Þjóðviljinn - 18.05.1938, Blaðsíða 2

Miðvtícudagimi 18. maí 1938.
Þ JÓÐVILJINN
3»8S8S8S8S$88S38S8S8S8S8S38E38S8S8S8S8EðS888E38S»8S38E
I Verkamannabréf 1
á$5
gg 38
3838383838®
Afstaða ÞÍDgroamiaiiDa til vinnulög-
gjafarinnar er afstaða peirra til
alþýðunnar.
Alþingi hefir verið slitið að
þessu sinni. Par hafa fulltrúar
þjóðarinnar fjallað um mestu
vandamál hennar og hverskon-
ar úrlausnir félagslegra mála.
En nú skulum við reyna að kom
ast eftir því, hvort þing þetta
Ihéfir í nokkru verið [rábrugðið
öðrum þingum.
Öll vitum við, að yfirgnæf-
andi meirihluti landsmanna er
fólk, sem vinnur í sveíta síns
andlitis, alþýðufólk til sjáfar og
sveita, fólk, sem með eigin hönd
um hefir ræktað hvern ræktað-
an blett og bygt upp alt sem
þjóðin á.
Við skyldum nú búast við, að
fulltrúar þessara stétta væru fjöl
fftennastír í þingínu og réðu
par mestu. En hér verður ann-
að uppi á teningpum, Lítil klíka
braskara og fjárplógsmannahef
?r hrífsað tíl sín völdin á þingi,
með sviknum loforðum um gull
og græna skóga og hverskonar
fagurmælum til háttvirtra kjós-
enda fyrír hverjar kosningar.
Alt þetta hefír stuðlað að því
að draga völdín á þ'ingí úr hönd
um alþýðunnar, sem raunveru-
lega á þau.
Eitt af afrekum þessa þings
var að koma á vinnulöggjöf,
sem er mjög svívirðileg árás
á samtök verkalýðsins og sviftir
hanA í verulegum atriðum rétt-
inum til þess að geta lagt niður
vinnu ef þörf gerist í b’aráttunni
Verkalýðurinn mun í framtíð-»
inni minnast þeirrar hlutdeildar,
sem hinn „sannleikselskandi"
„friðarpostuli" og „pakkhús-
maður“ Framsóknarflokksins á*
samt fleirum af hans tagi eiga
í lagasmíð þessari. Pá má alþýð
an ekki heldur gleyma þeim
stuðningi sem afturhaldið fékk
í þessu óþokka verki frá þeim
mönnum, sem enn kenna sig
við alþýðuna, þó að alþýðan
vilji sem minst hafa saman við
þá að sælda.
En hverjir voru það sem börð
ust á móti vínnulöggjöfinni?
Þingmenn Kommúnístaflokksins
og Héðínn Valdímarsson reynd-
ust eínír málstað verkal)"ðsíns
trúir.
Verkalýðurinn mun Iengi mlnn
ast þess, hverjir voru meðhon-
um og hverjir á mótí í þessu
máll og hann mun í framtíðinni
haga afstöðu sínni eftír því.
Hrafn Hængsson.
-fc Fiuinsýning lclkritslns »I)óms-
daírurinn« fór fram í Ny Theater í
Oslo 2. mai. Leikritið tekur m. a. til
meðferðar blekkingar nasistanna um
ríkisþingsbrunann í Berlin. Uýski
sendiherrann hafði árangurslausv
rejmt að hindra sýningu á því. i
frumsýningunni reyndu nasistar að
trufla sýninguna, en yfirgnæfandi
meirihluti kæfði gersamlega »píp«
þeirra með dynjandi, lófataki.
Pólltík Spaaks, sem nú er for-
sætisráðherra i Belgiu, sætir vaxandi
mótspyrnu I verkamannaflokknum.
Hefur nú verkamannaflokkurinn i
Briisssl ákveðið að heimta nú þegar
kallað samir.n fiokksþing, ti.l að ræða
utanríkispólitikir.a. Reyndi Spaak að
fá þinginu frestað þangað til í októ-
ber, en tillaga Vandervelde um að
halda þingið strax var samþykt með
yfirgnæfandi, meirihluta. — Hafa nú
nógu margar deildir flokksins heimt-
að flokksþing', til þess að lagalega
verður að halda þaðl
Síðan stríðtð í Kfna hófst hafa
Japanir kvatt 1,250,000 menn til her-
þjónustu á meginlandinu. Af þeim
eru nú' 640,000 í Kina. Af japönsku
hermönnunum hafa 225,000 faliið’ eða
særst. Sá hluti japanska hersins, sem
ekki er í stríðinu í Kína, er 1 Man-
schukuo, Mongoliu og Kóreu. — Kína
hefir nú 1,600,000 menn á hinum
ýmsu vígstöðvum. Verið er að útbúa
fjölda nýrra. hermanna og alls hafa
nú verið útbúnir 2,400,000 nýir her-
menn. Þar við bætast svo smáskæru-
hóparnir. — Það er því auðséð aö
það verður heil, vbpnuð þjóð, sem
japanski herinn mætir og hana fær
hann aldrei sigrað.
