Þjóðviljinn - 10.08.1938, Blaðsíða 3

ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudaginn 10. ágúst 1938.
Er þetta rðttlatið,
sem Island býður alÞýðunni?
Heíldsalarnír og,braskaramír arðræna og svíkja
þfóðína, búa í fögrnm sólríkum skrauthýsum,
umkríngdum skemfígördum. — En hínír fáfæku,
vinnandí mcnn, verða að hírasf í kjallarahol-
utn nedasif arðar, í raka og sólarleysí.- * Sfeetnfí^
garðnr barnanna þeírra er gaían.
|UÓOVIillNN
Málgagn Kommúnistaflokks
Islands.
Ritstjöri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
1 lausasölu 10 aura eintakio.
Vikingsprent, Hverfisgötu 4,
Simi 2864.
Á að verjasf of~
befdf fasísfanna?
í leiðara sínum í gær gerir
Nýja dagblaðið enn nokkra hríð
að síra Knúti Arngrímssyni fyr-
ir æsingaræðu þá er hann flutti
á vegum Sjálfstæðisflokksins
fyrir nokkru síðan, að Eiði.
Bendir blaðið rækilega á það,
hvert stefnir fyrir nokkrum
hluta Sjálfstæðisflokksins, og
þá fyrst og fremst heildsölunum
sem búnir eru að varpa fyrir
borð öllu stjórnmálastarfi á
lýðræðisgrundvelli og hafa
gengið á hönd fasistisku of-
beldi.
En um leið og blaðið bendir
á þessi straumhvörf innannokk-
urs hluta Sjálfstæðisflokksins,
þykir því þó hlýða að fullnægja
öllu „réttlæti" með því að hnýta
kommúnistum; í sömu spyrðuna
og heildsölunum og Knúti.
Samkvæmt Nýja dagblaðinu í
gær, er takmark kommúnista
og fasista eitt og hið sama,
og starfsaðferðir þeirra einnig.
Pó að N. dagblaðið sé í blekk-
ingaskyni að jafna þessu saman
hefir sumum Framsóknarmönn-
um þótt harla girnilegt að
hreiðra um sig í sama bóli og
íhaldið, en hinsvegar á sama
tíma óskað kommúnistum norð-
ur og niður. Má þar fyrstan og
frægastan nefna Jónas Jónsson
frá Hriflu.
Kommúnistaflokkurinn hefir
hvað eftir annað lýst því yfir,
að hann óski einskis frekar en
að geta leyst viðfangsefni al-
þýðunnar, án þess að komi til
blóðugra átaka við andstæðinga
hennar. En fari fasistar innan
eða utan Sjálfstæðisflokksins að
beita ofbeldi og valdi, þá duga
engin vetlingatök. Kommúnist-
um er ljóst, að það þýðir ekk-
ert að klappa fasismanum á
kinnina og biðja hann um að
vera góða barnið, það verður
að kyrkja hann í fæðingunn|i
með þeim ráðum sem duga.
Innan Framsóknarflokksins er
háð skörp barátta fyrir því að
lyfta Sjálfstæðisflokknum upp.
til æðstu valda í þjóðfélaginu,
fá honum að meira eða minna
leyti í hendur tauma ríkisvalds-
ins. Vafalaust mundu fasistaöfl
flokksins ekki láta á sér standa,
til þess að nota slíkt tækifæri
stefnu sinni og starfsaðferðum
síra Knúts til framdráttar, og
hvernig hugsa Framsóknarfor-
Villiirnar og umhverfi peirra: gras,
trjármnar, blóm, gircingar.
Kjallaraíbúo vib Hverfisgötu. —
Gluggar nebanjatbfir. Island „hefir
ekki iefni á“ ad bijggja yfir pettd
I fólk, sem hér bijr.
\
3509 manns búa í kjallaraíbúð
|um^í Reykjavík. Þaraf yfir 1000
börn. Kjallaraíbúðunum fjölg-
ar ár frá ári, þvert o'fan í öll
lög.
