Þjóðviljinn - 30.06.1938, Blaðsíða 2

Fimmtudaginn 30. júní 1938
PJOÐVILJINN
I Ameríku er nú verið að undir-
búa nýja Tarzan kvikmynd, sem á
að heita „Tarzan og græna gyðjan'“.
**
Við hátíðahöldin í Danmörku i
tilefni af því að hundrað og fimt
íu ár voru liðin frá pví að átthaga-
fjötrarnir voru leystir, flutti Friðrik
krónprins ræðu þar sem hann sagði
meðal annars, að það væri ósk sín
að honum sem krónprinsi auðnaðist
að gera jafnmikið fyrir danska
bændur og krónprinsinn danski
gerði um pær mundir, sem átt-
hagafjötrarnir voru leystir. Ýmsum
Dönum pótti petta vel mælt ai
prinsinum og minntust pess að hlut-
verk hins inarglofaða krónprins vai
svo mikið af peim ástæðum einuin
að faðir hans var mestan hluta æf-
innar brjálaður vesalingur.
**
1 tilefni af pessu komst eitt dönsku
blaðanna svo að orði, um áhuga
krónprinsins i bændamálum: „Hvað
krónprinsinn snertir er pað tákn-
rænt fyrir pað hlutverk, sem hann
vildi eiga í hátíðahöldunum, að
hann lét ekki sjá sig við hátíða--
höldin í ráðhúsinu eða við stytt-
una. Það var ekki fyr en búið var
að bera á borð í National-Scala,
sem hann lét sjá sig og taiaði nokk-
ur þýðingarlaus orð.
**
Það er orðinn nokkur tími síðan
hingað hefir kornið kvikmynd, sem
Harold Lloyd hefir leikið. Nú hefir
hann tilkynnt, að hann ætli að leika
í nýrri kvikmynd sem á að heita
„Gætið yðar, prófessor1". Býst Lloyd
við að myndin verði tilbúin í haust.
Svissneskt lilað skýrir frá pví ný-
lega að pýzkur bóksali einn liafi sett
út í glugga lijá sér ýmsar lielgi-
myndir, sem einkum voru ætlaðar
til isplu handa fermingarbörnum.
hafði bóksalinn verið vanur pessu
frá fornu fari. Einn morguninn tek-
ur liann eftir pví, að fyrir glugg-
ann hafði verið limt bréf og letrað
á það: „Trúið pið ennþá á pessi
svik". Bóksalinn sneri sér þegar til
lögreglunnar og bað hana að taka
áletrun þessa af giugganum, en hún l
sinnti pví engu.
Þá tók bóksalinn pað ráð, að i
hann fékk sér myndir af Hitlei, :
Göbbels og Göring og öðrum naz- 1
istasprautum og nokkur eintök af j
„Mein Kampf'" og setti út í glugg-
ann í stað helgimyndanna, en lét
áletrunina standa. Dreif nú að múg-
ur og margmenni til pess að virða
fyrir sér gluggasýningu pessa og j
ekki er annars getið en að lögrejgl- (
an hafi nú reynzt bóksalanum hjálp- j
leg að ná burtu áletruninni. j
Fiokksíélaoar
og aðrir Iesendur!
Skiptið við þá, sem aug- ;
lýsa í þjóðviijanum, og lát- .
ið blaðsins getið!
Alþýðnblaðið reynir að
gera Signrð Qnðnanndss.
að pislarvettl.
Framhald af 1. síðu.
hontim þýðir ekkert að reyna
að ganga frá nafni sínu þar
En slíkar falsbréfaskriftir voru
út af fyrir sig ærin ástæða til að
víkja hverjum trúnaðarmanni
sem var úr trúnaðarstöðu sinni.
í fjórða lagi hafi bigurður
falsað kjörskrá félagsins fyrir
þetta ár, með því að setja þar
inn menn, sem vegna skulda
voru ekki íullgildir félagsmenn.
8kiptu menn þessit lokkrum
tugum. Þarf vitanlega ekki um
það að spyrja, af hvaða sauða-
húsi þeir menn eru, sem hafa
notið slíkra ívilnana á kostn-
að félagsins. Á sama hátt hafi
Sigurðut' án nokkurra heimilda
látið tugi félagsmanna greiða
lægri ársgjöld, en aðalfundur
hefir ákveðið í hveit sinn.
