Þjóðviljinn - 14.06.1938, Síða 2

Eriðjudagian 14. júní 1938.
P' JðPVILJiyN
„Við munum berjast
þar til yfir lýkur“
Islcndingur lýsir lífinu á Austurvígstöðvunum á Spáni
Kafli úr bréfi frá félaga Hallgrími Hallgríms-
syni, sergent í spánska lýðveldishernum.
Það ber stunduni við að menn
eru myrtir, og gengið frá líkum
þeirra í kössum eða ferðakistum,
og eru þau þá stundum send þannig
langar végaleiiðir. Sagt er að þetta
hafi borið við fyrst í London árið
1854- -Eina nóttina myrti kona mann
í fátækrahverfi í London. Hlutaði
hún Jikiið í sundur og kom því fj'rir
Hallgrímur Hallgrímsson
AUSTURVÍGST.. í APRÍL.
Hér sit ég undir olívutré og
hripa þetta. Pað er snemma
morguns og sólin hefir þegar
rekið næturkuldann á brott. Við
höfum vart sofið undir þaki um j
þriggja vikna skeið, og erum |
farnir að venjast næturkuldan- I
um, sem ennþá er engu minni, j
en fyrir mánuði síðan. Við
liggjum hér í varastöðu skamt
austan við Ebró-fljót h. u. b.
miðja vegu milli borganna Ler-
ida og Tortosa, — reiðubúnir
að fara á stúfana ef nauðsvn
krefur; en síðustu daga hefir
verið tiltölulega kyrt hér á víg-
stöðvunum. Fasistasóknin virð- -
ist vera að mestu stöðvuð. —
Ég er hér sergent yfir 11 manna
hópi; það eru félagar frá Sví-
þjóð, Noregi, Þýskalandi, Aust-
urríki og Costa-Rica (Mið-
Ameríku). Við æfum og skipu-
leggjum. Höfum að vopni nýja,
sterka riffla, handsprengjur og
eina nýja, ágæta og létta vél-
byssu, sem er okkar stolt og
eftirlætisgoð. Næstu skipti ætl-
um við að gera betur en síðast.
Um síðustu mánaðamót var
'ég; í fyrsta skipti í ifremstu línu.
Vorum við sendir út á móti
hinni miklu þýsk-ítölsku sókn.
Það voru erfiðir dagar. Þeir
höfðu sprengju- og „jakt“-
flugvélar, stórskotabyssur og
brynvagna, eins mikið og þeir
vildu. Dag og nótt rigndi þessu
góðgæti yfir okkur. Næstum
daglega komu nýjar sendingar
vígvéla til þeirra frá fasista-
löndunum, en við höfðumnæst-
um eingöngu okkar fótgöngu-
liðsvopn. „HIutleysis“-stefnan
lifi!!
Við gátum ekki staðist slíkt
ofurefli; eptir heiptúðugt á-
hlaup fasistanna urðum við að
liörfa undan kvöldið 31. mars.
Þeir ráku flóttann. Um sterkar
varnarlínur var ekki að ræða
hjá okkur. Við gengum fram
á nótt svo lengi sem fæturnir
gátu borið okkur. Til hægri og
vinstri heyrðist sífelld stór-
skotahríð fasistanna; markmið-
ið var að króa okkur inni og
útrýma algjörlega Alþjóðaher-
sveitinni. Það tókst þó ekki.Við
vorum um það bil 30—40 sam.
an með vopn okkar og við ult-
um út af úrvinda af þreytu um
miðja nótt í skógarlundi ein-
um. Næsta morgun voru all-
ir horfnir nema hvílunautur
minn. Við gengum síðan tveir
áfram. Óþekkt land, alltaf það
sama: Brött fjöll, djiíipir dalh
pinjulundar á fjallatoppunum,
akurlendi og olívur í hlíðum á
ótal stöllum. Við áttuðum okk-
ur bara eftir sól og vindi. Hitt-
um fleiri félaga og gengum sam-
an 15—20 með varkárni áfram.
Um miðdegi sáum við flokk
Frá Tortosa. — Hermenn úr lýðveldishernum með særða fé-
laga á börum.
Mára. Ég gekk fyrstur og þeir
umkringdu mig, en hinir hurfu ;
í skóginn. Kúlum rigndi allt í j
kring og ég Iézt verða fyrir
skoti og falla. Márana grunaði
ekki annað ^sem betur fór) og
byrjuðu að ræna mig og rupla.
