Þjóðviljinn - 15.07.1938, Blaðsíða 3

Þ JOÐVILJINN
Föstudaginn 15. júlí 1938.
llJðf&VHJINM
Málgagn Kommúnistaflokks
fslands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
f lausasölu 10 aura eintakið.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.
Kommúnistar og
verklýðsfélögin.
&
Alþýðublaðið í gær skrifar
eina af sínum venjulegu lok-
leysum um kom.múnista og,
verkalýðsfélögin. Það er gamli,
utanaðlærði sónninn: „Komm-
únistar hafa allsstaðar lagt
verkalýðsfélögin í rústir og
gert þau að áróðurstæíicjum fyr-
ir sig“. Þetta er tuggan, sem A1
þýðublaðspiltarnir hafa jórtrað
á um margra ára skeið. — jóðl-
að aftur og aftur, án skírskot-
unar til nokkurra staðreynda.
En lífið hefir gengið sinn gang
án tillits til prentsvertunnar í
Alþýðublaðinu.
Það er kunnugt hverju
mannsbarni á landinu, kom
múnistar hafa aldrei klofið eða
eyðilagt eitt e inasta verkalýðs-
félag. Hinsvegar er það al-
kunna, að afturhaldsöfl Al-
þýðuflokksins klufu verkalýðs-
félögin á Akureyri, Siglufirði
og Vestmannaeyjum, og víðar á
sínum tíma. Og það er nú fyrir
forgöngu kómmúnista og
vinstri alþýðuflokksmanna, sem
þessi félög voru sameinuð á
ný og verkalýðshreyfingunni
forðað frá þeim voða, sem
starfsemi hægri broddanna var
að kiða yfir h'ana.
Þá er það og kunnugt, að
þau félög, sem hafa verið und-
ir stjórn kommúnista og vinstri
manna, hafa náð einna beztum
árangri í hagsmunabaráttunni.
Má benda á það, að verkalýðs-
félagið Þróttur á Siglufirði
hefir nú þá beztu samninga og
hæsta kaupgjald á Iandinu og
Sjómannafélag Norðurlands hef
ir náð margfalt betri kjörum
á síldarvertíðinni, en hið fjöl-
menna Sjómannafélag Reykja-
víkur, sem Sigurjón Ólafsson
veitir forystu.
En Alþýðublaðið er svo sem
ekki bundið við torfuna. Úti
um heim eiga kommúnistar all-
staðar að vera áhrifalausir í
verkalýðsfélögum.
Það kemur reyndar ekki heim
við staðreyndirnar. En hvað
gerir það fyrir Alþýðublaðið?
Það er vitað af öllum, sem
nokkuð fylgjast með verka-
lýðsmálum, að þar sem koírijm
únistar og önnur vinstri öfl eru
sterk í verka!ýðshreyfingunn|i,
eins og t. d. í Frakklandi og
víðar, þar hafa unnizt hinir
glæsilegustu sigrar, verlcalýðs-
samböndin margfaldað félaga-
Finnur Jónsson fræðir flokks-
bræður sína a Norðurlöndum
um stjórnmálaástand á Islandi
»Bergens Arbeiderblad« biriir ósvífna og ranga frá-
sögn Finns Jónssonar af verkalýðsmálum hér á landi

„Pýzki Moggi“ er ioinn við kol
am pessa daga. 1 gœr flatti hann
m. a. stœrðar grein um „flugleið-
angurinn PÝZKA“, sem til allrar
hamingju fgrir fsland og fslend-
inga er búinn að finna lendingar-
staði fyrir landflugvélar um allt
land.
Finnur Jónsson frá Isafirði er
á fferð úti um lönd í opinberum
erindrekstri. En frístundir sínar
notar hann til að fræða erlenda
flokksbræður sína um pólitíska
ástandið á Islandi. Er sú fræðsla
með þeim hætti, að gera má
ráð fyrir að Islendingum þyki
spaugilegt að kynnast henni.
