Þjóðviljinn - 27.07.1938, Síða 3

Þjóðviljinn - 27.07.1938, Síða 3
ÞJÓÐVILJINN Miðvikudaginn 27. júlí 1938. |>I6ðviuinn Málgagn Kommúnistaf lokks lslands. Ritstjðri: Einar Olgeirsson. Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3. hæð). Sími 2270. Afgroiðsla og auglýsingaskrif- stofa: Laugaveg 38. Slmi 2184. Kemur út alla daga nema mánudaga. Askriftargjald á mánuði: Reykjavlk og nágrenni kr. 2,00. Annarsstaðar á landinu kr. 1,25. 1 lausasölu 10 aura eintakiö. Víkingsprent, Hverfisgötu 4, Slmi 2864. Á að fljóta sofandi...? Með hverjum deginum sem líður versnar ástandið. Innflutn- ingurinn til landsins er að stöðv ast. Skortur er fyrirsjáanleguH á ýmsum nauðsynjavörum. At- vinnuleysið kreppir að meir en áður. Hungrið tekur að sverfa að fjölskyldum verkamanna. Aflaleysi og atvinnuleysi þjakar þann verkalýð sem við síld- veiði og síldarvinnu er að fást. Og á meðan rífst Morgunblað ið um gamlar boranir og Nýja Dagblaðið um krónuhækkunina 1925! Hér dugar ekki að stinga höfðinu í sandinn, þegar hrun- ið er að dynja yfir. Hvað eftir annað hafa þingmenn Kommún istaflokksins aðvarað ríkisstjórn og þingflokka um að kreppa væri að dynja yfir. Forsprakkar flokkanna hafa því engugegnt og jafnvel haft þessar aðvaran- ir að spaugi. Allur viðbúnaður til að geta mætt kreppunni, hef ir því verið vanræktur. Og nú er ekki til neins að reyna að komast hjá því, að horfast í augu við vandræðin og beita undanbrögðum eða flótta. Þau vandkvæði, sem nú steðja að, verður að leysa með festu og framsýni og með velferð alþýðu og freísi þjóðarinnar fyr- ir augum. Fyrstu ráðstafanirnar, sem gera verður, er að bæta úr at- vinnuleysinu og hindra vöxt dýrtíðarinnar. Sjálfsagðasta ráð- ið, til að framkvæma þetta hvorttveggja, í senn, er að svifta heildsalana þeim gróða, sem þeir hingað til hafa haft í 'skjóli nokkurskonar einokunar — og mun nema 3—4 miljónum á ári. Með því að nota þetta fé í þjóð arþágu má auka atvinnuna stór- um og reisa við hrynjandi at- vinnuvegi. Qg næst þessu yrði að skera niður hálaunin á þeim sviðum, sem ríkið fær við þau ráðið, og nemur sá sparnaður upp und ir eina miljón króna á ári. Jafnframt yrði að hreinsa svo |til í togaraútgerðinni, að hægt væri að skapa þar heilbrigðan grundvöll fyrir áframhaldandi atvinnurekstur — iog til þess yrði að gera Kveldúlf og önnur Lykillinn að réltindum okkar. Eftir Göngu-Hrölf Þegar ég var lítill drengur þá las ég með óttablöndnum spenningi og hryllingi um tröll- in og óvættirnar, sem rændu kjarnanum úr fólkinu, lokuðu það inni í ,dimmum og daunill- um afhellum, létu það standa í ísvatni upp að knjám, með hendur bundnar á bak aftur, en diska með ótal krásum það Jang|; í burtu að það gat fundið ilminn af réttunum. En lykil- inn að hellinum geymdi óvætt urin á festi um háls sér. Ég var huggaður með því, að þetta væru æfintýri, en ekki sannar sögur, og það var ekki fyr en löngu seinna, að ég skildi það, og vissi, að ég hafði verið að lesa æfisögu íslenzkrar alþýðu, æfisögu mín sjálfs og minna stéttarbræðra. Hin raunverulega saga Is- lands er frá byrjun að þessum degi meðtöldum, sagan af fólk inu, sem var rænt réttinum til jarðarinnar, sem var svift öll- um lífsgæðum, sem var lokað inni í myrkrinu og kuldanum, meðan óvætturin, yfirráðastétt- in, sat með ránsfenginn í dýrð- legum fagnaði. Og munið það með mér, að ennþa er festin með lykilinn að réttindum okkar á sama stað. Við höfum lesið um hungur- dauðann, lifað í örbirgð, séð skortinn gæla við litlu, saklausu börnin okkar. Við höfum séð’ allar okkar vonir rætast í þeim gjaldþrota fyrirtæki upp. Það er ekki til neins að ætla að sigla þjóðarskútunni gegnum ólgu kreppunnar með slíkt lík í lest- inni, sem Kveldúlfur er. Lands- bankastjórnin verður að segja til hvort hún vill framfylgja landslögum gagnvart þessu gjaldþrota fyrirtæki eða. fara ella. En til þess að gera þær