Plokkuðu allt smátt og stórt,
sem ég hafði í bakpokanum og
vösunum og svo auðvitað vopn-
in og allt tilheyrandi. Mértókst
þá með snarræði að grípa hand
sprengju, fleygja henni í þá og
kasta mér svo niður hlíðina. í
Kúlunum rigndi, en þeir hæfðu ,
ekki.
Svo gekk ég lengi aleinn um j
ókunn fjöll — alltaf í norð-
austurátt og kom um kvöldið
að bóndabæ og fékk lítilsháttar
mat og svaf þar. Bændurnir eru
með okkur og vilja allt fyrir
okkur gera. Þá hafði ég ekkert
borðað í tvo sólarhringa. Dag-
inn eftir hitti ég tvo austur-
ríska hermenn og komst með
þeim yfir Ebró. Þar hittum við
brátt hermenn vora.
Nú hefir Alþjóðahersveitin I
verið endurskipulögð og hér í |
Márar í Katalóníu.
„Innrás ykkar í hérað þettaþýð
ir sigur kristindómsins og hina
germanska anda. Heil!“
varastöðinni hvílum við okkur,
þvoum og aflúsum. Ástandið er
reyndar mjög ískyggilegt, en
við ætlum þó að berjast þar til
yfir lýkur, þrátt fyrir allt ofur-
eflið, sem hin dásamlega enska
,,hlutleysis“-pólitík hefir skap-
að okkur.
Skotgrafakveðja til frjáls-
lyndra íslendinga!.
Hallgrímur Hallgrímsson.
Fótgönguliðar við Lerida.
í ferðatösku. Eftir nokkra daga
fór hún af stað með jíað niður að
Waterloobrúnni, batt taug i töskuna
og lét hana síga niður fyrir úti á
miðri ánni. Þegar hún hugði að
taskan værii komin á áfangastað-
inn, flýtti hún sér heimleiðis.
En konan gætti þess ekki að task-
an hafði lent á einum brúarstólpan-
um og sat þar föst. Fanst húra
litlu síðar og hófst nú rannsókn
í málinu. Einn af brúarvörðunum
hafði séð til ferða miðaldra konu*
sem var að rogast með tösku. Gat
vörðurinn gefið greinagóða lýs-
ingu á konunni. En þrátt fyrir all-
ar rannsóknir hefir það ekki kom-
ist upp ennþá, hver var völd að
morðinu, né hver hinn myrti mað-
ur var.
**
Frúin: Voru hjónin, sem þér vor-
uð hjá, dús við yður?
Vinnukonan: Já, húsbóndinn.
**
Kennarinn: Hvort vildir þú held-
ur vera Nopóleon eða Cesar, dreng-
ur minn?
Drengurinn: Ég vil helst vera ég
sjálfur, því ég á afmæli á morgun.
**
Hvað munduð þér gera, ef fjand-
menn vorir eitruðu vatnið? spurði
herforinginn einn hermánnanna.
Hermaðurinn: Ég mundi drekka
öl í vatns stað.
** : "1
Kennslukonan: Þegar ég var á
þínum aldri, kunni ég allar kon-
ungaraðir upp á mínar tíu fingur.
Lærisveinninn: En þá voru líka
svo fáir konungar. .
**
Menn hafa fundið upp á því sér
og öðrum til skennntunar að láta
„skjóta sér‘“ út úr fallbyssum.. Að
vísu er þetta „plat“, því að fall-
byssan er aðeins járnhólkur og fjöð-
ur er látin koma að sama gagni og
púður endranær. Hinsvegar er
reykur sá, sem kemur við þetta
tækifæri með öllu óviðkomandi
„skotinu‘“. En hvað um það, á
þennan hátt láta menn ,,skjóta‘“'
sér nokkra-«ietra upp í loftið.
Nú hefir ameriskur verksmiðju-
eigandi, sem framleiðir slíkar „fall-
byssur‘“, búið til eina, sem hann
segist geta „skotið“ bróður sínum
með 1000 fet upp í loffið. Þess þarf
auðvitað ekki að geta, að mann-
auminginn á að hafa fallhlíf með
með sér í ferðina.
**
Ung móSir: Er það ekki gamal-
dags að gefa börnum mjólk að
drekka?
Lœknirinn: Jú, það getum við ef
til vill kallað það, en börn eru
alltaf dálítið gamaldags.