Höfuðsök Dagsbrúmrstjórnar
innar telur Alþýðublaðið þó
vera, að Sigurður Guðmunds
son skuli vera vændur um van-
rækslu í stárfi sínu, þ. e. ínn-
heimtu félagsgjaldanna. Ensam
kvæmt reikningum Dí gsbrúnar
síðastliðið ár hafði Sigurður
innheimt alls í apríllok kr.
4736,52, en á sama tíma í ár,
eða þegar Sigurður lét af störf-
um, hafði hann aðeins innheimt
kr. 1853,08, eða kr. 2883,44
minna en á sama tíma í fyrra.
þessi innheimta Sigurðar hrökk
aðeins liðlega fyrir kaupi hans
þessa fjóra mánuði, sem var
kr. 1500,00. Sést bezt af þessu
að Sigurður hefir varla gert
annað fyrir Dagsbrún en að inn
heimta svo að hann gæti borg
að sjálfum sér út. Um hitt hirti
hann ekkert, þó að tekjur fé-
lagsins rýrnuðu um nær þrjú
þúsund krónur, miðað við sama
tíma fyrra ár.
Alþýðublaðið varast að minn-
ast á þessar staðreyndir, þessi
trúnaðarbrot og vanrækslu í
starfi Sigurðar. „Skjaldborgar-
menn“ hafa engin rök fram að
færa gegn þessari ákvörðun
Dagsbrúnarstjórnarinnar, og
grípa því til þess að hafa hátí
og láta glymja í tómum asna-
kjálkunum. Einu vopn þeirra eru
blekkingar og aukvisalegt hug-
arvíl.
Ef Alþ)'ðublaðið óskar eftir
nánari skilgreiningu á orsökum
þess, að Sigurði Guðniundssyní
v<ir sagt upp starfi sínu, er
hægt að leggja fram nokkra
tugi dærna til skýringar því,
sem þegar hefir verið sagt.
Joe Lonís æfir sig.
Enn er mönnum í fersku minni kappleikurinn milli Joe Lu-
is og Max Scluneling um heimsmeistaratignina í lmefaleikjum
þyngsta flokki.
Fóru leikar svo, að Joe Louis s’graði Schmeling- í 3 lotum
og hélt þannig heimsmeistaratitlinurr með mesta sóma.
Á myndinni sést Joe Louis vera að æfa sig undir kapp-
leikinn við Schmeling. Pjálf-arinn er cmnig frægur tinefa-
leikari: Armstrong, heimsmeist-ari í „fiðurvigt“.
Bæjarstjórnakosiiiisgarii'
ar í Tékkóslóvakin vorn
«
signr iyrir lýðræðisöflin
KommúBistaflokkariiiB og fiokk-
nr Benesrikisforsetaunna mest á
Undanfarna mánuði hefirbar-
áttan um sjálfstæði Tékkóslóva-
kíu vakið athygli manna um
allan heim. I’ýski fasisminn hef-
ur ekki farið dult með þá fyr-
irætlun sína að ráðast á Tékkó-
slóvakíu, eins fljótt og færi gæf-
ist. Með stöðugri undarilátssemi
lýðræðisstjórnanna í Vestur-Ev-
rópu í Spánarmálunum og gagn
vart sjáltstæði Austurríkis þótt-
ist þýski fasisminn hafa fengið
þá staðfestingu á valdi sínu, að
hann væri fær í áframhaldanþi
stórræði. En' í jnálum Tékkósló
vakíu rak Hitler sig á mót-
spyrnu, sem nægði til að af-
stýra árás þýzka hersins: Varn-
arvilja þjóðarinnar sjálfrar og
öflug bandaríki, Sovétríkin og
Frakkland, sem vitað var að
hefðu staðið við skuldbindingar
sínar gagnvart Tékkóslóvakíu e\
á landið hefði verið ráðist.
Undir slíkum kringumstæðum
verða atriði, sem annars hafa
ekki stórpólitíska þýðingu, að
hörðum átökum milli hinna
ráðandi afla. Þannig urðu bæja-
og sveitastjórnakosningaiTU r er
fóru fram í Tékkóslóvakíu 22.
og 29. maí og 12 júní að at-
burði, er allur heimurinn fylgd-
ist með.
Af þeim fregnum, er borist
hafa, er hægt að fá heildar-
mynd af kosningaúrslitunum.
