Þjóðviljinn - 23.04.1938, Blaðsíða 2

Laugardaginn 23. apríl 1938
Þ júÐ V 1 L j i N N
Brejrtingar á iðniðggjðfinni.
Iðnaðarmenn og iðnnemar verða að
vera á verði um atvinnuréttindi sín.
Eins og Þjóðviljinn hefir áð-
ur skýrt frá, hefir á Alþingi
komið frami frumvarp frá Jör-
undi Brynjólfssyni um breyt-
ingar á lögum um iðnnám.
Gengur frumvarpið aðallega út
á það, að taka með lögum rétt-
inn af sveináfélögunum til að
hlutast til umi að ekki sé tekið
of rnikið af nemum inn í iðnirn-
ar og þeir síðan notaðir þar sem
ódýrt vinnuafl meðan námstím-
ínn, stendur yfir og síöan hrakt-
ir út í atvinnuleysi eftir að hafa
eytt 4—5 árum í erfitt, nám,
eða notaðir til þess að taka vinn-
una frá öðrum, sem eldri eru í
íðninni. En auk þess gerir frum-
varpið ráð fyrir að taka, öll á-
hrif og völd iðnráðsins frá því
og fá þau í hendur iðnfulltrú-
um Alþingis og ríkisstjórnar-
innar.
Það hefir kcstað sveinafélög
iðnaðarmanna langa og þrautr
seiga baráttu að koma málum,
sínum í það horf sem nú er og
fyrirbyggja óhæfilega fjölgun,
sem leiðir af sór aukið ahvinnu-
leysi í iðngreinunum. Einn'g'
hafa sveinafélögin stöðugt orðiu
að berjast, fyrir því, að'þeir
nemar, sem teknir eru í iðnirn
ar, fá,i raunverulega ti’sogn,
læri raunverulega, sína iðn-
grein, en séu ekki emgöngu not-
aðir til þess að vinna það vanda-
minsta meðan þeir eiga að vera
að læra iðnina, ra'aðir í veistu
verkin oft og tíðum fyrir sama
og ekkert, kaup, en læri lítið eða
ekkert og séu svo að loknum
námstímanum lítt færir í iðn-
inni og þá þar af leiðandi látnir
út á götuna, út í atvinnuleysið,
þegar þeir eiga að fara að fá
íult kaup.
Með frumvarpi þessu er því
verið að ge-ra ósvífna tilraun til
að svifta sveinafélögin þeim
réttindum og iðnaðarmenn því
öryggi umi afkom.u sína, sem
þeir með löngu og erfiðu starfi
hafa skapað sér.
En þetta má ekki takast:. Iðn-
ráð’ð, sem skipað er fulltrúum
bæði sveinafélaganna og meist-
arafélaganna hefir einróma mót-
mælt þessari árás. En það þarf
að gera, me’ra. Sveinafélögin
verða líka að mótmæla c 11 sem
eitt og iðnnemarn;r verða nú
einnig að rums'ca til þess að
vernda hagsmuni s'na.. Þ:ir
verða að taka þetta mál upp oJ;
mótmæla því í einu hljóði.
H.ér er verið að gera tilraun
til að traðka á rétti allra iðnað-
armanna, en þó kernur árásin
harðast. niður á renuiium- og
gæti orðið til þess að evðilefgja
framtíð fjölda þeirra.
BréfakvöEd
F. U. K.
Annað bréfakvöld
verður 21. maí.
Félag ungra kommúnisfa hélt
bréfakvöld í húsnocði sínu á
Vatnssstíg 3 annan paskadag.
Nokkur bréf, útlend og innlend,
höfðu borizt félaginu til bréfa-
kvöldsins og voru þau lesin og
siðan seld hæstbjcðanda, sem
um leið og hann kaupir bréfið
skuldbindur sig til að svara því.
Á meðan bréfin voru lesin var
kaffi drukkið, en siiðan voru
haldnar ræður, sungnar gaman-
vísur, og var bréfakvöldið hið
Stakhanoff-verkamaður í Sovétríkjunum.
ánægjulegasta.
