Þjóðviljinn - 23.08.1938, Blaðsíða 3
Þ JOÐVILJINN
Þriðjudagurinn 23. ágúst 1938.
þiðoviyiNN
Málgagn
Islands.
Kommúnistaflokks
Ritstjöri: Kinar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánuda / a.
Aski If.targjald ð míinuði:
Reykjavík og núgrenni kr. 2.00.
Annarsslaðar á landinu kr. 1,25.
1 lausatölu 10 aura eintakio.
Vikingsprent, Hverfisgötu 4,
Sírni 2854.
1 mllljðn og 300 þðs. mál
af braðslnslld.
Saltsíldín nokkru meíri en á sama
tíma í fyrra. Braeðslusíldin er Mns-
vegar talsverðu mínní.
Síldveídískýirsla Fískííéla$síns«
SíSdveíðín 20. ágúsí 1958.
ucjlriWn^r
7
rvÁi’ftoðj
Landflótta-
maðurínn frá
Norðfírðí.
Jónas Guðmundsson fer. af
ptað í Alþýðublaðinu á laugar-
dagiiin með langloku mikla um
kosningarnnar á Norðfirði.
Reynir Jónas í grein þessari
að skýra afstöðu þeirra „Skjald
borgarmamia" að nokkru til
málsins og er hann hinn gífur-
yrtasti í garð sameiningar-
manna Alþýðuflokksins, serri
ekki vildu ganga á gerða samn-
inga við kommrinista. Kallar
ar Jónas þá svikara og menn,
er í fyrsta sinni hafi „reist stríðs-
ffánann í lopinberri baráttu gegn
Alþýðuflokknum", mcnn, sem
taki þátt í opinberum kosning-
ingum í fullum fjandskap við
Alþýðuflokkinn. Vitaskuld fær
eitthvað af þessum orðum
staðist, ef Jónas á aðeins við
foringjaklíku „Skjaldborgarinn-
ar“ með orðinu Alþýðuflokkur,
sem eif í rauninni líklegast. En
hitt er ekki ósennilegt, að Jónas
sjái það, þegar kosningarnar á
Norðfirði eru afsfaðnar, að Al-
þýðuflokkurinn er dálítið ann-
að en foringjar hægri klíkunnar
og að vilji verkalýðsins á Norð-
Jýirði á í fáu samleið með hinum
,,landlausa“ ,verklýðsforingjau,
Jónasi Guðmundssyni.
Jónas Guðmundsson segir
undan og ofan af frá orsökum
þess að bæjarstjórnin á Norðf.
var rofin. Dregur hann
margt undan að vonum, þar á
meðal alla sína hlutdeild í jmál-
inu.
Á Norðfirði náðist fulltsam-
komulag um sameiginiegar
kosningar í vetur. Pað hafði
einnig náðst fullt samkomulag
um samstarf þessara flokka í
Yestfírðír og' Strandír .... Tunnur í sait . 19,438 Br.síld heklol. 221,988
Síglufjörður, Skagastr., SauðárÞr. . 149,707 541,445
Eyjafj., Húsavík, Raufarhöfn . 21,363 521,754
Austfírðír 17,839
Stmnlendíngafjórðtmgur . . 486 516
Samtals 20. ágúst 1938 .... . 190,994 1,303,542
Samtals 21. ágúst 1937 .... . 179,436 1,784,526
Samtals 22. águsí 1936 .... . 158,243 .1,049,592
Síldveíðín þ. 20. ágúst
(Fremri (a!;m tunnur í salt,
síðari mál í bræðslu).
Bofnvörptískip:
Arinbjörn Hersir, Rvik. ÍG89.
Baldur, Reykjavik. 317. 858 '.
Belgaum, Reykjavik, 10447.
Bragi, Reykjavik, 222, 9134.
Brimir, Neskaupsíað, 987!.
Egill Skallagrimss., Rv„ 6737.
í Garðar, Hafnarf. 151. 13279.
Gullfoss, Reykjav, 172, 6350.
Gullloppur, Reykjavík. 1 1163.
Gyllir, Reykjavik, 7323.
Hannes ráðh. Rvik, 34 '>732.
