Þjóðviljinn - 18.05.1938, Blaðsíða 3

Þ JÓ Ð VI L J I N N
Miðvikudaginn 18. maí 1938.
Þannlg fer lýðræðlð að
þvf að fremfa s|álfsmorð
Fregnir berast nu liingað til
SSIððVfUINH
Málgagn Kommúnistafloklís
: Islands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sí'mi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184. j
'l Kemur út alla daga nema |
mánudaga.
Askriftaa-gjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
1 Iausasölu 10 aura eintakið.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
S£mi 2864.
.Einlægni4 klofn-
ingsmannanna í
sameiningar-
málunnm.
Alþýðublaðið gerir sameim-
ingaxmálin enn eimoi sinni ,að ium-
talsefni í leiðara í gær. Fátt
verður þeim fyrir um nýjar
sannanir og ný sjónarmið, enda
er Alþýðublaðið vanast að dorga
á sömu miiðumi og éta upp dag
;eftir dag sömu þvæluna og
blekkingarnar. Bökin verða því
jafn grautarleg og mótsagna-
kend og áður og eins himinf jarri
öllum staðreyndum. Sér það á
'öllu, að hér fer saman léiegur
málstaður og slæmir málaflutn-
úngsmenn.
Álþýðublaðið byrjar á því að
it'æöa um hinn mikla sameining-
;arvilja Alþýðuflokksins, les.
Stefáns Jóhanns Stefánssonar,
iBúts og Ingimars Jónssanar.
J>eir hafi viljað þrautkanna
hjörtu og nýru kommúnista og'
jafnvel fyrirgefa þeim fornar
skammir og væringar. (Alveg
eins og við koVnmúnistar hefðum
ekki haft neitt til þess að fyrir-
gefa Jpeim í þessum efnum).
í>á ræðir blaðið að nokkru
samei ni ngar tilboð síðasta Al-
þýðusambandsþings og kemst
;Svo að þeirri niðurstöðu, að
kommúnistar hafi ekkert meint
með sameiningunní. og svo fram
eftír götunum.
En mæöi ekki að .gefnu til-
efni spyrja, hvað Stefán Jóhann
og séra Ingimar meintu með því
að stela eign.um; verkalýð-félag-
anna eins og Alþýðuhúsinu á
sama tírna og þeir byrjuðu aó
»semja« við kommúnista izm
sameiningu verkalýðsflokkanna.
Lætur ekki sú skýring nærri,
að þeir hafi haft fulla vissu fyr-
ir einlægni kom/múnista í ,sam-
einingarmiálunum,
Ef til víll heldur Finnbogí
Rútur, að það hafi verið til þess
að ganga úr skugga um einlægni
kommúnista, sem klofnings-
mennirnir hótuðu að kljúfa Al-
þýðuflokkinn á síðasta Alþýðu-
sambandsþingi, ef sameining
tækist.
í>á væri ekki úr vegi að Al-
þýðublaðið vildi upp'ýsa, hvorfc
það voru komlmúnistar eða Stef-
án Jóhann, semi sýndu fuila ein-
iæg.ni f bæjarstjórnai'kosningun-
um og þegar kjósa skyldi í
fastanefndir bæjarins að þeim
liðnum. I báðum þessum tilfell-
um stóðu kommúnistar við alt,
lands um það, að Svíþjóð og
Finnland hafi víðurkennt yfir-
ráðarétt Mussolini í Abessiniu.
Og forráðamenn Danmerkur og
Noregs boða það, að þeir muni
Innan skamms viðurkenna land-
.rán ítálska fasismans. Og þetta
eru Iýðræðisríki! Þetta eru þau
ríki, sem alment eru talin fyr-
irmynd annara lýðræðisrlkjalnn
an auðvaldsheimsins! Þetta eru
meira að segja ríki, sem sum-
ir vilja kalla sósíalistisk! Og þau
viðurkenna rétt Jasistiskra ræn-
ingja bl að ráða yfir og kuga
þjöð, sem þeir réðust á fyrir
sakleysi og brutu á bák aftur
sem um var samið, en Stefán
Jóhann við ekkert. Það er dálíit-
ið grátbroslegt, þegar slíkir
menn tala um einlægni, enda yf-
Medtt þegar þeir taka sér í
munn heiti einhverra dygða í
sambamdi við sijálfa sig.
