Þjóðviljinn - 25.05.1938, Qupperneq 2

Miðvikudaginn 25. maí 1938
Þ JÖÐVILJINN
1 Verkamannabréf 1
I £3
Aðbúð og kjör sjómannQ á vetr-
arveriíðinni í Keflavík.
„Samvinnufélög seyðíirskra
manna“ gerir út sjö mótor-
báta, sem bæjarfélagið keypti
og leigir sjómönnum. Prjár
síðustu vetrarvertíðir hafa þess-
ir bátar — sem eru ca. 15 tn.
að stærð — verið gerðir út í
Keflavík. Otgerðin hefir yfirleitt
ekki borið sig; ekki fiskastnógu
mikið. Pó hafa mennirnir ekki
hátt kaup, í vetur kr. 1.75 af
skpd. Af því sem upp hefir
hafst, geta í hæsta lagi ein-
hleypir menn lifað, meðan áver
tíðinni stendur, þó ekki nema
með ítrustu sparsemi. En fyrir
heimilisfeður er þetta engin
björg, enda er kaupið miðað
við 25—30 tn. báta, sem inarg-
ir eru með þriðjungi lengri
línu en litlu bátarnir, og þannig
mikið betri aðstöðu til að íiska.
Pað er ekkert réttlæti í því að
hafa sama kaup, miðað við afla,
á 15 og 30 tn. bát. Væri sann-
gjarnt, að premían á 15 tn.
bátunum væri kr. 2.50, þegar
hún er kr. 1.75 á helmingi
stærri bátum. Minni bátarnir
eru í vetur með 300—400 skp.
en þeir stóru með 700—800 skp
Ég hefi ekki verið fyr við
þenna útveg, en fór hingað með
m.b. „Sæþór“ — einum seyð-
firska hátnum — í vetur, vildi
freista þess að fara úr „dauðu“
plássi þangað sem lifandi fram-
Jeiðsla er. Ég þóttist strax sjá,
það á þessu plássi, að hér hefði
ótakmarkað einstaklingsframtak
verið að verki. Hér hefir afar-
mikið verðmæti komið úr sjón-
um —afþvíhefir þorpið mynd
ast, en þrátt fyrir miklar tekj-
ur einstaklinga, og þá fyrst og
fremst útgerðarinnar, á afla- og
gróða-árunum, er öll aðbúðsjó-
manna lítilfjörleg, bátarnir
verða oft að flýja til annara
staða vegna hafnleysis, — Iétt-
bátana, sem farið er á milli
báta og lands, er verið að tosa
upp og niður eftir grýttri fjör-
unni, í stað þess að búa svo
um þá að fjaran mæði þá ekki,
og þurfi ekki 10 menn um
hvern bát frá og að sjó. Að-
gerðarplássin of Iítil, beitupláss
in köld, brakkarnir litlir, og a.
m. k. sá brakkinn sem „Sæ-
þór“ hafði til íbúðar, leit ekki
út fyrir að hafa verið gerður
hreinn síðan fyrsta vertíðin
hófst hér. Purfti eftirgangsmuni
til að fá hann hreingerðan, —
en fegnir vorum við f 'lagarloít
breytingunni, er sú uðgerð
hafði í för með sér? Þetta er
ó. Tirr/efaníegt. Hver bátur
grt %ir uuu kr. fyrir uppsátr-
ið, o,»' auk þess 2 kr. fyrir bát
í hvei í skifti, sem hann fer upp
að svo lefndum „Qarði“, enþað
er þraídaleiðin hér ef upp á
stendur, byrjun á hinni mjög
svo nau 'synlegu höfn. Engin
vatnsleiðsla er í þorpinu, nema
í stöku prívathúsi, en dælur
hingað og þangað, — er vatn-
inu dælt upp og því ekið í
tunnum á handkerru eða sleða.
Eitt frárennsli er í þorpinu með
sjö hús í sambandi, annars
verður að bera allt í sjóinn,
eða henda því í kringum
húsin. Upp að brakka okkar
Seyðfirðinganna er eitt moldar-
svað, enda er íbúðin óhirðandi,
og hefir lítið að segja, þó að
ráðskonur okkar þvoi tvisvar
á dag, og illt verk er það, að
liggja yfir þessum trégólfum,
enda yfirleitt afarerfitt verk,
sem þær hafa.
