Þjóðviljinn - 04.08.1938, Page 3

ÞJÓÐVILJINN
Fimtudaginn 4. ágúst 1938.
i
Samalnaðnr sösfallsta-
Bokknr er lfiskllyrðl fsl.
verklýðskreyflngar.
þlÖOWIUINII
Málgagn Kommúnistaflokks
íslands.
Ritstjóri: ELnar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
i lausasölu 10 aura eintakiö.
Vikingsprent, Hverfisgötu 4,
Slmi 2864.
Hvert stefnir stjórn
Alþýðusambands-
ins?
Grein Eyjólfs Valgeirssonar
ritara Verklýðsfél. Árneshrepps
er birtist hér í b'laðinu í gær,
er talandi tákn um verklýðs-
pólitík Skjaldborgarinnar, og
satt að segja bregður hún ekki
upp fögru ljósi af ástandinu inn
an Alþýðusambandsins.
Sé saga Djúpuvíkurmálsins
rakin, og höfð til hliðsjónar við
önnur áþekk fyrirbæri, svosem
A. S. B. og ,,Freyju“, verður
ekki annað sýnilegt en að Ste-
fán Jóh. Stefánsson og félagar
hans sé af ráðnum hug aðgrafa
grunninn undan samtökum al.
þýðunnar í landinu. Alþýðusam
bandið Iætur sér sæma, þegar
það semur „fyrir hönd“ Verk-
Iýðsfélags Árneshrepps, en þó í
forboði þess, að semja urrr
lakari kjör í ýmsum atriðum,
en samkomulag hafði náðst um
við atvinnurekendur á staðnum.
Mun slík framkoma einsdæmi
og líklegri til þess að afla Al-
þýðusambandinu vinsælda í
hópi atvinnurekenda en verka-
manna.
Mark Alþýðusambandsstjórn-
arinnar í verklýðsmálum virð-
ist nú fyrst og fremst vera það,
að skipa verklýðsfélögunum, ef
svo mætti að orði komasf, til
hægri og vinstri handar, í höp
hinna útvöldu og útskúfuðu. Sé
skipting þessi athuguð nánar og
„Iesin niður í kjölinn“, þá leyn-
ir sér ekki, að hér er verið að
mynda fylkingu gegn verka-
lýðnum, kljúfa verkalýðshreyf-
inguna til hagsmuna fyrir rík-
isvaldið og atvinnurekendastétt-
ina. Öll þau verklýðsfélög, er
ekki vilja ganga að þeim
grimnia leik, eru vægðarlaust
útskúfuð og hundelt af stjórn
Alþýðusambandsins, o g reynt
að nota vald verkalýðshreyfing-
arinnar til hins ýtrasta í þeim
ofsóknum. Stjórn Alþýðusamb.
lætur til dæmis ríkisstjórnina
segja upp samningum við
Þvottakvennafélagið „Freyja“
og þegar samningar virðast \
þann veginn að hefjast að
nýju við ráðherra Framsóknar-
flokksins, kemur Stefán Jóhann
Stefánsson, forseti Alþýðusam-
bandsins í veg . fyrir að slíkir
samningar takist. T þessum á-,
tökum er. beitt bæði valdi Al-
íslenska verklýðshreyfingin
nálgast nú óðum þá baráttutíma,;
sem geta orðið hennar örlaga-
stund. Sú kreppa, sem byrjuð
er, — lánsneitunin erlendis, —
vöxtur atvinnuleysisins, — gjald
eyrisskorturinn, — allt verður
þetta til að skerpa gífurlega á-
tökin um hvar afleiðingarnar af
kreppunni eiga að Ienda:
Á að hlífa heildsölunum og
hátekjumönnunum, svo þeirgeti
haldið óhófslífi sínu áfram, láta
atvinnuleysið vaxa, skera niður
styrkinn við styrkþegana, láta
dýrtíðina aukast, láta bænd-
urna komast á vonarvöl?
