Þjóðviljinn - 30.07.1938, Blaðsíða 2

Laugardagurinn 30. júlí 1938.
ÞJÓÐVILJINN
Landið þarsem
allir eru »jafnir«
Eftir Göngu-Hrólf.
Ljósaskreyting í París í tilefni af komu bresku konungshjóji-
' anna.
Akstnr erlendra
ferðamanna
Bifreiðasambandfið fær B3112°|0 af
öllom akstrl frá erlendum
skemmtiferöaskipssi3
> ; 3- •
orliðd 5
Svo er sagt, að einhverju sinni
var Englandskonungur á ferð og
heimsótti sveitaþorp nokkurt. Dyra-
vörðurinn í húsi einu, sem konung-
ur kom í átti tvo páfagauka, og
var annar þeirra mjög næmur og
lærði fljótt að hafa eftir orð og
setningar er fyrir honum voru hafð-
ar, en hinn var þverlyndur og tor-
næmur. Pegar dyravörðurinn heyrði
að konungs var von, kenndi hann
hinum námfúsa páfagauk að hrópa:
„Quð varðveiti konunginn". Lærð.
fuglinn það bæði fljótt og vel.
Um síðir kom hinn langþráði dag-
ur og konungurinn kom og þótti
dyraverðinum miklu skifta hvern-
ig gengi og var hinn ánæggðasti
með páfagaukinn, sem hrópaði í sii
fellu: „Guð varðveití konunginn".
Konungur hló, en hlátur hans óx um
allan helming þegar hann sá framan
i dyravörðinn og heyrði hinn páfa-
gaukinn, sem öllum að óvörum gall
við: „Haltu þór saman andstygðar
asninn þinn“.
**
Úr prédikun: —---------„Hið heil-
aga guðspjall þessa dags„ gefur oss
einkum þrent til íhugunar, mínir
kæru bræður og systur. Fyrir það
fyrsta tógum við sérhverjir með öðr
um að íhuga, hvert þeir tveir læri-
sveinar gengu, sem fóru með frels-
aranum til Emaus, í öðru lagi eigum
við að ihuga, hvert þei/r gengu þess
ir tveir lærisveinar, sem fóru með
frelsaranum til Emaus, og í þriðja
lagi eigum vér að íhuga, hve margir
þeir tveir lærisveinar voru, sem
gengu með frelsaranum til Emaus.
**
Einu sinni var hjálpræðishermað-
ur að vitna á samkomu og komst.
-bannig að orðí i ræðunni:
-----Jesús minn, ég þakka
þér fyrir það, að ég er kominn í
hjálpræðisherinn, og skal nú aldrei
láta drottinn minn hræra í mér
framar, og hvernig sem heimurinn
hamast skal ég aldrei úr honum
fara. Amen"“.
**
Maður nokkur sagði svo frá: —
„1 dag heyrði ég spilað á barómet-
er“.
„Ætli það hafi ekki heldur ver-
ið orgel, gall við í einhverjum, seím
var nærstaddur".
„O, nei, láttu mig nú þekkja
hljóðfæri'.
**
Miðillinn: Frú mín góð, maður-
inn skipar yður að fara tafalaust
heim.
_ Skipar mér, — nei, þá er það
ekki maðurinn minn.
Prófessorinn: „Þessi vasi er
2000 ára gamaH““.
Stofustúlkan: „Verið alveg ó-
hræddur, ég skal fara eins var-
lega með hann og hann væri nýr“.
• •
Lars kemur inn í lyfjabúð og vill
fá flösku af morfíni handa tengda-
móður sinni.
Lyfjasveinninn: „Morfín er eiturj
en hafið þér lyfseðil?'*
Lars: Nei, en ég hefi mynd af
henni.
Það er ekki sjaldan, að^
stólpagripir þjóðfélagsins tala
með fjálgleik um að hér sé
enginn mismunur á kjörum
manna. Stéttaskiftingin að þeirra
dómi er aðeins sú, að annars-
vegar eru verkamenn, sem að
miklu leyti geta lifað áhyggju-
litlu lífi, en á hina síðuna þraut-
píndir atvinnurekendur, sent
bera allan hita og þunga
þjóðfélagsins. Og þegar íslensk
ur verkalýður möglar yfir því
að svelta, sem ekki er nú fyr
ien í síðustu lög, því oft virðist
okkur það kappsmál að bera
allsleysið og hungrið með sem
mestri kurteisi, þá telja atvinnu-
rekendur upp öll sín töp og
hvergi á að vera til peningur.