ráð- stafanir, sem óhjákvæmilegar eru duga engin vetlingatök, ekkert hik og hræðsla. Núver- andi ríkisstjórn er best að gera sér Ijóst, að þori hún ekki — með fylsta fylgi allrar alþýð- unnar bak við sig — að fram- kvæma nauðsynlegar ■ sparnað- ar- og kreppuráðstafanir þjóð- arinnar, þá eru öll líkindi til, að heildsalaklíkan í Reykjavík láti fyrr en varir til skarar! skríða gegn ríkisstjórninni og þá jafnffamt gegn lýðræði al- þýðu íslands. Það er í öllu auð- séð, að viss hluti íhaldsflokks- ins býr sig undir slíkt athæfi/ með aðstoð erlendrs fasista. Það er þung ábyrgð, sem hvíl ir á þessari ríkisstjórn og for- ingjum Framsóknar. Haldi þeir áfram uppteknum hætti, fljóta þeirsofandi að feigðarósi. En alþýða Islands ætlar ekki að vera með í því. Hún er bú- in að fá nóg af orðum og lof- orðum. Nú heimtar hún að „verkin séu látin tala“. heimi, sem kallaður er von- leysa, staðið á rústum okkar eigin hamingju og borið okkur til að verja þetta, sem kallað er líf. Sem betur fer höfum við ekki lagt árar í bát, en það þarf á- byggilega meira en að halda um árarnar, það þarf að róa áfram og vita, hvar á að taka land. Það er ekki bara afkvæmi auðvaldsins ,kreppan og skort- urinn, sem standa á þrepskild- inum, heldur óskasonur þess, hungurdauðinn, sem er kom- inn inn fyrir hurðina. Reikning- ar síldarfólksins á Norðurlandí erú lokaðir. Það stendur fyrir dyrum að skera niður hér um bil allan innflutning til landsins. Öll opinber vinna verður minni en nokkru sinni áður. Hin þrí- höfðaða ófreskja afturhalds og löðurmensku þeysir út í sama bílnum til að berja niður bar- áttuþrek okkar. Næstu mál á dagskrá, alþýðan dansar við dauðann, en yfirstéttin marser- ar við miljónirnar. Og það hlægir mig, að við eigum miljónir og aftur miljón- ir, möguleika og aftur mögu- leika. Og það* verður á næst- unni bent á það með lifandi dæmum, hvar þessir peningar eru, hvernig á að taka þá og til hvers á að hota þá. En það sem við verðum fyrst og fremst að gera er það, að gera okkur grein fyrir því, hvernig við eigum að fylkja okk ur saman til atlögunnar í þess- ari baráttu. Við skulum ekki láta okkur detta í hug að okkur verði rétt neitt með brosi eða góðvilja, eða fyrir kjaftháttinn einn saman. íslensk yfirráða- stétt varð til fyrir það eitt, að hún stal okkar hlut og okkar réttindum. Þessvegna er bara ein einasta leið til sigurs, að hið vinnandi fólk snúi bökum sam- an og standi sem ein órjúfandi heild móti hinum sameiginleg? óvini. Við verðum að mynda ein- ingu um sameiginlega hags- muni okkar sjálfra í stað sér- hagsmuna einstakra manna, ein ingu stríðandi stéttabaráttu, í stað skríðandi stéttasamvinnu. Takmark peningavaldsins er sama og áður, þegar fátækling- arnir átu harðar og skorpnaðar skóbætur, meðan höfðingjarnir hámuðu í feig smjörið. Til þess að sagan ekki endur- taki sig á þessu sviði, verðum við miskunnarlaust að draga peningavaldið fram( í dagsljósið J til dóms og laga. Qg þetta verðum við að gera með nöktum og sönnum stað- reyndum úr okkar eigin lífi. Með því gerum við tvent. Við fylkjum okkur sjálfum saman fastara en okkur órar fyrir, og við söfnum í kringum okkur fjölda manna, sem kanske ekki fylgja okkur beint pólitískt. Félagar, karlar og konur, skrifið sjálf um þetta efni, ef þið hafið tök á því og sendið Þjóðviljanum. Ég hefi sjálfur hugsað mér að skrifa greina- bálk um þetta, ef menn vildu ekki skrifa sjálfir ýmsar upp- lýsingar, þá vildi ég hérmeðt biðja þá að senda mér þær. Um ófærar íbúðir, kúgun á vinnustöðvunum, ósæmilega framkomu fátækrafulltrúanna og yfir höfuð alt, sem getur ver ið vopn á peningavaldið. Menn geta sjálfir tekið fram; í bréfun- um hvernig þeir vilji láta nota upplýsingarnar iog hvort þeir vilja láta birta sín eigin nöfn. Ekkert skal verða notað öðru vísi en fólkið óskar. Utaná- skrift: Göngu-Hrólfur, ritstjórn Þjóðviljans, Rvík. Gleymið