Þjóðviljinn - 02.06.1938, Blaðsíða 3

Þ JOÐVILJINN
Fimtudaginn 2. júní 1938.
Kijóoviuinn
Málgagn Kommúnistaf lokks
íslands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavlk og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
f lausaeölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.
Viðbúnaður Islands
við heimsstriði og
kreppu
Ríkissljórnin rumskar út
af kröfum kommúnista en
útilokar Kommúnístafokk-
inn frá þátlöku í nefnd-
inni.
4. mars í vetur lög'ðu þing-
inenn Kommúnistaflakksins
íram tillögu á þinginu um, skip-
un ólaunaðrar nefndar, sem at-
hugaði og gerði tillögur fyrir
þinglok um undirbúning Islands
undir að mæta heimsstríði og
heimskreppu. — Ekki fengust
hinir þingflokkarnir til að sam-
þykkja þessa, tillögu og síst að
allir þingflokkar aattu þar full-
trúa. En stjórnin tók að rumska
og kvaðst myndu skipa slíka
nefnd, en þó án þess að Koman-
únistaflokkurinn fengi þar full-
trúa. Drifu nú að hvaðanæfa
fréttirnar um að nágrannaþjóð-
irnar væru, í óða önn iað birgja
sig að mat og öðru, — en ís-
lenska, ríkissitjórnin svaf áfram,
þó Island væri, ver statt en nokk-
ur nágrannaþjóðin, — og hinir
þingflokkarnir fengust ekkert
til að gera. Og svo leið þingið.
Þrír mánuðir eiu liðnir.
Stríðshættan orðin svo yfirvof-
andi, að stríð gæti eins brotist
út næsta sunnudag; Þá skrifar
ríkisstjórnin loks: nokkrum
verslunarstofnunum og þrem
þingflokkumi, til að biðja þá um
að skipa menn í nefnd til að at-
huga þetta vandamál, sem
kommúnistar hafa vakið máls á
og krafist skjótra aðgerða í. En
Kommúnist aflok kurimi á að
vera útilokaður frá nefndinini,
— eáni aðilinn, sem hefur haft
augim opin, — einz krafturinn,
sem vitað er a,ð myndi fyrir al-
vöru vinna að aðgerðum í þessu
máli, er útilokcuður.
Braskaraklíka heildsalanna,
sem hlakkar til styrjaldar til að
geta fengið »&tríðsgróða«, fœr
að skipa futltrúa í nefnd, til að
varðveita þjóðina fyrir okri og
vöruskorti, — en meginhluti
verkalýðsins fær engan fuiltrúa
í nefndina, þar sem meiri hluti
Alþýðuflokksins, og Kommún-
flokkurinn verúa útilokaðir.
Á herðumi ríkisstjórnarinnar
og þeirra stofnana, er hún velur
sér til samstarfs, hvílir ábyrgð-
in á því hvernig Island er búið
við næstu styrjöld og kreppu.
En alþýðan heimtar að ekki sé
Kðnslengnr af Inrhnldslns
og vopn alþýðnnnar.
7
rvjrcWj
Ihaldsöflin i Framsókn og Alþýðuflokknum
hafa rænt alþýðuna málgögnum hennar og nota
þau sem vönd á hennar eigin bak. — Þjöð-
viljinn er eina dagblaðið, sem alþýðan á.
Pað eru vonandi ekki margir
einstaklingar í röðum íslenzku
alþýðusamtakanna gæddir svo
miklu hversdagslegu jafnvægi,
að þeir hafi komizt hjá að láta
þau 'ipólitísku svipbrigði, er
einkennt hafa stjórnmálaþróun
síðustu tveggja ára, raska ró
sinni.
Peir drættir, sem skýrast eru
markaðir í viðburðarás stjórn-
málanna, eru án efa hinngreini
legi samdráttur þeirra afla,sem
berjast um aðstöðu þjóðfélags-
stéttanna til yfirráða yfir auði
lands og sjávar.
Alþýðan hefir á tveim síð-
ustu árum sannað það betur en
nokkru sinni fyr, hvert skyn
hún ber á nauðsyn þess að
sameina kraftana í barátftinni
fyrir íhlutun hinna mörgu og
fátæku til að stjórna málum
sínum, í stað þess að hlýta
valdboði hinna mörgu og ríku
í einu og öllu.
Þessi vaxandi skilningur al-
þýðunnar til þess að gjörnýta
þrótt sinn og þau átök, ýsem
af honum vaxa, kristallast í
körorðinu: Eining alþýðunnar.
1 áttina til þessa glæsilega
marks keppir nú meginþorri
allra vinstri manna, og ljóm-
inn, sem af því stafar endur-
vekur í brjóstum þúsundaþjóð-
hollra manna og kvenna eld-
móð, sem orðinn var að orku-
gjafa hatursfullra bróðurvíga
og sundurtætandi félagsdeilna.
