Þjóðviljinn - 14.05.1938, Blaðsíða 2

Laugardaginn 14. apríl 1938.
PJÓÐVILJINN
Songskemmtnn Elsn Sigfnss.
Bréí frá Vínarborg, skömmu eft-
ir að Hitler tók par völdin: „Kæri
vinur, hverjum skyldi hafa komið
til hugar, pegar ég skrifaði pér síð-
ast, að slík breyting mundi eiga sér
stað.. Vínarborg er öll orðin að ein-
um herskála, par sem allt úir og
grúir af hermönnum. Flugvélarnar
hvina alian daginn i loftinu og ætla
að gera menn heyrnarlausa-----------
Þú getur gert péá i hugarlund um
tilfinningar okkar. Á morgun kemur
foringinn, en við fáum ekki að sjá
hann.. Lögréglupjónninn hefir sagt
dyraverðinum, að við Gyðingar eig-
um að halda okkur innan dyra á
pjóðhátiðisdegi pýsku pjóðarinnar.
Engir aðrir en alhreinir Þjóðverjar
fá leyfi til pess að bjóða foringjann
velkominn., Við verðum að vera
heima og deila óhamingju okkar
með öðrum 700.000 Vínarbúum.
•*
Prófessor nokkur í Zurich hefir
gert miklar rannsóknir á hugsun-
um manna. Hann segir að pað séu
einkum pessi tíu atriði, sem venju-
legir skrifstofumenn hugsi um pegar
peir komi til vinnu kl. 10 að
morgni..
1. Mætti ég nú aðeins fara heim
aftur og sofna ofurlitla stund..
2.. Ef síminn hringir einu sinni
ennpá, sker ég leiðsluna í sundur..
3. Á ég að fara í kvikmyndahús i
kvöld?
4. Fyrsta næsta mánaðar ætia ég
að greiða allar skuldir mínar.
5.. Eiginlega hefði ég átt að verja
kvöldinu i jgær til einhverra íprótta-
iðkana.
6.. Hvað er langt til hádegisverð-
ar?
7.. Ég held ég verði að fara út
og fá mér eina sigarettu,.
8.. Ég fæ höfuðverk af miðstöðv-
arhitanum..
9.. Guð minn góður, hvað mér
leiðist.
10.. Hvaða bölvaða vitleysu var ég
nú eiginlega að gera.
Þegar talað er um góða söng
rödd er í raun og veru fyrst
og fremst átt við góðan skiln-
ing á tónlist, því að vandaður
barki er vitanlega jafn þýðing-
arlaus fyrir listina og fiðla eða
slagharpa, sem enginn kann að
fara með. Til þess að framleiða
tóna eftir listarinnar reglum,
þarf bæði þekkingu á hljóðfær-
unum, sem á að framleiða þá á,
og skilnig á þeim verkefnum,
sem flytja á.
Hér á landi, eins og sjálf-
sagt allsstaðar, virðist vera ó-
takmarkað af „materialea, góð-
tim börkum, en skólaðar raddir
fáar, vegna vöntunar á söng-
skólum. Það er kostnaðarsamt
fyrir íslendinga, að sækja tíma
til Berlín eða Mílanó, þótt
söngfólk eigi nú ekki annars
úrkosti.
Það er því eðlilegt að það
sé þakklátt verk að syngja vel
fyrir okkur hér. enda var söng
ungfrú Elsu Sigfúss tekið mjög
vel. Hún er einn af okkar kær-
komnu gestum, og það á sínar
eðlilegu orsakir. Rödd hennar
er sérkénnileg og mjúk — al-
veg óvenjulega þýð og elsku-
leg — og meðferð hennar á
því, sem hún syngur, og fram-
koma öll látlaus og eðlileg.
Slíkt verður aðeins sagt um fátt
söngfólk.
Mesta hrifningu vöktu ís-
lenzku lögin, enda ,,á hún hér
heima“, þótt hún dvelji mest
utan landsins.
Góður söngvari getur alltaf
sungið vel „slagara“ og því er
hér óþarfi að þakka ungfrúnni
sérstaklega fyrir þá, en góður
jazzsöngvari getur aldrei sungið
verðmæt sönglög, og svo ekki
meira um það.
Sá, sem þessar línur skrifar,
er vissulega ekki einn með þá
ósk, að ungfrúin gefi okkur
„gamla fólkinu“ eitt óblandað
íslenzkt Ijóðakvöld, á sama hátt
og hún hefir nú haft kvöld fyr-
ir „unga fólkið“. Hún hefir
með sínum fáu íslenzku lögum
(þar á meðal er eitt eftir ung-
frúna sjálfa)' sannfært marga
um, að við eigum ótrúlega
margar perlur úr innlendu efni
— og því að láta-neyðina eina
um það, að kenna okkur að
grafa perlur úr okkar eigin jörð
og slípa þær.
