Þjóðviljinn - 26.04.1938, Blaðsíða 2

Þriðjudaginn 25. apríl 1Q38
P ju ö v 1 l j i l\ N
Svertingjar tveir myrtu fyrir
stuttu einn hvítan mann í Pierce-
City í (Missouri. Skríllinn varð svo
æfur við, að hann réðst að þeim
og drap þá báða. en hefndargirn-
inna var ekki þar með fullnægt,
heldur rak lýðurinn alla svertingja
burt úr bænum, og brenndi hús
þeirra til ösku.
**
Skólakennarinn: Jónsi litli! hvað
verða 5 og einn mikið? — Ekkert
svar. —. Skólakennarinn aftur: Setj-
um nú svo, að ég gæfi þér fyrst
5 húfur og svo aftur 1 húfu, hvað
ættir þú þá margar húfur? — Jónsi:
Sjö. Ég átti eina húfu áður en
þér gáfuð mér hinar sex.
• •
Áhrif gledinnar. Veitingamaður
þokki^r í (Löwen vann nýlega hæstu
upphæðina í happdrættinu í Aach
een. Af gleði yfir þessu óvænta
happi lagðist hann í svo geysilegt
fyllirí, að hann varð vitlaus eftir
nokkum tíma og kúrir nú á vit-
lausraspítala.
Fornminjar. Fyrir skömmu síðan
fannst í mómýri á Suður-Jótlandi
M’h, tfjr irce'Olmxrinx gtóViilm* Cx, aXj
mundi vera frá 1. öldunum eftir
Krists burð. Líkið var vafið' í gróf-
an vaðmálshjúp og hafði ilskó á
fótum og rautt hár.
**
Hver er mumurinn á slysi og ó-
happi, hjartað mitt, spurði kona
mann sinn. Það skal ég segja þér,
svaraði maðurinn: Ef móðir þin
dytti í sjóinn væri það slys, en
ef einhvei' bjargaði henni upp úr,
væri það óhapp.
Árni: Ég lánaði honum Bjarna
krukku um daginn, en þar eð hann
hefir brotið hana, verð ég að krefj-
ast skaðabóta, herra dómari.
Bjarni: Ég lýsi þetta ósannindi
því að í fyrsta lagi hefir Ámi
aldrei lánað mér neina krukku; í
öðru lagi var krukkan brotin er
ég fékk hana að láni, og í þriðja
lagi var hún heil er ég skilaði Árna
henni aftur.
• •
Kona nokkur, sem lifað hafði i
25 ár í sífelldu aggi og illdeilum
við mann sinn, ætlaði rétt að
springa af harmi við fráfall hans.
Hversvegna ertu svona sorgibitin?
sagði vinkona hennar, þú varst þó
aldrei lukkuleg í hjönabandinu.
Nei, svaraði konan kjökrandi, ég
neroi nemur eigi barmat) svona mik
ið, ef ég hefði ekki orðið ekkja
svona gömul.
Ummæli stærsta dagblaðs Hollands
nm málaferlln í fflosfeva.
Á fyrstu síðu stærsta blaðsins
í Hollandi, hins boirgaraleg'a dag-
blaðs »De Telegraaf« birtist ný-
lega löng grein eftir læknirinn
Dr. BertholcL Stokvis um nýaf-
staðin réttarhöld í Moskva, þar
sem læknirinn gerir sérstaklega
morðið á Maxirn Gorki að um-
ræðuefni. Dr. Stokvis tekur til
meðferðar heilbrigðiástand Gork
is síðustu vikurnar sem hann
lifði og kemst að þeirri niður-
stöðu, að fréttirnar, sem þá voru
gefnar ut um heilbrigð.'sástand
Gorkis, séu í fullu samræmi við
framburð rússnesku iæknanna
Levin og Pletnev fyrir réttinum.
Dr. Stokvis skrifar-
»Hinn mikli fjöldi af »inn-
sprautunum«, sem læknir Gork-
is gaf honum, hlaut; að hafa voða
leg áhrif á líkama hans. Aðeins
jafn hraustbygður maour og
Gorki gat lifað í tvær vikur við
slíka meðferð ... Þessi meöferð
hlaut að leiða af sér slíkar
skemdir á líkamanum, er að síð-
ustu drógu hann til dauða«.
