Þjóðviljinn - 25.05.1938, Blaðsíða 3

Þ JÖÐVILJINN
Miðvikudaginn 25. maí 1938
UðÐViyiSIN
Málgagn Konimönistaflokks
tslands.
Kitstjóri: Érnar Olgeirsson.
Kitstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð)., Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugavcg 38. Sími 2181.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
I lausasölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Simi 2864.
Uísvonn
Útsvarsskráin er nýkomin út
og hefir efni hennar verið á
allra vörum síðustu dagana,
sem von er. Útsvörin hækka ár
frá ári, og um leið fækka þó
gjaldendurnir.
Menn spyrja hverju slíkt sæti,
hvað þetta geti haldið lengi á-
fram og hvort ekki sé stefnt til
auðnar með slíku áframhaldi.
Yfir höfuð kemur öllum sam
an um, að ástandið í þessum
málum sé orðið óþolandí, og
að mönnurn séu bundnar óbær-
ar byrðar með opinberum gjöld
um. Um þetta eru allir sam-
inála, þó að menn greini svo
um sjónarmjð í flcstum efnum.
. Pað sem einkum einkennir
niðurjöfnun útsvaranna sem
heild, er, hve há þau eru á
millistéttarfólki og ölfum, sem
hafa nokkurnveginn lífvænleg-
ar tekjur. Verða margir slíkir
menn að greiða meira en mán-
aðarlaun sín í útsvar fyrir ut-
an alla aðra skatta og skyldur.
Pá er og annað atriði, hve út-
svar lækkar á öllum þeim, sem
fram til þessa hafa borið hæstu
útsvörin.
Mennspyrja að vonum hverju
þetta sæti og hvað þetta getj
gengið lengi. Höfuðorsakir þcss
ara ráðstafana liggja í dugleysi
bæjarstjórnarinnar, fálmi henn-
ar og ráðaleysi. Með stjórn
sinni á bænum hefir íhaldið
stefnt öllum atvinnuvegum í
strand og leitt þá til meiri og
minni stöðvunar. Cstjórr.in í
bæjarmálum hefir leitt til þess,
að fjöldi manna hefir orðið að
Ieita á náðir bæjarins um fram
færslu, enda er fátækrafram-
færslan orðinn einn stærsti
gjaldaliður bæjarins. Þetta hefir
hinsvegar gefið ýmsum aftur-
hald: sömustu lýðskrumurum og
blekkinganeistunim bæjarins
færi á þvi að krefjast þess á
opinberum v. ttvangi, aðfátækl-
ingum hér í l:æ verði skipað á
bekk með glæpamönnum og fá-
bjánum. Með slíkum málaflutn-
ingi heiir ’ónas frá Hrif'u hugs-
að :,ér að ná til ’rna miiíi-
stéttarmannanna, se. > verða
mjög hart úti um grciðslur til
bæjarins.
Ástandið í þessum efnum
verður ekki bætt með r einum
skottulækningum, hvorki -ianga-
búðum, átthagafjötrum, að fyr
irmynd Jónasar frá Hriflu, né
annara miðaldaafturgangna. —
Það sem liggur fyrír hendi er
Bvar er biggingavlnnan?
Biidnð ferkiBaiia en ie!likfiir tíHð
vina ið kví ið kjfegja kðs yfir sig og sina
En peir fá pið ekki.
Sumarið er byrjað. En vinnu-
útlitið er það versta, sem lengi
hefir verið. Húsnæðisvandræð-
fara vaxandi, en ekki fæst úr
því bætt. Bygging verkamanna-
bústaða hefir verið hindruð í
sumar, þrátt fyrir marg-endur-
teknar kröfur verkalýðsins um
nægileg framlög til þess og að-
varanir Kommúnistaflokksins á
þingi út af sinnuleysi valdhaú
anna.
