Þjóðviljinn - 08.07.1938, Blaðsíða 3

P JOÐ VIL JINN
Slysfarir á sj*ó á árinu
1937 minni en undan-
farin ár
Skýrsla Slysavarnafélags Islands
•8E61 JIPÍ "8 uuiSEpn;soj
itiiiitiiiiiiiiuumiiiiiiiimiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimumiMiiiiiiiiiiimHiiniiiiiiiiiiiiiimiiiimiimuiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiuiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiu
Refkjanesferð F. U« K,
Félag ungra kommúnista efnir um næstkomandi helgi til
ferðalags suður á Reykjanes. Lagt verður af stað kl. 6. eftir
hádegi á morgun, laugardag, frá Laugaveg 38 ,og ekið, í bílum
alla leið til Reykjanessvita og tjaldað þar. Þaðan verður
gengið á næsíu fjöll og umhverfið skoðað. Ennfremur verður
hægt að baða sig í heitri „sjólaug''*, sem gerð er af náttúr-
unnar hendi.
Öllum er heimil þátttaka. Þeir sem ljósmyndavélar eiga
eru hvattir til að taka þær með.
Áskriftarlistar liggja frammi á afgr. Þjóðviljans.
Hér birtist mynd frá Reykjanesvitanum.
| Verkamannabréf 1
38SS8S8B8S8S8f K8SS$SSSsÍ
Gamli kJarninD lifir.
gMÓOVlUlieil
Málgagn Kommúnistaflokks
tslands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga ncma
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
I lausasölu 10 aura eintakio.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.
Hverju svara
hægri foringjaruir?
Árum saman hefir Kommún-
istaflokkurinn unnið að því að
sameina alla íslenska alþýðu.
Flokkurinn hefir litið svo á, að
alþýðan hefði ekki efni á því að
eyða orku sinni til innbyrðis-
baráttu. Ástandið í heiminum,
hættan af fasismanum í fylgd
með heimskreppum og hvers-
konar félagslegum ófögnuði
væri svo yfirvofandi, að gegn
þessum staðreyndum hlytuönn-
ur þýðingarminni dagskrármál
að dragast í skuggann, þó að
þau skipti mönnum annars í
flokka, hvað viðhorf snertir til
fjöldamargra þjóðmála.
Kommúnistum hefir og verið
það ljóst, að það var ekki að-
eins alþýðan í bæjuiium, sem
átti hér sameiginlegra hagsmuna
að gæta, gegn sameiginlegum
fjendum heldur einnig öll frjáls-
lynd alþýða, sem býr í sveitum
landsins. Þegar áþján Lands-
bankans, fjársukk Kveldúlfs og
fasistiskt lýðskrum íhaldsins er
á öðru leitinu, falla hagsmunir
og framtíð allrar alþýðu um
sama farveg.
Skoðanir kommúnista á þess-
um málitfjj hafa rutt sér braut
út til alþýðunnar, ekki aðeins
þeirra ,sem fylgja kommúnist-
um að málum, heldur einnig
hinna, sem fylgja Alþýðuflokkn-
um og Framsóknarflokknum. —•
Samstarf þessara flokka hefir
aukist víðsvegar og má nú
heita víða um land hið besta.
Það er oinkum á síðasta ári,
sem skilningur Alþýðuflokks-
manna hefir aukist í þessum
efnum. Tæpt ár er liðið síðan
Dagsbrún samþykkti áskorun til
beggja verkalýðsflokkanna um
að sameinast. Því máli reiddi
þannig af að ýmsir af hægri
foringjum Alþýðuflokksins klufu
hann, eins og kunnugt er og ó-
þarft er að rekja.
I sumar sendi Jafnaðarmannafé-
lagið Kommúnistaflokknum og
stjórn Alþýðusambandsins til-
lögur um sameiningu beggja
flokkanna. Kommúnistaflokkur-
inn hefir svarað þessum tillög-
um játandi og stjórn flokksins
lýst því yfir að hún muni leggja
til við deildir og þing flokksins,
að ganga að tillögum þessum.
Alþýðubl.. hefir svarað tillög-
um þessum með svívirðingum
og bjálfalegum skætingi. 'Það
hefir ekkert minnst á þörfina
fyrir einingu alþýðunnar, sem
Þjóðviljanum hefir borizt Ár-
<bók Slysavaimafélags íslands
1937, myndarlegt rit og ýtarlegt
um starfsemi Slysavarnafélags
ins á síðastliðnu ári, sjóslyis á
árinu og margt fleira.
Birtir Þjóðviljinn hér kafla
úr skýrslunni:
SLYSFARIR OG SLYSA-
VARNIR Á LIÐNU ÁRI.