Það hefir stundum litið út fyr
ir það og ekki síst nú, að við sé
um farnir að trúa þessari kenn-
ingu.
Séu allir svona fátækir og all-
ir svona jafnir, hvernig stendui
þá á þeim hyldýpis mismun á
lífsskilyrðum manna á þessu
landi.
Sánnleikurinn er nefnilega sá,
að það skiftir engu máli, hvort
einn stóratvinnurekandinn á 5
aura eða skuldar 5 miljónir. Það
eru yfirráðin yfir fr;amleiðslu-
tækjunum sem gefa honum rétt
til að lifa og kúga aðra menn
eins og 5 miljóna banditt.
Þegar Kveldúlfur skuldaði 7
miljónir fram yfir eignir, þágat
hann bygt sér nýtt arðránsvígi
fyrir iy2 miljón. í fyrra sumar,
stórjukust skuldirnar og það
þegar aðrir græddu mill-
jónir, og(í ár bætast við skulda-
súpur þessar nýjar miljónir.
E;n hverjum dettur í hug að
þessir „lánsmenn“ og þeirra
pakk þurfi eftir sem áður að
neita sér um nokkrar smákröf-
ur, sem borgaralegur heili get-
ur framleitt?
g;n hver er aðstaða fátæka
vinnuþrælsins með 5-eyringinn?
Svo undarlega vill til, að hann
á alt sitt líf undir þeim sem
skulda miljónirnar, og svo hefir
þessi sérstaka tegund miljönera
aftur skipulagðar nefndir, sem
taka við þessum 5 aura mönn-
um til að búa þá undir dauð-
ann með sérstökum undirhún-
ingi á stöðum sem eru kendir
við alheiminn, t. d. Pólar, Borg-
ir o. s frv.
Við sjálfir verkamennirnir
verðum að gera okkur það ljóst
hvernig stendur á því, að skuld
uga stéttin getur haft öll ráð og
veitt sér alt, og að það vaytar
aldrei peninga nema handa okk-
ur sem vinnum og ekki höfum
efni á því að skulda. Þennan
sannleika verðum við að grafa
fram sjálfir, annars er hann okk-
ur einskis virði, eða við kunn-
um aldrei að meta hann.
Það getur enginn verkalýðs-
foringi hjálpað okkur til að gera
það, sem við ekki skiljum eða
viljum gera, hversu góður sem
hann er. En þá tegund tnanna
eigum við að þekkja sundur á
því, hvort þeir hvetja okkur til
virkrar baráttu, eða til þess að
skapa gerfimynd af verkalýðs-
hreyfingu innan húss.
400 manns fá ekki handtak
hér í Reykjavík yfir hábjarg-
ræðistímann, og hvorki bærinn
eða ríkissjóður geta lagt neitt
af mörkum. Ríkissjóður mint-
(st á 7 þúsund til að veita þessu
fólki atvinnu ef bærinn legði
önnur 7.
gn það eru til 10—20 þúsund
í ferðapeninga handa Pétri „lán-
lausa'“‘ til að sigla hitaveitunni
í strand. Og það eru til 100
þúsundir til að færa krónprins-
ínum „kveðju frá landinu“ (sem
betur fer ekki þjóðinni).
Við hefðum alls ekki talið eft-
ir að taka látlaust og sómasam-
lega á móti þeim gestum, enda
hefði það sjálfsagt verið best
þegið. Ríkisstjórn sem ekki hef-
ir 7 þúsundir handa 400 verka-
mönnum leyfir sér að ausa
100 þúsundum í vanmeta lýð
Reykjavíkur, til að auglýsa skrið
dýrshátt sinn. Það er sú höfuð-
sök sem við verðum að fylgja
til dóms. Við eigum að muna'
40 fínustu bíla bæjarins sem
fóru í þessa för.
Hefðum við verkamennirnir
vitað hvað verkalýðsbarátta var
og hvað hún þýddi, þá hefð-
um við átt að fylkja liði niður
á uppfyllingu þegar prinsinn
kom. Þar áttum við að standa
stoltir og rólegir við hlið bur-
geisanna til að sýna jöfnuðinn.