Blómatími hefst fyrir liúsnæð
isokur og húsabraskara, — en
við barnafjölskyldum í alþýðu^
stétt blasir gatan eða vistar-
verur, sem ekki eru mönnum
bjóðandi, enda bannaðar með
lögum.
petta ástand lætur reykvísk
alþýða nú ekki bjdða sér leng-
ur. Hún neitar því að standa
\ senn vinnuvana og vantandi
sómasamlegt húsnæði. Hún
heimtar að fá að vinna við að
bjarga sér og sínum. Hún krefst
þess að fá að vinna við að reisa
húsin, sem hana vantar, til að
að bæjarstjórnin beiti sér fyrir
því, að rétta við atvinnuvegina,
stjórni með hagsmuni heildar-
innar fyrir augum í stað hags-
muna fáeinna braskara, aðbæj
arstjórnarmeirihlutinn beiti sér
fyrir raunhæfum umbótum á at-
vinnuvegum bæjarmanna, í stað
þess að leiða þá fyrir ætternis-
stapa eins og verið hefir.
Aðeins umbætur á atvinnuveg
um bæjarins geta létt útsvars-
byrðinni af Reykvíkingum, allt
annað er þýðingarlaust kukl og
fálm.
Pá er enn eitt atriði, sem
ekki má gleyma, þegar útsvars
niðurjöfnunina ber á góma, og
það eru hin tiltölulega lágu út-
svör, sem lögð eru á stóreigna-
menn og mestu gróðamenn bæj
arins. Útsvör sumra þessara
manna eru ískyggilega lág, og
má það mikið heita, ef hér
koma öll kurl til grafar.
Sterkur orðrómur er mn það
hér í bæ, að ýmsir af gróða-
mönnum bæjarins eigi miklar
innstæður í bönkum, sem aldrei
eru taldar fram til skatts, og
ekki koma heldur til greina við
niðurjöfnun útsvara. Pað er að
vísu vafalaust brot á lögum
landsins, að menn stingi eign-
um sínum þannig undan, enhitt
fylgir sögunr’i að Magnús Sig-
urðsson lc’jl það hlutverk sitt
að gada þess fjár, sem lcyndnr-
dóms utan laga og réttar, og
í varðveizlu hans geti gróða-
mennirnir treyst því, að skatt-
• stjórn og aðrir löglegir aðilar
fái ekkert að vita.
Þrautpíndir útsvarsgreiðend-
ur bæjarins eiga fulla kröfu á
því, að þetta mál verði rann-
sakað og úr því skorið, hvort
meiri eða minni brögð séu að
slíku athæfi.
lifa sómasamlegu lífi.
Skapið einingu alþýðunnar, til
að knýja fram sjálfsagðar kröf-
ur hennar um vinnu og sóma-
samlegt húsnæði.
Stefán porsteinsson,
Ásgeir Ásgeirsson:
Matjartaræbt.
ísafoldarprenísm. h.f. 1938.
Þetta er tæpra þriggja arka
kver, sem íjallar um ræktun
matjurta og geymslu þeirra.
Bókinni er skift í eftirtalda
fimm kafla:
1. Um næringargildi matjurta.
2. Kartöflurækt.
3. Grænmetisrækt.
4. Sáðskifti.
5. Geymsla grænmetis.
Eins og gefur að skilja, er
þetta ekki neitt vísindarit um
matjurtir, heldur aðeins þær
nauðsynlegustu upplýsingar og
ráðleggingar, sem óhjákvæmi-
legar eru þeim, sem við ræktun
matjurta fást í stærri eða minni
stíl, settar fram á einfaldan og
alþýðlegan hátt.
Höfundar bókarinnar eru
tveir ungir og áhugasamir garð
yrkjumenn, og eiga þeir þakk-
ir skilið fyrir að hafa tekið
þessar upplýsingar og ráðlegg-
ingar saman fyrir þann fjölda
fólks, sem fæst við ræktun mat-
jurta, enda er lítill vafi á því,
að margir munu taka ráðlegg-
ingar þeirra fegins hendi.
Bókin kostar kr. 1,50 og fæst
í bókaverslunum.