Það sem hér er um að ræða
er hitfc, að blofningsmennimir
vonu fyllilega vissir um einlægni
komimúnista. Af þessari stað-
reynd markast allar þeirra gerð-
ár í rnálega heilt ár. ÖIl þeirra.
pólitók hefir verið flóttí eða við-
21 ám gegn þeirri staðreynd, að
þeir voru viissir ram einilægn;L
koffnimúmstanna, vissu að þeir
og allur þorri Alþýðuflokksins
var staóráð’nn í. að skápa sér í
eina sveit gegn íhaldinu.
Fyrst reyndu þeir að veita
þessum straumi viðnám með því,
að þykjast vera með. Á milli
þess, sem, þeir undirbjuggu
kloifníng í flokknum, sátu þeir
að samningum við kommúnista.
Þannig átti að telja fólkinu trú
um einingarvilja þeirra,. En eins
og tröllin, sem höfðu tekið á sig
menska m.ynd, urðu þeir fyr eða
síðar að þjóna eðli sínu og nátt-
úru, fyrst í skúm,askot,um og að
íjaldabaki, en síðar fyrir opnum
dyrumi. Allar samningatilraunir
þessara manna og sameiningar-
snakk var þrotlaus leit eftir að
geta slitíð þeim hið bráðasta og
kent kommúnistunum hvernig
•farið hefði. Þegar það tókst ekki
og hvergi var bilbug að finna á
sameiningarvilja kommúnista og
langsamlega meirihlutans í Al-
þýðuflokknum, urðu þeir að
koma í vargslíki fram fyrir rað-
ir alþýðunnar og Stefán Jóhann
birtist fyrstur með yfirlýsingu
sínni í Alþýðublaðinu fáumi dög-
um fyrir kosningar. Næstur kom
Finnbogi Rútiur daginn eftdr
kosningarnar og sva hver af
öðrum, uns sú »fylkingin« stóð
sem fals.arar og skrumarar
frammí fyrir alþýðunni og klufu
Alþýðuflokkinn. Tiöllið hafði
kastað hinni mensku mynd sinni
og klæðst í harninn aftur.
Eins og það var venjulega
maturinn sem knúði þessa óvætti
þjóðsannanna til þess að kasta
haminum, eins var það óttinn
um bitlinga og hræðslan við
matartap sem knúði Stefán Jó-
hann & Co. til þess að vega aft-
hánn & Cö. til þéss.
með fhigvélasprengjum og eit-
urgasi.
Já, sannarlega, þannig fer
lýðræðið að því að fremja sjálfs
morðl
GETUR PÓLITfK STAUN-
INGS BJARGAÐ LÝÐ-
RÆÐINU?
Alþýðublaðið reynir í gær
að sýnast fuljt heilagrar vand-
lætingar út af rökstuddri gagn-
rýni Þjóðviljans á pólitík Staun
ings hins danska. Til þess að
gera vandlætingu sína ofurlítið
sennilegri, verður blaðið reind
ar að rangfæra orð Þjóðvilj-
ans. Vér höfum aldrei haldið
því fram, að Stauning væri vís
vitandi að reka erindi Hitlers,
af því að hann óskaði þess, að
nazistar legðu undir sig Dan-
mörku. Það væri óhugsandi,
þegar af þeirri ástæðu, að Stau-
ning gæti eínskis góðs vænzt
af yfirráðum nazista. Nazístar
hafa áldrei kunnað að meta þá
<eða þakka þeim, sem rutt hafa
fasismanum brautina með rangri
vesalmannlegri pólítík. Það
sýnir meðferð þeirra á ýmsum
þýzkum sósíaldemókrataforingj
um.