Það hafði upphaflega verið á-
kveðið að halda þetta bréfa-
kvöld á skírdag, en vegna þess
hve bréfin komu seint, var því
frestað þangað til 2. páskadag.
En eftir að bréfakvöldið hafði
verið haldið, eða með Lyru síð-
ast, kom ennþá mikiö af útlend-
um bréfum, þar á meðal 9 bréf
frá Svíþjóð og 5 frá Noregi.
Mörg þessara bréfa eru mjög
fróðleg og skemtileg, sumum
fylgja Ijósmyndir bréfritara,
sem óska að komast í bréfasam-
bancl við jafnaldra s'na hér á
»de varma kállornas ö« eða
»sagaöen«, e’ns: og þeir kalla- Is-
land. Til þess nú að svíkja ekki
alla þessa ungu bréfritara í ná-
grannalöndunum um svör við
bréfum þeirra, hefir FUK á-
kveðið að halda annað bréfa-
kvölcl 21. maí, þar sem þess.i
bréf verða lesin og seld. En fyr-
ir það bréíakvöld væri æskilegt
að fá einnig sem, mest, af ís-
Framh. á 4. síðu
Stríð á himnum.
Einu sinni meðan ég var
hermaður, dreymdi mig merki-
legan draum. Mér þótti allir
gömlu stjórmálamennirnir og
herforingjarnir de-yja. Auðvitað
dóu þeir í rúmunum, því að
enginn stjórnmálamaður eða
herforingi deyr annarsstaðar.
Og auðvitað fóru þeir tilhimna
ríkis. Sankti Pétur opnaði fyrir
þeim, því að svo hafði Guð
boðið honum að gera.
Eftir að þessir gömlu stjórn
málamenn og - herforingjar
höfðu fengið nóg af vængjum,
skarti og hörpum, leiddi eng-
illin Gabríel þá um allan him-
ininn til að sýna þeim dýrðina.
Og allt var þar dásamlegt og
fagurt! Alt var úr gulli, mjölk
og hunangi. Og allt fólkið var
svo hamingjusamt. Það hafði
allt, sem það óskaði sér, og
hvergi sást tár og engin stuna
heyrðist.
Gömlu stjórnmálamennirnir j
og herforingjarnir sáu, að þeit
voru raunverulega komnir í
paradís. En það vantaði samt
eitthvað. Þegar þeir höfðu
skoðað allt, leiddi engillinn
Gabríel þá til guðs. Og guð
sá strax, að þeir voru eitthvað
óánægðir og vonsviknir.
„Jæja“, sagði guð, hvernig
líkar ykkur himininn ?“
„Ágætlega“, sögðu þeir.
„Staðurinn og allt er dásam-
legt. Fólkið virðist vera ham-
ingjusamt. Það er nóg til að
éta og drekka og nógur klæða
aður, þótt enginn virðist ísann
leika sagt bera of mikið utan á
sér“.
„En?“ sagði guð.
,,Já“, sögðu gömlu stjórn-
málamennirnir og hershöfðingj
arnir, ,,í sannleika sagt, þá er-
um við dálítið óánægðir“.
„Mér þykir leiðinlegt . . .
sagði guð.
„Já, herra", sögðu þeir, hér
hafið þið allsnægtir, en enga
kastala, engar fallbyssur, eng-
ar vélbyssur, engar sprengjur
eða nein skotfæri, enga bryn-
dreka og ekki neitt. Við skilj-
um bara ekkert í þessu“.
„En“, sagði guð, „við höf-
um ekkcrt með þess konar að
gera“.
Gömlu stjórnmálamennirnir
og hershöfðingjarnir hlógu að
honum í meðaumkun.
,,0“, sögðu þeir, „það er ekki
gott að segja. Fyrst þú átt öll
þessi auðæfi jog fegurð, þá gæti
einhverjum dottið í hug að ráð-
ast á þig og taka það frá þér“.