Haukanes, Hafnarfirði, 9767-
Hilmir. Reykjavik, 337, 11034.
Júni, Hafnarfirði, 1 I >68.
Kári, Reykjavik, 18', 902 >.
Karlsefni. Rvik, 4'), Í1570.
Ólafur, Rvík. !65, 955).
Rán, Haínarfirði. 392, 9983.
Skallagrimur, Rvík. 4>2, 8019.
Snorri goði, Rvik. 9987.
Surprise, Hafnarf., 78, 8497.
Trvggvi gamli. Rvík 4 15. 12472
Þorfinnur, Keykjav, 237 8963.
Þórólfur, Revkjavik, 10761.
Hávarður ísf. ísafirði 4693.
að ágreiningsefni, enda þó að
fullt samkomulag hefði náðst
áður um það atriði.
Þó að samningar þessir væru
rofnir er Jónasi Guðmundssyni
óhætt að treysta því, að það
var gert gegn vilja meiri hluta
Alþýðuflokksmanna á staðnum,
og mun hann sjá þess nokkur
merki að kosningunum loknum,
hvað var og er vilji Alþýðu-
flokksins á Norðfirði. Þessir
menn undu málalokunum illa
og auðvitað kom ekki annað
til mála, en að samvinna yrði
aftur á milli Kommúnistaflokks-
ins og allra þeirra Alþýðuflokks
manna á Norðfirði, sem ekki
vildu að samvinna verkalýðs-
flokkanna yrði rofin.
Jónas Guðmundsson veit vel
hvaða liálmstrái meiri hluti Al-
þýðusambandsstjórnarinnar hef
ir hangið á. Hann veit, að á
Alþýðusambandsþinginu í fyrra
vildi mikill meiri hluíi fulltrú-
bæjarstjórn, um bæjarstjóra og 1 anna sameina verkalýðsflokk-
annað. Öllu þessu var lokiðfyr-
ir kosningar, og flestir munu
hafa trriað því að við þetta yrði
ptaðið í einu og öllu.
Pegar kosningarnar voru af-
staðnar voru það hinnsvegar
tveir af hinum nykjömu bæiar-
fulltrúum, sem sviku þettasam-
komulag, og rufu heit sín um
Kamvinnu í bæjarstjórninni,
vafalaust eftir beinni skipun frá
ktjórn Alþýðusambandsins, og
þeim Stefáni Jóliann og Jónasi
Guðmundssyni. Fyrst og fremst
gerðu þeir kjör bæjarstjórans
ana, á þeim grundvelli, að þeir
mættust á miðri leið. Hann veit
líka, að þessi sameining strand-
aði á engu öðru en því, að
liann og nokkrir for-
ingjar „Skjaldborgarimtar"
gerðu sig líklega til að kljrifa
Alþýðuflokkinn, > f \ilji þings-
ins yrði gerður gildandi. Slík-
ir menn ættu ekki að tala um
svik við Alþýðuflokkinn og
geta það illa, nema þeir eigi
við sjálfa sig með orðinu Al-
þýðuflokkur. Hitt er ekki ncma
eðlilegt, að Jónas Guðmunds-
son haldi að borið hafi verið
fé á sameiningarmennina norð
firzku til pess að standa við
gérða samninga, því að hann
lýkur hugleiðingu sinni á þann
hátt, að ekki verður á annan
veg skilið, eri að pólitísk sann-
færing manna mótist af eigin
hagsmunavon einni saman og
græðgi eftir bitlingum. Það
sem hjartanu er kærast er
tungunni tamast, og má vel
vera, að afstaða Jónasar Guð-
mundssonar markist af þessu
einu saman, og ekki er ólík-
legt, að hrakfarir hans sem
„verklýðsforingja" á Norðfirði
eigi þangað rót sína að rekja
að meira eða minna leyti. En
sé þessi skýring rétt, sem Jón-
as færir óneitanlega allsterk
rök að í lok greinar sinnar,
virðist hann nri einhversstaðar
hafa fengið borgun fyrir að
ráðast aftan að norðfirzku al-
þýðunni, ef vera kynni að það
gæti varnað því, að hún kæm-
ist í hreinan meiri hluta við
kosningarnar þann 11. sept.