Hér er einungis um það að
ræða, að Þjóðviljinn áskílur
sér fullan rétt til að gagnrýna
pólitík ýmsra af foringjum sósí-
aldemókrata á Norðurlöndum,
og þá ekki sízt Staunings. Stau-
ning talar sjálfur manna mest
um lýðræði, og telur lýðræðið
vera leiðarstjörnu stjórnarstefnu
sinnar. Pólitík hans bler þvíeðli
lega að meta frá því sjónarmiði,
hversu hún er til þess fallin
að varðveita lýðræðið á þessari
vargöld, þegar lýðræðisréttindi
fólksins eru umsetin á allarhlið
ar af erlendum og innlendum
fasisma.
En pólitík Staunings er ein-
mitt sú, sem reynsla undanfar-
inna ára hefir sýnt, að er lýð-
ræðinu hin allra hættulegasta:
Sífellt undanhald og vesaldóm-
ur gagnvart fasisinanum, fag-
urmæli og smjaður gagnvart
oft(eldismönnunum, í því skyni
að reyna að blíðka þá og kaupa
sér frið, samfara hóflausum á-
rásum á hina byltingarsinnuðu
verklýðshreyfingu, sem raunar
er sterkasta aflið í baráttunni
gegn fasismanum og fyrirvernd
un lýðræðisins. Þetta mun
Þjóðviljinn gagnrýna — þetta
bler honum skylda til að gagn-
rýna, vilji hann vera hlutverki
sínu trúr.
Herra Stauning, sem Danir
kalla ,,den bedst klædte Maud
i Danmarka, getur vafalaust
sómt sér nógu vel í veislum
hjá kónginum, en hann er áreið-
anlega ekki maðuí' an til aðj
verja hið danska lýðræði, ef á
reynir. Það munu verkamenn
Danmerkur gera, ef til kem-
u.r.
MEÐAN „LÝÐRÆÐISR1KIN“
SVÍKJA LÝÐRÆÐIÐ, REYN-
AST SOVÉTRÍKIN LÝÐRÆÐ
INU TRO.
Ritstjórar Alþýðublaðsins
munu eflaust svara þessu með
röksemd allra pólitískra vesal-
menna: „Hina sósialdemókrat-
isku leiðtoga Norðurlanda tek-
ur það að vísu mjög sárt, að
Abjessinia skyldi vera undirok-
uð af ítalska fasismanum, og
þeir hafa fyllstu samúð með
hinni abessinsku þjóð. En hvað
geta þeir gert? Undirokunin er
staðreynd, og hinar stærrilýð-
ræðisþjóðir eins og England og
Frakkland hafa þegar viðurkent
hana. Hvað getur það hjálpað
Abiessiniu, þó að Norðurlönd
neiti að viðurkenna yfirráða-
rétt Mussolinis? Ættu Norður-
lönd að að koma sér í ónáð hjá
fasistaríkjunum af þeim sökum“
Það er einmitt sá ræfilshátbir
forráðamanna lýðræðisríkjanna,
er kemur fram í slíkum rök-
semdum, sem ryður fasisman-
um brautina.
En eftirtektarvert er það, að
á meðan hin kapítalistisku lýð-
ræðisríki keppast um það, hvert
um annað þvert, að leggjabless
un sína yfir einn hinn blóðug-
asta glæp auðvaldsins, sem sag-
an þekkir, undirokun hinnar
ab(essínsku þjóðar, eni Sovétrík-
in eitt þeirra örfáu ríkja, sem
neita að gerast samábyrg um
slíkt alheimshneyksli. Sovétrík-
in eru eina Iandið, sem þorir að
halda trygð við spánska lýðveld
veldið og greiða atkvæði gegn
framhaldandi viðskiftabanni
gegn hinni löglegu lýðræð-
isstjórn Spánar. (Alþýðublaðið
gætir sín vandlega að segja ekkii
frá þessu!). Sovétríkin er eina
ríkið í Þjóðabandalaginu, sem
sýnir kjark til að reynast trútt
hugsjón friðarins og lýðræðis-
ins, hugsjón frelsisins og sósíal-
ismans. Og fyrir þetta eru þau
ausin níði og rógi af þeim ves-
ölu blaðasnápum, sem Alþýðu-J
blaðið rita.