Yfir 1000 manns af þessufólki
býr í rökum, dimmum holum,
þar sem gluggar eru neðanjarð-
ar og rottugangur tíður. Þess-
ingjarnir sér þá að verja lýð-
ræðið. Ætla þeir að láta hart
mæta hörðu og kæfa ofbeldi
fasismans í fæðingunni, eða
ætla þeir að „beygja af“, og
standa ráðþrota gegn sókn hans
og sigurvinningum? Hvernig
hugsa þessir sömu hægri for-
ingjar sér að koma á aftur lýð-
ræði hé‘r í landi leftir að fasista-
klíka Sjálfstæðisflokksins hefir
náð töglum og högldum þjóð-
félagsins í sínar hendur? Láta
þessir menn sér detta í hug t.
d., að lýðræðið í Þýskalandi
verði endurreist með lögum og
þingræði?
Alt þetta er fjarstæða, sem
jengunf^ ábyrgum stjórnmála-
manni innan Framsóknarflokks-
ins dettur í ’hugf í alvöru.
Kommúnistum er ljóst, aðfas
isminn verður aldrei kveðinn
niður með vetlingatökum og
þýðingarlausu föndri. Það lið
sem getur ráðið niðurlögum
hans, verður að ganga hiklaust
til verks og vita æfinlega hvað
það vill, og vera þess albúið,
. að láta hart mæta hörðu ef fas-
isminn ætlar að leggja frelsí
alþýðunnar og lýðræði landsins
í rústir.
Richard Thors bgggir sér nýtt
skrauthýsi, pótt liann eigi úgœtt
hús fgrir.
Kjallaraibúb vib Hverfisgötu.Glugg-
arnii' eru nebanjarbar. Ristin ijfir
peim: pab er grasib, trén, blómin
fgrir fátœklingana.
ar íbúðir eru klakstöðvar fyr-
ir berkla.
púsundir manna ganga at-
vinnulausir í Reykjavík. Múr-
arar, trésmiðir, byggingaverka-
menn, sem horfa með kvíða
til framtíðarinnar. Þeir eru allir
reiðubúnir til að vinna. Þeir þrá
ekkert eins og að vinna fyrir sér
og sínum. Og ekki vantar verk-
efnin: Það þarf að bjarga þús-
undum kvenna og barna úr
heilsuspillandi holum og hreys-
um, byggja handa þeim sóma-
samleg hýbýli.
Og þetta bannar auðvalds-
skipulagið á Islandi nú. Það
bannar verkamönnum að bjarga
sér, —- bannar þeim að byggja
heilsusamlegar íbúðir fyrir sig
og sína.
En mennirnir, sém ræna og
rupla bankana og þjóðina, láta
greipar sópa um eignir ogtekj-
ur þjóðarinnar, þeir geta bygt
— og það jafnvel mörg skraut-
liýsi hver.
þetta er ekkert réttlæti.
þetta er kúgun, sem fjöld-
inn á Islandi er beittur, kúgun,
sem verður að afnema.
Það verður að tryggja það
að ’slllir, sem vilja vinna, fái
að vinna, — að lögunum, sem
banna kjallaraíbúðir verði fram-
fylgt, — að lögunum, sem
fryggja verkamannabústöðun-
um helminginn af tekjum tó-
bakseinkasölunnar verði fram-
fyigt-
Alþýðan heimtar að lögin séu
framkvæmd. — Líka þau lög,
sem fyrirskipa það að geraupp
Höll Stefáns Thoramnsen, bgggb
fgrir blóbpeningana frá sjúklingum
Reykjavíkur.
Þannig lita hreysin út. Á kostnað
mannanna, sem búa vib svona hús-
nœbi, eru hallirjiar byggðar.
gjaldþrota fyrirtæki, í stað þess
að lána þeim hverja miljónina
á fætur annari.
Heildsalaklíkan, sem sölsar
undir sig það fé, sem alþýðuna
vantar til að lifa sómasamlegu
lífi, hótar með ofbeldi, æsir
upp til fasisma.
fslenska alþýðan verður að
sameinast til að hnekkja ofbeldi
þessarar klíku, til að skapa
réttlæti og sómasamlegan að-
búnað fyrir hinar vinnandi stétt-
ir íslands.
Kínverjair gera
loffáfásítr,
Framhald af 1. síðu.
Samkvæmt fyrirskipun kín-
verskra hershöfðingja lögðu
flugmenn þeirra aftur til orustu
við Japani og skutu nú niður
þrjár japanskar sprengjuflugvél
ar, sem féllu logandi til jarðar.