ekki að hver einasta upplýsing er hárbeitt vopn,sem má hnitmiða markvíst. Sofum ekki undir vopnunum, heldur sigrum undir þeim. Göngu-Hrólfur, „Nordische Gosellschaftu. Framh. af 2. síðu. schaft““, sækir fundi þess, eða tekur boði um dvöl á skálda- i heimili félagsins, verður að : ^gera sér það ljóst, að með því gerír hann sig að verkfæri í þjónustu utanríkisstefnu Hitlers stjórnarinnar og fyrirætlana hennar með Norðurlönd“ . Hverjar eru þá fyrirætlanir Hitlers-stjórnarinnar á Norð- urlöndum? I síðari hluta greinar Peter P. Rohde, er birtist hér í blað- inu á morgun, svarar hann þessari spurningu með því að vitna í orð þýzkra nazistaleið- toga, og þá fyrst og fremst orð Alfreds Rosenbergs, sem er meðlimur í stjórn „Nordische Gesellschaft" og sá nazistaleið- toginn, er Helgi Hermann Ei- ríkSson var hrifnastur af. Iþróttasýaiög i Motkva Framh. 2. síðu. er þessi akandi blómgarður — horfinn — umskapaður í volduga brynlest. .^Við viljum ekki styrjöldf en við erum al- búin til varnar“. Það eru viðvörunarorðj sem beint er til hinna fasistisku æv- intýramanna. Svo breytist Rauða torgið í víðlendan íþróttavöll. Allskonar æfingar og íþróttir eru sýndar. Meistaraleg afrek eru unnin. I- þróttasveitirnar hylla stjórnina ög Stalin. Þessi íþróttasýning stóð yfir í 6 klukkustundir. Hún er tákn 'um óbugandi orku og innri Verkahj'&smdlgagn e&a burgeisa- bla&? — Alpý&ubla&ið byrr ar í fyrradag me& borgaralegri jrollu á fremstu sí&u um komu prins- ins og prinsessunnar. Au&vita& fylgja skrautlegar myndir af hin- um kommgbormi atvinnuleysingjuni og forsœtisráðherrafrúnni á Islandi. • • Á pri&ju si&u kemur svo hálfs annars dálks „lei&ari““. Þa& er hi& „frœ&ilega“ fó&ur handa verka- lý&num, ni& og illyr&i um komm{ ýnista og afflutningur á baráttu peirra fyrir samfylkingu og sam- einingu verkalý&sins. ** Og á fjór&u si&u koma svó tvœr lofger&argreinar um einhvern rik- asta og luir&svíra&asta kapítadista pessa lands, Steindór Einarsson. Þar er. hjartnœm lýsing á pví, er hann byrja&f ,&em fátœkur verkama&ur, ópekktur öllum nema peim, sem me& honum unnu“, frá pví „er hann flutti fólk á smákœnu úr millí- fer&askipunum hér á höfninni“ — um brennivinssmygli& og áfengis- gró&ann er ekki.geti&l — „frá pví hann eigna&ist fyrsta bilinn sinn“ (auminginn!) — pangað til hann er or&inn rikur burgeis, sem á „70 bíla . . . , par af 30 stóra, hvita, fallega og ' pœgilega", par til Steindórsbif- rei&ar eru or&nar „pekktar sem besiu flutningatœkin“ (pvi a& ekki nuí nú láta hjá lí&a a& ,/agitera" hœfilega fyrir gró&afyrirtœki kapí- talistans). ** „Þaö var ekkert mecalmannsverh a& byrja me& tvcer hendur tómar“, segir Aipý&ubla&i&, enda guldu margir pens. í byrjun og lög&u ár- ar i bát. Á sama tíma fjölga&i Stfiindórsbifrei&um og fyrirtceki Steindórs óx og margjalda&ist“. — Hvers vegna? „Því er au&svara&“, segir bla&i&. „Steindór hefir alltaf gerf sér Ijóst, a& ekkert fœst án erji&is, vinnu og aftur vinnu, sam- fara reglusemi og dugna&i“. Slíkir sem Steindór eru pa&, „sem geta rutt erfica braut, á hva&a hli& sem peir snúa sér“, og svo frnrnj vegis. •• ,Og nú mcetti spyrja: Hva&a pörf er or&in á „pýska Mogga“ og „Vlsi" Jakobs MöIIers til a& prédika hér á landi au&valdshyggju, ágœti hins „frjálsa einstaklingsframtaks“ og pá lifsspeki a& me& „dugna&i og atorku“ geti allir komist áfram og or&i& burgeisar og a& slíkir séu máttarstólpar pjó&félagsins — fyrst Alpý&ubla&i& er fari& a& rcekja petta hlutverk jafnvel öllu betu'. en fyrrnefnd ihaldsblöð? styrk sovétþjóðanna. Ríki serr á slíka æsku er ósigrandi. Sólin er að hníga bak við hin: | tenntu múra Kreml: Rauði rubinsteinar kremlturnanna lýs: langt út fyrir landamæri Sovét ríkjanna — og vekja traust o{ glæða vonir vinnandi fólks un , allan heim. (Samkv. skeyti frá Moskva)

x

Þjóðviljinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.