Slysfarir á sjó hafa verið með
minnsta móti eða nokkuð fyr-
ir neðan meðallag, frá því er
Slysavarnafélag Islands var
stofnað. Samtals hafa 27 inn-
lendir menn drukknað á árinu,
þar af 8 skolað út eða fallið
fyrir borð á skipum, 11 drukkn-'
að út af bryggjum og fast við
land, og 8 drukknað af bátum,
sem fórust. Meðal þeirra voru
tveir unglingspiltar, sem drukkn
uðu af smábát (kajak) í Þor-
lákshöfn 4. apríl. Auk þess fórst
einn enskur togari, „Loch Mor-
ar“ frá Aberdeen, með allri á-
höfn, 12 mönnum. Skipið
strandaði að næturlagi milli
það hrópaði hæst um í fyrra-
haust og taldi þá „mál mál-
anna“. Nú segir Alþýðublaðið
að baráttan fyrir einingunni sé
barátta gegn Alþýðuflokknum.
Foringjar „Skjaldborgarinnar“
hafa ekkert látið til sín heyra
í þessum efnum. Þeim hefirenn
sem komiðer ekki þótttakaþví
að virða tillögur þessar svárs.
Hvað þeir gera síðar skal ósagt
látið.
Þrátt fyrir það þó að ýms á-
kvæði í stefnuskrá og starfs-
skrártillögum Jafnaðarmaunafé-
lagsins mættu vera ljósar og
afdráttarlausar orðuð en hér er
gert marka þær þó öruggt spor
í áttina að fullri sameiningu Al-
þýðu- og Kommúnistaflokksins,
þegar í haust. Grundvöllurinn
er þegar fyrir hendi í öllum
höfuðatriðum. Spurningin er
eins ein, hvað gera hægri for-
ingjar Alþýðuflokksins, er af-
staða Finnboga Rúts afstaða
þeirra eða ekki?
Fyrir jól í Vetur taldi Stefán
Jóhann Stefánsson sameiningar-
málið það mál, sem skipti einna
mestu fyrir alþýðuna, í bréfi
sem hann ritaði Kommúnista-
flokknum. Er hann enn á þeirri
skoðun inn við beinið, þráttfyr-
ir alla framkomu sína á Alþýðu-
sambandsþinginu, í bæjarstjórn-
arkosningunum og eftirþær, eða
eru öll hans orð fals, nema þeg-
;ar hann vegur að alþýðunni?
Þetta er sú spurning, sem öll
alþýðan veltir fyrir sér, undir
svari hennar verður afstaða al-
þýðunnar til hægri foringjanna
komin. Hvað gerir Stefán Jó-
hann og sálufélagar hans?
Verða þeir með eða móti al-
þýðunni, þegar hún byggir upp
einhuga samhentan flokk?
Stokkseyrar og Eyrarbakka, í
suðaustan stormi og aftaka
brimi, 31. marz. Voru allir skip-
verjar drukknaðir, þegar vart
varð við strandið snemma morg
uns, enda engar líkur til að
mannbjörg hefði orðið, þótt
fyrr hefði verið vitað um strand
ið.
Fjórir vélbátar yfir 12 smá-
lestir fórust á árinu, og 9 vél-
bátar undir 12 smálesta. Auk
þess strönduðu 3 vélbátar yfir
12 smálesta ,er náðust út, og
var gert við. Eitt síldveiðiskip,
sökk, en skipverjar björguðust
allir. Eitt vélskip, danskt, strand
aði, en skipverjar björguðust
allir. Fjórir enskir togarir hafa
.strandað hér við land á árinu,
auk þess sem áður var getið,
en ekkert slys á mönnum hlot-
izt af. Tveir þeirra náðust út aft
ur og var gert við þá hér á
landi svo að þeir kæmustheim.
Hinir tveir eyðilögðust, „Fa-
vorita“ og „Regal“.
Sjötíu og sjö manns hefirver_
ið bjargað úr sjávarháska hér
við land á arinu, þar af um
eða yfir 40 fyrir atbeina Slysa-
varnafélagsins; auk þess veitt
margskonar hjálp og aðstoð
eða óbeinlínis bjargað fólki. Á
1 árinu hefir félagið keypt björg-
unartæki fyrir um 5000 kr., auk
þess sem greitt hefir verið upp
í björgunarskútuna, sem ætl-
að er að starfa hér við Faxa-
flóa og er nú hingað komin.
Tvær slysavarnadeildir hafa
verið stofnaðar á árinu, önnur á
Húsavík, kvennadeild, og hin
á Hólmavík. Félagatala S. V. í.
mun svipuð og um næstu ár'a-
mót á undan eða máske fleiri,
eitthvað á níunda þúsund. Starf-
semi félagsins hefir átt sömu
vinsældum að fagna eins og á
undanförnum árum. Velvilji al-
mennings til þeirrar viðleitni fé-
lagsins að draga úr sjóslysum,
hefir komið berlega í ljós á
ýmsan hátt, t. d. með margvís-
lcgum peningagjöfum, áheitum,
kaupum á minningarkortum o.
fl.