Auk þess skutu Kínverjar niður
nokkrar hraðfleygari hjálpar-
flugvélar.
TEIKNISTOFA
Sigorðar Thoroddsen
verkfræðings,
Austurstræti 14. Sími 4575.
Otreikningur járnbentrar
steypu, miðstöðvarteikningar
og önnur verkfræðingsstörf.
„Hvernig hefir pér gengib{ i dag“
sagbi Magnús Sigurðsson við vin
sinn Jónas Jónsson. Hann mœtjtft
honum við Verkamannaskýlið og
voru báðir að koma neðan frá
höfn. „O, hvað œtli petta gangi, —
alltaf eins“, sagði Jónas. ,Ja, petta
er auma helv .... lifið,‘“ svamði
Magnús, ég er nú búinn að vem
á snöpum eftir vinnu i allan dag og
hef \ekki fengið eitt einasta handar-
tak. Og; svona er petta búið að
ganga síðustu 6 mcinuðina, nema
tvisvar törn í atvinnubótavinnunni.
Ja, mér er siem ég sjái frarnan í
hana Margréti, pegar ég kem enn
einu éinni allslaus heim“.
„O, ég hef svo sem sömu sög-
iuna að segja. Það er hart að vera
kominn á sjötugs aldur og vera ab
reyna að prœla fyrir, sér og fá pabj
ekki einu sinni. Síðan ég var rekinn
frá skólanum fyrir eina sannorbd
grein um Knút, hef ég tifað versta
sultarlifi. Og ekki vantar samt að
maður reyni að bjarga sér. Ég byrj-
aði með nýbýli, Ien pað lentí allt
á hausnum eftir tvö ár og ég sat
bara uppi með skuldirnar".
„Ja, láttu mig pekkja pað, að
reyna að komast burt liérna af\
mölinni. Ég œtlaði líka að fá mér
trillubát og gat fengið einn með
ágœtum kjörum, en purfti að setja
nýja vfl í liann. Og hvernig sem ég
reyndi að slá paninga gegn veði i
vélinni, pá var pað ómögulegt. —
Bankastjórinn bara hristi höfubia,
pegar ég kom með víxil og veð, i
vélinni fyrir. — „Nú, ég pekkti
petta svo sem“, — bœtti Magnús
við, niðurhítur.
„Jcí, pað er 'enginn leikur að
bjarga sér, en harðast finnst méf
af ölhi að vera svo skammaður i
blöðunum fyrir að maður nenni 'ekki
að vinna, og eiga svo cí hœttu að
missa kosningarréttinn ef maður vill
ekki svelta", — svaraði Jónas.
„Eiga cí hcettu“, — át Magnús
Upp eftir honuin, — „ég hsld mað-
ur sé svo sem búinn að pvi 'að
missa hann. Ekki lcet ég allan hóp-
inn svelta, pegar ekkert af börn\-
luium fœr vimui neinssfaðar. Það
voru verri snákarnir, sem pú ólst
við brjóst pér, Jónas, og komu peini
réttindaránum á“.
„Ó, já, pau riðu bagganmninn með
að koma ihaldinu að, — maður sér
margt nú, sem mann ekki grun-
aði áður. Ég hélt aldrei, að ég
œtti eftir að tala eins og kommi, og
pað pegar ailir kommarnir vœru
komnir i fangelsi", og Jónas
varpar öndinni mceðulega. „Mac\-
ur pakkar fyrir að sitja par ekki
sjálfur‘“.
„Hvernig átti manni lika að fara
ab detta í hug, að Eyjólfur í
Mjölkurfélaginu léti fara að gera
upp Kveldúlf og setja mig frá,
bara svo að Garðar yrði formaður
flokksins og forsœtisráðherra, psg-
ar ólafur varð að fara út úr, og
Knútur bankastjóri með Eyjölfi? —
Eða hvernig cítti maður að var-
ast, að farið yrði að skoða Haf-
stetnana, Thorsarana, Thorarensen-
ana og alla pessa ssm Gyðingcj,
og beTta mann sömu útskúfun, ef
maður var giftur konu, sem ein-
(Frh. á 4. síðu.)