Þjóðviljinn - 10.05.1938, Blaðsíða 3

Þ JÓÐVILJINN
Þriðjudaginn 10. maí 1938
IIJÓQVIUINN
Málgagn Kommúnistaflokks
Islands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaðastrœti 30.
Slmi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Simi 2181.
Keaiur út alla. daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á rnánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
í lausasölu 10 aura eintakib.
Vikingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.
Með og móti
gerðardómi
Það sem fyrst og fremst ein-
Jcennir og markar alla stjórn-
málaafstöðu klofningsmannanna
í Alþýð-uftohknmn eru loddara
brögð og pólitískar hundakúnst-
ir. Haraldur Guðmundsson og fé-
iagar hans eru í þindarlausri leit
að einhverjw, ssm þeir geta »sieg
iö sér upp ói«, einhverju, sem
g&tur aftur safnað um þá hi-ntu
dreifða og týnda I ði. Þannig
heldur y>Skjaldborgin« áfram sín
wn pólitískm heljarstökkwm og
feigðarflani, ráðþrota, viljalaus
og stefnulaus, eins og stýnslaust
skip, sem rekur norður og niður
fyrir stormmm og straumum, og
sér hvergi land■ fvrir stafni né
nokkur kennfeyti til þess að
átta sig á.
Hvergi hefir þetta hugsfola
fálm komið jafn greinilega og
ótvírætt fram og í gerðardóms-
málum þeim', er verið hafa á döf-
inni undanfariö. Hvergi hefir
Skjaldhorgin gert sig berari að
loddarakúnstum en í þeim mál-
um, og hvergi hefir samræmið
verið minna.
Um leið og Herma.nn Jónas
scoi kemur með fyrra gerðar-
dómsfrumlvarp sitt, ber Harald-
ur fram frumvarp um lögfest-
ingu á samningagrunvelli, sem
þegar lá fyrir., 1 raun og veru
var þetta tvent, alveg hið sama,
1 báðum tilfellunum er sarnn-
ingsréttunnn tekinn af' verka-
mönrmm og fenginn framandi að
ilum í hendur. Lítið bætti þaö
afstöðu Haraldar Guðmundsson
ar, að tveir fundir í Sjómanna-
félaginu höfðu hafnað samkomu-
lagsgrmdvelli þeim er hann vildi
fá ' gfestann. 1 framkvæmd
vor i bæði þessi frumvörp jafn
skyld og skeggið og hakan, sama
árásin á réttindi verkalýðsins.
Með liáðum frumvörpunum var
sami úlfurinn lekldur inn í her-
búðir alþýðusamtakanna.
En Haraldur Guðmundsson og
félagar hans lctu það varða fylgi
sínu við Framsóknarflokkinn og
slit á stjórnarsamvinnu, hvert
þessara frumvarpa yrði ofan á.
Frwmvarp Hermcmns Jónasson-
ar varð hlutskarpara, og Har-
aldnr hröklaðist úr stjórnarsessi
fullur réttlátrar reiði yfir ójöfn-
uði þeim er sjómenn voru beittir
með gerðardómnum.
En »Skjaldborgin« sá að ekki
mætti við svo búið standa. Hún
hafði að vísu tapað fylginu og
vissi að það yrði ekki ehdur-
Það verðnr að svara ðrðs
aftnrhaldslns með sðkn,
an ekkl nndanhaldl.
011 lýðréttlndl IsSendliBsga era í Isætta et
lýtfrræHlssInnar læedsins ekfel tafarl&ast
takn hdndanB seman.
Árás afturhaldsins verður
Iiarðvítugri með hverjum mán-
uðinum, sem líður, og framund-
an má nú. 'þegar eygja árásir.
sem engan Islending hefði grun-
að fyrir ári síðan að nakkurn aft
urhaldssegg þyrði að dreyma
um„
ESftir að afturhaldinu í Fram--
aókn tókst að hindra sameiningu
verkalýðsins í haust með hjálp
hægri munnanna og síðan að
véla þá út í klofninginn á Alþýðu
flokknum í febrúar, — þá álít-
ur nú þe-si sama afturhalds-
keimt, en nú ávtti Jmn. á hættu
að tapa bitlingunwn líka og þá
var aleigan farin. Þá gripu kloín
ingsmennirnir það fangaráð aö
sverja Hermanni aftur skilyrðis-
lausar en ótímabundnar trygðir.
Bitlingunum var þjargaö.