„Bergins Arbeiderblad“, blað
jafnaðarmanna í Bergen, flutti
6. þ. m. langt viðtal við Finn
Jónsson um pólitíska ástandið
á íslandi o. fl.
Finnur byrjar með þeirri
stoltu yfirlýsingu, „að íslenski
verkamannaflokkurinn, sem er
meðlimur í Alþjóðasambandi
jafnaðarmanna“ hafi 13000 með
limi, sem ekki sé svo lítið þeg-
ar tillit er tekið til fólksfjöld-
ans á íslandi. Flokkurinn sé að
vísu öðru vísi uppbygður en
tölu sína, og bætt kaup og
kjör.
Þá segir Alþýðublaðið, að
kommúnistar vilji gera verka-
lýðsfélögin að áróðurstækjum
sínum. Frámunalegri rangsnún
ing á staðreyndum er vart hægt
að hugsa sér.
Allt frá stofnuri Kommúnista-
flokksins hefir það verið yfir-
Iýst stefnu- og baráttumál hans
að skapa hér almennt verka-
Iýðssamband, sem óháð væri
pólitískum flokkum. Hægri
menn Alþýðuflokksins hafa
hinsvegar haldið dauða-
haldi í jpólitísk umráð sín jfir
fagfélögunum. I því skyni hafa
fjölmörg verklýðsfélög verið
klofin — og þannig búið um
lög Alþýðusambandsins, að að-
eins flokksmenn Alþýðublaðs-
ins hafa átt rétt til að mæta
sem fulltrúar á Alþýðusam-
bandsþingum. Allir aðrir með-
limir verkalýðsfélaganna hafa
verið sviftir fulltrúaréttindum í
þessu skyni.
Það er Alþýðublaðið sem hef
ir verið málsvari þess óréttláta
og skaðlega fyrirkomulags.
En sem betur fer eru fleiri
og fleiri að opna augun f-yrir
því, að þetta getur ekki gengið
þannig lengur. Að það verður
að skapa óháð fagsamband, þar
sem allir 'hafi fult frelsi og rétt-
indi til ráða málum sínum, svo
sem bezt hentar.
íslenskur verkalýður er of
kunnugur sínum eigin málum
og baráttu til þess að láta skrif
Alþýðublaðsins villa um fyrir
sér.
Þessvegna geta ritstjórar þess
haldið áfram sínum gamla són.
Alþýðan hefir þegar sýnt hvers
hún metur hann — og hún mun
gera það betur, fyr en varir.
flokkarnir á Norðurlöndum, fag
lega og pólitíska hreyfingin sé
ekki aðskilin. En ýmis viðfangs-
efni séu hin sömu. „Meðalann-
ars hafa verið reknar samein-
ingarumleitanir við kommúnist-
ana síðan; í ifýrra'ri
__„Með hvaða árangri“, spyr
blaðamaðurinn.
„Sama og í ;Noregi(!). Fram-
koma og skilyrði kommúnist-
anna var mjög svipuð í báðum
löndunum, eftir því sem mér
hefir skilist. Þeir gengu tæpast
til samninga með neinum ein-
lægum sameiningarvilja(!)
„Hver átti upptökin að samn-
unum“?
„Já, það er nú saga að segja
frá því, raunar endaði sú saga
með smávegis klofningi, sem
kemur fyrir landsþingið íhaust.
Við kosningarnar 1937 hélt Al-
þýðuflokkurinn atkvæðamagni
sínu á landsmælikvarða, en tap-
aði 1300 atkvæðum í Reykja-
vík, og misti 2 þingmenn. Kom-
múnistarnir unnu á, fengu þrjá
þingmenn, en við átta. Eftir
kosningarnar byrjaði varafor-
maður Alþýðuflokksins, Héðinn
Valdimarsson, sem var foringí
flokksins í Reykjavík, upp á eig
in spýtur, sameiningarsarnninga
við kommúnistana. Miðstjórnin
vildi ekki ganga á móti honum
og tók seinna upp samninga.