Eða á að svifta heildsalana
þeim 3—4 miljón króna gróða,
sem þeir hafa árlega rænt af
þjóðinni, — taka kúfinn ofan
af hálaununum, fá þjóðinniþann
ig 1 miljón til verklegra fram-
kvæmda, — skattleggja lúxus-
villurnar, til bóta á húsnæðis-*
leysinu, nota þannig gróðann,
sem nú fer í ;eyðslu yfirstéttar-
innar til að reisa við atvinnu-
lífið, auka atvinnuna?
Spurningin um hvor leiðin
verður farin er fyrst og fremst
spurning um hvor stéttin verð-
þýðusambandsstjórnarinnar og
stjórnar Verkakvennafélagsins
Framsókn. Þetta eru þeir tveir
virðulegu aðilar, sem eiga að
rýra kjör þvottakvenna hér í
bæ. Málið er enn óleyst, en
hér er haldið áfram á sömu
braut og þegar Alþýðusam-
bandsstjórnin samdi fyrir
Verkalýðsfélag Árneshreppsum
Iakari kjör en það hafði sjálft
náð við atvinnurekendur.
Ennþá virðist þetta vera á
tilraunastigj hja íAlþýðusam-
bandsstjórninni og til tilraun-
anna eru valin smærri félögeins
og Verkalýðsfélag Árneshrepps
og A. S. B. eða þau félög, er
hafa í forustusæti menn, sem
eru ekki að skapi mönnum með
lyndiseinkanir og stjórnmála-
skoðanir Stefáns Jótí. Stefáns-
■ sonar, eins og t. d. „Freyja“.
Það er kunnara en frá þurfi
að segja, að fjárhagsvandraéði
steðja að þjóðinni. Ýms*r á-
hrifamenn er standa að ríkis-
stjórninni telja það vænlegustu
leiðina út úr ógöngunum, að
hefja allsherjarárás á kjör al-
þýðunnar. Stjórn Alþýðusam-
sambandsins hefir stigið fyrsta
sporið í þá átt, og rétt fram
þjónshendi sína til þess að
ryðja brautina. Framsóknarfor-
ingjarnir mæta til þessa verks
með ríkisvaldið í höndum, og
enginn efar að Sjálfstaéðisflokk-
urinn gæti'þess að atvinnurek-
endur vanti ekki, en stjórn
„Skjaldborgarinnar“ gengur á
hóhn gegn hagsmunum alþýð-
unnar með sjálfa yfirstjórn
verkalýðsmálanna, Alþýðusam-
bandið, að vopni.
ur sterkari: Heildsalaklíkan í
Reykjavík eða verkalýðurinn.
Það er ekkert efamál hvor
stéttin er sterkari í raun og
veru: Verkalýðurinn, sem fram-
leiðir meginhlutann af allrifram
leiðslu Islands, skapar verðmæti
sjávarútvegsins og iðnaðarins,
byggir húsin, heldur samgöngu
tækjum lands og sjávar gang-
andi, — verkalýðurinn, fjöld- 1
inn, sem ber á herðum sér all-
an þunga þjóðfélagsins, — eða
40—50 braskarar í Reykjavík,
sem raka saman auði í skjóli
bankanna, liggja á þjóðinni sem
mara og arðsjúga hana meðan
allur fjöldinn lifir við fátækt og
jafnvel neyð.
En hættan liggur í því, að
heildsalarnir finna fullkomlega
til valds þess er þeir hafa í
krafti peninganna og fjármála-
spillingarinnar, og hika ekld við
að beita hvaða ráðum, sem
duga til að varðveita vald sitt,
— en verkalýðurinn er enn ekki
fyllilega vaknaður til meðvit-
undar um að hann er sterkasta
valdið, sem til er í þjóðfélaginu,
valdið, sem allt veltur á, ef hann
beitir sér sameinaður og vinnur
í bandalagi við aðrar vinnandi
stéttir -og þá fyrst -og fremst
bændurnar.