Allstaðar í tékknesku héruð-
unum hefir straumurinn legið til
vinstri, tékknesku lýðræðisflokk
arnir og verklýðsflokkarnir
vinna stórum á. Einkum var á-
berandi vinningur Benes-flokks-
ins og Kommúnistaflokksins í
höfuðborginni, Prag, en þessir
flokkar bættu einnig mestu við
sig úti um tékknesku héruðin.
T ékkneski Kommúnistaflokk-
urinn vann allstaðar á. Fylgi
hans fór Iangt fram úr því, sem
hann átti við síðustu bæjar-
stjörnarkosningar, en flokkurinn
hafði einnig bætt við sig fjölda
atkvæða frá þingkosningunum
1935. í fimmtíu stærstu
iðnaðarbæjunum í Tékkóslóva-
kíu, er kosið var í 12. júní, fékk
Kommúnistaflokkurinn árið 1935
rúm 30 þúsund atkvæði, en fékk
5iú í kosningunum tæp 36 þús-
und atkvæði.
Flokkur Benes ríkisforseta, er
nefnir sig „Tékkneska.sósíalista'
vann einnig á allstaðar, og fékk
einkum atkvæðaaukningu sína
frá afturhaldsflokkunum. Sigur
Benes-flokksims er tvímælalaust
því að þakka liversu ákveðna
afstöðu hann hefir tekið í land-
varnarmáíunum. í sömu fimtíu
bæjunum, sem áður er um get-
ið, fékk Benes-ijlokkurinn 1935
a,lls rúm 36 þúsund atkvæði, en
fékk nú tæp 42 þúsund.
Jafnaðarmenn hafa yfirleitt
haldið fylgi sínu, en töpuðu þó
á nokkrum stöðum vegna þess
að þeir beindu kosningabarátt-
áttunni fyrst og fremst gegn
Kommúnistaflokknum. 1 þeim
fimmtíu bæjuin, er áður getur
fengu jafnaðarmenn 1935 alls
35608 atkv., en nú í kosningun-
um 35805 atkv.
Yíirleitt má því segja, að
verkalýðsflokkarnir og lýð-
ræðisöflin hafi unnið sigur í
kosningunum. I Prag og öllum
helstu tékknesku borgunum
fengu vinstri flokkarnir þrír á
kveðinn meirihluta. Og þarna
er um annað og meira að ræða,
en stjórn nokkurra tékkneskra
borga. Sigur \instri flokkanna
á þessum þýðingarmiklu stöð-
um hefir rnikla stórpólitíska
þýðingu. Með því að fylkja sér
um þessa flokka hefir tékkneska
þjóðin sýnt, að hún er ákveðin
í að láta ekki undan hótunum
fasismans, en í 'þess stað fylkja
sér til varnar sjálfstæði sjálf-
stæði sínu.
Afturhaldið í tékkn. héruðun-
um beið mikinn ósigur. Tékkn.
borgaraflokkarnir fengu að
kenna á afsláttarpólitík sinni
gagnvart ásókn fasismans, fólk-
ið trúði þeim ekki lengur. Stóru
tékknesku afturhaldsflokkarnir,
sem í mörgurn borgum höfðu
úrslitaáhrif, eru nú svo að segja
allsstaðar orðnir áhrifalitlir.
Eftir þessar bæjarstjórnar-
kosningar, er það ljóst, að Hen-
lein getur ekki reiknað með
neinum bandamanni, sem nokk
uð kveður að, í tékknesku hér-
uðunum.
Pá er að víkja að kosningun-
um í Súdetahéruðunum, þarsem
baráttan fyrir lýðræðinu erheit
ust. Enginn vafi er á því að
kosningarnar 12. júní urðu
Henlein bitur vonbrigði. Hann
hafði ætlað sér að sýna með
kosningum þessum, að fólkið,
sem í Sudetahéruðunum b)ír,
skipaði sér um kröfur fasist
anna. Eftir þeim fregnum, sem
borist hafa úr 226 þýskum kjör-
dæmum fékk Henlein-flokkur-
flokkurinn þar alls 4505 fulltrúa,
en Kommúnistar, þýskir jafnað-
armenn og tékknesku flokkarn-
ir 1525 fulltrúa, þriðjung
allra fulltrúanna.
Eftir þessar kosningar getur
Henlein ekki stært sig af því,
að hann liafi með sér „einhuga \
þjóð“. Lýðræðisöflin eiga fast
Framh. á 3. síðu.