»En svo er spurningin«, segir
dr. Stokvis, »hversvegna hinir
ákærðu játa alt þetta. Hafa þeir
verið þvingaðir til þess? Hafa
þeim verið gefin inn .sérstök lyf,
sem fengu þá. til að játa alt
þetta á sig? Eða, voru þeir ef ti!
víll dáleiddir? Allar slíkar tilgút-
ur eru óhugsandi frá lceknisvís-
indalegu sjónarmiði. Vér þekkj-
um engin töfralyf, sem hafa eng-
in áhrif á, heilbrigðisástand
manna en neyða þá samit sem
áður til að segja alt það, sem,
annar maður vill fá þá til að
segja. Og framkoma hinna á-
kærðu gerir slíkar tilgátur óhugs
andi.
Skyldi þá hér vera um dá-
leiðslu að ræða? Þetta er alveg
útilokað samkvæmit niðurstöðum
vísinda nútímans. Slíkt er ekkert
annað en hugarburður höfunda
að »eldhússreyfurum«, að hægt
sé að dáleiða menn og fá þá
þannig til að segja hvað sem er.
Heldur ekki sú tilgáta, að hin-
um ákærðu hafi verið ógnað ti!
að játa alt á. sig, fær staðist. Mis
þyrmingar eða pyntingar eru
óhugsandi, því að hinir ákærðu
hlytu að hafa borið þess, merki.
Það er því ekki til nema ein skýr
ing á þessum hlutum: Hinir á-
kærðu gerðu játningar sfnar af
frjálsum vilja, og sennilegasta
tilgátan er þessi: Þeir sögðu
sannleíkann.
Svar tll My ga
dagblaðslns
í nýja Dagblaðinu 8. apríl
82. tölublaði þ. á., er skætings-
klausa til Brynjólfs Bjarnasonar
Þar stendur þetta: „Þjóðviljinn
segir í gær, að Brynjólf- !
ur Bjarnason haldi uppi vörnum j
á Alþingi fyrir „lýðræði í S. I. j
S.“. Meiri öfugmæli hafa ekki j
sést á prenti; *) enda eru Kom- j
múnistar eins og best sést í
Rússlandi, verstu fjandmenn
Samvinnufélaganna. . . .“
Fyrir hverja skrifar Nýja Dag
blaðið slíkar fréttir? Og hvern
eiga þær að skaða? Það getur
ekki farið fram hjá blaðinu, að
klausan um samvinnufélögin í
Rússlandi eru hrein vísvitandi
ósannindi, og skildi rnaður þá
ekki ætla, að blað sem kennir
sig við samvinnu, skuli sæmdar
síns vegna, ,níða sinn eigin mál-
stað, til þess að geta svívirt ná-
pngann*.
{ þessu sambandi er rétt að
minna á nokkrar staðreyndir
sem hrekja bull Nýja Dagblaðs-
ins æði harkalega. Árið 1937
eru í Sovétríkjunum nokkuð á
28. þúsund samvinnu- og neyt-
endafélaga, og höfðu þau sam-
tals um ,40 milj. meðlima. Sölu-
staðir félaganna voru um 128
búsundir. Heildsöluumsetning fé
laganna var um 2 miljarða
rúblna, en smásöluumsetning
þeirra var hvorki meiri né minni
en um 34 miljarðar rúblna. Iðn-
aðarfyrirtæki neytendafélaganna
eru um 30 þúsundir talsins, af
allskonar tegundum, en mest er
þó af rjóma- og mjólkurbúum
brauðgerðarhúsum og ýmsum
matvælaverksmiðjum. Sjóðir fé-
laganna sjálfra eru nú á öðrum
miljarði, og, fara hraðvaxandi . .
Þetta kallar Nýja Dagblaðið
„Verstu fjandmenn samvinnu-
félaganna!“ — Mikið mega
túttudrengir Jónasar frá Hriflu
trúa á óvit og sauðnautamenn-
ingu lesenda sinna, að bjóða
þeim slíkar fréttir. Eða liggur
annað hér á bak við; sem sé
það, að til þess að geta nítt
pólitíska andstæðinga sína hér
heima, þá skuli einskis svifist.
Eitt mesta samvinnuland jarð-
arinnar er Skastað auri og sögu-
legum ósannindum, til þesseins,
að svala hatri sínu á stjórnmála-
legum andstæðingum hér heima
Það er ósæmileg blaðamenska
og ætti að hefna sín.
SHmvinnumaður.*
Utbreiðið Þjóðviljann
*) Leturbreyting mín. Samv.m
Ðrengjahlaupið
fór fram á sunnudaginn eins j
og hafði verið ákveðið. Fyrst-
ur að marki varð Guðbjörn
Árnason úr K. R. Setti hann
nýtt met og rann skeiðið á •
7,36,4 mín. Útkoma félaganna
í stigum varð þessi: K. R. vann
vann með 28 stigum, Fimleika-
félag Hafnarfjarðar hlaut 43
stig, Ármann 69 stig og íþrótta
félag Borgarfjarðar 113 stig.