Á þessu ári hefir Slysavarna
félagið einnig tekið upp slysa-
varnir á landi, og hefir Jón
Oddgeir Jónsson haft mest með
þá starfsemi að gera.
I Árbókinni er bent á þá stað-
reynd, að á árunum 1880 til
1926, drukknuðu 70 íslending-
ar hér við land að meðaltali á
ári, en á tímabilinu 1928 til árs-
loka 1936, eða frá því að Slysa-
varnafélagið var stofnað, hefir
drukknanatalan lækkað ofan í
43 að meðaltali á ári, þrátt fyr-
ir óvenjumiklar slysfarir árin
árin 1933 og 1936. Eru menn
hvattir til að ganga í félagið
og styrkja starfsemi þess. Ár-
gjöld félaga undir 20 ára aldri
er 1 króna, árgjöld félaga yfir
tvítugt er 2 krónur, en æfi-
tillag 50 krónur.
Þriðjudaginn 28. júní síðastl.
stóð fyrirspurn í Þjóðviljanum.
Spurt var um það, hvað fram-
færslufulltrúarnir í Reykjavík
meintu með því að láta mann,
sem er um áttrætt og auk þess
heilsuveill og efnalaus, hafa 80
krónur um mánuðinn sér til
framfæris, og borga af þeim
50 krónur í :húsaleigu. En þarna
eiga hjón hlut að máli, en ekki
einstaklingur, eftir upplýsingum
sem ég hefi aflað mér. Útkom-
an verður því enn verri, bara
algerlega og nettskornar 15 kr.
á nef til matar og annara nauð-
synja.
Nú hafa réttir aðilar enn ekki
svo ég viti, svarað nefndri fyr-
irspurn. Ég leyfi mér því að
segja nokkur orð sem snerta
það sem um er spurt. — —
Meðferð sú og mannvirðing
sem styrkþegar Reykjavíkur
eiga við að búa, er bygð á þeim
skrælingja hugsunarhætti, sem
ríkjandi var fyrir mörgum öld-
um síðan. Kjarni hans var á
þessa leið:
Þeir, sem af einhverjum á-
stæðum reyndust ófærir um að
bjarga sér sjálfir, voru látnir
sæta allskonar mjög illri með-
ferð. Sjálfsagt þótti það og rétt-
mætt. Gamalmennum og öðr-
um ómögum var Iógað á hrylli-
legan hátt, og sumir látnirdeyja
hungurdauða. Vitanlega voru
engin framfærslulög þá, en sönn
mannúð notar ekki og þarf ekki
lög undirskrifuð af konungi.
Hún fer ekki eftir neinum dutl-
ungum valdasjúkra, vanþrosk-
aðra sérgæðinga, sem naumast
meta nokkurn mann neinsvirði
nema hann hafi fullar !v '::r
fjár. — Nú er búið að setja ný
lög í 79 greinum, sem köíluð
eru „framfærslulög“, en lítið
bæta þau úr „skák“ gmnla vv -
ans. Að yísu mæla þau svo fyr-
ir, að styrkur fátækra sé svo
mikill sem nauðsyn krefur, en
framfærslunefnd skal dæma um
hvað „rétt er“. Þarna er glompa
á þessum lögum, sem nefndin
mun einatt nota sér til að fara
eftir hugsunarhættinum gamla
og þrælslega. Því er álitamál
hvort dæmið, sem hér varnefnt
og litli styrkurinn til aldraða
mannsins stjórnast ekki af hugs-
uninni, sem ríkjandi var hér á
landi fyrir rúmum 960 árum.
Enda virðist framfærslunefndin,
með fulltrúum sínum, stefna að
því að styrþegar hreint og beint
veslist upp og hverfi. Því all-
ir vita, að sultur og klæðleysi
verkar eyðandi á lífsþrótt hvers
manns. Og það sem er enn
meira, sálin þjáist með líkam-
anum.
Af tvennu illu, held ég að
betra væri að stytta fólki aldur
á fljótvirkari hátt en þann, að
smá murka úr því líftóruna á
löngum tíma, uns það hnígur
í valinn fyrir skörðóttum brandi
þröngsýnna þrælmenna.
Svona til fróðleiks og betri
skilnings á taugakerfi fram-
færslunefndar má geta þess, að
Jakob Möller mun vera for-
maður hennar og fleiri góð-
menni af sama stofni munu siíja
þar og signa tillögur hans.
Mér þætti vel, ef einliver
vildi stinga niður penna og
segja álit sitt um framfærslu-
fátækra hérna í ’jhöfuðstað lands
ins, Reykjavík. Z.
(Frh. af 1. síðu.)
ir . verklýðsíéiaganna. Það er
skilyrðislaus krafa, að gérfi-
nieirihluii Skjaldborgarinnar
| siali Rauðhólum og öðrum eign
j um verklýðsfélaganna til réttra
| cigcnda.