„En hver?“ sagði guð. „Hér
eru allir vinir, hér hafa allir
allt, sem þeir þurfa.“
„0“, sögðu gömlu stjórn-
málamennirnir og hershöfðingj
arnir, „það er ekki gott að
segja, herra. Það er til fólk,
sem vill alltaf meira og meira,
iog sem er reiðubúið til að berj-
iast út af því. Við leggjum þess
vegna til, að þú leyfir okkur að
æfa hermenn, byggja orustu-
skip, brynreiðar, vélbyssur og
ýmislegt fleira, svo að við get-
um varið okkur, ef á okkur
verður ráðist. Við viljum aðeins
verja okkur. Það er allt og
sumt“.
„Ég veit ekki“, sagði guð.
„Við höfum búið lengi hér uppi
og aðeins 'átj: í einu stuttu stríði
og það var í upphafi alls. En
ef þið lialdið, að við þurfum
að undirbúa okkur . . . .“
„Já, herra, auðvitað, vissu-
lega, án efa!“
„Þá“, sagði guð, „ætla ég að
gefa ykkur dálítið horn afhimn
inum, sem þið getið haft út af
fyrir j'kkur, og þar getið þið
vígbúist eins og þið viljið án
þess að trufla okkur hina.“
Og þetta varð úr. Gömlu
stjórnmálamennirnir og herfor
ingjarnir voru mjög ánægðir.
Þeir skipíu horninu þegar í
deildir, og svo fóru þeir að
vinna eins og þeir gátu við að
búa til orustuskip, kafbáta, fall
byssur og vélbyssur svo þús-
undum skipti.
Og áður en dagurinn var lið-
inn ræddu þeir liver fyrir sig
ánægður með sinn vígbúnaðog
hver um sig tortryggnir gagn
vart náunganum og sögðu:
„Og ég gæti svo sem ráðið
við hann! Þú ættir bara að
reyna það! Þú þorir ekki að
reka nefið yfir þessi landamæri.
Þú skalt láta það vera, að á-
reita mig!“ Og áður en nokk-
urn varði, höfðu þessir gömlu
stjórnmálamenn og hershöfð-
ingjar sagt hverir öðrum stríð
á hendur.
Það er auðviíað eklcert at-
hugavert við það, að segja ná-
unganum stríð á hendur, en þá
þurfti að hafa einhverja, sem
vildu berjast.
Og þá fóru stjórnmálamenn
irnir og hershöfðingjarnir til
guðs.
„Nú er ekki gott í efni,
herra“, sögðu þeir. „Hér hefir
okkur Ioksins tekizt að koma af
stað stríði, en ekkert af fólki
fólki þínu vill berjast þar. Hvað
eigurn við nú að gera?“
„Það er einfalt mál“, sagöi
guð. „Þið hafið hér eitt horn
út af fyrir ykkur“.
„Já“, sögðu þeir.
„Og þið hafið lagt út í
stríð?“
„Já“, sögðu þeir.
„Þá getið þið bara barizt
hvorir við aðra“, sagði guð.
„Þetta er ykkar stríð, eða er
það ekki?“
Gömlu stjórnmálamennirnir
og herforingjarnir þögðu af
undrun. Þeir bliknuðu af ótta
og reiði.
„Hvað!“ hrópuðu þeir. Berj-
ast sjálfir og eiga á hættu að
verða drepnir?“
„En ég hélt að það væri til-
gangur stríðsins“, sagði hinn
aldraði guð.
„Já“, sögðu þeir. „En skil-
ur þú ekki, herra, að ef við
værúm drepnir, hver væri þá
eftir til þess að halda stríð-
inu áfram?“
„Enginn“, sagði guð. „Eng-
inn, og það væri mjög æskileg
landhreinsun.“
En þá fóru stjórnmálamenn-
irnir og hershofðingjarriir nið-
urlútir heimi í hornið sitt aftur.
Og auðvitað fóru þeir ekki í
neitt stríð, því að þeim datt
ekki í hug, að láta drepa sig
sjálfa. En oft hugsuðu þeir til
jarðarinnar, fullir af þrá, og ósk
uðu, að þeir væru komnir þang-
að aftur, sem auðvelt er að fá
unga menn til þess að fara og
drepa hverir aðra í styrjöldum
þeirra.