Flokksshrifstofan
er á Laugaveg 10, opin alla
virka daga frá 5—7 e. h.
Félagar, munið að greiða
flokksgjöld ykkar skilvíslega.
I xtzsszmxixnziKiKíx.
Bœn nngrar stúlku.
Á báðum hnjánum, besti faðir, biðja
vil ég þig;
en betla ekki á miskunn þína fyr-
sjálfa mig
Og bænheyrslunnar bljúg i hug ég
bjð í trú og von
þú blessar mömmu, og gefur henni
ríkan tengdason.
**
1 bókasafni emu í Ameríku tóku
bókaverðimir eftir því að blökku-
drengur kom á hverjum degi og
fékk alltaf sömu bókina og er hann
hafði litið í hana, rak hann strax
upp skellihlátur, síðan skilaði hann
bókinni aftur. Þeim þótti þetta kyn-
legt og éinu sinni gægðist einn
þeirra yfir öxl drengsins og sá að
hann skoðaði mynd af stóru villi-
nauti, sem var að elta svartan
dreng. Hann spurði stráksa hvað
honum þætti merkilegt vvið þetta.
Hann sagði: „Það er svo gaman að
boli skuli ekki vera búinn að ná
honum enn“.
• •
Frúin hringir í bókabúðina: Gjörið
svo vel að senda heim til mín bæk-
ur, sem fylla tveggja metra langa
hyllu. Þær eiga að vera í gröenu
bandi, þvi það fer, held ég best:
við veggfóðrið hjá mér.
• •
Kennarinn: Hver er munur á var-
færni og hugleysi
Nemandinn: Þegar maður sjálf-
ur er hræddur, er það varfærni,
en þegar aðrir eru það, er það hug-
leysi.
**
Gömul kona bjó í hrörlegum kofa
i afskektri byggð í Noregi fyrir
nokkrum árum. Hún bjó við mjög-
þröngan kost.
Nú kom nýr prestur í sveitina.
Hann hehnsótti gömlu konuna einu
sinni og spurði hana um hagi henn-
ar. Hún sagði honum frá því m.
a. að hún ætti son í Ameríku. —
„Hjálpar hann yður þá ekki neitt‘?
spurði prestur. „Nei, en hann skrif-
ar mér alltaf í hverjum mánuði og
setur alltaf ofurlitla mynd innan
í bréfin1. — Presturinn fór nú að at-
huga þessar „myndir" og kom það
þá í ljós, að þær voru hver yá-
vísnn upp á töluverða fjárupp-
hæð í banka og samanlagt varð
þetta stór fjárupphæð.
F.. U. K. F. U. K.
Aðalfnndnr
Félags ungra kommúnista verður ! K.R.-húsinu uppi
annað kvöld (fimtud.) kl.. 8 vl
Mörg áríðandi mál á dagskrá auk aðalfundarstarfa.
Nauðsynlegt að félagar mæti stundvíslega. .
Stjórnin..
Tilkynniö
bústaðaskifti.
peir af áskrifendum pjóðviljans, sem hafa bústaðaskifti
eru vinsamlega beðnir að tilkynna afgreiðslunni hvert þeir
flytja, svo að komist verði hjá vanskilum.
ÞJ ÓÐV6LJINN
Laugavegi 38. Sími 2184
Frá píoni enskra samvinnumanna.
Hvefsvegna pegir Nýja digblaðið.
Um miðjan apríl s. 1. héldu
enskir samvinnumenn hið ár-
lega, þing sitt. Á þessu þingi
mættu 504 fulltrúar, rrveð um-
boð fyrir samtals 5 miljónir cg
250 þús. manns. Aðalmál þings-
ins var afstaða ensku samvinnu-
hreyfingarinnar til friðarmál-
anna í heild, cg á hvern hátt
mætti takast, að losa bresku
þjóðina sem fyrst við yfirráð
Chamberlains og stjómar hans,
áður en hún leiddi þjóðina út í
nýtt stríð í bandalagi við fas-
istaríkin, eða áður en henni tæk-
ist að tortíma spanska lýðveld-
inu með hinni glæpsamlegu hlut-
leysisstefnu. Allir fulltrúarnir
(í mótsetningu við Nýja dagbl.