Fomar dyggðir
verða leiknar í 25 .sinn í
kvöld. Má búast við, að sú sýn
ing verði hin næst síðasta.
Sovétrfildn velta fiína
sterknstn stoðfina
Alit „Manchester GnardianrC
-Út af svari Litvinoffs til jap-
anska sendiherrans, segir »Man-
chesiter Guardian« eftirfarandi:
»En Rússland hefir enn íleiri
aðferðir tiil að hjálpa Kína. Hjn
djarfasta er hótun ytri MongóJíu
um að grípa inn í stríð ð í Kína.
Ytri Mongóiía er sjálfstætt ríki,
í nánasta samhandi við Sovét-
ríkin, álíka nánu og samibandinu
milli Englands og Egiftalands.
En fræðilega séð er ytri Mon-
g'ólía enn kínverskt land og þaö
yrði erfitt að sanna upp á Rúss-
iand opinber afskifti af stríðinu,
þó her Ytri Mongólíu færi af
stað. En jafnvel bara tilvera ytri
Mongó'líu og hers hennar við
landamæri Japana er sífelt. yf-
irvofandi ógnun fyrir þá. Þar vio
bætúst, sífeldur undirróður Mon-
gólanna úr ytri Mongólíu í
frændum sínum í innri Mongó.
!í.u, sem, þjásti und'r oki Japana.
En Rússar hafa þriðju aðferð-
i ina við að hjálpa Kína og hún
i er vafalaustí best. Hún er sú að
Sovétríkin hafa síifelt reiðubúinn
geysistóran her við landamæn
Manchukuo. Þar m\eð eru Jap-
anir knúðir til að hafa helming-
inn af öUum her þeirra á megin-
landi Asíu í Manchukuo. 400.000
hermenn hefir Japan orðið að
bafa þarna frá. striðsbyrjur. Unt
ieið og japanski herinn lendir nú
í vandræðum í Mið-Kína og Jan-
; anir hætta á að taka nokkuð af
j hernum, frá Mahchukuo, þá taka
i Sovétríkin skarpari afstöðu gegn
Japan. Fregnir berast út um að
rússneski herinn á landamærun-
urn sé a.uk'nn — (og fréttirnar
einar nægja). Það má segja að
þet.ta sé næstum g'læsilegasta
baráttuaðferðin í kínverska
stríðinu, — og þótt ekki séu not-
uð vopn, þá er ekkert banvænna
Jöpunum en. sjálfb'ekfnþur Lit-
i inoffs«.
Æflsana Lenlus
eftir P. fiérscheBizew
ef nýkomin á þýzku.
Bókin er 390 bls. og kostar kr. 4.50.
HóbaverslBBÍD Heimsferingla h. f.
LAUGAVEG 38 — SIMI 2184
F^rpeffar
með vögnum okkar áminnast hérmeð um, að gæta farmið3
sinna og sýna þá eftirliísmönnum félagsins, þegar þess er
krafizt. Sá, sem ekki getur sýnt farmiða sinn, verður að kaupa
miða að nýju.
Stræíisvapar Hevfeiavikur h. f.
AVIi i
Eyjum
Framh. af 1. síðu.
á einni viku þessa vertíð, I dag
var einnig ágætis afli á þábáta,
sem komnir voru að um nónbil
og’ höfðu sumir þá tvísótt í net
sín.
Mestan afla höfðu í vikunni:
Leó 140 smálestir, skipstjóri
Þorvaldur Guðjónsson; Veiga
136 smálestir, skipstjóri Finn-
bogi Firmbogason; Hilmir 136
smálestir, skipstjóri Haraldur
Hannesson; Lagarfoss 121 smá-
lest, skipstjóri Þorsteinn Gísla-
j son; og Von 114 smálestir,
j skipstjóri Guðmundur Vigfús-
j son. Þessi afli er fengimx' í sex
j róðrum Fréttaritarinn hefir
! spurt Karl Runólfsson verkstj
| Iive mikið lifrarmagn hafi kom
j ið á land þessa viku, og kvað
. hann það vera 345 smálestir lifr
; ar, sem jafngilda um 120 smál.
af meðalalýsi, — en í fyrra
fengust alla vertíðina 1175 smál
lifrar. cFÚ. á sunnud.kv.)
Björn Fr. Björnsson
hefir fengið veitingu fyrir
sjlslumannsembættinu í Rangár
vallasýslu. Hefir Björn gegnt
þeim störfum áður um skeið,
sem settur sýslumaður.