En ákveðnum og föstum
skrefum hefir önnur sveit fylkt
liði til móts við raðir alþýðunn-
ar. Það er hin gamla vígbúna
sveit afturhaldsins, sem íslensk
a\þýða hefir séð þramma gegn-
um aldirnar og brjóta niður
hvern þann gróðurvísi, erjarð-
settur var hinum fátæku til
skjóls og hlífðar. Pessi her-
fylking kyrstöðuaflanna hefir
nú verið endurskipulögð til
nýrrar sóknar á réttindi alþýð-
unnar. Með nýjum tækjum og
aðfengnuin blelckingameðulum
hefir hún knúið að dyrum hverr
ar sálar, sem von gat talist um
að vera nógu lítil og Ijósvana
til að geyma ögn af ^alþýðú-
fjandskap og afturhaldsmuggu.
Húsbændurnir lcusu að ein-
kenna tilgang hugsjóna sinna
með nafninu á morðsveitum
Francos og kalla sig „Breið-;
fylkingu".
Það eru í raun og veru að-
eins þessar tvær sveitir, sem
pú takast á í íþjóðfélaginu. Það
er sveit hinna mörgu og fá-
lengur sofið, heldur unnið »með-
an clagur er«.
tæku, sem markað hefir sér
brautina til einingar alþýðunn-
ar og sósíalismans og herfylk-
ing hinna fáu og ríku, semtek-
ið hefir sér vopn fasismans 'í
hönd og gert hefir stefnumið
hans að hugsjón framtíðar
sinnar.
Kommúnistaflokkurinn sem
heild hefir tekið sér stöðu á
víglínu einingar og sósíalisma.
Foringjar „Sjálfstæðisflokksins'
hafa búið um sig í grafreitum
afturhalds og fasisma. En bar-
áttan um leiðarvalið stendur nú
innan Alþýðuflokksins og
Framsóknar. Það er að vísu
auðsætt í stórum dráttum
hvernig sú barátta fer. Þeir af
foringjum Alþýðuflokksins, serri
verkalýðurinn hefir hossað
hæst, án tillits til þess hversu
náin kynni við yfirstéttina, völd
hennar og peninga, bein þeirra
mundu þola, eru; í þann veginn
að læðast yfir „the no mans
land“, og foringi Framsóknar-
flokksins er í raun og veru að-
eins í verslunar- og innkaups-
erindum fyrir afturhaldið, enn-
þá í hópi vinstri manna.
Alþýðan mun ekki láta hend-
ur fallast, þótt hún sjái á bal-j
mönnum, sem lengi hafa staðið
í forustunni, til þess er hún of
margreynd af harmsögu svik-
anna. En hún hlýtur að íhuga
það ástand gaumgæfilega, þeg-
ar „foringjarnir", sem seldu
„manndóm“ sinn og „sannfær-
ingu“ við gjaldi yfir til and-
stæðinga hennar, ætla einnig
að hafa á brott með sér þau
tæki, sem hún hefir skapað með
striti sínu og baráttu, vopnin,
sem hún hefir smíðað og hvatt
til baráttu sinnar og fengið illu
heilli í hendur þeim mönnuni,
sem bregðast trausti hennar á
úrslitastundu, og beita þeim á
hennar eigin bak.
Þannig standa málin.
Dagblað Framsóknarflokks-
ins — sem grundvallað er á
fjármagni því og völdum, sem
bændur hafa lagít í hendurfull-
trúa sinna, til að vera útvörður
samvinnuhreyfingarinnar og
verjandi frjálsar hugsunar í
höfuðstað landsins — hefir ger-
samlega brugðist hlutverki sínu.
Það hefir notað hvert tækifær;
til þess að fjandskapast við
samherja og „systur“ sam-
vinnustefnunnar, verldýðshreyf-
inguna. Það hefir fylt í e;yður
andstæðinga hennar, þar sem
þá skorti annaðhvort hug-
kvæmni eða þor til heiftarlegri
árása á verkalýðinn. og mál-
efni hans. Það kunna líka að
vera samofin ráð tveggja verk-
lýðsfjandsamlegra aðila, í von
um heppilegri árangra að
Framsóknarflokkurinn og blað
hans hefir gengið fram fyrir
skjöldu í framkomu og máls-
vörn harðsnúnustu lagafjötra,
sem reyrðir hafa verið að al-
þýðu landsins og samtökum
hennar. Eitt er víst að óska-
börn framsóknarforkólfanna;
Landsbankaklíkan, Kveldúlfur,
þrælalögin og hið yngsta, átt-
hagafjötrarnir, eru ekki skil-
getin afkvæmi samvinnustefn-
unnar. Það eru hórgetnaðir í-
haldsins, sem Jónas frá Hriflu
og lians nótar hafa verið fengn-
ir til að sverja á samvinnu-,
hreyfinguna og þann flokk, er
fylgjendur hennar skópu í önd-
verðu.
Þannig hefir Nýja dagblaðið
í höndum afturhaldsseggjanna
í foringjaliði Framsóknar orð-
ið til þess að þyrla upp sand-í
byljum íhaldsmennskunnar yf-
ir þá gróðurbletti, er tók sam-
vinnuhreyfinguna áratugi að
skapa.
En þegar litið er á sporin,
sem flóttamennirnir frá sósíal-
ismanum hafa skilið eftir sig
í verklýðshreyfingunni og Al-
þýðuflokknum, verða niður-
stöðurnar þó enn raunalegri.