En það sýndi sig, að kommún-
istarnir vildu ekki hætta sam-
bandi sínu við Alþjóðasamband
kommúnista og ganga inn í
sameinaðan verkalýðsflokk á
lýðræðisgrundvelli, eins og við
kröfðumst, og á aukaþingi, er
kallað var saman í október
1937, ákvað Alþýðufl. að
hætta samningunum, ef komm-
únistarnir vildu ekki ganga að
skilyrðum þeim, er hann setti.
Það vildu þeir ekki. Þrátt fyr-
ir ákvörðun þingsins, hélt Héð-
inn Valdimarsson áfram samn-
ingunumf í laumi, og það leiddi
til þess, að hann var rekinn
úr miðstjórninni í fiebrúar“.
Eftir þessu er frásögnin, bein
og vísvitandi ósannindi um sam
einingarviðleitnina og stjórn-
málaástandið, rangfærslur og
blekkingar. Finnur talar um
„1000 manna flokksfélagið í
Reykjavík“, er risið hafi upp
' á skömmum tíma, segir frá því,
að Héðinn hafi skotið brott-
rekstrarmáli sínu iil Alþýðusam
bandsþings. „En óhætt er að
segja með fullri vissu, að hann
vinnur ekkert á því.“
Þá fræðir Finnur flokksbræð
urnar á því, að síðan Komm
únistaflokkurinn var stofnaður
1930, hafi meðlimatala Aljiýðu-
flokksins stigið úr 5000 upp í
13000. En þegar hann kemur
að því, að flokkurinn fékk að
eins 11000 atkvæði við síðustu
kosningar, færri atkvæði en
meðlimir hans voru, þá verð-
ur blaðamaðurinn hissa. En
Finnur er ekki lengi að klóra
sig út úr því. Það kemur sko
af íslenzka kosningafyrirkomu-
laginu! Við kjósum þingmenn-
ina í einmenningskjördæmum;
iog! í 'mörgum kjördæmum, þar
sem flokkurinn hafði ekki mögu
leika á að fá mann kosinn,
kjósa „fylgjendur okkar“ Fram
sóknarflokkinn, til þess að
hindra kosningu íhaldsmanns!
Þetta er vægast sagt léttúð-
ug meðferð á sannleikanum:
Finnur er búinn að monta af
13000 meðlimum í Alþýðu-
flokknum, og til að skýra það
fyrirbæri, að flokkurinn fær
ekki líkt því alla meðlimi sína
til að kjósa sig, býr Finnur til
í hvelli þessa speki um einmeiin
ingskjördæmin, þar sem fylgj-
endur hans af göfuglyndi kjósa
Framsókn!
Hér skal ekki farið út í þann
langa og loðna kafla viðtalsins,
er lýsir samvinnunni við Fram-
sóknarflokkinn, og allri þeirri
blessun, er alþýðan hafi hlot-
ið af því samstarfi Þessi
sýnishorn af sannsögli og á-
reiðanleik íslenzka Skjaldborgar
mannsins verða látin nægja
í bili. En sterkur málstaður er
það ekki, að þurfa að „slá sér
upp“ erlendis á lygaþvælu og
blekkingarvaðli eins og hér er
gert. Finnur hefir vafalaust
treyst því, að viðtalið bærist
ekki í hendur þeirra, er vissu
þessa hluti betur en norskt al-
þýðufólk. Þess vegna væri ó-
hætt að tala „liðugt“.
Aumingja Finnur! Veslings
Skjaldborgin!
Sundnámsskeið
í Austurbæjarbarnaskólanum
hefjast að mýju mánudaginn 18.
