþýðunnar fyr-
ir lýðrsfeði og frelsi gegn árás-
arstríði hins ítalska og þýska
fasisma staðið. Daglega berast
nema skammsýnustu atvinnu-
reke'ndanna.
Það er ekki iðnnámslögg'jöfin,
sem fordæmir ungu mennina til
atvinnuleysis. Það er auðvalds-
skipulagið sjáift, sem bannar
þeim allar bjargir. Eina, bjarg-
ráðið er að auka. atvinnuna í iðn-
unum, svo fleiri komiist að í
þeim, og hægt sé að taka fleiri
nemendur og að tryggja þeim
um leið framtíðarvinnu.
Þess vegna er frumvarp Fram
,‘jóknar eitt af þeirn breiðu spjót-
um, sem nú er svo mjög lavt til
verklýðshreyfingarinnar úr öll-
umi áttum.
Og verklýðshreyfingin muri
standa sem einn maður unr að
hrinda þeirri atlögu. af höndum
sér.
fréttirnar um fjöldamorð á sak-
lausum og varnarlausum börn-
um og konum. Austur í Asíu
geisar innrásarstríð japanskafas
ismans gegn sjálfstæði kínverku
þjóðarinnar. Miljónaborgir
liggja í rústum, á aðra miljón
mannslífa liafa þegarglatazt síð
an styrjöldin hófst. Qrimd í-
talska fasismans gegn hinni
varnarlausu abessinsku þjóð á
ekki sinn líka, í þögu mannkyns-
ins.
Jafnframt er að hefjast ný
ægileg heimskreppa. Enn auk-
ið atvinnulcysi er yfirvofandi,
enn aukið hungur fátækrar al-
þýðu allra landa. En hið trylta
þjóðskipulag auðvaldsins sér
engin ráð önnur en að auka víg
búnað sinn, svo að jafnvel ná-
grannalönd okkar með hið yfir-
lýsta hlutleysi sitt, þurfa nú að
leggja fram fjórða hlutann af
öllum ríkistekjum sínum til
smíða á drápstækjum og til þess
að standa straum af herliði.
Undir kjörorðinu: Fyrir friðiog
sósíalisma, gegn stríði og fas-
isma, fylkir alþýða Islandsliði
á baráttudegi sínum.
Hér heima á íslandi býr yfir-
stéttin sig til nýrrar sóknar gegn
verkalýðnum. Fram undan er
vaxandi dýrtíð. Yfirvoíandi er
hætta um gengislækkun, sem
mundi enn auka dýrtíðina um
allan helming. Réttmætum kaup
kröfum alþýðunnar er svarað
með gerðardómum og þræla-
lögum. Slík lög eiga svo jafn-
framt að undirbúa nýja beina
launalækkunarherferð gegn
verkalýðnum.
Gegn þvingunarlögum í vinnu-
deilum. Fyrir óskertum sam-
takarétti verkalýðsins, verður
ein dagskrárkrafa alþýðu-
kröfugöngunnar 1. maí.
Atvinnuleysið í Reykjavíkhef
ir aldrei verið eins mikið og nú.
Öll lofdrð íhaldsins um aukna
vinnti í síðustu kosningum, liaía
verið svikin. Allar tillögur full-
trúa alþýðunnar á þingi og í
bæjarstjórn um aukið framlag
til atvinnubóta, hafa verið virtar
að vettugi. Og ekki eru betri
fréttirnar sem berast utan af
landi. Víða í smærri kauptún-
um austanlands pg yestan
lands, ríkir hreint hungurástand
Gegn þessu ástandi mun al-
þýðan fylkja liði 1. maí undir
kröfunni: Gegn atvinnuleysi.—
Fyrir vinnu og brauði.
Það eru nógir peningar til
í landinu til þess að allir geti
fengið vinnu. En til þess þarf
Haínarverkamenn
krefjast mótmæla-
verkfalls gegn vinnu«
loggjefinni
Meðal verkamanna rikir triikil
re:iði út af aðgerðaleysi valdhaf-
anna. í atvinnuleysisjmálunum.