Við áttum að sýna með okkar
flöggum ástandið eins og það
er. Láta það koma skýrt fram,
að þessar 100 þúsund voru með
al árslaun 50 fjölskyldumanna
í Reykjavík. Þetta hefði verið
hreinn liður í verkalýðsbaráttu
sem áreiðanlega hefði borið ár-
angur. En meiningin er ekki
að gráta þetta tækifæri, heldur
taka þau næstu. Við verðum
hver og einn að drífa sjálfa okk-
ur til að halda fjöldafundi út
af ástandinu eins og það er,
og allir verða að sækja, hvort
þeir hafa atvinnu eða ekki.
Fylkja liði á þá staði, sem við
vitum að féð er og knýja það
yfir í atvinnuna. Þannig eigum
við að stefna að jöfnuðinum.
Við eigum’ í skjóli atvinnunnar
að verða ábyrgir fyrir okkar
eigin lífi, en ekki búa okkur
undir dauðann á vegum Péturs
„lánlausa"".
Göngu-Hrólfur.
Bifreiðasambandið hefir að
undanförnu staðið í samning-
um við Ferðaskrifstofu rikis-
í.ns, um fyrirkomulag og skipt-
ingu á akstri erlendra ferða-
manna milli bifreiðastöðvanna
og með góðum árangri.
Ferðalög erlendra manna hér
um land aukast nú ár frá ári. I
ár kóma hingað 17 skemtiskip
og eru það fleiri skip, en kom-
ið hafa hingað nokkru sinni
fyr, en auk þess eykst hingað
straumur ferðafólks með milli-
ferðaskipunum. Ferðast fólk
þetta víðsvegar um landið, og
hafa ti'peiðaeigmdrr, haft af
þessu alliriklar tekjrr.
En sá galli hefir verið á, að
þessar tekjur hafa aðallegalent
hjá einum bifreiðaeiganda, og
allir aðrir orðið næsta hlut-
skiptir.
Fyrir tilstilli „Hreyfils“ hafa
bifreiðastöðvarnar haft sam-
band sír/ í niill'j í 3 'ár, er nefn-
Bifreiðasambandið. Hefir sam-
band þetta að undanförnu átt
í samningum við skrifstofur þær
sem annast móttöku hinna er-
Iendu ferðamanna, um réttlát-
ari skiptingu þessa aksturs.
Árangur samninga !>íf>sara er
sá, að í ár hefir Ferðaskrif-
stofan úrskurðað að Bifreiða-
sambandið skuli hafa 63y2°/o af
öllum akstri frá erlendum
skemtiferðaskipum. I Bifreiða-
sambandinu eru allar bifreiða-
stöðvar í bænum, nema Bif-
reiðastöð Steindórs Einarssonar
Er þetta hinn besti árangur
fyrir bifreiðastjóra og smær^i
bifreiðaeigendur, sem (il þessa
hafa verið mjög afskiptir við
úthlutun þessa aksturs.
Kaupum gamlan kopar ávallt
hæsta verði.
VERZL. GRETTISGÖTU 45
(Grettir).
Rafveitan á
Akureyri.
(Frh. af 1. síðu.)
hægt verði að koma vélunum
fyrir næsta vor. En auk þess
verður unnið að frekari tlnH-
irbúningi virkjunarinnar, sem,
hefst í raun og veru að sumri.
Þegar krónprinshjónin voru
fyrir norðan, var knónprins-
inn látinn „skjóta“ fyrsta skot-
inu við grjótsprengingarnar á
staðnum og var það af sumum
kallað svo, að vinna væri haf-
in.
Frá Spáoi.
Framhald af 1. síðu.
hafi enn sótt fram 4 enskar míl-
ur. Franco hefir orðið að senda
herlið frá öðrum vígstöðvum
og hafið gagnsókn fyrir norð-
an Gandesa, sem hann Ieggur
allt kapp á að komja í ^veg fyr-
ir, að stjórnarherinn nái. Stjóþn
arherinn segir, að gagnárás
Francohersveitanna hafi verið
hrundið.
Sfldin
Framhald af 1. síðu.
I gær voru saltaðar í Siglu-
firði 4,824 tunnur síldar.
Alls höfðu verið saltaðar á
landinu í gærkvöldi 44,378 tn.
Skiptist það þannig eftir verk-
unaraðferðum: Saltsíld 29,356
tn„ magadregin saltsíld 2,788 tn.
hausskorin og krydduð síld
7,207 tn., hausskórin og maga-
dregin síld 4,200 tn., sykursölt-
uð síld 411 tn. og flött síld 114
tunnur. FO. í gærkv.