Þannig liðu fáeinar vikur í
fullu umkomuleysi fyrir klofn-
ingsmennina. Þeir kingdu einu
súra, eplinu á fætur öðru, sem
Framsókn bar þeim, og þoldu
allan hugmóð er þeim var gerð-
ur frá þeim herbúðum með þol-
ínmæði píslarvottsins, enda fékk
Haraldur að launum forstjóra-
itöðu við Tryggingastofnun rík-
isins.
Að lokum bar svo til í siðustu
viku„ að Stefcn Jóhann Stefáns-
son snýr sér bréflega til Her-
manns Jónassonar og biður hann
rneð lítillæti þjónsins að flýtja
nýtt gerðardómsfrumvarp, sem
var nákvæmlega eins og þad er
Hermann flutti áður, og Harald-
ur var, y>dreginn úí« fýrir.
»Skjaldborgin« hafði hlaupiö
hringinn á enda. Það semi hún
lét valda samvinnuslitum við
aðra flokka í gær, heimtar hún j
framkvæmt á morgun. Lengra
getur stefnuleysið, flanið, og ræf
ilmenskan tæplega gengið en að
flokkurinn taki ýmsar öndverð-
ar afstöður til slíks meginatrið-
is, sem gerðardómur í vinnudeil-
um hlýtur æfinlega að vera fyr-
ir. menn, sem reka stjórnmála-
.starfsemi undir nafni alþýðunn-
ar. —
Hér hefir aðeins verið komið
inn á eitt atriði, sem er einna j
Ijósast og liæst hrópandi um vol-
æði og eymd y>Skjaldbcrgarimi-
ar«. En einu mega \menn ekki
gleyjna, að öll pólitík þsssara
manna ber á sér merki sömu
vandræða, sörnu háðungar og
sama stefmdeysis. »Skjaldborg-
inni« er farið eins og rammvilt
umi manni, sem snýst. í ótal
hringi umhverfis sjálfan sig, og
hefir enga hugmynd um hvert
stefna skal og hvaða ráð komi til
hjargar.
klíka, tímann kominn til að fram-
kvæma þær árásir, sem hún
hefir búið yfir og undirbúið á
síðasta ári.
Vinnulöggjöfin, gerðardómur
inn, minkandi réttindi sveinafé-
laganna, minkandi öryggi á sjón-
um, — aukið atvinnuleysi á sjó
og landi, — það eru alt þættir
í árás afturhaldsins á þau lýð-
réttindi, sem íslensk alþýða hef
ir aflað sér á srðustu árum. Af-
nám þessara lýðréttinda, sem
frami fer á þessu þingi, hefir ver-
ið undirbúið með áróðursgrein-
um Jónasiar frá Hriflu undan-
farið.
Og nú hyllir þegar undir
mestu árás. Jón Árnason og Jón-
as Jónsson koma fram, með t'l-
lögu um að svifta, styrkþega
kcsningarétti og persónufrelsi.
tátthagafjctirunin), með öðrum
orðum: gera þá sem þjóðfélagið
neitar um atvimvw og mög-uleika
til að hafa ofan af fyrir sér, að
réttlausum þrælum, se\m< þeir efn
uðu geta ákveðið hvað gera skuli
við.
Þessar tillögur eru allar sam-
an raunveruleg viðurkenning
valdhafanna á því að hnignun
ouðvahlsþjóðskipidagsins ó> Is-
landi sé komin á svo hátt stig, ad
lýðrœði fái ekki lengur smn-
rýmst awðvaldsskiptdaginu. Þær
tákna það að valdhafarnir grípa,
til fasisma, til skipulagðrar kúg-
unar og réttindasviftingar gagn-
vart fólkinu, til að geta haldið
klíkuvaldi sínu, háum láunum,
bitlingum og fjármálaspi’lingu
óskertri.
Afturlialdið er aðferðin til að
viðhalda afturfórinni í þjóðfé-
lagimi og vernda> spillinguna.
Þetta. afturhald færir slg upp
á skaftið, ef undan því er látið.
Hægri menn Alþýðuflokksins
hafa tekið afstöðu gagnvart á-
rás afturhaldsins — og halda
þeirri afstöðu, hvað sem á geng-
ur. Sú'afstaða er undanhald. Og
ekki nóg með að þeir láti að ó-
þörfu undan síga. Þeir reyna þar
a,o auki að gylla undanhald sem
skynsamlega baráttuaðferð cg
sigra, afturhaldsins (eins og
vinnulögg j öf i n a, stýr i manna-
gerðardóminn og skattfrelsi tog-
araeigenda) sem ávinninga fyrir
verkalýðinn. Þannig vinna hægri
mennirnir beinlínis að því a.ð
skipuleggja sigra afturhaldsins
með því að
1) láta altaf undan, síga,
2) blekkja fólkið viðvíkjandi
árás afturhaldsins og hættunni
af henni,
3) neita samfeldri baráttu
með Kommúnistaflokknum og
vinstri mönnum Alþýðuflokks-
ins gegn. afturhaldinu,
4) kljúfa verklýðssaíntokin
einmitt þegar mest, ríður á að
þau stæðu sem ein heild gegn
afturhaldinu.