Braskararnir í Reykjavík víla
ekkert fyrir sér, þegar um það
er að gera að geta haldið á-
fram að arðræna fólkið. Það
er kunnugt hvernig ýmsir
þeirra, eins og Stefán Th-orar-
ensen, Jóhann Ólafsson o. fl.
beinlínis kosta undirróður hér
á landi fyrir því að afnema lýð-
ræðið og réttindi fólksins, til
að koma hér á fasisma að þýsk-
um sið. Það er- jafnframt vitan-
legt, hvernig æfintýramennirnir
í íhaldsflokknum ánetjast þýska
fasismanum æ meir og gerast
landráðamenn gagnvart sjálí-
stæði Islands.
Verkalýðurinn er sá hluti al-
þýðunnar, sem getur barist við
fasisma braskaraklíkunnar íná-
vígi, — sá hluti alþýðunnar, sem
sökum aðstöðu sinnjar í atvinnu-
lífinu, hefir besta aðstöðuna til
að sigra fasismann og knýja
um leið fram hagsbætur alþýð-
unni til handa á kostnað hinna
forríku braskara í Reykjavík.
Þessvegna er það pólitísk og
siðferðisleg skylda verkalýðs-
ins — hið sögulega hlutverk
hans -— að hafa forustuna á
hendi fyrir alþýðunni í þeirri
baráttu, sem nú er að hefjast
Og tii þess að geta haft það
þarf verkalýðurinn að finna til
máttar síns og þekkja hlutverk
sitt.
Það hefir verið hlutverk
Kommúnistaflokksins að vekja
verkalýðinn til meðvitundar um
mátt sinn og köllun. Fleiri og
fleiri úr íslenskri verkamanna-
stétt hafa risið upp, rétt úr
b-ognu bakinu og hafið frelsis-
baráttu verkalýðsins. En nú er
svo komið að öll verkamanna-
stéttin þarf að standa samein-
uð, st-olt yfir köllun sinni, ein-
beitt í jbjaráttu sinni og staðráð-
in í því að láta ekki undan síga.
Og megni verkalýðurinn þetta
ekki, á hann á hættu að verða
undir í einhverri örlagaríkústu
baráttu, sem hann hefir háð. Það
hefur meginhluta Alþýðuflokks-
ins einnig skilist. Þessvegna eru
nú allir virkilegir sósíalistar í
Alþýðuflokknum reiðubúnir að
taka höndum saman við komm-
únista um að mynda einn sterk-
þn, sósíalistisk'am flokk> er
megni bæði að sigra fasismann
í þeim átökum, sem eru að
byrja, -og síðar leiða verkalýð-
inn fram til sósíalismans.
En hægri mennirnir, sem allt-
af hafa verið fjötur á allri sókn
og baráttu alþýðunnar í Alþýðu- .
flokknum, hamast nú gegn þess-
ari sameiningu með ákafa, sem
þeir aldrei hafa sýnt í barátt-
unni fyrir velferðarmálum fólks
ins. Og því harðvítugri, sem
þessir herrar verða gagnvarl
verkalýðnum, því auðmýkri
verða þeir við Framsókn. Braut
þeirra er nú þegar mörkuð í
skaut framsóknarforustunnar —
hvaða hlykki, sem þeir kunna
að leggja á leið sína — og hve
margir þeirra, sem svo kunna
að átta sig áður.
Hinn sósíalistiski verkalýður
Islands vill samvinnu við Fram-
sókn, en það verður að vera
bfóðurleg samvinna jafn rétt-
hárra aðila um brýnustu hags-
munamál verkamanna og bænda
og annarar alþýðu, — því ís-
lenzkur verkalýður vill ekki lúta
neinum fyrirskipunum Fram-
sóknar, og sízt af öllu þegar
þær eru aðeins bergmál frá
Landsbankaráðinu, enda yrði
ekki alþýðan, hv-orki til sjáv-
ar né sveita, frelsuð með því,
að beygja sig fyrir braskara-
valdinu í Reykjavík, eins og
núverandi ríkisstjórn því miður
hefir gert, þegar í odda hefir
skorist.