En hvaðan kom honum þá fé
til þess að stjórna málum norð-
firzku alþýðunnar svo, að hann
verður nú að teljast útlagi rir
„plássinu" eftir að vera briinn
að korna öllum málefnum
flokks síns þar á kaldan klaka?
Höfðu einhverjir aðrir en Al-
þýðuflokkurinn tekið hann upp
á arma síha, „þegar hagir hans
voru síður en svo góðir?"
Átti hann þar einhverjum skatt
að gjalda með eyðileggingu Al-
þýðuflokksins á Norðfirði?
Umagtiiuskíp:
Alden, Stykkish. 6,6 6B1 I.
Andey, Hrísey, 1548, 8414.
Ármann, Reykjavik. 909. 4224.
Bjarki, Siglufirði. 1123, 5970.
Bjarnarey. Hafnarf., 905, 6675.
Björn acstr.. Hellis., 1789,5358.
Elölnir, Þingeyri, I 154, 8264.
Ereyja, Reykjavík, 2029, 7996.
Frórti, Þingeyri, 1567. 7569.
Hringur, Siglufirrti, 962. 5975.
Huginn, Rvik, 166, 6157.
Hvassafell, Akure., 958, 9446.
Jarlinn, Aluireyri, 774, 6049.
Jökull, Hafnarfirrti, 225, 12245.
Málmey, Hafnarf., 2100. 2238-
Ólaf, Aknreyri, 1458, .4 () .
, Ól. Bjarnas,, Akran.. 8466.
i Pétursey. Hafnarf., 1453,3881.
i Rifsnes, Rvík, 12.i4, 7Í562.
, Rúna, Akurevri, 1230. ."'960.
| Sigrirtur, Rvik, 297, I 12-14.
i Skagí., Saurtárkr., 1063. 5259.
j vSúlan, vAkme., 636, 3812.
! Svanur, Akran.. 868, 4.372.
Sverrir, Akure.. 680, 7405.
Sæborg, Hrísev, 1464, 6185.
Sæfari, Rvik,J1625. 4310.
Venus, Þingeyri. 1198. 6792.
M.s. El<II), Borgarn. 1837, 9953.
Mélorskíp:
Agústa, Veslm.e., 1111. 27('.8.
Arni Arnas., Gerrt., 1336.4432. j
Arth. & Eanney, Ak., 936, 3133.
Ashjörn, ísafirrti, 1989, 4782.
Auðbjörn. ísafirrti, 1803,3903.
Bára, Akureyri. 1454. Í1080.
Birkir, Eskifirrti, 15)2. 2743.
Björn. Akureyri, 1761, 3278.
Bris, Akureyri. 5.58. .5972.
Dngný, Siglufirrti, 385, 77.31.
Drifa, Neskaupst., 1019. 2683.
Erna. Akureyri, 1003,'5936.
Ereyja, Súgandaf.. 1537. 3585.
Frigg, Akranesi, 1218. 2438.
Fylkir, Akranesi. 1424>. 5623.
Garrtar. Vestm.e., 1056, 6951.
Geir, Siglufirrti. 1310, 2529.
Geir gorti, Rvik, 1398, 6601.
Gotta, Vestm.e., 1799. 14' 2
Grótta. Akure., 1655. 4893.
Gulltoppur, Hrtlmv., 1594.4769.
Gunnbjörn. ísafirrti, 142 >.6768;
Haraldur. Akran., 1742, ti281.
Harpa. ísafirrti, 2072, 2533.
Helga, Hjalleyri, 1360. 4524.
Hermórtur, Akran., 1711,2194.
Hermóður, Rvik, 144f>.. 3051.
Hrefna, Akranesi, 1446, 2325.
Hrönn, Akureyri, 1682, 4922.
Huginn I.. ísafirói. 1288. 7778.
Huginn II.. ísafirði, 1395,6765
Huginn III., ísafirrti,908, 8253.
Höfrungur, Rvík, 1051, 4744.
Höskuldur, SigÍuf., 1817,3960.
Hvítingur, vSigluf.. 636. 1996.