Svona er ástandið þar sem
skipulagsleysið ræður. Þó að
mikið fé komi á land, þá erþað
dregið út lir framleiðslunni í
allskonar óhófseyðslu einstakra
manna, í stað þess að nota það
til að gera aðbúð verkafólksins
betri.
Sjómenn þurfa að vera vak-
andi um þetta mál, og hlúa
betur að samtökum sínum en
verið hefir. Hver einstakur
smáútvegsmaður er máttlítill til
þess að bæta úr, enda notar
bankavaldið sér það óspart. Al-
þýðusamband íslands verðurað
láta mál sjómanna meira íil sín
taka. I heilt ár er Sjómannafé^
lagið á Seyðisfirði búið ad ít-
reka inntökubeiðni sína í Al-
þýðusambandið hvað eftir ann
að, og verklýðsfélagið á staðn-
um skorað á sambandsstjórn að
taka félagið inn. En alltafstrand
ar á einhverju, nú síðast lík-
lega helzt á því, að þeir sjó-
menn, er fyrir því standa, séu
um of róttækir. Þetta verður
að breytast, og það sem fyrst.
J>orkell Björnsson.
Fjrrirnipd Gorfcls að
,Hóðoriniii‘, se-fea-
konan Antia Salom-
ova Iðtin
Maxim Gorki hafði ákveðna
konu sem fyrirmynd aðalskáld-
söguhetjunnar í skáldsögunni
„Móðirin“.
Kona þessi hét Anna Salo-
mova, pg er nýlátin. Allt fram
á síðustu ár tók hún virkan og
Iifands þáít í baráttu og starfi
verklýðshreyíingarinnar.
Anna Salomova lést í borg-
inni Gorki, eftir langa ogþunga
Iegu .Sovét-yfirvöldin og íbú-
arnir í Gorki gerðu alt sem í
þeirra valdi stóð til að henni
mætti líða sem best. Mörg
þúsund verkamanna fylgdu
kistu hennar til grafar.
Það þarf síma
við sundlaug-
arnar.
Eftir því sem sól hækkar á
lofti og veður batna, eftir því
vérður aðsóknin að sundlaug-
unum meiri. Þægindin þar inn
frá hafa verið aukin, klefar
smíðaðir, gert við sólbyrgin,
sem voru orðin svo úr sérgeng
in, að menn áttu á hættu að
stíga niður úr fúnum gólfunum.
Og samt vantar ýmislegt á, að
þarna sé eins vistlegt og ætti
að vera. Sérstaklega hefði ver-
ið æskilegt, að hafa sólskýlið
stærra og betur úr garði gert,
með sandbeðum, slám og öðr-
um áhöldum til smáíþróttaiðk-
ana. En því verður sennilega
ekki kippt í lag á næstunni til
þess þyrfti gagngerða breytingu
frá því, sem nú er. Hinsvegar
má án mikillar fyrirhafnar bæta
úr einni vöntun við sundlaug-
arnar núna á næstunni — síma-i
leysinu. Það er verið að stækka
símastöðina, svo að nú verða
nóg símanúmer laus, og ætti
þá bærinn að taka síma handa
sundlaugunum til afnota fyrir
starfsfólk og baðgesíi. Það er
ótækt á stað eins og þessum,
að hafa ekki skjótan og nærtæk
an aðgang að síma, hvað sem
fyrir kann að koma. Síminn er
menningartæki, sem tilheyrir á.
svona stað, það eru þægindi,
sem nútímamenn gjarna vilja
veita sér, og baðgestir verða
rólegri, öruggari í sundi eða
sólbaði, ef þeir vita, að hægt
er að ná í síma, hvenær sem
þörf krefur.
Einn af baðgestum.
ÍA/í íví íOí
Skóviðgerðir
Sækjum Sendum<
Fljót afgreiðsla
Gerum við allskonar gúmmískó
Skóvinnustofa
Jens Sveinssonar
Njálsgötu 23, sími 3814
38E38B8E38S8E38E38E38E38E33S38E38E
Plokksskribtolaii
er á Laugaveg 10, opin alla
virka daga frá 5—7 e. h.
Félagar, munið að greiða
flokksgjöld ykkar skilvíslega.
nnnnnnnzinxinzt
Netabætingadeilan.
Jónas Halldórsson, einn af
verkstæðiseigendum, hefir nú
samið við „Nót“, og hófst vinna
hjá iionum aftur í dag.