Sameining íslenska verkalýðs
ins í einn sósíalistiskan ilokk
er því brýnasta verkefnið, sem
nú liggur fyrir íslenzka verka-
lýðnum, til að gera hann að
því valdi, sem hann, samkvæmt
þjóðfélagslegri afstöðu smni á
að vera, — að því valdi, sem
hann verður að verða nú þeg-
ar, ef alþýðan á að sigra fas-
ismann í átökunum, sem fratn-
undan eru, — megna að vernda
frelsi íslenzku þjóðarinnar inn
á við og út á við.
ipánB.
Framhald af 1. síðu.
Uppreistarmenn segjast hafa
stöðvað framsókn stjórnarhers-
ins fyrir sunnan Ebrófljót og
J/Yudtíbinmr
í m
(/yrv&t'eb&i
Morgunblaðid birtir í gœr pcí
frptt að „SjálfstœðisfIokkurinn“ sé
eini f/okkurinn í landihu, ‘iem ekki
sé stéttaflokkur og ekki vi/ji vera
stéttaflokkur. Svo mörg eru pau
orð. En getur Morgimblaðið bent
cí nokkurt múl, par sem pcm hefir
ekki tekið cifstöou með auðmönnum
og fjúmflaklóm landsins, gegn fcí-
tœkari stéttunum.
♦♦
Pd segir Morgunblaðiö, að Sjdlf-
stœðisflokkurinn hafi cí undanförn-
um rúmum círatug barist harðvit-
ugri baráttu fyrir tilveru sinni, og
hefir höfuðfjandi flokksins í peim
efnum verið. sú „villu"-kenning and-
stœðinganna að hugsjönirnar vœru
endurskin af hagsmunavon manna.
Hefir petta p.ð sögn blaðsins verið
flokknum mjög skeinuhœtt kenning.
En ijmsum hefir hinsvegar komið
til hugar að Morgunblaðið vœri
ekki alveg laust við dhrif frd péss-
ari kenningu. Hugsjónir pess eru
oft fimðu likar hugsjónum heild-
salanna, sem kosta útgáfu blaðsins.
Frá Austur'Asíu
(Frh. af 1. síðu.)
anna hefir beitt árásarliðið í
Austur-Asíu.
Á þessa leið eru allar sam-
þykktirnar, -og sýna þær hinn
einhuga stuðning þjóðanna við
s-ovétstjórnina og Kommúnista-
flokkinn.
Á fjöldafundum hermanna,
liðsforingja og pólitískra leið-
toga um gervöll Sovétríkin hafa
einnig verið gerðar svipaðar á-
lyktanir.
I einni slíkri ályktun fráfjölda
jfundi í Kákasus segir m. a.
„Samstundis og V-oro^iloff
þjóðfulltrúi gefur skipun, mun
um við steypa okkur yfir ó.
vininn af landi, sjó og úr lofti
eins og óstöðvandi elfa. Sem
svar við hinum ósvífnu ögrun-
um munum við skerpa árvekni
okkar gegn njósnurum og út-
sendurum fasistanna, svo að
enginn þeirra komist inn í raðir
-okkar. Við munum vinna mark-
víst að því að auka baráttu-
hæfni hersins“.
Allar samþykktirnar, hvaðan-
æfa af landinu, sýna eindreg-
inn vilja alþýðunnar til að rísa
upp gegn hverjum, .þeim, sem
v-ogar sér að ráðast á- Sovét-
ríkin.
Blöð í Sovétríkjunum birtat
Ijósmynd af kortinu, sem sýnir
nákvæmlega landamærin á bar-
áttusvæðinu, og ákveðin voru
í Húntsjúng-samningnum 1886,
og einnig mynd af undirskrift-
um kínversku og rússnesku full-
trúanna, sem undirskrifuðu
samninginn.
liafi orðið mikið mannfalí í liði
(hans. Flugvélar uppreisnar-
manna hafa haft sig þar mjög
í frammi og segir Barcelona--
stjórnin að sjö þeirra hafi verið
sk-otnar niður á Ebróvígstöðv-
unum.
/