Framtíð lýðrœðmns á íslahdi
er undir þvíkomin að verkalýðn-
um takist að mæta þessafi árás
afturhaldsins nú þegar meó
sókn: samstiltri baráttu allra
lýðnœðíssinnaðra afla í hvaða
flokki smi\ er, gegn þessari árás
á lýðrceðisréttindi Islendinga.
Það er vitanlegt að ekki að-
eins Kommúnistaílokkurinn og
vinstri menn Alþýðuflokksins
eru einráðnir í því að berjast
fyrir þeim réttiindum, sem Is-
iendingar hafa áunnið sér á und-
anförnum áratugum. Fjöldinn
af fylgjendum Framisóknar og
»Sj álf stæðisflokksiins« ris nú
þegar upp öndverður gegn mið
aldaafturhaldi Jónasar, Jóns og
kumpána þeirra í íhaldinu.
Sköpun bandalags til verndar
lýðréttindmm Islendinga er aö-
kallandi verkefni, sem enga þol-
ir bið. Það er nú orðið auðséð að
afturhaldið bíðwr ekki með á-
lásir sínar á mannréttindin. Og
með 17. gr. vinnulöggjafarinn
ar á auðsjáanlega fyrir fram að
lama stórvirkustu aðgerðirnar
gegn sviftingu mannréttinda,
banna verkföll gegn kúgunarlög-
um a.fturhaldsins.
E. O.
Fornar dyggðir
verða sýtidar í kvöld í 30.
sinn. Aðgöngumiðar seldir í
dag eftir kl. 1 og með venju-
legu leikhúsverði frá kl. 3. Sýn-
ing þessi verður hin næst síð-
asta.
Frá Alþingi
í gær.
Framh. af 1. síðu.
all-mikið úr skaðsemi frum-
varpsins, ef þær yrðu samþykt-
ar, þó frumvarpið sé stór-mikið
skemdarmál eftir sem áður. At-
kvæðagreiðsla um þær verður
í dag.
íiíkisábyrgð fyrir hitaveit-
unni var til 1. umr. í neðri deild.
Var frumvarpið samþykt með
samhljóða atkv. til 2. umr. og
fjárhagsnefndar. — Það er eft-
irtektarvert að borgarstjóri
framkvæmir með flutningi
frumvarps þessa einmitt tillögu
bæjarfulltrúa kommúnista á síð-
asta bæjarstjórnarfundi um að
leita samvinnu við ríkisstjórn-
ina.
Lántaka hauda ríkinu var til
2. umr. Sjálfstæðisflokkurinn
ákvað að sitja hjá við atkvæða-
greiðsluna. Var frv. samþykkt
til 3. umr. með 16 atkv.
Innanbæjarsellan.
Fræðslu- og skemmtikvöld á
Skjaldbreið miðvikudagskvöld
kl. 9. Halldór Kiljan Laxness?
flytur erindi. Ungherjar skemta
og margt fleira.
Nefndin.
Mæðrafélagið
hefir kaffikvöld miðvikud. 11.
maí kl. 802, í Alþýðuhúsinu við
Hverfisgötu. Aðgöngum. seldir
í Þingholtsstr. 18 á þriðjudag
kl. 8—10 e. h. og miðvikud.
.kl. 2—4.
Blað málfundafélags Gagn-
fræðaskólans í Vestmannaeyj-
unt hefir Þjóðviljanum borist
nýlega. Er þetta annað tölublað
þessa árs og flytur ýmsargréin-
ar, sent snerta æskuna og skól-
ana.
Tímarit Iðnaðarmanna,
1. hefti þessa árs er nýútkom-
ið. í heftinu er meðal annars
grein sem nefnist: Um rafmagn,
eftir Nikulás Friððriksson, og
um iðnnám og iðnréttindi eftir
Guðna Magnússon.
Samarkðpor og dragtir
Allt sem efíir er selst fyrir fíálfvirði.
Marteinn Elnarsson & Go.
Nýbomlð
Karlmanoaoætfðt
margar tegundir.
HanchettsbjritDr
I miklu úrvali.
Marteinn Elnarsson & Go