Ríkisskip.
Súðin var í Vestmannaeyjum
í gærkveldi, og er væntanleg
til Reykjavíkur fyrir hádegi í
dag.
Einu sinni þegar eldspýtnalióng-
urinh Kreuger ætlaði að halda
veizlu, heimtaði hann að veizlu-
salurinn væri skreyttur með 40
lifandi perutrjám með ávöxtunum ó.
Maður var pegar sendur til Eng-
lands og hann keypti par perutré
fyrir 8000 kr. Þegar trjánum hafði
verið komið fyrir í veizlusalnum,
kom Kreuger par til eftirlits og
pá sagði maðurinn við hann:
— Því miður verð ég að láta
yður vita, að tvær perur duttu af
einu trénu. En ég hefi fest pa£
aftur með vir, svo að enginn get-
ur séð missmíði á.-
— Nei — pá fleygjum við trénu
heldur, sagði Kreuger. Ég get ekki
polað neitt svindl.
**
Prestur hafði gert boð á undan
sér, að hann ætlaði að húsvitja í
barnaskóla. Kennarinn skrifaði pá
upp pær spurningar, sem hann ætl-
aði að leggja fyrir börnin, og lét
hvert barn læra svar við peirri
spurningu, sem fyrir pað yrði lögð,
eftir röð. — En nú vildi svo ó-
heppilega til, pegar prestur hús-
vitjaði,_ að einn drengurinn var
veikur. Prestur spurði pann næsta:
— Hvernig byrjar trúarjátningin?
— Ég trúi á Jesúm Krist — —
byrjaði drengur.
— Nei, barnið mitt, pú trúir á
guð föður.
— Nei, pað geri eg ekki. Hann
sein trúir á guð föður, er veikur
í dag.
**
Dómarinn: Því hafið pér mölvað
regnhlífina yðar á höfðinu á kon-
unni yðar?
— Það varð alveg óvart, herra
dómari, hrein slysni. Það var alls
ekki tilætlun mín að mölva regn-
hlífina.
Innbrotspjófarnir.
Eigum við ekki að gera upp, hvers
virði pað er, sem við höfum stolið?
Hvern skollann eigum við að gera
með pað! Það getum við lesið í
blöðunum í fyrra málið.
**
Járnbrautarlest staðnæmdist í
köldu veðri á lítilli stöð. Einn af
farpegum gengur út, snýr sér að;
manni í einkennisbúningi járnbraut-
arpjóna og spyr:
— Skyldi maður hafa tíma til að
fá sér toddy eða einhvern annan
heitan drykk meðan lestin stendur
við?
Hinn hugsar sig um andartak og;
segir svo:
— Það er best fyrir yður, ef pér
viljið ekki verða af lestinni, að
bjóða mér upp á toddy. Ég er
lestarstjórinn!
**
Módirin (við skólastjórann): Ég
vona ,að tviburarnir fái að sitja
saman, pví peir hafa ekki neina
einn vasaklút.
**
Ekkjan (í sorgarbúningi): Hugs-
aðu pér! Á einum premur mánuð-
um liafa fimm menn beðið mín!
Vinkonan: Hvað er að tarna! F.rfð
irðu virkilega svo mikið eftir mann-
inn pinn sáluga?
**
Prestur nokkur spurði dreng að'
pví, hvernig sjötta boðorðið hljóð-
aði.
— Þér skuluð ekki hórdóm drýgja„
svaraði strákur.
— Það stendur ekki pór skulu'ö,
heldur pú skalt, leiðrétti prestur.
— 7á, ég veit pað, en eg vildí
ekki segja pú við yður, svaraðí
strókur.
Smásöluverð.
ú ep,JrlöSd«as2ii tef$»mdgMes «9
rr t£ssm má ef§l vera. Isærra eia
hér segir:
Soussa
Melachrino nr.. 25
De Reszke turks - 20
Teofani - 20
Westminster Turkish A. A.- 20
Derby - 10
Lucky Strike - 20
Reemstma - 25
Lloyd - 10
í 20 stk. pk.
-20 — —
kr. 1,50
— 1,50
— 1,50
— 1,50»
— 1,50
— 0,95;
— 1,45
— 2,00
— 0,70
Lllan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar má leggja
ali að 3% á innkaupsverð fyrir sendingarkosln
aði til úlsölustaðar.
Tóbakseinkasalð