Klofnar sænshi
jafnaðarmanna
flokkurinn?
Kommúnistarnir í Stokkhólmi
hafa undanfarið haldið hvern
vcrkamannafundinn eftir annap
til að ræða ágreiningsmál þau,
sem upp eru komin meðal full-
trúa jafnaðarmanna í borgar-
stjórninni og kjósendanna.
j'undirnir hafa verið mjög vel
sóttir, og hafa verkamenn kraf-
ist þess, að bæjarstjórnin taki
upp heiðarlega verkalýðspóli-
tík. — Klofningin í verkamanna
floknum er mikið rædd, alls-
staðar þ-ir sem verkamenn
koma saman, og láta jafnaðar-
menn það óspart í ljós, aðþeir
muni ekki kjósa framar aðra
fulltrúa í bæjarstjórn en þá,
sem vissa sé fyrir að virðivilja
kjósendanna og starfi í sam-
ræmi við hann.
Tveir af frumherjum byltingarinnar.
Á RAUÐATORGINU 1. MAI.
I fremstu röð standa tveir öldungar, Ignatiev og Samofalz
Báðir þersir menn gengu mjög djarflega fram í byltingunri
1905.
Islesskir læknir fær síyrfe tll
ferabbaneiBSfanssófena erlendis.
liltal við Bioro Sigirlssoo lælni
Þjóðviljinn átti í gær stutt
viðtal við Björn Sigurðsson,
lækni. Eins og birt var í blaðinu
í gær, hefir honum nýskeð verið
veittur 4000 kr. styrkur styrkur
úr Ernst Carlsen-sjóðnuin, til
að stunda krabbameins-rann
sóknir.
— Hefir íslenskum læknum
verið veittur þessi styrkur áð-
ur, spyrjum vér Björn.
— Ekki svo að ég viti. Ann-
ars veit ég lítið meira en það,
sem í skeytinu stendur. Hef
ekki einu sinni sótt um T etta
sjálfur. En Sveinn Bjö’ -on
sendiherra mun hafa ’ t há-
skólaráðinu á, að réi æri að
sækja um þenna " x handa
íslenskum lækni, og prófessor-
ar læknadeildarinnar voru svo
vingjarnlegir að sækja um
styrkinn handa mér.
Er styrkurinn bundinn við að
unnið sé í Danmörku?
— Nei, það er hann víst ekki.
Nanna Egilsdóítir
heldur söngskemmtun í kvöld
jkl. 7 í \Gam!a Bíó.
Dtbrelðlð Djðlviliaon
En ég geri samt ráð fyrir að
verða þar, a. m. k. til að byrja
með. Þar er fyrir heimsfrægur
vísindamaður í vefjaræktun,
þeirri grein, sem eg mun leggja
aðaláhersluna á, prófessor AI-
bert Ficher. Hann er lærisveinn
A. Carrels. Fyrir nokkrum ár-
um kom hann heim 1il Danmerk
ur, og stóð þá um hann mikill
ljómi af erlendri frægð. Carls-
berg gaf honum mjög full-
komna rannsóknarstofnun, og
koma menn víða að þangað til
náms.
— Hefir vefjaræktunin haft
sérstaka þj'ðingu fyrir krabba-
meinsrannsóknirnar?
— Það er ekki fyr eti á síð-
ustu árum að tekist heíir að
rækta lifandi vefi, og ennbá ligg
ur ekki mikið fyrir af jákvæð-
um árangri á sviði k>abbameins
rannsóknanna sérstaklega. En
þarna er fengin mjög. merkileg
aðferð til að rannsaka yíirleitt
líffræði sellunnar.
— Hefir þú unnið að rann-
sóknarstörfum áður?
Undanfarið hef ég unnið á
rannsóknr.rstcfu háskólans, að-
allega hjá prófessor Niels Dun-
gal, að rannsóknum á mæði-
veikinni.
— Gerirðu ráð fyrir að verða
lengi utan?
— Eitt ár. Styrkurinn er mið
aðar við það.