Ekki bólar á hitaveitunnj og rík-
isstjórnin fæs,t enn ekkert til að
gera í verkamiannabústaðamál-
inu. Horfurnar fyrir sumarið
eru hinar verstu. Og meðan rík-
i.svaldið sýnir þannig skeyting-
arleysi sitt um a.fkomu verka-
lýðsins, — undiirbýr það hinsveg
ar að ræna hann verkfallsréttin-
um að mliklu leyt-i.
1 gcernmrgun var því skotið
á fundi i Verkamannaskýlinu og
samþyM þar einróma að kjósa 3
I manna nefncl ti' að fara á fund
Dagsbrúnarstjórnarhvnar og
krefjast þess að liún gangist fyr-
ir því með stjórmmi amnara verk
lýðsfélaga að komið verði á mót-
mœlaverkfalli gegn vinmdög-
gjöfimv einn dag og útifundi,
til að sýna valdhöfunum að þeim
væri nær að hugsa umi að skaffa
verkalýðnum möguleika t.il að
vinna fyrir brauði sínu, heldur
en að níðast á þeini; aðalrétti sem
hann hefir, verkfallsréttinum og
reyna þannig að lama hann í
baráttu fyrir brauði og írelsi.
Hvað þýðir fasisminn?
Þýska þjóðin verður fátækari,
en fala miljónamæringanna
ivótaldast.
Tölur hinna opinberu þýzku hagskýrslna sanna
áþreifanlega, hve vel þýska auðvaldinu gengur undir stjórn
Hitlers að rýja þýsku þji ðina inn að skinninu til ágóða
fyrir nokkrar blóðsugur, sem ofbjldislið nrsi-tanna
verndar:
1931 var þjóðarauður Þýskalands 83 miljarðar marka.
1935 hafði hann lækkað niður í 80 miljarða. — En á sama
tíma hefir upphæð eigna stóreignamannanna vaxið úr 49
miljörðum upp í 53 miljarða, — þannig að 1931 áttu
710.000 einstakiingar 49 miljarða, en 1935 áttu 610,000 ein-
staklingar 53 miljarða. Tala miiljónamæringa hefir tvö-
faldast, úr 1500 árið 1931 upp í 3000 árið 1935.
Þeir ríku verða ríkari, þeir fátæku fátækari - ba l er
hinn »þýski sésialismk h ns »national-sös.ialistiska þýska
verkamanna (!!) f lokks.
að láta þá ríku borga!
*
Fyrsti maí er að nálgast.
Hröðuni undirbúningnum félag-
ar og stéttarbræður. Gerum 1.
maí að voldugum sóknardegi
íslenskrar alþýðu. Látum fylk-
ingarnar verða svo voldugarog
fjölmennar, að taktföst ganga
okkar geti verið verðug kveðja
til stéttarbræðra okkar í öðrum
löndum, jafnt til þeirra sem
byggja upp ríki verkalýðsins,
sem til þeirra, sem verja lýð-
ræði og menningu með blóði
sínu í baráttunni gegn fasism-
anum.
íslensk alþýða! ÖII eitt fyrsta
maí!
ísafoldarprentsmiðju
hefir verið veittur titillinn
„konungleg hirðprentsmiðja“,
og er hin fyrsta þrentsmiðja hér
á landi, og væntanlega sú síð-
asta ,er hlýtur þann titil.
Eyjólfur Eyfells
listmálari, opnar í dag mál-
verkasýningu í Goodtemplara-
húsinu. Sýningin verður í dag
opin kl. 10—7, .en aðra daga
kl. 10—10.
Ríkisskip.
Esja var á Akureyri í gær.
Súðin fór frá Reykjavík' í gær-
kvöldi áleiðis til Ísafjarðar.