12. 5.
E. R. J.
Ódýrt
Norðlensbt
Ærbjði
Hakkað buff 85 aura y* kg*
Læri 60 — ,y2 —*
Frampartur 45 — —
Kjötverslunin
flerðubreið.
Fríkirkjuveg 7. Sími 4565.

Nantakjðt
Hanglkjðt
Ærkjöt.
Ycrslunin
Kjöt & Fiskur
i Símar 3828 og 4764
X>DOOO<X>OOOOC
Islensknr aðall
eftlr Þórberg ÞörOarson
Ikemur út í næstu viku
Bókaverslunin Beimskringla h. f.
LAUGAVEG 38 — SIMI 2184
„Þjóðverjar í Suður-
Tyrol öfunda Súdeten-
Djóðv. af frelsi þeirra“
En Hitler fórnar þessum löndum sínum
fyrir vináttuna við Mussoliní
Þýska þjóðfylkingarblaðið
„Deutsche Volkzeitung“, sem
gefið er út í París, birtir að
staðaldri greinar eftir þá menn
;er fremstir standa í baráttunni
Igegn ógnarstjórn nasistanna,
íinnan Þýskalands og utan.. 1.
maí blaðið í ár hefst á snjöllu
og alvöruþrungnu ávarpi eftir
hið heimsfræga þýzka skáld
Heinrich Mann. Þar birtist einn-
ig eftirfarandi grein, sem blað-
inu er skrifuð frá Bozen, höf-
uðstað Suður-Tyrols -,e)n þar
búa þjóðverjar við ítalska harð-
jstjórn, án þess að það komi
nokkurntíma við hjartað í hin-
Um þýsku „þjóðernissinnum“L
„Við heyrum klingja við í út-
varpi nasistanna og lesum stöð-
Ugt í blöðum þeirra um þann
mikla órétt, sem Tékkar sýni
Súdeíen-Þjóðverjum. Hvers-
vegna er alltaf verið að tala um
Sudeten-Þjóðverja, en aldrei
minst á okkur? Eru kjör Súdet-
en-Þjóðvtijj það miklu verrien
kjör þýskra manna í Suður-
Tyrol?
Áður höloum við hér í Suð-
ur-Tvrol 700 þýska skóla.. En
þegar Mursolini komst tilvalda
var öllum þýskum skólum loi •
að með valdi.. í Tékkóslóvakíu
eru nú mörg þúsund þýskra
barnaskóla, ' þýskir mentaskól*
ar og fagskólar, tveir þýskir
tækniskólar og þýskur háskóli..
Enginn þjóðernisminnihluti í
Cvrópu aðrir en Þjóðverjar í
Tckkóslóvakíu, eiga æðri skóla,
þjr sem kent er á þeirra máli.
Þýska þjóðarbrotið í Tékkósló-
vakíu hefir fullt frelsi til að
varðveita þjóðerni sitt — en
okku.r, sem lifum undir ítalskri
fasistastjórn, er það fyrirmunað.
Áður fyrr áttum við íbúar í
Suður-Tyrol, þýska útvarpsstöð
hér í 'Bozen.. Nú er svo komið
að hegning liggur við því að
nefna borgina sínu rétta nafni..
Fasistar haf? skýrt hana Bolz-
ano.. í útvarpið má nú einungis
tala Itölsku. En lýðræðisstjórn-
in í Tékkóslóvakíu hefir -Játið
reisa þýska útvarpsstöð fyrir
þegna sína þar..
Hvar skyldi vera að finna hér
í Suður-Tyrol þýsk leikhús,
þýsk söfn og önnur þýsk menn*
ingarheimkynni? I Tékkó-Slóv-
akíu eru þýzkar menningarstofn
anir ekki einungis leyfðar, held-
ur njóta margar ríkisstyrks.
í Suður-Týról eru 90% af í-
búunum þýzkumælandi. Samter
bannað að nota þýzku fyrir rétti
eða til þess að ávarpa embættis
menn. í Tékkóslóvakíu er
þýzka réttarmálið allsstaðar þar
sem Þjóðverjar eru tveir þriðju
hlutar íbúanna eða meira. Það
er meira að segja skylda að
leyfa þýzkan málflutning þar
sem e.inungis 20% íbúanna eru
þýzkumælandi.
Finnst ekki Sudeten-Þjóð-
verjum það sjálfsagður hlutur,
(að í heimkynnum þeirra standi
þýzk minnismerki, myndastytt
ur þýzkra karla og kvenna?