ísbjörn, Isafirrti, 1392. 5739.
Jón Þorláksson, Rv„ 1831,6719.
Kári, Akureyri, 2120, 4522.
Jónas GuðmundsSQh, sem af ýms-
um hefir verið kenndur við Norð-
fjörð, lœtur Ijos sit skina á iaugar-
daginn í Aipýðubiaðinu. Rœðir hinn
afdánkaði verkalýðsforingi um bœj-
ar&tjórnarkosningarnar'á Norðfirði.
1 grein simmi tekur hann sér fijrir
hendur að skýra lit siðferðiskröfut
„Skjaldbyrginga“ og gerir hann pað
eitthvað á pessa ieið:
**
Sá maður, „sem Alpýðujlokkur-
inn hefir tekið upp á arma sína,
pegar hagir hans voru síour en
svo góðir‘‘ á að dómi Jónasar að
vera pess albúinn að g'anga gegn
sannfœringu sinni, ef Stefán Jóhann
og Jónas Guðmundsson krefjast
pess. Hann á að svikja gerða samn-
inga milli Kommúnista og Alpýðu-
flokksmanna á Norðfirði, ef pess-
am sömu háu herrum býður svo við
að horfa.
**
Eftir pessa ritsmíð Jónasar fara
menn að skilja afstöða ýmissa
peirra manna, seni eiga
atvinnu sína að sœkja i Iiendur
„Skjaldbyrgiriga“. Menn vissu petta
munar flest áður, en nú hafa peir
yfirlýsingu Jónasar Guðnmndssonar
fyrir pvi, hvernig peim mönnum
beri að haga sér sem peyið hafa
sfarj ár föðurhendi „Skjaidbyrg-
inga“.
**
„Oft má sat kyrrt liggja“, er
ekki ótrúlegt að einltvsrjum for-
ráðamanni Skjaldborgarinnar hafi
dottið i hug, pegar hann las grein
Jónasar, um að hver sá sem peir
réttu einhverja hjálparhöríd í per-
sínulegum efnnm cviti að vera pess
reiðubúinn að svikja alpýðuna, peg-
ar Jónas Gaðmundssón gcrir pað.
Keilir. Sandgerrti. 548. 4289.
Kolbrún. Akureyri, 793, 5342.
Kiistján. Akmevri. 838, 84:1.
Leo, Vestmannae.. 1097,3150.
Liv, Akurevri, 175. 4233.
Már. Reykjavik, 1372, 5992.
Mars, Hjalteyri. 1906. 4650.
Minnie, Akurevri, 1298, 758°.
Nanna, Akurevii, 1924. 4V28.
Njáll, I lafnarfirrtj. 1446, 2433.
Olivette. Stvkkish., 1156, 322.il
Piiol, Innri-Njarrtv., I6r,5, 3143.
Sildin. Hafnaifirrti. 9!ík 8392.
Sjöstjaman. Ak-ure. 1197,6132
Skrili fógeti, Ve. 1479, 3I75.
Sleipnir, Neskaups., KA6, 3134
Snorri, Si’glufirrti, 1543. 5.51?,..
Stella, Neskaupstart. 983. 8935
Sæbjörn, Isafirrti, 1014. <.92,9.
Sæhrímnir, Siglufirrti. 982. 8589.
Valbjörn. Isafirrti, 901. 4200.
Valur. Akureyri. 93*. 182,4.
Vébjörn. Isaíirrti. 1801, 42,15.
Veslri, Isafirrti, 1208. 2738.
Virtir, Revkjavik. 1525) 2284.
Þingev, Akurevri. 12')', 2(>(,7.
Þorgeir gorti. \'e„ 18(1. 2762.
Þórir, Reykjavik. 1772. 2450.
Þorsteinn, Rvik. 1 '(>2. 5108.
Björgvin, Ve., 1 61. 1746.
Hilmir, Vestm., 1558. 2926.
Hjalteyri, Akureyri. 164 ',3617.
Soli deo Gloria, Ak., 1063, 5845.
Sjöfn, Akrunesi, 2349. 3756.
Sæfinnur. Nesk., 458. 6289.
Unnur, Akureyri, 1138, 4(4)2.