Alþ)'ðuflokkurinn, þetta vígi,
sem geymdi djörfustu vonir ís-
lenskrar alþýðu um fram-
kvæmd hugsjóna sinna, sósíal-
ismann — er sem herjuð og
rænd borg. Allt, sem minnir á
forna frægð, hugsjónir, sósíal-
isma, er horfið. Blað flokksins,
sem eitt sinn sótti ’ log varði
.málstað verkalýðsins, röddin,
sem hrópaði um að luppræta
hneykslin hvar sem þau fynd-
ust, hrópaði niður með fjár-
málaspillinguna og mótmælíi á-
kveðið öllum tilraunum til þess
að fjötra samtök alþýðunnar,
gladdist og flutti sannar fregn-
ir af sigrum verkalýðsins, hvort
sem þeir unnust í Rússlandi,
Danmörku, Frakklandi <eða
Kína — þetta blað, þessi rödd
eru þögnuð.
í stað þessa er Icomið auð-
virðilegt sorpblað með hjáróma
og skrækum geldingstón. Þetta
blað hefir gert sundrung verka-
lýðsins að kjörorði sínu, 'það
ræðst heiftarlega að samtökum
hans, svívirðir forvígismenn á-
hrifamestu og stærstu verka-
lýðsfélaganna, hylmir yfir
hneykslin og ver samábyrgð
húsbænda sinna í þeim, berst
fyrir fjötrum á samtök alþýð-
unnar og skiptir svo bróður-
lega kjörum við Morgunblaðið
að ritstjórar þess draga sig í
hlé og roðna við að flytja lyg-
ar og blekkingar um þróun
y>Þér ferst Flekkur að g,elta«
— datt mér í hug er ég las
»leiðara« N. Dbl. í gær. — N.
Dbl. er að vandlæta wm frétta-
burðimi frá fasisttaríkjunum, og
heimtar að aðeins samdeikurinn
sé sagður. En hvað gerir blaðið
sjálft? Það er einmitt i þessari
vandlæiingagrein m,eð svívirði-
legustw ósannindi wm, Sovétrík-
in, leyfir sér að tala um réttar-
morð, þegar nokkrir njósnarar
og spellvirkjar eru dœmdir þar
af opinbermn rétti og skotnir.
Þó keyrir heimskun fram úr
hófi, þegar blað'greyið fer að tala
um þá U0 njósnara, sem skotnir
voru í Engiandi nýlega. Blaðið
kallar þetta réttarmorð! Slíkt er
lierber vitleysa. Þó þessir UO
njósnarar hafi eklci verið ákcerð-
ir og dœrndir af opinberwm, rétti
— eins og í Rússlandi —, þá eru
þeir auðviiað dœmdir af her-
rétti fyrir hiktum dyrum — og
drápið á þessum njósnwrum er
því jafn löglegt og t. d. sams-
konar dráp enska herréttarins á
hundrucum Araba í Palestínu.
Og Þjóðvitjivm. harmar síst hlut-
skifti þessara þýsku njósnara.
— Ilvað heionildir snertir, þá er
N. Dbl. best að smía sér til
ensku sendisveitarinnar eða
Daily Herald.
sósíalismans í Sovétríkjunum,
er þeir sjá tækni rógburðarins
I geysast fram í slíkum úndra
tilbrigðum á síðum Alþýðu-
blaðsins.
, Þannig fóru þessi vopp.1
Eftir stendur alþýðan, særð
yfir svikunum, ásakandi oftrúna
á foringiana, fyrirlítandi grið-
rofana, sviphvöss og ákveðin
í að láta ekki bugast.
Hún lifast um í vopnabúri
sínu og sér þar aðeins ,einn
traustan, bifran vigur, vopn,
sem fengið hefir herslu í lát-
lausri baráttu fyrir málstað al-
þýðunnar undanfarin tæp tvö
ár:
Eina trausta baráttutækið,
eina dagblaðið, sem alþýðan á
í dag, er þjóðviljinn.
Gegn öllum þeim árásum, er
verkalýðsstéttin hefir sætt á
undanförnum 19 mánuðum,hef-
ir Þjóðviljinn sfaðið traustur
og óbifanlegur. Þessu litla blaði
hefir tekist meistaralega að
samræma sólcn og vörn alþýð-
unnar, vinna annarsvegar að
því háleita ætlunarverki Komm
únistaflokksins að sameina alla
alþýðu íslands til baráttu fyrir
lýðræði, frelsi og sósíalismaog
standa hinsvegar sem brotmúr
allra hinna ósvífnu árása, sem
afturhaldið hefir gerf, ýmist
frá höfuðstöðvum sínum eða
úr launsátrum innan Alþj'ðu-
flokksins og Framsóknarar.
En það má allri alþýðu vera
ljóst af reynslu liðins tíma, að
því fátækari sem hún er aftækj
um til baráttunnar, því meiri
rækt krefur skyldan að lögð
sé við gjörbeitingu þeirra.
Þegar tveimur blöðum, sem
Framh. á 4. síðu.