Finnst ekki Þjóðverjum í
Tékkóslóvakíu það sjálfsagður
hlutur, að áletranir á legsteina
Þjóðverja séu á þýzku? Þetta
er Iangt frá því að vera sjálf-
sagður hlutur fyrir okkur hér
í Suður-Týról. Hér er það al-
gerlega bannað að rita graf-
skriftir Þjóðverja á móðurmáli
þeirra, og einmitt hér í Bozen
rifu skósveinar Mussolinis niður
minnismerki hins mikla þýzka
skálds og vísnasöngvara Wal-
thers von der Vogelweide. í
þýzkum bæjum, og meira að
segja bæjum er fleiri þjóðir
byggja, er alvanalegt að sjá
þýzk götunöfn. Hér í Suður-
Týról hefir hvert einasta götu-
og staðarnafn verið „þýtt“ á
ítölsku. (
I Tékkóslóvakíu mega þýzk
æskulýðsfélög fara allra sinna
ferða, og syngja þýzk ættjarð-
arljóð hvar sem er. H^r í Suð-
ur-Týról liggja þungar refsing-
ar meira að segja við svo sak-
lausu atferli. ! lok ársins sem
leið voru tólf Þjóðverjar í Suð-
u,r-Týról dæmdir í 3—12 ára
tukthús fyrir það eitt, að syngja
þýzk ættjarðarljóð.
Hér í Suður-Týról eru allar
hugsanlegar leiðir farnar til að
fá okkur til að leggja niður
þýzku nöfnin og taka ítölsk í
þleirra stað. Hvergi í Tékkó-
slóvakíu hefir slík ósvinna ver-
ið, höfð í frammi,
Þó er munurinn mestur er
kemur til kosningaréttar og
kjörgengis. Hér megum við
ekki einu sinni bjóða Þjóð-
verja fram við neinar kosning-
ar, hvað þá kjósa þá. En í
Tékkóslóvakíu hafa Þjóðverjar
hið frjálsasta fyrirkomulag kosn
ingaréttar og kjörgengis, sem
nokkursstaðar þekkist fyrir
þjóðernisminnihluta í Evrópu.
Þjóðverjar eiga þar sæti og
hafa víða meiri hluta í bæjar-
og sveitarstjórnum, og eru fjöl
mennir á þjóðþinginu. Og alls-
staðar mega þeir halda ræður á
sínu eigin máli. Við ættum rétt
að reyna eitthvað slíkt heima
í Suður-Týról! Hér megum við
ekki einu sinni kjósa Þjóðverja
í neinar stjórnir eða trúnaðar-
stöður, hvað þá að þýzku megi
tala á slíkum stöðum. Hversem
færi fram á slík réttindi, ætti
vísa vist á hinum illræmdu Lip-
arísku-eyjum.
Hverjir eru það þá, sem njótá
réttar? Hvar er það, sem þjóð-
erniskúguninni er beitt?
I lýðræðisríkinu Tékkóslóvak
íu njóta Þjóðverjar þjóðar- og"
lýðréttinda. í fasistaríkinu ít-
alíu eru þeir beittir svívirði-
legri þjóðerniskúgun.
Meðan Stresemann var utan-
ríkisráðherra mótmælti hann
oft harðlega kúgun þeirri, sem
Suður-Týrólbúum var sýnd. En
Hitler ,sem alltaf lá Strese-
mann á hálsi fyrir eftirlátssemi
og svik við Þjóðverja utanlands:
hikar ekki við að fórna okkur
fyrir vináttuna við Mussolini.
Nazistarnir æsa alla þýzku þjóð
ina gegn Tékkóslóvakíu undir
því yfirskyni, að Sudeten-Þjóð-
verjarnir búi við þjóðerniskúg;
un. En Mussolini, st tn leggst á
þiýzka þegna sína með slíkri
kúgun, að þess eru ekki dæmi
til fyrri að hafi yerið farið svo illa
með Þjóðverja, er vinur Hitlers
og bandamaður.
Ef stjórninni í Berlin væri í
raun og sannleika annt um
þýzku þjóðarbrotin erlendis, þá
mundi hún lifa í friði og sátt
við Tékkóslóvakíu, en reyna í
þess stað að rétta hluta Þjóð-
verja í Suður-Týról. En þessu
er þveröfugt farið, og- sannar
það, að valdamönnum „þriðja
ríkisins“ gengur ekki annað til
en aukning valda sinna og rík-
is, kúgun annara þjóða, þeirt
berjast um yfirráðin yfír nýj-
um iðnaðarsvæðum og hrá-
efnalindum undir því yfirskyni,
að þeir ætli sér að rétta hlut
þýzku þjóðarbrotanna.