þ. m. /og eru þetta síðustu náms
skeiðin, sem haldin verða þar
á þessu ári. Hefir byrjendum
þótt ágætt að læra í barnaskóla
lauginni og ættu því þeir, er
hafa hug á, að nota nú tæki-
færið og vera með á þessun.I
námsskeiðum. Allar upplýsingar
fást í skrifstofu sundhallarinn-
ar kl. 9—11 f. h. og 2—4 e.h.
Skipafrétíir.
Gullfoss fór í gærkv. áleiðis
til Leith og Kaupmannahafnar,
Goðafoss er í (iamborg, Detti-
foss var á Patreksfirði í gær-
morgun, Selfos's er í JReykjavík,
Lagarfoss var á Akureyri í g'ær
morgun, Brúarfoss er á leið til
Vestmannaeyja frá Leith.
**
Önnur stœrðar grein segir frd
nýjum iðfiaði i pÝZKALANDI, par
sem, peir eru farnir að nota fiskinn
í fatnað og í egg.ja stað. I peirri
grein er pegnsamlegast upplýst, ao
PÝZKI vísindamaðurinn og for-
göngumaðiirinn N. Metzner hafi af
náð sinni litið hingað upp, eftir,
beiðni Kristjáns Einarssonar, „til að
gefa Sölusambandinu HOLLRÁÐ
um fmmtiðarstarf&emi pesp í niður-
suðumálinu!
**
Á fimtu siðu kemur svo priðja,
gneinin, líka með, stóiri prídálka fyr-
irsögn, um „heimsókn pýska úrvals-
Iiðsins“, par sem útskýrð er blessun
sú er koma pýska fiokksins hafði i
för með sér. Knattspyrnumennirnir
pýsku — — „vekja áhuga fólksins
með pvi að sýna, hvað langt er
hœgt að, ná i pessum leik. Peir
auka kynni milli pessam pjóða á
allan hátt, SEM VIÐ I FRAMTIÐ-
INNI MUNUM NJÓTA GÖÐS AF“!
**
Ekki er svo sem að efa gœðin,
sem Islendingar eiga eftir að njóta
vegna pessara heimsókna. Við njót-
um\ ,t .d. peirrar blessunar, að pýsk-
ir nazistar kynnast öllum flugskil-
yrðum hér á landi, að pýskir nazist-
ar hafa hönd, í bugga með, og ger-
pekkingu á fiskiðnaði okkar, og
vœri ekki óhusandi, að peir vildu
fá eitthvað fyrir HOLlRáð sín á
pvi sviði, ef til Evrópu-ófriðar kcemi
**
„Pýski Moggi" mundi ekki skrifa
mikið öðruvísi en hann gerir, pö að
hann vceri opinbert málgagn Hitlers
stjórnarinmr. Blaðið er orðið auð-
virðflegur hrákasleikir pýskra naz-
ista, flaðrandi og skríðandi fyrir
öllu sem nazistiskt er. Pœr fam að
verða rytjulegar, hýðrœðisfjaðrirn-
ar nem pað, reynir að skreyta sig
inea öðru hvoru.
**
Hitt er ekkert tiltökumál, pó að
pýski Moggi fangelsaði Dimitrpff
hér á dögunmn og myrti frú Litvin-
off í gcer. Blaðið hefir nefnilega
alla tiði sýnt htna mestu hreysti i
birtingu „frétta“ frá ■ Sovétrikjun-
um. Pað kann lika öðrum blöðum
betur listina ofaníát.
Flögdagíjr
(Frh. af 1. síðu.)
að vindátt hafði treylzt og
einnig lægt lítilsháttar.
Að lokuni flaug Hafliði tvö
flug á skóíavél, annað. í 12mín.
og hafði þá lokið þrem flugum
af fimm undir stóra C-prófið.
I blaðinu á niofgun verður
nánar skýrt frá tilhögun Flug-
dagsins og þá verður einnig
lýst flugprófum.

•r...