HLJÓTA SMÁRÍKIN
AÐ HNEPPAST I pJóÐA-
BANDALAG HINNÁ STÆRRI
LANDRÁNSRÍKJA ?
Einhver kynni að segja
sem svo: Þó að Sovétríkin,
máttugasta ríki heimsins, geti
dirfst að bjóða auðvaldinu og
fasismanum byrginn á þennan
hátt, geta smáríki eins og Norð-
urlönd, ekki vogað sér slíkt. En
þetta er örg b.Iekking. Er Mexi-
ko nokkurt stórveldi? Og hefir
þó ekk iMexícostjórn sýnt auð-
valdi tveggja hinna stærstu lýð-
ræðisríka, Bandaríkjanna og
Bretlands, í tvo heimana, tekið
♦
eignarnámi olíulindirnar, sem
voldugustu auðhiángar heims-
ins höfðu nælt undir sig endur
fyrir löngu og jafnvel sliitð
stjórnmálasambandi við Eng-
land, svo að á orði er haft, að
J/Yudtíbimsr
i m
(/^TV5fC
Framsóknarmenn tala mikið
um að »opna« þurfi idrtgreinam-
ar fyrir nýju fólki og segja að
það sé ógurlegt til þess að víta,
að menn geti ekki fengið að læra.
livað, sem þeir vflja (— sem og
líka- er vissulegu sastt). — En á
sama tívva leggur Jónas frá
Hriflu til að loka bcejunwm og
sérstaklega að loka Reykjavik,
banna fátækum bænd-um ad
flytja til Reykjavikur! Sér er nú
livert samrœmið!
**
Jónas f rá Hriflu vitnar mikið
í að Framsóknarmaður einn hafi
borið fram by.gðarleyfistillögtma
192U og átti eftir þeirri tMögu
að láta bæjarstjórmrnar ákveða.
hverjir mættu flytja til bœj-
anna. — Hvar væri nú fylgi.
Framsóknar í Reykjavík, ef sú
tillaga hefði komist í gegn, Jónás
sæll? —
iHróttamót i Rejrkja-
vlk 17. jónf o.k.
íþróttamót verður haldið á í-
þróttavellinum í Reykjavík 17.
júní n.k.
Kept verðuri í þessum íþrótta
greinum: 100 metra hlaupi 800
metra hlaupi, 5000 metra hlaupi,
Hástökki, Langstökki og Stang-
tarstökki, Kringlukasti, Spjót-
kasti og ennfremur ílOOOmetra
boðhlaupi.
Þá verður og kept í þessum
íþróttagreinum fyrir stúlkur: 80
metra hlaupi, Hástökki, Spjót-
kasti og 5x80 metra boðhlaupi.
Öllum íþróttamönnum og. kon
um innan í. S. í. er heimilþátt-
‘taka, í mótinu. Þátttaka tilkynn-
ist glímufélaginu Ármann eigi
síðar en 10 dögum fyrir mótið.
Sannföstofa
mína hefi ég flutt af Nönnugötu
16. á Lokastíg 18, 1. hæð.
Bogga Sigurðar.
það sé í fyrsta sinni á heilli öld
sem nokkurt ríki hafi á friðar-
tímum rofið stjórnmálasamband
við Bretaveldi.
Þetta sýnir, að jif.avel eift
smáríki — hvað þ{ samfylking
margra — getur boðið samfylk-
ingu hins alþjóðlega auðvalds
og fasisma byrginn — ef við
stjórnartaumana standa menn,
sem eru sósíalistar, ekki aðeins
í orði, heldur einnig á borði,
menn, sem ekki eru tengdir bur
geisastéttinni hagsmunalegum
og heimsskoðunarlegum bönd-
Smáríkin þurfa ekki að láta hin
stóru landránsríki, eins og Eng-
land, Þýskaland og ítalíu, hafa
pig í tjóðurbandi.
Ormstunga.