og Jónas Jónsson) voru á eitt
sáttir með það, að Chamberlain
og stjórn hans hefðu myndað
glæpsamlegt samsæri við fas-
istaríkin gegn lýðræðinu, og
sameiginlegu öryggi þsirra,
ríkja sem þrá frið. Allir voiru
sammála um það, að Chamber-
lain væri svikari við hugsjónir
Þjóðabandalagsins, svikari v.ð
lýðræðið, sem hann ]x> tilbiður í,
orði kveðnu. Það eina sem menn
deildi á um á þessu þingi, var
leiðin sem fara skyldi, til þess
að ráða niðurlögum íhalds-
stjórnarinnar sem' fyrst, svo aö
Bretland lýðraið’sins gæti skip-
að sinn sess við hlið Frakklands,
Sovét-Rússlands og annara lýð-
ræðisríkja í baráttunni við
styrjaldaræði fasisimans.
Ákvörðunin, sem þessi fjöl-
mennustu hagsmunasamtök
enskrar alþýðu tóku, að loknum
umræðumi bendir til þess, að í
vændum séu söguleg straum-
hvörf í breskum stjórnmálum.
Með naerri h00 þús. atkv. meiri-
hluta var samþykt ályktun. þess
cfnis, aö vinda bráðan bug að
sk'öpim þjóðfylkingar gegn í-
h alds- tjórnimi i, med þátttölao
j afnaðarmanna, frjál áyndra,
lcomnvúnista og samvinnum anna.
og annara félagssamtaka aJþýö-
unnar, se>m til greina geta kom-
ið.
Það lætur að líkum, að enska
samvinnuhreyfingin eigi, sinn
Jónas frá Hriflu. Á móti þessari
ályktun töluðu sjö af ní.u þing-
mönnum flokksins og notuðu
auðvitað sem röksemdir, skoðan-
ir, sem íslenskum lesendum eru
vel kunnar úr dálkum Nýja dag-
bl., Alþýðubl. og Morgunbl. Með
tillögunni talaði meðal annara
Alfred Barnes þingmaður og
forseti samvinnusambandsins.
Hann skoraði á alla þá, sem
væru á móti hinni »glæpsam-
legu stefnu íhaldsstjórnarinn-
ar«, að leggja tál hliðar öll
minniháttar ágreiningsmál, en
sameinast í baráttunni gegn
fasismanum, svo að friður og
lýðræði mætti sigra. Var þess-
um orðum hans tekio með mikl-
um fögnuði af þingheimi.
Ákvörðun þessa þings hefur
verið mjög mikið rædd í ensk-
um blöðumi. Afturhaldið, að með-
töldurn hægri foringjum verka-
mannaflokksins, er lostið skelf-
ingu. Blöð eins og New-Chron-
icle, Manchester Guardian,
Reynolds News (blað samvinnu-
manna) og Daily Worker (blað
kommúnista) taka þessari á-
lyktun vel, og styðja hana á all-
an hátt. Það er því margt sem
bendir til þess, að frá Bretlandi
sé tíðinda að vænta í náinni
framtíð, sem geti truflað svika-
myllu enska íhaldsins, og ruglað
spilin í höndum þeirra hér
heima, sem sundra kröftum ís-
lenskrar alþýðu undir því yfir-
skyni, að svona sé það í »ná-
grannalöndunum«.
Þjóðviljinn hafði jaínvel bú-
ist við að sjá frásögn af þessu
þingi í Nýja dagbl., sem talið er
vera skrifað fyrir samvinnu-
menn; þess vegna heifur hann
dregið að birta þessa frásögn.
En hvað dvelur? Hvers vegna
eru öll þlöð Framsóknarflokks-
ins eins og múlbundin? Hvers
vegna þennan sneypusvip? Er
það svo, að bin kæru »n,ágranna-
lönd«, sem J. J. og leiguritarar
Nýja dagbl. vitna svo oft í þeg-
ar rætt er um stj .rnmál, séu
farin að minka, og að þeir sjái
fram á þá hættu, að ekkert verði
eftir til að vitna í, þegar þeir
berjast gegn sameiningu ís-
lensku alþýðunnar, annað en
Danmörk og Svíþjóð?
Er ekki hin raunverultga
ástæða fyrir þögn þessara blaða
sú, góðir samvinnumenn, að
blaðakostur ykkar sé fallinn í
ræningja hendur, cg að slíkar
fréttir um) ákvarðanir skoSana-
bræðra ykkar erlendis, falli ekki
saman við hinar skammarlegu
fyrirætlanir Jónasar frá Hriflu
og Jóns Árnasonar?
Þjóðviljinn mun kappko,sta
hér eftir, að flytja íslenskum
samvinnumönnum fréttir um
þessi mál jafnóðum. M. F.